Օգուտ Բժշկութեան

Երիկամացաւութիւն որ ի տաքէ լինայ եւ կամ ի հովէ լինայ

Պատճառ որ ի տաքէ լինայ

Գեղիանոս ասէ, թէ լինի ի շատ կերակրէ ուտելուն, եւ կամ երիկամաց ի վատուժութենէն, եւ կամ տաք իրվի որ ի հետ գինու որ լինայ կերել։

Նշան որ ի տաքէ լինայ այն է, որ գոզն կարմիր լինի, եւ ծարաւ շատ, եւ կռնակն խիստ տաք լինայ. եւ այն որ վատուժութենէ լինայ՝ գոզն որպէս մսի ջուր լինայ, եւ կռնակն ցաւի, եւ չուզենայ մերձաւորութիւն։

Ստածումն որ ի տաքէ լինայ։

Դեղն գարէջուրն է եւ խիարի կտի ջուրն եւ սրքնճուպին եւ մանուշկի շարապ եւ մէշպահարի ջուրն եւ վարդէջուր եւ սանտալ յիրար խառնէ եւ օծէ՛ կռնակն. օգտէ որ հովնայ եւ ցաւն խաղի. եւ մուզավարայ ազոխի եւ սպանախի եւ քասնի, եւ հազար եւ ազոխի ջուր տուր։

Մատային ասէ, թէ երիկամացաւութեան վնասն այն է, որ ի տաքութենէ ցաւի, եւ թէ շուտ չիմանայ՝ զամէն զանդամքն վատուժցնէ եւ թոռոմեցնէ։ Եւ այս գիճութիւն որ գայ՝ բժշկնին գիտենայ թէ ղուլինճ է, եւ շատ վնաս լինի։ Եւ մէկ նշանն այս է, որ թէ ղուլինճին ցաւուն լուծումն լինայ՝ ցաւն խաղի, եւ երիկամաց ցաւն չերթայ։ Դեղն այն է, տաս զան իրվին, որ զերիկամն հովցնէ եւ ուժովցնէ, եւ որպէս մրգաջուրքն եւ որ սոցին նման է, նռան շարապն եւ խնծորին. եւ թէ սանդալ եւ քաֆուր եւ վարդէջուր յիրար խառնէ եւ ի քթանն թաթխէ եւ ի վերայ երիկամին դիր. օգտէ։

Զաքարիային որդին ասէ. թէ երիկամն վատուժութիւն տեսնուս՝ ի բասիլիկէն երակ առ այն դիհէն, որ ցաւն խիստ լինայ. եւ թէ ցաւն ուժով չի լինայ՝ յաջ դիհէ բասիլիկէն երակ առ. եւ տո՛ւր զայն դեղերն որ զարիւնն պակաս առնէ, եւ օծէ՛ ի վերայ ցաւուն դեղեր որ ուժովցնէ։

Ա՛ռ կարմիր վարդ եւ սանտալ եւ աղաղիայ եւ ըռամաք եւ մուրտ Ա Ա բաժին. զամէնն մանր ծեծէ եւ վարդի ձիթով եւ քացխով շաղվէ՛ եւ օծէ՛. օգտէ։

Պատճառ որ ի հովէ լինի

Ֆօլօսն ասէ, թէ այս հովութենէ լինի, պալղամի կերակրոց, որ հով եւ շատ ուտէ, եւ կամ սավտայի խառնվածոց, որ զբնութիւնն աւիրել է եւ պեղծ է արել։

Նշան որ ի հովէ լինայ այն է, որ պալղամէ լինայ՝ եւ զգոզն իսպիտակ լինայ, եւ ծարաւ չի լինայ. եւ այն որ սավտայէ լինայ՝ գոզն մթնգուն լինայ, եւ ցաւն խիստ։

Ստածումն որ ի հովէ լինի։

Ֆօլօսն ասէ. թէ այս ցաւս պալղամէ լինայ՝ դեղն այն է, որ տաս անօթեց կուլանկուպին տաք ջրով, եւ տաք կերակուրք տաս, որպէս կաղին եւ սպստան եւ զանճապիլ եւ փուստայ եւ որ նման է սոցա, եւ զփորն օծես եասամինի ձիթով կամ ղալիայով. եւ տո՛ւր միս, ղալիայ եւ զերպայ։ Եւ թէ այսով չի յաջի՝ տո՛ւր տուվայ ըլ մուշք եւ մուֆառէհ։

Բագարատն ասէ, թէ դեղն այն է, որ տաք շաֆեր դնես, եւ նշի մէջ եւ ֆնտուխ եւ ճալղուզայ, շաքրով տուր որ ուտէ. հանապազ հոկնայ արա ըռզիանայով. շատ օգտէ. եւ զկռնակն եւ զմէջքն եւ զերիկամն տակի ձիթերով օծէ՛. եւ չդատիս, որ զէն է, եւ մերձաւորութիւն մի՛ առնել. եւ շուրվանի տուր գառին մսով, եւ հարիսայ եւ քապապնի եւ խորվու գէր. օգտէ։

Սահակն ասէ. թէ այս ի սավտայի խառնվածոց լինայ՝ զայն իրվին տուր, որ զսավտան պակսեցնէ, եւ օգտէ. - Ա՛ռ դեղին հալիլայ Բ դրամ, եւ ղարիղոն Ա դրամ, եւ սակամոնի Ա դանկ, սապռ սղուտրի Բ դանկ. զամէնն ծեծէ՛ եւ մաղէ՛ եւ տաք ջրով տուր. օգտէ. եւ զտաք ձիթերն հոկնայ արա, որպէս ղուստի ձէթ եւ սապզտանայ եւ փուստայի եւ որ նման է սոցա. օգտէ. եւ թէ մուկլ եւ աւշախ եւ սէքպինաճ եւ խօսողի ճրագու եւ առիւծի ճրագու եւ պախրու ըղուղ մորհամ արա եւ օծէ՛ ի տեղն. եւ թէ պապունաճ եւ աքլիլմէլիք եւ կտաւատ եփես եւ սպեղանի առնես՝ շատ օգտէ աստուծով։