Օգուտ Բժշկութեան

Տայուն սայլապ, որ է աղվիմացաւն, տայուլ հայեաց, որ է օձացաւն եւ մարդուն պատկերն որպէս օձի ստանայ եւ թեփռի եւ վայր գայ

Պատճառ որ ի տաքէ լինի

Գեղիանոս ասէ, թէ այս ի յարեան ի սաֆրային յիրար խառնելուն լինի, եւ զարիւնն այրէ, եւ այս ցաւս լինի. եւ պեղծն այն է որ սաֆրային յաւելի լինայ։

Նշան որ ի տաքէ լինայ. որ գունովն դեղին լինի եւ կանանչ զայնէ. եւ ամէն տաք եւ չոր կերակուր զէն առնէ, եւ ցաւուն տեղն կծայ եւ այրի մարդուն։

Ստածումն որ ի տաքէ լինայ։ Գեղիանոս ասէ, թէ տո՛ւր Զ կուտ սակամոնի եւ քիչ մի մածնով տրորէ՛ եւ խմէ՛, որ լուծումն առնէ եւ հանէ զսաֆրան. եւ տո՛ւր զպանրին ջուրն որ ըստկի, եւ հով եւ գէճ կերակուր տուր, դդում եւ սպանախ եւ գարէջուր, եւ ուլի միս եւ գառին, եւ մո՛ւտ ի բաղանիս եւ լվացվէ՛ եղկ ջրով եւ շուտ ել. եւ օծէ՛ զգլուխն նշի ձիթով. օգտէ։

Մասէհն ասէ, թէ ի կիֆալէն երակ առ եւ ի ծոծրկէն ապիկիս առ, եւ լուծումն արա հալիլայով եւ սակամոնով եւ սապռով, եւ կարմիր վարդ սալորի շարապով տուր, եւ զտեղն շփէ՛ խոշոր քթան կտաւով, եւ զխունկն տրորէ՛, խառնէ՛ ի քացախն եւ մորհամ արա եւ օծէ՛. եւ թէ ֆնտուխին կեղեւն եւ լեղի նուշն այրես եւ խառնես ի շիրիկ ձէթն եւ օծէ. եւ աղի իրաց պատրաստէ՛ եւ զերպայ կեր, եւ զտեղն շփէ՛ որ արիւն ելանէ, եւ զսեւ հնտիկն խորվէ՛ եւ նշի խառնէ՛ եւ օծէ՛. օգտէ։

Սահակն ասէ, թէ տո՛ւր զսապռին հապն եւ սակամոնի եւ օշինդր, եւ ա՛ռ ծծումն եւ ծեծէ՛ եւ մաղէ՛ եւ քացխով եւ հոռոմ ձիթով օծէ՛. եւ թէ զխնկին կեղեւն այրես եւ յայնժամ խառնես ի գինին եւ տրորես, որ զերտ մոհրամ լինայ, եւ օծես ի տեղն՝ շատ օգտէ. եւ ամէն տաք եւ չոր կերակրէ պատրաստ կացիր, որպէս մսեղէն. եւ գինի. շատ զէն է, մի՛ առներ, վնասէ։

Պատճառ որ ի հովէ լինի

Զաքարիային որդին ասէ, թէ այս ցաւս ի հովութենէ լինի՝ Գ է. կա՛¯մ պալղամէ, կա՛մ այրած արիւնէ, կա¯մ աւելի սավտայէ, որ վնաս ունի մարդուն։

Նշան որ ի հովութենէ լինի այն է, որ ի յայն տեղն մազն չի բուսնի, եւ տեղն խիստ սպիտակ լինի, եւ այն որ այրած արունէն է՝ սեւութիւն զարնէ. այն որ ի սէվտայէ է՝ տեղն սեւ լինի, ցաւն խիստ։

Ստածումն որ ի հովէ լինի։

Զաքարիային որդին ասէ, թէ յառաջն լուծումն արա այարիճի ըռօֆօսով, եւ տո՛ւր շահմի հանդալ Բ դանկ, սապռ եւ թրմութ Բ Բ դանկ եւ հապ արա եւ տո՛ւր որպէս ըռասմն է, եւ վերաբերութիւն տուր այնել սրքնճուպինով եւ եղկ ջրով եւ սամթով, Ա դրամ աղով, որ զստամոքսն սրբէ աղէկ։

Էհանան ասէ, թէ ցաւն ի սավտայէն է՝ նա տո՛ւր զաֆթիմոնին մտպուխն Բ-Գ հեղ։ Զաֆթիմոնին հապն արա այս կերպովս. օգտէ։- Ա՛ռ պասվայիճ Ժ դրամ, եւ ղարիղոն Ե դրամ, եւ շահմի հանդալ եւ հնդի աղ եւ ղարանֆիլ Ա Ա դրամ, զամէն ծեծէ՛ եւ հապ արա եւ տո՛ւր ի ժմուն Բ դրամ եւ կէս, որ անօթուց առնէ, եւ զեղիճին հունան եւ հին հոռոմ ձէթ եւ սազապ վայրի, եւ լի՛ց ի հաւանն եւ աղէկ տրորէ՛, եւ օծէ՛ զմազն. աղէկ բուսցնէ, եւ ամէն թթուէ պատրաստ կաց, եւ թէ տեղն օծես, կարմիր լինի՝ աղէկ է. թէ կարմիր չի լինի՝ իսկի դեղ չի ընդունի եւ չի ողջանայ։ Եւ չի ողջանալուն պատճառն այն է, որ հիմն ցաւուն ի կաշուն ներքեւն է եւ զօրացել է։ Զայս ցաւս ստածել կու պիտի լուծման դեղով եւ այարիճի ըռօֆօսով. եւ զտեղն կրով եւ թզի տերեւով շփէ, որ արիւն ելանէ. յայնժամ մորհամով ստածումն արա, որ գրած է ախրապատինն, եւ ողջանայ կամօքն աստուծոյ. եւ փառք արարչին։

Եւ թէ զարջուն զճրագուն առնես եւ իւր քօքն հոռոմ ձէթ խառնես եւ օծես տայու սայլապին՝ նա մազ բուսցնէ շատ. շնորհիւն աստուծոյ։