Օգուտ Բժշկութեան

Յերղնիսայ որ է ինքն ցաւ մն ճռնէն մինչեւ կրունկն մարդուն

Պատճառ որ ի տաքէ լինի

Ըռուֆօսն ասէ, թէ լինի այս ի թանծր եւ յայրած արենէ որ ժողվի ճուռն, եւ կամ յաւելի սաֆրայէ որ ժողվի եւ այրի։

Նշան որ ի տաքէ լինայ։ Որ յարենէ լինի՝ ցաւն խիստ. եւ տաք եւ կարմիր լինայ. եւ այն որ սաֆրայէ լինայ՝ ցաւն սուր լինի խիստ։

Ստածումն որ ի տաքէ լինի։

Ըռուֆօսն ասէ, թէ յառաջն ի բասիլիկէն կամ յերղնիսայէն եւ այն դիհն որ ցաւն է. (եւ ինքն երակ մն է մօտ ի կրունկն, եւ արիւն որ յիրմէն ելանէ՝ պաղ լինայ). եւ աղի ջուր լից ոտացն ի վերան, որ ցաւն չի յաւելնայ. եւ տո՛ւր զայն իրվին որ զարեան սրութիւնն պակսեցնէ, որ է սալորին շարապն եւ սրքնճուպինն եւ ճուլապն եւ նռան ջուրն։ Եւ թէ յուժով լինի՝ տո՛ւր հապի սուրինճան։ Եւ թէ չդիմանայ լուծման դեղին՝ նա արա կակուղ հոկնայ. եւ հանապազ ըռահաներուն ջուրն ի վերայ ցաւուն լից, եւ երակ առ, եւ օծէ ձիթով. եւ յորժամ ցաւն պակսի՝ տո՛ւր հաւձագ խորված. եւ ամէն քաղցրէ պատրաստէ՛։ Եւ այս տլէս օգտէ աստուծով. - Ա՛ռ հինայի ձէթ եւ սազապի ձէթ եւ դրջէ՛ ի սպրկիկ բուրդն եւ պորայ եւ ակրկարհայ ի վերայ ցանէ եւ քիչ մն քացախ լից ի վերան, եւ դի՛ր ի վերայ ցաւուն։ Եւ թէ այս յաւելի սաֆրայէ լինի՝ տո՛ւր հալիլային մտպուխն եւ Բ ազգ խիարի ջուր եւ նոնոֆարի շարապ եւ թմրհնտի եւ սրքնճուպին եւ մրգերու ջուր եւ մանուշկի շարապ. եւ լուծումն արա որ ցաւն պակսի, եւ զգորտնբուրդն քացխով տիմէտ արա. եւ հաւու ձագ տուր եւ ազոխով ապուր եւ աղտորով. եւ օծէ՛ ի վերան ասպաղօլ եւ քացախ. օգտէ աստուծով։

Եւ թէ զշէտարաճն կղմուխով տրորես եւ գինով յերղնիսայի օծես՝ յայն ժամն զցաւն տանի։ Իպն ասէ, թէ զհարմալն որ է սպանդն ԺԲ գիշեր Ա մթխալ խմէ չի ծեծած. յերղնիսան տանի. փորձած է։

Պատճառ որ ի հովէ լինի

Մասրճուէն ասէ, թէ լինի թանձր պալղամէ, որ հումն է եւ աւելի, եւ կամ սավտային յաւելվածոց, որ յանձն ժողվի։

Նշան որ ի հովէ լինայ այն է որ ի պալղամէ՝ ցաւն պակաս լինայ եւ իւր ցաւուն տեղն հով լինի. եւ այն որ սավտայէ լինի՝ ցաւուն տեղն իսպիտակ եւ լար քաշվի։

Ստածումն որ ի հովէ լինայ, դեղն պալղամին այն է, որ տաս եղկ սրքնճուպին բողկի ջրով. եւ սրբէ՛ զստամոքն եւ ուժով հոկնայ առնես. եւ լուծումն այարիճով. եւ տո՛ւր սրքնճուպին եւ սիսռան ջուր տաք դեղերով. եւ զթրմուսին ալուրն գինով շաղվէ՛ եւ ի վերան դիր, օգտէ. եւ օծէ՛ ի վերան հանապազ նարդի ձէթ։ Եւ թէ սավտայի խլտէ լինայ՝ լուծումն արա աֆթիմոնի մտպուխով. եւ տո՛ւր կուլպայ շաքար եղկ ջրով, եւ զերպայ տուր. եւ զխիարին տերեւն ծեծէ՛ եւ ի վերան դիր. եւ իսպիտակ մոմ եւ սագու եղ յիրար խառնէ եւ օծէ՛ եւ զռահաներուն ջուրն ի վերան լից, օգտէ. եւ վերջքն յերղնիսայէն երակ առ եւ հոկնայ արա։

Սահակն ասէ, թէ այս ցաւուն եւ կռնակին ցաւուն եւ ճռան ցաւուն տո՛ւր հապի շէտարաճ այս կերպովս. - ա՛ռ սապռ Ի դրամ, եւ զանճապիլ եւ շահմի հանդալ եւ աղ եւ ոճ Բ Բ դրամ, տարի ֆիլֆիլ եւ սպանդի հունդ Գ Գ դրամ, փանիտ Դ դրամ. զամէնն աղա՛ եւ մաղէ՛ եւ հապ արա եւ տո՛ւր ժմուն Բ դրամ։ Եւ թէ սպանդն ջրով եփես եւ հոռոմ ձիթով հոկնայ առնես՝ օգտէ. եւ զանձն պիտի յիստակել. եւ յետոյ օծէ՛ ֆարֆիոնի ձէթ եւ տիզկանէփայտի քացխով օծէ՛ եւ տաքցո՛ւ զանձն. ամէն դիմօք օգտէ աստուծով։

Մաճուն սուրինճանի, որ օգտէ միջացն եւ ջղացաւի եւ յերղնիսայի։

Ա՛ռ սուրինճան եւ թրպութ պուզիտան Ե Ե դրամ, պասվայիճ, աֆթիմոն Գ Գ դրամ, ղարիղոն, հնդի աղ, շէտարաճ եւ մազտաքէ Գ Գ դրամ, մահմուտայ Ա դրամ, զրեւանդ կէս դրամ. զամէնն ծեծէ՛ եւ մաղէ, Ճ դրամ մեղրով մաճուն արա եւ տուր ի ժմուն Գ դրամ. օգտէ կամօքն աստուծոյ. ամէն։