Օգուտ Բժշկութեան

Գլխացաւութիւն որ ի տաքութենէ լինի կամ ի հովութենէ լինայ

Պատճառ որ ի տաքէ լինի

Եւ պատճառն ի դուսէն լինի, եւ յարեւէն կամ կրակէն, եւ թէ ի ներսէն է՝ ի կերակրոյ է որ կերաւ, որպէս սխտոր եւ սոխ եւ քուրաթ եւ որ նման է սոցա։

Նշան որ ի տաքէ լինայ այն է, որ երեսն կարմիր լինի, եւ երկնին գլխուն եւ վզին՝ ի լի արիւն լինի, եւ աչվնին կարմրի եւ ձայնն բռնվի եւ հով օրն դուրաւ գայ նմա։

Ստածումն որ ի տաքէ լինի։

Էհանան ասէ, թէ յառաջն գարէջուր տուր եւ փրփրեմի ջուր տուր եւ մրգաջուր, եւ մրգեր տուր օգտէ. եւ թթու իրվին շատ օգտէ, եւ խնծոր, Բ նուռ, եւ ի տաք իրաց պատրաստ կեցիր եւ հանապազ ի գլուխն վարդի եղ օծէ, եւ վարդէջուր եւ մանուշակ եւ նոնոֆար հոտա. օգտէ։ Եւ զայս արա եւ օ՛ծ ի գլուխն. օգտէ։ - Ա՛ռ կարմիր սանտալ եւ սպիտակ Գ Գ դրամ, եւ մամիսայ Ա դրամ եւ կէս, եւ նինօֆար Ե դրամ. զամէնն ծեծէ՛ եւ մաղէ՛ եւ հազրի ջրով շաղէ՛ եւ կամ ուռի տերեւի ջրով շաղվէ՛ եւ դի՛ր ի ճակատն, եւ տո՛ւր ազոխի ապուր եւ աղտորով. օգտէ։

Սահակն ասէ, թէ այս խիստ օգտէ։ - Ա՛ռ վարդի տերեւ եւ խաթմի Ա Ա դրամ, խաշխաշ Ե դրամ, մուրտասանկ Լ դրամ. զամէնն ծեծէ՛ եւ մաղէ՛ եւ հազրի ջրով շաղէ՛ եւ մանուշակի ձիթով շաղվէ՛ եւ ի գլուխն դիր. օգտէ։ Եւ թէ պատճառն արեգակին տաքութենէ լինի՝ ա՛ռ վարդի ձէթ եւ նօնօֆարի եւ վարդէջուր, եւ օծէ՛ ի գլուխն, եւ ազոխի ըռուպ տուր, եւ սառնով պաղեցո՛ւ, եւ վարդէջուր լից ի վերան եւ տո՛ւր որ խմէ, եւ զգլուխն ուռի տերեւով եւ փրփրեմով փաթէ՛, եւ օծէ՛ վարդէջուր եւ սանտալ եւ տուղտ. օգտէ։

Ֆաւլօսն ասէ, թէ աղէկ ստածումն այս է, որ զգլուխն ածիլես եւ օծես զսառով պաղեցուցած մանուշկին եղն, եւ գլխուն մջի ոսկորն նօսր է, զդեղն շուտ ընդունի եւ զտաք բուխարն քարշէ եւ օգտէ աստուծով. ամէն։

Պատճառ որ ի հովէ լինի

Ապուճարեհն ասէ, թէ այս անկից լինի, որ ըղեղին ծածկոցն հովցել լինի, եւ պատճառն այն, որ ի հով տեղն գլխիբաց շատ է նստեր, եւ պաղ ջուր շատ է խմել եւ պաղ ջրով լվացվել։

Նշան որ հովէ լինայ այն է, որ երեսին գունն սպիտակ լինի, եւ թէ տաք իրք ի վերայ դնէ՝ հանգիստ լինի. եւ ի տաք աւուրքն գլխուն ցաւն խաղաղ լինի եւ հանգիստ լինայ։

Ստածումն որ ի հովէ լինի։

Ապուճարեհն ասէ, թէ դեղն այս է, որ սազապին եղն տաքցնեն եւ ի գլուխն օծեն, եւ քիչ մն ֆարֆիոն խառնես որ զօրաւոր լինի. եւ ամէն տաք եղերն օգտէ, որպէս ղուստին եւ ղարին եղն եւ սուսանին ձէթն օգտէ, եւ որն որ գտնուս՝ օծէ՛։ Եւ ամէն գլուխ որ ի հովութենէ ցաւի՝ դեղն այս է, որ տիմէտ առնես պապունաճ եւ աքլիլմէլիք եւ սամիթ եւ սիսանպար եւ մարզնկօշ. տմէտ արա եւ օծէ՛ զգլուխն ներկիսի եւ սուսանի ձիթով. օգտէ։

Մասէհն ասէ, թէ ա՛ռ շէհ Էրմանի եւ դաղձ եւ նասրին եւ մարզանկօշ եւ սուսան եւ եասամին եւ շահ սաֆրան, եւ զամէնն եռցո՛ւր շիրիկ ձիթով եւ օծէ՛ ի գլուխն, կամ տիմէտ արա գլխուն, եւ կամ զերեսն ի վերայ շոգուն բռնէ. եւ պապունաճին շոգին լաւ է քան զամէնն. եւ թէ զսամիթին ձէթն եւ պապունաճին յիրար խառնէ եւ գլուխն եւ քիթն եւ ականջն օծէ։

Հունան ասէ, թէ պապունաճն հով գլխացաւուն օգտելուն պատճառն այն է, որ բացող է եւ հալող է. եւ թէ ցաւն հին լինի՝ նա կղբու ձու եւ ֆարֆարիոն եւ պղպեղ եւ մանեխ, յամէն մէկէ Ա Ա բաժին եւ քիչ մն աֆիոն խառնէ եւ հին գինով շաղվէ՛ եւ օծէ՛ ի գլուխն. օգտէ։ Եւ զայս տիմէտն արա. - պապունաճ եւ աքլիլմէլիք Ե Ե դրամ եւ սիսանպարի ջրով շաղվէ՛ եւ օծէ՛, եւ ի բաղանիս մուտ եւ լվա՛. շատ օգտէ։