Անանիա
վարդապետի
ի
խորհուրդ
կատարմանն
առաքելոյն
Պետրոսի
1
«Իսկ
երանելին
Պետրոս
հասեալ
ի
տեղի
պատարագիլ
ի
վերայ
Խաչին
Հաւրն
երկնաւորին
ի
հոտ
անուշից։
2
Եւ
կացեալ
առաջի
Խաչին,
լցեալ
Հոգւովն
Սրբով,
կամեցեալ
յայտնել
զխորհուրդ
Խաչին`
զյայտնեալն
նմա
ի
Տեառնէ
առ
որ
մերձն
կայր
յայտնի
տեսլեամբ
Հոգւոյ
նորա
աներեւութացեալ,
եւ
արութեամբ
կոխեալ
զերկիւղ
մահու`
հրամայեաց
կախել
զինքն
գլխիվայր։
3
Եւ
սկսաւ
խաւսել
առ
մերձ
եկեալսն
ի
վերայ
բարձրաբերձ
բեմի`
հրատարակելով
ի
լսելիս
տեսարանին
զծածկեալ
խորհուրդ
Խաչին,
զոր
յառաջն
ոչ
կարէին
լսել,
այժմ
ամենեցուն
ի
զղջումն
եկեալ,
լցեալ
Հոգւովն
Սրբով,
կարացեալ
ի
միտ
առնուլ
զիմաստութիւն
Հոգւոյն,
որ
ի
նմա
խաւսէր,
զի
որպէս
ճառագայթք
արեգականն
տպաւորեալ
ի
ջինջ
հայելւոջ
եւ
անտի
նշոյլս
արձակելով,
զմերձ
եկեալսն
լուսաւորեն։
4
Սոյնպէս
եւ
Պետրոս.
ուռճացեալ,
լիապատար
լցեալ
Հոգւովն
Սրբով,
արտափայլեալ
լուսովն
լնոյր
զշրջապատեալ
ժողովուրդսն,
եւ
վասն
այնորիկ
ասէր.
արդ
լուարուք
լուսաւորեալքդ
Հոգւով
զայն,
ինչ
«զոր
յառաջն
ոչ
լսել
կամ
»։
5
Այսպէս
եւ
առ
մարգարէիւքն
լինէր.
յորժամ
մարգարէքն
լնուին
Հոգւով,
արժանաւորքն,
որ
մերձ
լինէին,
ընդ
նոսին
լնուին
։
6
Որպէս
ընդ
Դաւթայ
երգեալն
զնուագս
սաղմոսաց
Ասաբ
եւ
Դիդովմ
եւ
այլ
բազումք
լնուին
Հոգւով,
սոյնպէս
եւ
ի
լնուլն
Պետրոսի
Հոգւով,
լցան
ամենեքեան
Հոգւովն
Սրբով,
որպէս
ի
վերնատանն
անդր։
7
«Եւ
կացեալ
Պետրոս
առընթեր
Խաչին`
սկսաւ
ասել
այսպէս.
ո՜վ
անուն
Խաչի,
ծածկեալ
,
զի
զչարչարանաց
ունի
զխորհուրդ
անուն
Խաչս,
եւ
չարչարանքն
սատակիչ
են
ախտից։
8
Ըստ
այնմ,
թէ
հին
մարդն
մեր
խաչակից
եղեւ
նմա,
եւ
որ
չարչարի
մարմնով,
արդարանայ
հոգւով,
զի
որ
մեռանի
մարմնով,
արդարացեալ
է
ի
մեղաց,
եւ
եթէ
մեռաք
ընդ
նմին
եւ
։
9
Ահա
մահ
եւ
կեանք
զոյգընթացք
ի
միասին
գումարեալք,
ի
միում
ենթակային
։
10
Այս
է
անուն
Խաչին`
մահացուցիչ
մահու
եւ
մահաբեր
ախտից
եւ
կենագործող
հոգւոց։
11
Վասն
որոյ
եւ
ասէ.
