Օգուտ Բժշկութեան

Դեղեր մահացու եւ սպանող որ տաք լինի կամ հով լինի

Պատճառ տաք դեղերուն որ մահացու են

Որ է պէշմուշկն եւ զռնեխն եւ ժանկառն եւ կիրն եւ մուրտասանկն եւ որ նման է սոցա զոր յիշեցի։

Նշան տաք դեղերուն այն է, որ պէշմուշկին խելքն անցնի, եւ աչվին փոսնայ. եւ նշանն այն է զռնեխին եւ ժանկառին եւ կրին, որ ստամոքն կսկծէ, եւ զաղիքն խոց առնէ։

Ստածումն տաք դեղերուն։

Սահակն ասէ, թէ դեղ որ պէշմուշկ խմէ այն է, որ փսխել տաս տաք ջրով եւ շողգամի հնդով եւ շիրիկ ձիթով. եւ տո՛ւր յետոյ կէս դրամ աւագ թրիաք. օգտէ, եւ թէ մասրտիտօս պախրու եղով շատ օգտէ. եւ զփանզարհն որ ջրով տրորեն եւ օծեն օգտէ, եւ խմեցնեն օգտէ։

Դեղ որ զռնեխ ուտէ այն է, որ տաս փսխել տաք ջրով եւ շիրիկ ձիթով. եւ տո՛ւր սպէտպայ եւ գէր հաւ եւ նշի ձէթ, եւ պզր ղաթունի լուապ եւ դդմի հունդ ի բան տար։

Դեղ որ ժանկառ ուտէ։ Տո՛ւր փսխել եւ յետոյ թաժա կաթն եւ կամ արդար եղ, եւ տո՛ւր սերկեւիլի լուապ եւ ճուլապ սառն ջրով։

Ըռուֆօսն ասէ, թէ այն որ կիր ուտէ՝ փսխել տուր տաք ջրով եւ շիրիկ ձիթով. եւ տուր գարէջուր նշի ձիթով։ Եւ զայս հոկնաս արա օգտէ. - Ա՛ռ գարէջուր եւ նշի ձէթ եւ մանուշկի եւ յունապ եւ սպստան զամէնն եփէ՛ եւ ասպաղօլի լուապ խառնէ եւ հոկնայ արա. օգտէ։

Դեղ որ մուրտասանկ ուտէ։ Տո՛ւր փսխել, եւ յետոյ տո՛ւր կէս դրամ մուռ, եւ գինի խառնէ եւ տուր եւ քիչ մն պղպեղ այլ, որ քրտնցնէ, եւ շատ օգտէ. եւ գէր շուրվանի տուր հաւձագով եփած. շատ զօրութիւն եւ օգտութիւն առնէ։

Սնդիկին մուխն որ զոսկերիչն զարնէ՝ նա թող գինի խմէ որ վնաս չառնէ աստուծով. ամէն։

Պատճառ հով դեղերուն որ սպանող է

Որ է կավզի մաթիլ եւ ապու եւ ասպաղօլ ծեծած եւ դալար գինձին ջուր եւ մաղաք, որ է իթֆահն։

Նշան հով դեղերուն այն է, որ կավզի մաթիլ եւ լուֆահ ուտէ։

Նշան այն է, որ գլուխն խիստ ծանր լինի, եւ աչվին կարմիր լինի. եւ այն որ ասպաղօլ կամ գինձ ուտէ՝ զշունչն դժարութեամբ առնէ.

Ստածումն հով դեղերուն։

Դեղն այն է որ կավզի մաթիլ ուտէ. տո՛ւր փսխել սամթի ջրով եւ մեղրով եւ աղով, եւ յետոյ դալար կաթն եւ զծաթրինն եփէ՛ քացխով եւ տո՛ւր որ խմէ. եւ թէ անճիտան եւ պուտինայ եւ ծաթրին ջրով եփես եւ տաս որ խմէ. եւ թէ անճիտան եւ պուտինայ եւ ծաթրին ջրով եփես եւ տաս որ խմէ. սպետպայ տուր հաւձագով եղլի։

