Օգուտ Բժշկութեան

Որոյ հազն այլվի կապի որ տաճիկն իհթիպասի տամս ասէ

Պատճառ

Հունան ասէ, թէ կամ արեան պակասութենէն լինայ կամ թանծրութեան որ պաղի, եւ կամ յերկար հիւանդութեան, կամ քաղցենայ եւ շատ ցաւ քաշէ եւ յերկարէ։

Նշանք։ Հունան ասէ, թէ այն որ արեան պակասութենէ լինայ՝ անձն աւաղ լինայ եւ երեսն դեղին, եւ այն որ թանծր արենէ լինի՝ կինն թոյլ եւ գէր, մսլի, ծանր։

Ստածումն։ Հունան ասէ, թէ դեղն այն է, որ զկերակուրն յաւելցնէ եւ զանձն հանգիստ պահէ եւ քուն լինայ եւ ի բաղնիս երթայ եւ չաշխատի։ Եւ այն որ արեան թանծրութենէն լինի՝ տո՛ւր զայն իրվին, որ զարիւնն նօսր առնէ, եւ սեւ սիսռան ջուրն տուր որ խմէ, եւ բռնող իրաց մի՛ տալ. եւ տո՛ւր զայն դեղերն որ զհայզն բանայ, եւ ի ջղացն ապիկիս արկ. եւ քան զցաւն յառաջն Բ օրն ի սաֆիանէն երակ առ, որ հայզն ի կապ լինայ. եւ ի պորտէն ապիկիս արկ, եւ տո՛ւր զայն շաֆերն որ զհայզն բանայ։ Եւ զայս դեղս այլ արա. - Ա՛ռ կարօսի հունդ եւ անիսօն եւ ըռզիան եւ դաղձ. զամէնն աղա՛ եւ մաղէ՛ եւ տո՛ւր մեղրով եւ սիսռան ջրով. օգտէ. եւ թէ կարօս եւ կաղամբ եւ ըռզիան եւ սազապ եւ պապունաճ եւ ուպհուլ, եւ դաղձի ջրով եփէ՛ եւ աւազան արա. օգտէ. եւ թէ սնպուլ եւ տարչինի եւ սալիխայ եւ պալասանի փայտ. զամէնն խոշոր ծեծէ՛ եւ ջրով եփէ՛ եւ դրջէ՛ եւ բրդով դի՛ր ի վերայ պորտուն եւ աճուկին։ Եւ թէ կէս մթխալ կղբու ձու եւ Բ կուտ մուշք եւ յեսմէկի ձիթով հալէ՛ եւ թաթխէ՛ ի բուրդն եւ տո՛ւր որ վերցնէ։ Եւ թէ անուխ եւ ուպհուլ եւ սազապ Ա Ա բաժին եւ պախրու լեղով շաղվէ՛ եւ շաֆ արա, եւ տո՛ւր որ վերցնէ. շատ օգտէ աստուծով։

Պատճառ

Ըռուֆօսն ասէ, թէ ի հիւանդութենէ եւ կամ արգանդն ուռենալուն կամ ի յարեան ի պակասութենէն. եւ թէ դեղն առնես՝ հայզին ճանփան բռնած լինի։

Նշան։ Ըռուֆօսն ասէ, թէ այն է որ կապելուն լինայ՝ ամէն անձն ծանր լինայ եւ կերակուր չառնու սիրտն, եւ գլուխն եւ աչքն ցաւի, եւ մէջքն եւ անդամքն. եւ քիչ մն ջերմն լինի։

Ստածումն։ Ըռուֆօսն ասէ, թէ այս ցաւն ի հիւանդութենէ լինայ՝ զինքն հանգիստ պահէ, եւ քուն լինայ, եւ բաղնիս մտէ, եւ հեշտանայ, եւ ի ցաւուն տեղն եղկ ջուր լնու. եւ անուշ գինի խմէ։ Եւ այն որ ի խոցէն յետեւ լինայ՝ արա՛ տիմէտ եւ հոկնայ որ բանայ։ Եւ այս դեղս օգտէ. - ա՛ռ լուպիայ կարմիր եւ հուլպայ Ա Ա ափ, անիսոն Ե դրամ, սազապ Ե դրամ. զամէնն եփէ՛ Բ լիտր ջրով, մինչեւ մնայ Ա լիտրն, եւ քամէ՛ եւ տո՛ւր յօրն Գ նուկի. օգտէ հայզին կալվածին ամէն դիմօք։ Ա՛ռ մուռ Գ դրամ, թրմուս Ե դրամ, սազապի տերեւ չոր եւ մուշքդրա մշէհ եւ անգուժատ եւ սէքպինաճ եւ ճավշիր Բ Բ դրամ. զամէնն ղուրս արա Բ Բ դրամ, եւ տո՛ւր ժմուն Ա ղուրս. օգտէ ուպհուլի ջրով եւ զհայզն խիստ բանայ. եւ ի ջղերուն ապիկիս արկ եւ սաֆիանէն երակ առ եւ ապիկիս արկ ի փորն եւ յաճուկն։ Եւ թէ ճավշիր եւ քնտուս եւ սատաֆ ծխես ներքեւն՝ օգտէ. հանց որ թաղարն ծակ լինի եւ ի վրան նստի որ մուխն ի ներս երթայ. թէ հանդալ ծխես ի ներքեւն՝ օգտէ։ Եւ թէ օշինդր եւ ճաւշիր եւ սալիխայ Ա Ա մթխալ, եւ տաս որ խմէ տանոյ դաղձի ջրով՝ օգտէ. եւ այրասայ Բ դրամ մեղրով տուր որ ուտէ. օգտէ. եւ ղուրսի պարմաքի խիստ օգտութիւն առնէ. որ տաս յամիսն Գ հեղ՝ լաւ է. օգտէ աստուծով. ամէն։