«ո՜վ
շնորհ
անճառելի
ի
վերայ
Խաչին
»,
ի
նմանէ
մահ
բխեալ,
եւ
մահացուցիչ
մահու
եւ
կենաց
աղբերացուցիչ,
մահացելոցս
կենագործիչ,
զի
նոյն
անուն
Խաչի
զմահ
կենդանի
մեռուցանէ
եւ,
զըմբռնեալսն
ի
նմանէ,
կենագործէ
եւ
կորզէ
ի
կեանս
անապականս։
12
Այս
էր
խորհուրդ
ծածկեալ
Խաչին
եւ
շնորհք
անճառելիք`
յայտնեալ
ի
։
13
«Ո՜վ
բնութիւն
մարդոյ`
մեկուսանալ
յԱստուծոյ
ոչ
։
14
Վասն
բնական
ունելոյ
Բանն
ի
բնութեան,
տնկեալ
ի
ստացողէն,
որպէս
մանկանցն
առ
ծնաւղսն,
ոչ
գիտողաբար
բնականապէս
գթացեալ
առ
ծնողն,
այլ
բնաւորաբար
շարժեալ
հարկաւորաբար
զբնութիւնս
ունելով
մշտաշարժ
խաղալ
յայսոսիկ։
15
Ապա
ուրեմն`
բնութեամբ
ունէր
մարդն
զյարախաղաց
շարժութիւն
յառաջին
պատճառէն
գոյացողաբար
յարամնացեալ
ի
գոյութեանս։
16
Վասն
որոյ
հարկաւորաբար
ունի
շարժութիւն
առ
սկզբնատիպն
վերաբերիլ,
եւ
ոչ
կարացեալ
մեկուսանալ,
ընդ
որում
ըստ
պատկերին
ստեղծաւ։
17
Սոյնպէս
եւ
սկզբնատիպն
ոչ
կարացեալ
ժուժել
կամ
հեռանալ
ի
պատկերէն
իւրոյ
տարամերժիլ
։
18
Վասն
որոյ
եւ
նա
ունելով
զյարախաղաց
շարժմունս
գթոյ
առ
տիպ
պատկերին
իւրոյ,
այլ`
հետեւողաբար
բուռն
,
միաւորեաց
յինքեան
անճառ
միաւորութեամբ
եւ
խառնեաց
յիւրն
բնութիւն`
անարձակ
կապակցութեամբ
յարամնացեալ։
19
Եւ
արդ.
լուր
յաջորդացն`
զինչ
ասէ
հարստահարեալն
ի
սիրոյն
Քրիստոսի.
«բռնադատեմ
զքեզ
ա[յ]ժմ
ի
եղեալ,
ո՜վ
անձն
իմ,
խաչակցիլ
ընդ
Քրիստոսի,
եւ
բռնաբար
յափշտակել
զարքայութիւն`
գործակից
ունելով
զՔրիստոս
ի
հանդիսի
։
20
Եւ
արդ.
ո՜վ
ծածկեալ
խորհուրդ
Խաչի,
յայտնեա՛
այժմիկ,
զի
ոչ
ժուժեմ
զհին
խորհուրդ
Խաչին
փակել
ի
յոգւոջ
իմում,
զի
խորհուրդ
Խաչին
ծածկեալ
էր
յաւիտեանս
առ
Աստուծոյ,
որ
զամենայն
ինչ
արար։
21
Եւ
արդ.
«միայն
Խաչ
թուի
ինչ
ձեզ,
որ
երեւիդ
,
այլ
որ
ի
դմա
ծածկեալ
է
ահաւոր
զաւրութիւն,
ի
վեր
քան
զամենայն
զաւրութիւնս,
զի
զամենայն
արարածս
բարձեալ
կրէ
յինքեան։
22
Եւ
այժմ
ծանուցից
ձեզ
զանճառ
խորհրդոյն
զաւրութիւն,
զոր
յառաջն
ոչ
կարէիք
լսել
եւ
տանել։
23
«Այժմ
ի
կատարածիս
լուարուք
ինձ։
24
յԱմենայնի
զգալի
կենացս
որոշեցէք
զանձինս
,
զի
հոգին
է
ստեղծուած
ըստ
պատկերին
Աստուծոյ
եւ
զմարմին
ունի
գործի
առ
կենցաղս,
որք
ոչ
են
ճշմարիտք,
այլ`
ստուերք
սնոտի
եւ
ունայնութեան
կենցաղ։
25
Արդ
մի
զբաղեսցի
հոգին
ի
ձեռն
զգայութեանցս
կապիլ
ընդ
կենցաղս
եւ
ի
սնոտիս
զբաղնուլ,
զի
մի
տարամերժեսցի
ի
ճշմարիտ
կենացն։
26
Այլ`
ի
բաց
կացէք
յերեւելեացս,
որ
են
զգայութեանցս։
27
Արդ.