Դեղ որ ապուի սանավի ուտէ, որ է մարդախոտն։ Փսխել տուր տաք ջրով եւ հոռոմ ձիթով, եւ ի գլուխն պաղ ջուր լից, որ խելքն ի վրայ գայ, եւ քիչ մն քացախ խմէ։

Հունան ասէ, թէ այն որ ծեծած պզր ղաթունայ ուտէ՝ փսխել տուր սամթի ջրով որ սրբի ստամոքն. եւ յետոյ տո՛ւր մշքադեղ եւ գէր շուրվայով խմէ. օգտէ աստուծով։

Բագարատն ասէ, թէ որ դալար գինձ ուտէ՝ փսխել տուր մեղրաջրով եւ սամթի. եւ տո՛ւր մշքադեղ եւ մուսալաս եւ գէր շուրվանի եւ ոչխրի միս։

Դեղ որ մուզաք ուտէ։ Փսխել տուր որպէս վերայգրեալ է, եւ թաժայ կաթն տուր. եւ սպէտպայ, գէր եւ տաք իրվին ուտէ։

Դեղ որ հոտած նուշ ուտեն։ Տո՛ւր սերկեւիլի շարապ եւ խնծորի եւ զստամոքն ուժովցու. եւ զբռնող կերակուրքն տուր, որպէս նռան հատի եւ ազոխի եւ աղտորի եւ որ նման է սոցա. օգտէ կարողութեամբն աստուծոյ։

Եւ Քրիստոսի փառք յաւիտեանս. ամէն։

Գեղեր քթին արիւնն բռնէ

Քիրամիտն խիստ տաքցնէ եւ քացախն ձգէ որ պաղի. Գ հեղ այդպէս անէ։ Առաջ զքիթն ջրով լվա, յետոյ զքացախն ի քիթն փչէ. թէ եարա ալ կէնայ՝ զարիւնն կու բռնէ. Ա դրամ մազու, Ա դրամ զաճ սղկէ՛, յիրար խառնէ, թէ եարայի ցանես, թէ քիթն փչես՝ զարիւնն կտրէ։

Քթի արիւնի։ Զաճ, գխտոր, դինիմաղթում, սղկես, յիրար խառնես, քացխով զքիթն լվաս, եւ քիթն փչես։

Ա՛ռ մարդու մազ, խածկէ, ուստուպաճ խառնէ, եարային վրան ցանէ. Ա դրամ քերտաշի, կէս դրամ ժանկառ սղկես, եարային ցանես, զարիւնն կտրէ։ Ծովու փրփուր, երկթի թվալ սղկես, յիրար խառնես եարային վերայ ցանես՝ զարիւնն կտրէ։ Պուռչալախի ալուր, ջաղջի փոշի, մառմառն սղկես, յիրար խառնես, եարային ցանես՝ արիւնն կտրի։

Երկթին թվալն եարային ցանես՝ արիւնն կտրի։

Եւ թէ զաճ, չաման, ջաղջի փոշի պարապար յիրար խառնես, քիթն փչես, սօտ, խունկ, անտարանի աղ, մէրճան, սիլիկոն, երկթի թվալ - ամէն Ա-էն Ա բաժին սղկես, եարային ցանես՝ արիւնն կտրէ։ Զաճ Կիպրոսի, միլանտարանի ղարիղոն - ամէն Ա-էն պարապար, արիւնն որ չի դադրի կամ թէ տամար կտրի՝ վրան ցանես զարիւնն կտրէ։

Քիրաճ, զաճ, մահմուտիայ, աղբրաց արիւն պարապար սղկես, հին բամբկի վրայ առնես, եարային վրա դնես՝ զարիւնն կտրէ։

Քթին արիւնն որ չի կտրի՝ առաջ քացխով լվաս, յետոյ գինի մաղթուն, ղալղատար մանր աղաս, պատրուգ անես, քացխով ի քիթն դնես՝ արիւնն դադրի։ Չամանն մանր սղկես, պատրուգ անես, քացախ թաթխես, ի քիթն դնես՝ արիւնն կտրէ։ Զերկթին թվալն մանր սղկես, մասուրայով քիթն փչես, աղբրաց արիւն, մազտաքէ, ղալղատար պարապար յիրերաց սղկես, քացխով ի քիթն դնես զարիւնն կտրէ։