Օգուտ Բժշկութեան

Որոյ ականջն խոցնայ եւ կամ թարախ գայ ականջին

Պատճառ խոցնալուն

Զաքարիային որդին ասէ, թէ լինի հով խառնուածոց. եւ ուռէցն ճեղքի եւ խոցնայ. եւ սուր իրք իջնու եւ զականջն խոց առնէ։

Նշան խոցնալուն որ ի խառնուածոց լինայ այն է, որ ցաւի եւ սուր լինի. եւ այն որ ուռեց լինայ՝ այն է, որ արիւն եւ թարախ ելանէ միջէն։

Ստածումն խոցին որ ականջն է։

Զաքարիային որդին ասէ, թէ յորժամ խոցն հին լինայ՝ դեղն այն է, որ իսպիտակ մորհամ ի գործ արկանես եւ վարդի ձէթ։ Եւ թէ շատ օրեր անցնի՝ առ սապռ եւ անծրութ եւ խունկ եւ աղբրանց արիւն Ա Ա բաժին, տրորէ՛ եւ ի բան տար. օգտէ. եւ պատրուգ արա եւ ի մեղրն թաթխէ եւ ցանէ՛ ի վրան եւ դի՛ր ի յականջն։ Եւ թէ խոցն խորուկ լինայ՝ զայս դեղս հալէ մեղրաջրով յականջն կաթեցու։ Եւ թէ խիստ հին լինայ՝ այն որ ասացի չօգտէ. զերկթին աղտն դրջէ՝ ի քացախն Ա ամիս, եւ առ քիչ մն անկից եւ ի յականջն կաթեցու, որ զգիճութիւնն յիստկէ։

Գեղիանոս ասէ, թէ ստածումն արիւն եւ թարախ գալուն լաւն այն է, որ մեղրաջուր կաթեցնեն եղկ. եւ յետոյ զվերոյգրեալ զրուրն դնեն. եւ ղրտմանայ եւ պորայ լոսէ՛ որպէս ծարուր եւ թուզ ի հաւանն դիր, եւ այս դեղովն մորհամ արա եւ դիր պատրուգով յականջն։

Արպիասուսն ասէ, թէ դեղն խոցին որ ի յականջն լինի այն է, որ առնու մուռ եւ խունկ եւ անծրութ եւ աղբրաց արիւն եւ մամիսայ եւ սապռ Ա Ա բաժին. զամէնն լոսէ՛ եւ մեղրով շաղվէ՛ եւ պատրուգով յականջն դիր. եւ պատրուգն քթան կու պիտի, որ շատ օգտէ աստուծով։

Պատճառ թարախի արիւն գնալուն

Այն է, որ կամ զարկուց լինի եւ կամ անկանի. եւ թէ թարախ լինի՝ ի հին խոցերուն լինի։

Նշան թարախին այն է, որ եթէ շատ գայ արուն եւ թարախն՝ հիւանդութիւնն մեծ է. եւ թէ քիչ գայ ցաւն եւ թէ հոտն խիստ է՝ նա խիստ հին է ցաւն։

Ստածումն արեան եւ թարախին։

Ապուճարեհն ասէ. ստածումն այն է, որ ի յայլ առաջն յիշեցի, եւ զնուռն եփես կեղեւովն եւ քամէ՛ եւ զջուրն յականջն կաթեցու. օգտէ խասիաթով արուն գնալուն. եւ շաֆի մամիսայ աղջկմօր կաթնով տրորէ՛ ի վերայ քարին եւ միլով ի յականջն կաթեցու։

Էհանան ասէ, թէ յորժամ արիւն գնալն ակնջէն հիւանդին պօհրան լինայ՝ բռնել չկայ. բայց թէ չաքէ անցնի՝ բռնէ՛, եւ աղտորի ջուր եւ մատուտակի ջուր եւ գառնալեզվի ջուր որն որ լինայ՝ կաթեցո՛ւ. ակակիայ, աղտոր քացխով կաթեցու. օգտէ. եւ թէ թարախ գայ եւ հին լինի՝ դի՛ր մորհամն ժանկառի՝ պատրուգով եւ մեղրով. եւ ժանկառն թաթխեն լաւ է. եւ զպատրուգն ի մեղրն թաթխեն լաւ է. անծրութ ցանէ եւ դի՛ր. եւ զերկթի աղտն քացխով տրորէ՛ եւ օծէ՛ ի պատրուգն եւ դի՛ր յականջն. օգտէ։

Ֆօլօսն ասէ, թէ աղբրաց արիւն եւ երկթի աղտ եւ ժանկառ քացխով տրորէ՛ եւ պատրուգով դի՛ր, եւ ազոխի ջուր եւ մեղր հալէ՛ եւ կաթեցո՛ւ յականջն. եւ մամիսայ տրորէ՛ եւ մեղր խառնէ եւ դի՛ր յականջն. եւ անծրութն աղջկմօր կաթնով եռցո՛ւ եւ պատրուգով յականջն դիր. շատ օգտէ աստուծով. ամէն։