«Խցէք
զաչս
ձեր
յերեւելի
,
զի
մի
պատրեալ
խաբիցիք
ի
սնոտիսս,
զի
մի
կախարդեալ
կապիցիք
ի
լուր
սնոտի`
ոչ
կարացեալ
ընդունել
զլուր
Բանին
ճշմարիտ
վարդապետութեան։
28
Թաքուցէք
եւ
զյայտնի
գործս
ձեր,
որ
ի
սնոտի
փառս
վերաբերէ
զձեզ,
զի
մի՛
ի
վայր
կործանեսջիք
զայն,
որք
ինեւ
եղեն
ճշմարտութեան
ծանուցումն
եւ
զամենայն
խորհուրդս
փրկութեան
ծանիջիք
ի
յայտնութենէ
Հոգւոյն,
զոր
ընկալայք,
մի
աւտարանայք`
բացամերժելով
զգիտութիւն
Հոգւոյն,
զոր
ընկալայք։
29
«Զի
պարտ
է
ամենեցուն
դառնալ
եւ
ելանել
ի
Խաչն
Քրիստոսի,
որ
է
ամենեցուն
կարգեալ
։
30
Ոչ
փայտեղէն
խաչին
ասէ,
այլ
ինքն
զԲանն
կոչէ
Խաչ։
31
Որպէս
եւ
Եփրեմ
ասէ
յայն
բանի,
թէ
«այն,
որ
ոչ
գիտէր
զմեղս,
վասն
մեր
մեղս
արար,
այսինքն`
զմարմինն
Խաչ
արար»,
ապա
ուրեմն`
Խաչ
զչարչարեալ
մարմինն
Քրիստոսի
կոչէ։
32
Եւ
մեզ
ասէ.
պարտ
է
դառնալ
հեշտասիրութենէ
եւ
նմանիլ
խաչեալ
մարմնոյն
Քրիստոսի։
33
Որպէս
Եւագրիոս
մեզ
ուսուցանէ,
թէ
«մարմինն
Քրիստոսի`
գործք
արդարութեան»։
34
Որպէս
Տէր
մեր
Յիսուս
Քրիստոս
սահմանեաց,
թէ
որ
ոչ
առնու
զԽաչ
իւր
եւ
գայ
զկնի
իմ,
ոչ
զարքայութիւն
։
35
Ապա
ուրեմն`
զկիրս
մեռելութեան
կոչեաց
Խաչ,
զոր
ասաց,
թէ
պարտ
է
ելանել
ի
Խաչ,
ըստ
այնմ,
թէ
մեռաք
ընդ
Քրիստոսի,
ընդ
նմին
եւ
։
36
Խաչ
ասէ
զկարգեալ
Բանն,
մի
եւ
միայն,
զորոյ
ասէ
Հոգին
Սուրբ.
«զի՞նչ
է
Քրիստոս.
Բան
եւ
Ձայն
Աստուծոյ»։
37
Արդ.
հայեաց
ի
ճշմարտութեան
բանն
հաւատոյ,
զի
զոր
Խաչ
ասաց,
որ
են
չարչարանքն
Քրիստոսի,
զնոյն
Բան
ասաց
մի
եւ
միայն
Ձայն
եւ
ոչ
յերկուս
բաժանեաց,
այլ
զԲանն
ասաց
Խաչ,
եւ
զնոյն
Բան
ասաց
Հոգին
Սուրբ
զՔրիստոս։
38
«Զի
նոյն
Բանն
իցէ
ուղիղ
փայտս,
յորում
խաչեալս
եմ,
եւ
խոտորնակ
փայտիս`
զբնութիւն
մարդոյն
առձայնեալ
ասաց.
