Օգուտ Բժշկութեան

Պաւասիր որ է սունկն եւ թութ որ ի նստոյտեղն լինայ

Պատճառ սնկան եւ պաւասիրին

Էհանան ասէ, թէ սունկն Գ ցեղ է. Ա յերկան որպէս մեղու, եւ Ա այլ խաղողի հատի նման, եւ Ա այլ որպէս թութի նման է. եւ պեղծն այն է, որ այրած արենէ լինայ։

Նշան սնկան եւ պաւասիրին այն է, որ յաւելի միս ի նստոյտեղն բուսնի, եւ յիրմէն արիւն գայ, եւ կամ չգայ արիւն, եւ ի ներսն լինի եւ չերեւնայ, եւ այն վնաս է խիստ։

Ստածումն սնկան եւ պաւասիրին։

Էհանան ասէ, թէ քանի որ արիւն գայ, որ մարդն չվատուժի՝ չէ պարտ որ բռնեն, որ ամէն ցաւէ անհոգ մնայ. եւ լերդն չուռի եւ արծվիք չլինի, քանի որ արիւն երթայ։ Եւ թէ արիւնն շատ երթայ եւ վատուժի եւ թուլնայ անձն՝ եւ պարտ է որ զարիւնն բռնեն ղուրսի քահրուպարով. եւ խնծորի շարապ եւ սերկեւիլ տուր. եւ մաճուն երկթի աղտով։ Եւ թէ նստոյտեղն ուռէց լինայ եւ ցաւի՝ ի վարի բասիլիկէն երակ առ, զքուռաթն եւ զսոխն եփէ, եւ աքլիլմէլիք եւ տուղտ եւ աֆիոն եւ հաւկթի դեղնուց եւ գարու թեփ եւ հաւու եղ եւ վարդի ձէթ եւ դեղին մորհամ արա եւ տաք դիր ի նստոյտեղն, աւազան նիստ, եւ պախրու մսէ եւ ոսպէ եւ կաղամբէ եւ այն որ սաւտայ այնէ՝ մի՛ ուտեր, եւ մերձաւորութիւն մի՛ առներ. եւ հաւու միս եւ շուրվայ մսով. եւ ժամ ժամ մատն արկ եւ հապի մուղլ եւ մաճունի մուղլ, եւ զմուղլն ծեծէ՛ եւ ի նստոյտեղն ծխէ։ Եւ կայ որ բժշկութեան դուրս է։

Զաքարիային որդին ասէ, թէ հապի մուղլն լաւ է։ Ա՛ռ այրած վատայ եւ սեւ հալիլայ, պալիլաճ եւ ամլաճ Ա Ա բաժին, եւ քահրուպար ծեծած եւ այրած կէս բաժին, մուղլ Ա բաժին. մանր ծեծէ՛ եւ մաճուն արա եւ կամ հապ։ Եւ տո՛ւր զայս դեղս որ ի ներքեւն ծխէ. - Ա՛ռ մուղլ եւ քապարայի տակ եւ քուռաթի հունդ եւ ըղտի թրիքն եւ յերկան զրեւանդ. եւ զամէնն ծեծէ՛ ըղտու դմակով, որ է կռնակին եղն, եւ շաղվէ՛ եւ ծխէ՛ որպէս ըռասմն է ծխելուն. օգտէ աստուծով։

Պատճառ թթին

Ապուճարեհն ասէ, թէ թութն այլ ի սնկէն է եւ ի թանծր յարենէ լինի որ այրի, որ ուտեն զտաք եւ զսուր իրվին, որպէս սոխ եւ սխտոր եւ պղպեղ։

Նշան թթին այն է, որ յաւելի եւ թուլ միսն ի նստոյտեղն բուսնի եւ ծանր գունդ եւ տակն բարակ որպէս թութ, այնոր համար թութ ասեն։

Ստածումն թթին այս է։

Ապուճարեհն ասէ, թէ դեղն այն է, որ բռնեն եւ ի տակէն կտրեն. եւ թէ Ա լինայ՝ չէ պատեհ որ ի տակէն կտրեն, զի զէն է։ Եւ թէ արիւնն ի կտրելուն ի շատ երթայ՝ բռնէ՛ որպէս զաճ եւ ակակիայ եւ ճուլինար եւ ջաղջի փոշի. զամէնն ծեծէ՛ եւ ի վրան ցանէ, եւ յետեւ ուռի եւ ցաւի։ Եւ հանց որ կապէ զարտաքս ելանելն եւ զգոզելն եւ անդադար ցաւի՝ եւ դեղն յայն ժամն այն է, որ խաթմու տերեւ եւ կտաւատ եւ կաղամբի տերեւ եփես եւ տաք ի վերան նստի. ցաւն խաղի։ Եւ թէ կտրես, արիւն շատ երթայ՝ նա ի բասիլիկէն երակ առ, եւ իսպիտակ սոխն եփէ եւ ի վերան դիր. օգտէ. եւ հաւկթի դեղնուց սպեղանի արա. եւ Գ օր կերակուր եւ ջուր պակաս տուր, որ գոզ եւ աղբ չգայ եւ ուռէցն նստի։ Կամ ապրշումով կապեն. կտրի եւ ընկնի։ Եւ սուր դեղ ի վերայ ցանէ, մինչեւ սեւնայ, եւ զկաղամբն ջրով եփէ՛ եւ եղով շաղվէ՛ եւ ի վերան դիր. օգտէ։ Եւ լաւն այն է որ թէ ուզես որ կտրես՝ յառաջն ի բասիլիկէն երակ առ եւ սնկան դեղերն ի ներքեւն ծխէ. շատ օգտէ եւ սեւնայ եւ ողջանայ. եւ օծէ՛ ի վրան սպիտակ մորհամ եւ վարդի եղ եւ հաւկթի դեղնուց. շատ օգտէ։

Եւ սնկան ծխելիքն այս է. - Ա՛ռ անծրութ եւ օշախ, եւ օձի խորխ, ծեծէ՛ եւ ծխէ՛. օգտէ, եւ այծու եղն եւ հատ մն սխտոր յիստկէ՛ եւ եռցո՛ւ որ կարմրի, եւ դի՛ր ի նստատեղն. օգտէ աստուծով։

Սնկան որ արիւն չերթայ՝ ահ ունի սսխայէ, ի վարամէ որ ի ճիկարն լինի, սէլասըլ պավլէ, եւ ցաւեր որ ի զօդվածքն լինի, եւ այլ բազում այս ցաւու ահ կայ. եւ թէ արիւն երթայ՝ անահ կու մնայ աքիլայէ, ի ճունունէ, մալախուլիայէ, սարայէ, սավտայէ եղած ցաւերուն։

Ճաւարսայ, սարատան, նիկրիս, ճարապ, տայ ըլ ուլֆիլ, ֆալիճ, ճուտամ, զաթըլճամ, զաթըլռայ, սարսամ, հումրայ, եւ որ նման է սոցա ցաւեր կայ։