Օգուտ Բժշկութեան

Որոյ փողն ուռի որ տաճիկն խնախ ասէ այսոր.

Պատճառ ի տաքէ լինի

Էհանան ասէ, թէ արեան աւելվածուն եւ տաքնալուն լինի, եւ ի սաֆրայէն որ ի փողին մսանքն ժողվի եւ ուժովնայ եւ ուռենայ եւ բռնէ։

Նշան ի տաքէ լինի, այն է որ արենէ լինի՝ նա երեսն եւ աչքն կարմիր լինի, եւ բերանն բաց լինի, եւ թուքն դժար կլնու. եւ այն որ ի սաֆրայէ լինի՝ դեղնութիւն քշտէ եւ ջերմն լինի։

Ստածումն որ ի տաքէ լինի։

Էհանան ասէ, թէ ի կիֆալէն երակ առ եւ Բ դիհէն այլ Բ Գ հեղ. եւ գառնալեզվի եւ վարդի ջրով խաղաջ արա. եւ գարէջուր տուր, որ լինի ոսպով եւ նշի ձիթով եփած. եւ մանուշկի շարապ տուր. եւ կակուղ հոկնայով լուծէ՛, եւ յետոյ խիարշամպայով եւ կաթնով լուծէ՛։ Եւ Բ օր անցնի՝ ա՛ռ հաւկթի դեղնուց եւ նշի ձէթ եւ նշայ եւ քիթրայ, ծեծէ՛ եւ ի վերայ դիր, եւ մալէզ տուր նշի ձիթով եւ ի վերջն շուրվայ տուր. օգտէ։

Զաքարիային որդին ասէ, թէ փրփրեմի ջուր եւ աղտոր դրջէ եւ խաղաջ արա. եւ չոր վարդ եւ նշայ եւ փրփրեմի հունտն եւ տապաշիր եւ շաքար եւ ճուլինար Ա Ա բաժին ծեծէ՛ եւ մաղէ՛ եւ ի փողն փչէ։ Եւ թէ սաֆրայէ լինի՝ այլ ստածումն արա հալիլայով. եւ գարէջուր տուր յունապով. եւ մանուշակի շարապ տուր. եւ քացախ խառնէ ջղախոտին ջուրն, խաղաջ արա. ի յանօթեց սառն վարդէջուր օծէ ի վիզն, եւ տուր զխաշխշին շարապն, եւ ասպաղուլի եւ սերկեւիլի կտի լուապ տուր դալար դդմի ջրով եւ ճուլապով. եւ ոսպն տուր եւ երակ առ. եւ ամէն տաքէ պահէ՛ զքեզ. եւ զամէն հով լուապնին ի բերանդ առ. օգտէ աստուծով։

Ա՛ռ ճերմակ շանփին եւ աղ եւ հաւկթի դեղնուց եւ աղա՛ զշանփինն եւ հա՛ր որ միաւորի որպէս մորհամ. եւ հա՛ն ի վերայ քթեթի եւ դի՛ր ի դուրսէ ի վերայ խռչակին - նա յայնժամ կու պատռի ի ներսէն եւ կու խալսի։ Եւ քան զայս այլ աղէկ դեղ չի լինիր։

Պատճառ ի հովէ լինայ

Սապիթ Կուռանն ասէ, թէ լինի պալղամէ պեղծ խառնուածոց եւ սավտային նօսրութեան եւ աւելվածոցն, որ բնութիւնն ի փողն ղրկէ ու ուռեցնէ։

Նշան որ ի հովէ լինայ այն է, որ պալղամէ գունն իսպիտակ լինի, եւ բերնէն գիճութիւն շատ երթայ. եւ ցաւն հանապազ լինի. եւ այն որ ի սէվտայէ լինայ այն է, որ երեսն մթնութիւն զարնէ մարդուն։

Ստածումն որ ի հովէ լինի։

Սապիթ Կուռանն ասէ, թէ լուծումն արա եւ հոկնայով. եւ հանապազ այարիճի ֆայղարայ տուր որ խաղաջ առնէ, եւ քիչ մն ծեծած մանեխ խառնէ. եւ հապի ղուղիայ տուր, եւ զանձն յիստկէ՛. եւ տո՛ւր զմեղրին շարապն. եւ բողկի ջրով տուր մատն արկանել եւ ճավզի պուէի եւ ըռազիանի ջրով տուր մատն արկանել եւ կամ խաղաջ արա. եւ թէ խռչակն խոշրութիւն կենայ՝ կաթն տուր կթել, եւ ամէն պալղամի կերակրոց պահէ զքեզ, որ է կաթն եւ մածունն եւ որ նման է սոցա։ Եւ թէ յայսով չի յաջի՝ եւ թէ զայս առնես օգտէ. եւ ամէն հովէ եւ ի թթվէ պահէ՛ զքեզ. եւ քաղցր ի ժիր կեր եւ ղալիայ եւ սիսռան ջուր. եւ ա՛ռ զաֆրան եւ մեղր, յիրար խառնէ եւ խաղաջ արա. օգտէ։

Մասրճուէն ասէ, թէ սէվտայէ լինի՝ մրգաջրով խաղաջ արա. եւ տո՛ւր թզի ջուր եւ հուլպայ անօթեց, եւ կտաւատ սպեղանի արա. եւ հանապազ տաք ջուր լից ի վրան. եւ թէ զուռէցն ճղքես եւ ողջանայ՝ սիսռան ջուր տուր։ Եւ թէ այսպիսօքն չողջանայ՝ մեռնի. եւ լաւն այն է որ ի խռչկին ներքեւն եւ ի վիզն Բ փոքր ծակես մորհամով, որ ողջանայ։ Եւ զայս ան ժամն արա որ հիւանդն դժարութիւն մտէ, եւ այլ ճար չկենայ. օգտէ աստուծով։