ո՜վ
հրաշից
մեծի
.
զի
փայտակերտ
ձեւացեալ
Խաչին
միայն
աւրինակ
եւ
նմանութիւն
ճշմարտութեան
ասաց
գաղափարիլ։
39
Իսկ
Խաչ
զնոյն
Ինքն
զԲանն
ի
Հաւրէ
ասաց։
40
Եւ
արդ.
պարտ
է
մեզ
բառնալ
ի
կրից
կենցաղոյս
եւ
բեւեռել
ընդ
Բանին
Աստուծոյ
անբաժանաբար,
ըստ
առաքելոյ.
Ես
աւրինակաւք
աւրինացն
։
41
Եւ
արդ.
տես
ի
նմին
մարմնի
զմեռելութիւն
եւ
աստուածային
կեանս
զուգընթաց,
զի
Աստուծով
կեցից
եւ
ընդ
Քրիստոսի
ի
Խաչ
.
Ահաւասիկ
Խաչ
եւ
Կեանք
զուգադրեալք
եւ
կենդանի
ոչ
եմ
ես,
այլ
կենդանի
է
յիս
։
42
Ահաւասիկ
ճշմարիտ
մեռելութիւն
եւ
ստուգապէս
կենդանութիւն։
43
Ապա
ուրեմն`
որ
ըստ
ինքեան
կայ
յայսմ
կենցաղոյս,
ստուգապէս
մեռեալ
է
յայնմ
կենացն
եւ
ի
Խաչն
Քրիստոսի
ելեալ։
44
Վասն
որոյ
եւ
զաւրինակն
յայտնի
եցոյց
ի
տարացուցչէ
Խաչին։
45
Ասէ.
ուղիղ
փայտս
Բանն
է,
որ
ոչ
խոտորեցաւ
ի
չար
եւ
ոչ
գայթակղեալ
անկաւ,
այլ`
եկաց
կանգուն`
հաստատեալ
յերկրի։
46
Զի
թէպէտ
զմեղս
ամենեցուն
եբարձ,
այլ
ինքն
ոչ
ախտացաւ,
որպէս
ասաց
Յովհաննէս,
թէ
չեմ
բաւական
լուծանել
զխրացս
կաշկացն
,
զի
եւ
ոչ
իսկ
կապեցաւ
ի
նա
դուզնաքեա
գիծ
մեղաց։
47
Ապա
ուրեմն`
մարդկութիւնս
բոլորեալ,
սկսեալ
ի
նախաստեղծէն,
գլորեալ
գայթակղեցաւ
լպրծող
մեղաւքն,
զարկուցեալ,
յերկիր
անկաւ,
զորս
աւրինակեաց
խոտորնակ
փայտին,
որ
ոչ
կարեաց
կալ
կանգուն,
ըստ
բնութեան,
այլ`
անկեալ
դնի
յերկիր
խոնարհեալ։
48
Ապա
ուրեմն`
երկրորդ
Ադամն
միայն
եկաց
կանգուն`
բնութեամբ
անխոնարհելի։
49
Եւ
վասն
անկանելոյն
ի
վիհի
կորստեան,
խոնարհեցաւ
որպէս
զբուն
Խաչին,
եւ
զանկեալ
բնութիւնս
մեր
բեւեռեաց
ի
Խաչին,
ընդ
Ինքեան,
որպէս
զփայտն
խոտորնակ։
50
Դարձեալ
կանգնէ
ընդ
Ինքեան,
բարձրացոյց
զանկեալն
գերագոյն
քան
զերկինս`
յիւրն
հանելով
զբարձրութիւն
զանկեալքն
ի
ստորինս,
որպէս
ասաց
«բեւեռն
դարձն
եւ
ապաշխարութիւն
մարդոյն
,
որ
կապեցեալ
բեւեռէ
ընդ
ուղիղ
փայտն,
որ
է
Բանն
Աստուծոյ։
51
Եւ
նոյն
Քրիստոս
ուղիղ
փայտ
ասաց,
Բան
եւ
Ձայն
Աստուծոյ
։
52
Զի,
որ
զհետ
մտեալ
իցէ
սարտուցելոցն
եւ
սրացելոցն
նախ
Ձայնիւ
զարթուցանէ,
եւ
ապա`
Բանիւ
ուսուցանէ
զճշմարտութիւն։
53
Եւ
արդ
ուրեմն.
