Օգուտ Բժշկութեան

Որ խուխ ձգէ եւ բերանն շատ գիճութիւն լինայ մարդուն

Պատճառ որ ի հովէ լինի

Մասրուճէն ասէ, թէ այս ի ստամոքին տաքութենէն լինի եւ գիճութենէն, որ ուտէ շատ տաք եւ գէճ կերակուրք, եւ կամ բնական է այս գիճութիւնն եւ տաքութիւնն ի ստամոքն։

Նշան որ ի տաքէ լինայ այն է, որ բերանն տաք լինի, եւ քաղցր իրվի շատ կերել լինի, եւ շատ թքնու. եւ ի բերանն գիճութիւն շատ լինի. եւ այն որ յառաջմէ հանց է՝ նա թէ քիչ ուտէ՝ այլվի լինի այսպէս։

Ստածումն որ ի տաքէ լինի։

Մասրճուէն ասէ, թէ դեղն այն է, որ բասիլիկէն երակ առնուս եւ Բ թիկնամէջէն ապիկիս արկանես եւ զստամոքն ուժովցնես խնծորի ջրով եւ նռան ջրով եւ ազոխի ջրով եւ սրքնճուպինով եւ պաղ ջրով. եւ մրգանց տուր եւ թթու նուռ եւ քաղցր, եւ խնծոր եւ տանծ, եւ հաւու ձագ տուր, եփած ազոխի ջրով եւ աղտորի, եւ մանր ձուկ դալար, որ քացխով եփած լինայ։ Եւ թէ այսով չի յաջի՝ դու տո՛ւր անօթեց աղտորի ջուր, եւ տաք իրք մի՛ ուտեր։

Ապուճարեհն ասէ, թէ երակ առ ի բասիլիկէն, եւ սրքնճուպին տուր եւ նռան ջրով. ազոխի ըռուպ տուր՝ որպէս ըռասմն է ազոխին ըռուպին եփելուն, եւ քիչ մն շաքար խառնէ եւ տո՛ւր. օգտէ. եւ լաւն այն է, որ յորժամ շաքար խառնես քիչ մն եռցնես, որ պակսէ, լինի որպէս մեղր, եւ յաման ած պահէ՛, եւ յորժամ պիտենայ՝ տո՛ւր ի ժմուն. օգտէ աստուծով։ Եւ կերակուր հաւձագ տուր, որ քացխով եփած լինի կամ ազոխով կամ աղտորով. եւ յամէն տաք եւ ծանր կերակրէ պահէ՛ զքեզ, եւ զինչ թեթեւ եւ հով կերակուր կայ՝ զայն կեր. օգտէ աստուծով։

Պատճառ որ ի հովէ լինի

Զաքարիային որդին ասէ, թէ այս ի հովէ լինայ եւ ի պալղամէ, որ ի ստամոքն ժողվի եւ յաւելնայ՝ որ զհով կերակուրքն շատ ուտէ խիստ։

Նշան որ ի հովէ լինայ այն է, որ ցուրտ աւուրքն զհով կերակուրքն շատ ուտէ՝ այս ցաւս աւելի լինայ, եւ խուխն թանծր լինի եւ գիճութիւնն ի բերանն շատ լինի խիստ։

Ստածումն որ ի հովէ լինի։

Զաքարիային որդին ասէ, թէ պալղամն որ ի ստամոքն շատ լինի՝ դեղն այն է, որ սամթի ջրով եւ աղով տաս մատն արկանել, եւ թէ չի յաջի՝ տաս այարիճի ֆայղարայ եւ սրբի ստամոքն որ է այսպէս. - Ա՛ռ զաֆրան եւ մազտաքէ եւ սնպուլ եւ պալասանի հատ եւ պտուղ եւ ասարոն եւ սալիխայ եւ տարչինի Ա Ա բաժին, եւ սապռ Բ ամէն դեղերուն չաք. զամէնն աղա՛ եւ մաղէ՛ եւ հապ արա, եւ տո՛ւր ի ժմուն Բ դրամ, մեղր խառնէ հում, եւ զամէն պալղամն ի ստամոքէն սրբէ. եւ մեղր տուր եւ թրիաք տուր եւ մաճուն մասրտիտոսով. եւ կերակուր աղաւնոյ ձագ խորված եւ կամ ղալիայ եւ հին գինի խմէ եւ հանապազ մազտաքէ ծամէ, զթուքդ ի դուրս ձգէ։

Մատային ասէ, թէ տո՛ւր մատն արկանել եւ որ ստամոքն սրբի, եւ զճուարիշ քամոնին տուր՝ որպէս ըռասմն է եւ գրած է ի Ախրապատինն. եւ տո՛ւր զամէն տաք կերակուրք, եւ ամէն հով կերակրէ պատրաստ կացիր. օգտէ աստուծով։