Օգուտ Բժշկութեան

Որ կամայ եւ ակամայ ի տեղն գոզէ մարդն ժմու եւ անժմու

Պատճառ

Բագարատն ասէ, թէ այս լինի ի բշտին վզին մսին ի թուլութենէն, եւ կամ բռնողութեան ուժին վատուժութենէն, եւ զգոզն չկարէ բռնել։

Նշան։ Բագարատն ասէ, թէ այն որ բշտին վզին միսն թուլնայ եւ կամ բռնողութեան ուժն պակսի, որ աւելնայ գիճութիւն ի յանձն եւ շատնայ խիստ։

Ստածումն։ Բագարատն ասէ, թէ դեղն այն է, որ տաս կուլանկուպին եղկ ջրով եւ փոքր տիրֆիլ. եւ հին անուշ գինի եւ սեւ չամիչ. եւ ջուր պակաս խմէ. եւ զբուշտն օծէ՛ պախրու եղով. եւ մուշք խառնէ եւ օծէ՛։ Բայց թէ բնութիւնն հով լինի, գոզն շատ գայ՝ եւ դեղն այն է, որ տաս մուսալաճ, եւ թէ բնութիւնն տաք լինայ՝ այս օգտէ. - ա՛ռ չոր գինծ եւ դրջէ՛ ի քացախն օր մն եւ գիշեր մն, ապա աղընձէ՛ Դ դրամ, հայկաւ Բ դրամ, պալուտ Ա դրամ, եւ ոսպ կտուած Դ դրամ. զամէնն ծեծէ՛ եւ մաղէ՛ եւ վաղվնէ տո՛ւր Բ դրամ, եւ յետ այնոր հով ջուր տուր։ Եւ յորժամ շատ գոզէ ի տեղն եւ չի իմանայ՝ դեղն այն է, որ օծէ՛ զանդամն պանի ձիթով, եւ անպակ գինի խմէ. խիստ օգտէ։ Եւ թէ այս ցաւս ի բշտին փոքրութենէն լինայ՝ դեղն այն է, որ զանձն եւ զանդամն օծէ՛ գինով եւ հոռոմ ձիթով. եւ տաք խոտերուն ջուրն ի վերայ հալաբշտին լից. շատ օգտէ, եւ ջուր պակաս խմէ, եւ պալուտ ուտէ, որ է կաղնու պտուղն, եւ վայրի դաղձն եւ ծաթրին եւ քամոն եւ մրտի հատ զամէնն ծեծէ՛ եւ եփէ՛ եւ խառնէ՛ ի տապարզի շաքարն, եւ տո՛ւր ժմուն ըստ կարեացն. օգտէ. եւ տուր ոչխրի միս, որ մէկ տարվան լինայ, եւ ղալիայ եւ մաճունի ֆալիսաֆայ տուր. օգտէ աստուծով։

Պատճառ

Ֆօլօսն ասէ, թէ այս ի գիճութենէ լինայ, որ բռնողութեան ուժն թուլնայ բշտին մսին որ վիզն բշտին, եւ այս լինայ։

Նշան։ Ֆօլօսն ասէ, թէ այն որ յակամայ գոզէ մարդն կամ գոզն կաթկթէ, եւ յորժամ պահ մն բռնէ եւ արձակէ՝ այլ չկարէ բռներ, այլ ի տեղն գոզէ։

Ստածումն։ Ֆօլօսն ասէ. թէ այս ցաւուս ջրին ճանփան կսկծէ լինայ՝ դեղն խօլինճանն է, որ ծեծես եւ մեղրով տաս. օգտէ. եւ քիչ մն պախրու եղ խառնէ եւ տո՛ւր քանի ընկզի մի չաք, եւ մայի փուխթաճ խմէ ի վրան եւ եղկ ջուր. օգտէ. եւ թէ քամոն եւ ղանդարիոն Ա Ա բաժին ծեծես եւ տաս Բ դրամ եղկ ջրով՝ օգտէ. եւ թէ Ե դրամ պալուտ եւ Բ դրամ խունկ եւ Գ դրամ մահլապի հատ աղա՛ եւ մաղէ՛ եւ տո՛ւր ի ժմուն Բ դրամ. եւ յայլ յաւել օգտէ։ Եւ թէ հալիլաճ եւ պալիլաճ եւ ամլաճ, տապկած լինայ պախրու եղով, Ա Ա դրամ, եւ պալուտ Բ դրամ, եւ խունկ եւ սօտ եւ չոր զուկի Դ Դ դրամ, մուռ կէս դրամ. զամէնն աղա՛ եւ մաղէ՛ եւ տո՛ւր ի ժմուն Գ դրամ։ Եւ այս դեղս օգտէ՝ որ շատ գոզէ. - ա՛ռ սօտ եւ շոնիզ Բ Բ դրամ, մանեխ եւ սպանդ Ա Ա դրամ. զամէնն աղա՛ եւ մաղէ՛ եւ հոռոմ ձիթով եւ մեղրով շաղվէ՛ եւ տո՛ւր ի պառկելուն ժամն քանի ընկզի չաք մի, եւ յետ այնոր տուր Դ թերխորով հաւկիթ. օգտէ։ Եւ այս դեղս շատ օգտէ. - ա՛ռ անուխ Բ դրամ, մրտի հատ Ա դանկ. զամէնն աղա՛ եւ մաղէ՛ եւ խառնէ՛ յանուշ գինին, եւ տո՛ւր ժմուն մուսալասով, եւ յետ այնոր պապունաճ տուր տաք ջրով, օգտէ. եւ կերակուր տուր գառին միս եւ ղալիայ, եւ ամէն տաք եւ չոր բռնող իրվին օգտէ կամօքն Աստուծոյ մերոյ։

Եւ թէ զիշուն թրիքն եփեն եւ ծծում խառնեն եւ լոսեն եւ դրջեն շիրիկ ձիթով եւ տան անոր որ տեղն կու գոզէ՝ փարատի։