Օգուտ Բժշկութեան

Սաքթա որ յանկասկած բռնէ զմարդն եւ զէտ մեռած լինի մարդն

Պատճառ որ ի տաքէ լինայ

Էհանան ասէ, թէ թանծր արիւնն ի գլուխն է ժողվել, եւ երըկնուն մէջն եւ ըղեղին լցվել է եւ բռնվել է եւ ի մէջ փարտանուն ըղեղին կապվել է եւ այս ցաւս եղեր։

Նշան որ ի տաքէ լինայ, արենէ լինի, այն է, որ երեսն կարմիր լինի եւ երկնին լիարիւն լինի, եւ հիւանդն քրտնի եւ ընկնի եւ չի շարժի, եւ հանց թվի թէ մեռած է մարդն, եւ աչքն ի բաց է։

Ստածումն որ ի տաքէ լինի։

Էհանան ասէ, թէ Բ թեւէն երակ առ ի կիֆալէն, եւ ուժուն չքօքն արիւն հան, եւ ոտիցն ապիկիս արկ. եւ կերակուր շատ մի՛ տար. եւ ի բաղանիս մուտ. եւ թթվնի տուր, եւ քաղցր մի՛ տալ. եւ վարդի ձէթ եւ քացախ եւ վարդէջուրն խառնէ՛ եւ օծէ՛ ի գլխուն. եւ թէ այս դեղերովս խելքն ի վրան չգայ՝ դու հոկնայ արա, ի վայր քաշէ զխլտն. - Ա՛ռ յունապ Ի հատ եւ սպստան Լ հատ, մանուշակ Ե դրամ, գարի կտուած Ժ դրամ, տուղտ եւ թեփ եւ աքլիլմէլիք Ա Ա ափ եւ թուզ Ե հատ. զամէնն եփէ՛ Գ լիտր ջրով որ մնայ կէսն, եւ ա՛ռ անկից կէս լիտր եւ խառնէ՛ շաքար Ե դրամ եւ շիրիկ ձէթ եւ մանուշակ ձէթ եւ ապքամայ Ժ Ժ դրամ. զամէնն խառնէ՛ ի մէկ տեղ եւ եղկ հոկնայ արա։

Սահակն ասէ, թէ յետեւ յերակին ճուլապ տուր եւ քիչ մն գարէջուր. քացախով եւ ճուլապով խաղաջ արա եւ հոկնայ եւ շաֆ արա, եւ քաշէ՛ զցաւն ի վայր, քանի որ հիւանդ շուտով ձայն հանէ վնասու մօտ է։

Հունան ասէ, թէ յորժամ սաքթան ի յըղեղն լինի՝ հիւանդն մեռնի. եւ թէ պակաս լինի՝ խալիսի։ Եւ սաքթային ստածմանէն շատոք հիւանդացն թէ խալիսեցան՝ նա ֆալիճ եղան եւ մեռան. եւ ինքն մեծ ցաւ է. Աստուած չի տայ մարդու։

Պատճառ որ ի հովէ լինայ

Մասրուճէն ասէ, թէ լինի այս պալղամէ, որ թանձր է եւ լցվել է եւ կապել է զըղեղն, եւ խառնվել է խամ պալղամ եւ բռնել է զամէնն։

Նշան որ ի հովէ լինի այն է, որ անձն վատուժ լինի եւ երեսն ի՛սպիտակ. եւ ի քթէն եւ ի՛ բերանէն ջուր շատ գայ։ Եւ վատուժութեան նշանն այն է, որ զականջն շարժէ եւ զակռան կրճտէ եւ ընկնի։

Ստածումն որ ի հովէ լի՛նի։

Մասրճուէն ասէ, թէ հոկնայ արա եւ տո՛ւր տաք դեղեր որ թաժայ լինի. եւ ղալիայ եւ մուշք եւ կղբու ձու եւ սազապ ծեծած ի քիթն քսէ, եւ քունտուս եւ զպղպեղն եւ զկղբու ձուն տուր, որ փռնքտայ։ Եւ յորժամ սքթան երթայ՝ հապի ղուղիայ տուր. եւ այարիճի ըռուֆօս եւ մանեխ տուր, եւ թէ այարիճով խաղաջ առնես՝ լաւ է։ Եւ աղէկ իրք ի յայս ցաւս այն է որ զայս այնես. թէ ի հով լինայ հապն է. ա՛ռ սապռ Ա դրամ եւ շահմի հանդալ կէս դրամ, ֆարֆիոն Զ կուտ եւ կղբու ձու, սամղ, ճաւշիր եւ անգուշատ եւ մուղլ Ա Ա դրամ, սակամոնի Ա կուտ. զամէնն ծեծէ՛ եւ մաղէ եւ ջրով շաղվէ՛ եւ հապ արա եւ տո՛ւր, մէկ հետէն օգտէ։

Ըռուֆօսն ասէ, թէ զտաք դեղերն օծէ ի գլուխն, շոնիզ եւ պղպեղ եւ չաման ծեծէ՛ եւ տո՛ւր որ փռնքտայ. եւ տաք ջրով սրքնճուպին տուր, եւ ամէն թթվէ պատրաստէ՛. եւ ղալիայ տուր, եւ զջուրն երկաթով տաքցո՛ւ եւ ի վերայ գլխուն լից, որ տաքութիւն գլխուն գայ. եւ այարիճի ֆայղարայ տուր. եւ քնտուս ծեծէ եւ տո՛ւր, փռնքտայ. եւ Բ անդամն պինտ կապէ, որ շուտ լրջացնէ. եւ աղաւնոյ միս տուր եւ շուրվայ եւ փեչայ, եւ հանապազ հոտալ զդաղձն եւ զանուխն. շատ օգտէ աստուծով. ամէն։