Ձայն
Աստուծոյ
լսելով
նշանակեաց
զայն
Ձայն,
որ
ի
դրախտին
լուաւ
Ադամ`
զՁայն
գնալոյ
Տեառն
Աստուծոյ
ի
դրախտին
եւ,
սարտուցեալ,
թաքեաւ
ի
ձայնէն
եւ,
դատապարտեալ
ի
,
արտաքսեցաւ
ի
դրախտէն։
54
Եւ
արդ.
պարտ
էր
նմին
Ձայնի,
յորմէ
պակեաւ
Ադամ,
ձայնել
զկնի
փախուցելոյն
եւ
դարձուցանել
առ
Ինքն,
եւ
նմին
Բանիւն,
որ
դատապարտեաց
զԱդամ
ի
մահ,
նոյն
խստանալ
նմա
զկեանս։
55
Քանզի
այլ
ումեք
չէր
հնար
հաւատալ
Ադամայ
վերստին
ընդունել
,
թէպէտ
եւ
ի
բազմաց
լուաւ
աւետարանութիւն
բարեաց
ի
մարգարէիցն,
մինչեւ
եկն
նոյն
Ձայնն
եւ
Բանն
Աստուծոյ,
եւ
նոյն
դարձեալ
Ձայնիւն
դարձոյց
եւ
Բանիւն
խոստացաւ
նմա
անմահական
կեանս։
56
Եւ
արդ.
տե՛ս
զձեւ
Խաչին
ընդդէմ
արեւմտից
տարածեալ
զբազուկս,
զի
մարդոյն
արտաքսելն
յԱդին
դրախտէն
եւ,
տարամերժեալ
ի
կենաց
փայտէն,
դիմեաց
յարեւմուտս,
տարադէմ
հալածեալ
առ
նսեմային
խաւարն,
թիկունս
տուեալ
արեւելեան
լուսոյն
են
կենաց
դրախտին։
57
Վասն
որոյ
եւ
Տէրն,
ընդդէմ
արեւմտից
տարածեալ
զգիրկսն,
ուժգին
ձայնիւ
գոչեաց
դարձուցանել
զսարտուցեալսն
առ
լոյսն
ճշմարտութեան
եւ,
ժողովեալ
ի
գիրկսն
իւր
զփախուցեալսն
ի
ճշմարտութենէ
լուսոյն,
ի
բազմախուռն
ժողովոյն
հոմամիաւորեալ
սիրով
շինեաց
եկեղեցի
եւ
հիմնեցոյց
ի
վերայ
պետրոսեան
վիմին`
ոչ
կարացեալ
դրանցն
դժոխոց
ընդդէմ
հարկանել
ընդ
հաստատութեան
վիմին։
58
Վասն
որոյ
հիմն
եկեղեցւոյ
Պետրոս
դարձուցանէ
զեկեղեցի
յարեւմտից
յարեւելս
կոյս,
առ
դրախտն
կենաց։
59
Սակս
այնորիկ
հրամայէ
գլխիվայր
խաչել
եւ
«զամենայն
կերպարանս
իւր
փոխէ
ընդդէմ
առաջին
մարդոյն,
որ
զկերպարանս
իւր
փոխակերպեաց`
զբարին
ի
չար
դարձուցանելով,
որով
զաջն
ձախ
համարեցաւ
եւ
զձախն`
աջ
եւ
զբարւոքն
այլովք
հանդերձ։
60
Եւ
այս
էր
խրատն
Տեառն`
խորհրդաբար
զմեզ
։
61
Եւ
արդ.
