Օգուտ Բժշկութեան

Սարսամ որ ինքն ըղեղին ցաւերուն է, ի տաքէ եւ հովէ լինայ

Պատճառ որ ի տաքէ լինայ

Սահակն ասէ, թէ ինքն ուռեց մն է, որ ըղեղին փարտային ներքեւն լինի կամ յարենէ եւ կամ ի սաֆրայէ, եւ իր սրութենէն լինայ ի մարդն։

Նշան որ ի տաքէ լինայ այն է, որ յարենէ լինայ՝ հանապազ աչքն եւ երեսն կարմիր լինի, եւ երակն ի լի. եւ այն որ ի սաֆրայէ՝ երեսն դեղին լինայ։

Ստածումն որ ի տաքէ լինի։

Սահակն ասէ, թէ այն որ ի յարենէ լինի՝ նա հանապազ եւ քացախ եւ վարդէջուր օծէ ի գլուխն, եւ կակուղ հոկնայ դիր եւ լուծէ՛ զփորն, եւ գարէջուր տուր եւ ազոխի ջուր եւ յունապի նուխու։ Եւ այն որ ի սաֆրայէ լինի՝ տո՛ւր յամէն օր անօթէց զսալորին ջուրն, եւ գարէջուր տուր եւ առաւօտուն դդմի ջուր եւ խիարի ջուր, եւ իրիկունն տո՛ւր հաց նռան ջրով եւ շաքարով, եւ պաղ ջուր այլ տուր։

Սապիթ Կուռանն ասէ, թէ երակ առ, եւ զմանուշկին շարապն տուր եւ լուծումն արա. եւ թէ ցաւն ուժով է՝ ճակատէն երակ առ եւ զքիթն արունէ՛, եւ վարդի ձէթ եւ քացախ օծէ ի գլուխն։ Եւ թէ հիւանդն ձրի խօսի եւ քուն չի լինի՝ տո՛ւր զայս. - ա՛ռ մանուշակ եւ խաշխշի կեղեւ եւ գարու կորկոտ եւ հազրի հունտ եւ սամթի տակ Ա Ա ափ. զամէնն եփէ՛ ջրով եւ հանչաք որ ջրովն կարմրի, եւ լի՛ց ի գլուխն եղկ, եւ մանուշկի կեղեւ եւ աղջիկմօր կաթն օծէ՛ ի գլուխն. օգտէ։

Մասեհն ասէ, թէ սալորն ջրով լուծէ՛, եւ տո՛ւր զխաշխշին շարապն։ Եւ թէ հիւանդն քուն չի լինի՝ տո՛ւր լուապ պզր կաթունի, եւ խառնէ՛ խաշխշի շարապ որ խմէ, եւ մատուտակ եւ վարդ եւ նոնոֆար եւ գարի եւ պապունաճ եւ մանուշակ եւ խաշխաշ եւ հազրի հունտ Դ Դ դրամ, զամէնն եփէ՛ եւ զջուրն ի գլուխն լից. օգտէ աստուծով։

Պատճառ որ ի հովէ լինայ

Ըռօֆօսն ասէ, թէ այս ի հով կերակրէ եւ ի պալղամէ լինի եւ կամ ի սավտային յաւելվածոց, որ մտեր ի յըղեղին փարտային ներքեւն եւ ուռէցն. եւ այս ուժով լինայ։

Նշան որ ի հովէ լինայ այն է, որ ի պալղամէ՝ նա քուն չի լինայ եւ զինչ որ տեսնու՝ վախենայ, եւ ձրի զրուցէ, եւ ի ժիր ի յոտվին հայի, եւ աւաղնայ, եւ թէ քուն լինի՝ պեղծ երազ տեսնու։

Ստածումն որ ի հովէ լինայ։

Ըռօֆօսն ասէ, թէ յառաջն ցաւուն Գ օր հետ իրերաց վերաբերութիւն տուր այնել։ Եւ ա՛ռ քիչ մի կղբու ձու եւ դաղձ եւ սիսանպար, ծեծէ՛ եւ դրջէ՛ գինով եւ ի վերայ գլխուն դիր, եւ փռնքտալ տուր քունտուսով եւ կղբու ձուով, եւ հոկնայ արա շահմի հանդալով եւ ասփրի հնտով. որ օգտակար է. շահմի հանդալ, աֆթիմոն, դաղձ Ա Ա ափ, եւ պասվայիճ Բ ափ, դաղձ Ա ափ. զամէնն եփէ՛ ջրով եւ պապունաճի ձէթ խառնէ եւ հոկնա արա, եւ ներկիսի եւ սուսանի ձէթ օծէ ի գլուխն եւ կաթեցու ի քիթն, եւ մեղրաջուր տուր որ խմէ։

Դէվճանիսն ասէ, թէ ի ցաւուն յառաջն տաք հոկնանի արա եւ տո՛ւր հապի Մսրի, եւ հապի պալատուր եւ հին վարդ մուրապայ եւ զանճապիլ սնուցած, որ գլուխն եւ ստամոքն եւ ըղեղն զօրանայ, եւ մեղրին շարապն տաք դեղերով օգտէ, եւ տաք հոտանելիքն տուր որ հոտայ։

Բագարատն ասէ, թէ այս ցաւս որ յըղեղն ընկնի՝ Գ աւուրն յառաջն խալսի, եւ թէ ըղեղին ի փարտան ընկնի՝ վնասակար է, եւ թէ փարտայէն ըղեղէն ի դուրս է՝ նա հեշտ է եւ դիւրաւ ողջանայ եւ խալիսի կամօքն աստուծոյ. ամէն։