Օգուտ Բժշկութեան

Սարատան Բ ցեղ է, Ա խոց եւ մէկն պինդ ուռէց է

Պատճառ պնդին այս է

Մասրճուէն ասէ, թէ լինայ ի սավտայի խառնվածոց, եւ կամ այրած պալղամէ դառցել լինի։

Նշան պնդին այն է, որ ուռէց լինի յանձն որպէս նուշ մին եւ յամէն օր յաւելնայ. եւ այն որ տաքութիւն լինի՝ որպէս սարատան լինայ։

Ստածումն պինդ ուռէցին։

Մասրճուէն ասէ, թէ յառաջն զանձն յիստկել պիտի ի սավտայի խառնվածոց. եւ տաս զլատիֆ լուապնին, եւ այն իրվին որ սավտայ ընծայէ՝ մի՛ այնել. եւ ջանա՛ որ ուռէցն խոց չի լինայ, թէ չողջանայ եւ չի լինի աղէկ։ Եւ շատ լինայ ի կանանց ծիծն եւ կամ ի յարգանդն։ Եւ յորժամ սրբի՝ զայս անդունն ի բան տար. - Ա՛ռ ցորենի ալուր եւ իսպիտակ Ա Ա դրամ. զամէնն բարակ մաղէ՛ եւ շաղվէ՛ վարդի ձիթով, դի՛ր ի վերան։ Եւ անդուն իմն այլ. - Ա՛ռ ցորենի ալուր եւ իսպիտակ դեղ Ա Ա դրամ, մատնէհար կաւ եւ հայկաւ եւ սապռ լվացած Բ Բ դրամ. զամէնն մանր ծեծէ՛ եւ մաղէ՛ եւ վարդի ձիթով շաղվէ՛ եւ դիր ի վերան. եւ թէ խոց լինայ՝ զինքն չոր ի վերան ցանէ. օգտէ։

Էհանան ասէ, թէ այս ցաւս շատն ի խլտերուն տեղն ելանէ. եւ յառաջն ցաւուն շատոք պահեն զինքն. եւ յետոյ սարատան ասեն, որ է խաչեփարն. ոտվի ունենայ, եւ դժար լինի ստածումն։ Եւ սրբեն զանձն եւ կակղացնէ։ Եւ ցաւուն յառաջն ողջանայ. երբ հին լինայ՝ չի ողջանայ։ Եւ տո՛ւր քանի մն հեղ զաֆթիմոնն, եւ յորժամ անձն սրբի՝ զմորհամնին ի գործ արկ եւ զանձն ուժովցո՛ւր, եւ արա՛ զայն մորհամնին, որ յիշած է ի Մենին համարն. օգտէ աստուծով։

Պատճառ խոցին այս է

Մասեհն ասէ, թէ պատճառ սարատանին որ խոց լինի եւ ուտէ զանձն՝ սուր սաֆրայ է որ այրած, որ սավտայ լինայ դարձել։

Նշան խոցին այն է, որ գունն կարմիր լինայ եւ կանանչ, եւ տեղն խոց լինայ եւ սեւ գուն. եւ յորժամ յաւելնայ ի զօդվածքն՝ զմիսն ուտէ։

Ստածումն խոցնալուն։

Մասեհն ասէ, թէ այսոր ստածումն յիշած է ի մանախուլիային համարն, որ երակ առնեն, եւ զսավտան լուծեն՝ որպէս գրած է ի գոդութեան համարն. եւ զարիւնն պայծառ առնեն եւ յաւելցնեն եւ գիճացնեն զանձն։ Եւ յորժամ ցաւն զօրանայ՝ մի՛ ստածումն առներ. եւ յառաջն ի բասիլիկէն երակ առ, մէկ քանի հեղ մտպուխ աֆթիմոն տուր, որ ցաւուն հիմն պակսեցնէ. եւ յետոյ տո՛ւր գարէջուր եւ փրփրեմի եւ խիարի հունդ եւ շնկիարի, եւ այն կերակուրն որ սավտայ ընծայէ՝ մի՛ տար։ Եւ թէ հիւանդն վատուժ լինայ՝ տո՛ւր հաւու ձագ եւ գառին միս եւ ալուր եւ դալար ձուկն, որ ղալիայ արած։

Դէվճանիսն ասէ, թէ տո՛ւր մտպուխ աֆթիմոնի եւ յետոյ սրբէ՛ զանձն այլ մաճունով. եւ օծէ՛ զանձն շնխաղող եւ հազրի եւ քասնու եւ քաքանաճի ջուր։ Եւ պիտի որ սուր դեղ ի վերայ դնես, այնոր համար որ ցաւն սուր է, եւ զեղն եւ զսապռն օծես. օգտէ։ Եւ մորհամս շատ օգտէ. - Ա՛ռ իսպիտակ դեղ եւ թութիայ լվացած եւ մուրտասանկ եւ հայկաւ Ա Ա բաժին, շատնաճ լվացած, եւ գառնալեզվի քամուքսն, նշայ եւ զամխ արապի Բ Բ բաժին. զամէնն իսպիտակ մոմով եւ վարդի ձիթով մորհամ արա եւ օծէ՛. եւ շնխաղողի եւ դալար գնծաջուր ի բոլորն օծէ. օգտէ աստուծով։