միտ
դիր
խոնարհութեան,
զի
մինչ
էջ
Ադամ
ի
դրախտէն,
դիմաւք
դարձեալ
առ
խաւարն
թիկունս
տալով
լուսոյն,
ոչ
ահա
միայն
զխաւարն
տեսանէր
զհեշտութիւն
մեղացն,
որ
է
ճշմարիտ
խաւար
հոգւոց,
զոր
կարծէր
լոյս
գոլ։
62
Որպէս
ասէ
Դաւիթ.
Ասացի
խաւար,
ուրեմն,
ծածկեաց
զիս
եւ
գիշեր
մեղաց
փոխանակ
լուսոյ
փափկութեան
իմոյ։
63
Վասն
զի
լոյս
փափկութիւն
կարծէի,
եւ
լուսոյն
տեսութենէ
անգործ
։
64
Ո՞չ
ահա
յայտ
ցուցանէ
աւրինակաւս
զմտացն
դառնալն
ի
ճշմարիտ
լուսոյն
տեսութենէ
առ
թանձրամած
խաւար
եգիպտատանջ
ախտից
մարմնոյս
հեշտութեանց`
անգործութեամբ
ճշմարիտ
լուսոյն
տեսութեամբ։
65
Դարձեալ
զաջ
կոյսն
ի
հիւսիս
դարձուցեալ
եւ
զահեակն`
ի
հարաւ,
զոր
Սողոմոն
ասէ,
թէ
հողմն
հիւսիսի
թէպէտ
եւ
բուռն
է,
այլ
աջողակ
։
66
Եւ
ո՞ւմ
կոչեսցի
աջողակ,
եթէ
ոչ
որոց
դէմ
եդեալ
է
ի
խաւարն,
եւ
ի
թիկունս
տացէ
լուսոյն
արեւելեան։
67
Վասն
այնորիկ
կոչի
բուռն
խստութիւն
աւդոյ
հիւսիսոյ,
զի
ոչ
երբէք
ջեռաւ
յարեգակնային
տապոյ
եւ
ոչ
լուսաւորեալ
սակս
հեռաբնակութեան
ոլորտացեալ
յանտեղի
բացածութիւն`
ի
բոլորից
լուսաւորացդ
անհաղորդ
մնացեալ,
սառնամանեաւք
եւ
խաւարաւ
պարփակեալ.
յաւրինակ
խաւարային
մեղաց
տեղոյն,
որ
անմասն
ունի
զկայսն
իւր
ի
լուսոյ
գիտութեան`
զետեղեալ
ի
չարիս
խաւարամած
պարսպով
պարփակեալ։
68
Յայս
ունէր
մարդն
աջողակ
գործն`
հեշտ
ի
կիր
առեալ,
անյագաբար
խրախացեալ
ի
լուսոյն
առ
խաւարն։
69
Իսկ
զահեակն
առ
հարաւ
կոյս
ուղղեալ,
անգործ
եղեալ
ի
լուսոյ
արգասեաց.
զի
հարաւ
միշտ
ջեռեալ
եւ
միշտ
լուսաւորեալ
է
վասն
լուսոյ
արեգականն
մերձաւորութեան,
յորմէ
վրիպեալ
մարդն
ի
լուսոյ
բարեացն,
ձախողակի
զբարեպաշտութիւն`
անգործութեամբ
տարամերժեալ
ի
բարւոյն։
70
Իսկ
Պետրոսի
շրջեալ
զայսպիսի
կերպարանս
զդէմս,
որ
ի
խաւարն
էր
մարդկան,
զիւրն
ի
լոյս
գիտութեան
արեւելեան
դարձուցանէր,
զոր
մարգարէն
ի
դէմս
մեր
աւետաբանեաց.
Արի
Երուսաղէմ
ի
մեռելութենէ
խաւարին
եւ
հայեաց
ընդ
,
ի
Քրիստոս`
Արեգակն
արդարութեան,
եւ
տե՛ս
զեկեալ
փրկութիւն
քո
յարեւելից,
ընդ
յոր
վերացաւն։
71
Եւ
եկեղեցի
նորա
հայէր
պշուցեալ,
հիացեալ,
ոչ
գիտացեալ
զծածկեալ
խորհուրդն։
72
Եւ
ուսեալ
ի
հրեշտակէն,
թէ
այս
Յիսուս,
որ
վերացաւ,
նոյնպէս
գալոց
է
յարեւելից`
լուսաւորել
զեկեղեցի
իւր
փրկեալ։
73
Եւ
աստանոր
կատարէ
Պետրոս
զբանն
Տեառն,
եթէ
ոչ
դարձուցանէք
զգործարան
չարին,
որ
աջողակ
թուի
ձեզ,
եւ
հեշտակիր
առ
գործս
խաւարին
հիւսիսական
բռնութեան,
եւ
առնիցէք
զնոյն
ահեակն
անգործութեամբ
չարին
ոչ
գոյացուցանել
զբազմաբեղուն
չարին
գործարան
եւ
զահեակն
անգործ
բարէպաշտութենէ
ի
գործ
առ
հարաւային
լուսովն
առկայիլ`
հարաւաբեր
արեգականն
արդարութեամբ
լուսափայլեալ։
74
Եւ
զդիմացն
յետոյս,
որ
առ
արեւելս
անտեսութեամբ
յարակացեալս
դարձուցանել
,
լինել
միշտ
կոյր
ի
չարիսն,
զտանջող
խաւար
մեղացն
միշտ
ի
թիկանց
թողուլ`
չարին
անգործութեամբ։
75
Եւ
տեսանող
զաւրութիւն
հաստատեալ
միշտ
առ
արեւելեան
պայծառ
,
որով
միշտ
զուարճացեալ
փափկանայ
հոգւոյն
։
76
Որպէս
մինչ
ի
չարիսն
էաք,
ազատեալ
էաք
յարդարութենէն,
եւ
ոչ
դուզնաքեա
մասն
բարեպաշտութեան
,
այլ
մշտաշարժ,
անխափան,
յարազուարճ
խնդութեամբ
միտել
ի
չարիսն
անդարձութեամբ`
ընթանալով
զկնի
խաւարին։
77
Ըստ
նմին
գաղափարի
յետսդարձութեամբ
առ
լոյսն
ճշմարտութեան,
անարգել
փութով
ընթասցուք`
անդրադարձութեամբ
զչարիսն
լինել
լուսոյ
եւ
որդիս
տունջեան`
վերածնեալք
ի
լոյս
կենդանի,
ըստ
սկզբնատպին
լուսոյ
կերպացեալք,
անստուեր
լուսով
գիտութեամբն
առ
լցեալք,
եւ
ըստ
գարշապարաց,
ըստ
Պետրոսի,
ուղղել
զգնացս
ի
վերին
մայրաքաղաքն,
որոյ
ճարտարապետ
եւ
արարիչ
Աստուած
է։
78
Ոչ
հաստատել
յերկրի
զգարշապարս,
զի
մի
դարձեալ
աւձն
դարանակալ
հանդիպեսցի
խայթել
զգնացս
մեր,
որ
առ
Աստուած,
այլ`
մերկ,
ըստ
Մովսիսի.
գարշապարացն
ելանել
ի
վերայ
սուրբ
երկրին
եւ
զանկոխն
աւձի
զարքունի
գնալ
ճանապարհն,
որ
է
նոյն
Ինքն
ճշմարիտ
Կեանքն
Քրիստոս
եւ
վէմն
,
սողնական
սկզբնաչար
աւձին,
զոր
Սողոմոն
,
ոչ
ծանեաւ
զշաւիղս
Իսրայէլի
ծարաւական
քարբին
յանգծելի
վիմին
արահետ։
79
«Եւ
ընդ
Պետրոսի
յառեալ
հոգւոյ
ակամբն
միշտ
զՔրիստոս
առաջի
«գոհութեամբ
խաւսել
ընդ
նմա
ոչ
շրթամբք
այսուիկ,
որ
յարուեստից
շարժեալ
բայից
շարադրութեամբ
մերձանալաւք
զնոր
անձնիցն
ախտից
տրամադրութիւն
արտաբերեալ
առաջարկութեամբ
[յ]աւդաւոր
շարժմամբ
եւ
ոչ
բերանով,
որ
սուտ
եւ
ճշմարիտ
ելանէ։
80
Այնու
բարբառով
գոհացայց
զքէն,
որ
լռութեամբ
եւ
նովին
տեսանաւղ
հոգւոյ
ակամբ,
որ
աշխարհիս
գոյ
անգիտելի,
որով
երկրպագի
Հայր,
ճանաչի
Որդի
եւ
լուսափայլի
Հոգին`
հաղորդութեամբ
նոցունց։
81
Նովին
ընդ
նմին
աւրհնել
եւ
գոհանալ,
անճառելի
խնդութեամբ
վերագոչել։
82
«Դու`
իմ
Հայր`
վերստին
ծնանելով
ի
յոյսն
կենդանի,
դու`
իմ
եղբայր
անդրանիկ
յաւազանին
արգանդէ,
դու`
իմ
մատակարար`
երթալ
եւ
պատրաստել
մեզ
տեղի,
գալ
եւ
առնուլ
զմեզ,
դու`
ամենայն
յամենայնի
կենագործաւղ
եւ
։
83
Զի
հարկեալ
քո
յաւետախաղաց
գթոյ
,
զոր
ունիս
միշտ
առ
մեզ,
ի
խնդիր
եկեալ
քաջ
հովուիդ
մոլորական
ոչխարին
գազանակուր
եղելոյ,
կորզեալ
ի
բերանոյ
առիւծոյն
զբլթակ
ունկան
նախամաւրն,
որ
խլութեամբ
եղեւ
կերակուր
չար
գազանին
մահու,
եւ
զաքեացս
նախահաւրն,
որ
կապեցաւ
չարաչար
ընթացիւքն
առիւծոյն.
ծանուցող
չարին
գիտութեամբ`
կարծիս
առնելով
աստուածանալոյն,
որ
է
ստուգապէս
տեսակ
չար
իմաստիցն
անհանճար
գիտութեան,
որով
կապեցաւ
իսկ
տոռամբ
մեղացն,
զի
մի
այլ
եւս
ընթասցի
ի
չարագոյն
ընթացումն
եւ
ամբարձումն,
որ
է
վայր
կործանման
առիթ։
84
Եւ
բեւեռեալ
անարձակ
կապանաւք
ի
փայտին
մահաբեր`
գերի
եւ
ծառայ
մահու
յաւիտեան,
ոչ
ումեք
գոլ
հնար
արձակել
զնա։
85
Վասն
որոյ
գթածաբար
խոնարհեալ
ի
բարձանց
գայր
ի
խնդիր
կորուսելոյն։
86
«Եւ,
առեալ
զկապեալ
ոտս
նորա,
բեւեռաւք
պնդեաց
ի
խաչափայտն,
զի
զկապեալ
ոտս
նախահաւրն,
որպէս
զի
բեւեռաւք
զբեւեռս
թափեսցէ։
87
Այսպէս
բեւեռաւք
պնդէին
զանմեղ
ոտս
Տեառն
ի
։
88
Բեւեռք
ոտից
մեղուցելոյն
ի
դժոխս
ոստուցեալ
արձակիւր
կապեալն
մեղաւք։
89
Վասն
այնորիկ
ոտք
Տեառն
ի
ստորին
կողմ
,
զի
ոտք
Ադամայ
ի
ստորին
կողմն
խաւարի
կապեցաւ։
90
Եւ
ոչ
եւս
յայնմ
հետէ
կարող
գոլ
առ
վերինն
ընթանալ
աշխարհ,
այլ
ի
ստորին
դժոխս
իջանէր։
91
Իսկ
ոտք
Տեառն
ի
խոնարհ
կոյս
ուղղեալ
զիջումն
յերկիրն
նշանակէր
գալ
ի
խնդիր
կորուսելոյն։
92
Եւ
ի
ստորին
կողմն
Խաչին
բեւեռեալ.
զի
կապեալ
ոտս
նախահաւրն
արձակեսցէ
Աստուածն
իմ,
եւ
նմա
փառք
յաւիտեանս.
ամէն։