Գիրք անուանեալ Որոգայթ փառաց

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Տեսանելով մեր ընդունելութիւնն ժողովրդեան աշխարհին Արարատեան եւ թուղթ փոխանորդութեան առ քեզ պատուելուդ Տեառն Սմբատայ Արտաշատ գաւառէ, եւ ՚ի վերայ երդման եւ արժանաւորութեան քոյ հաստատեցաք հաւատարմութիւնն քոյ, եւ շնորհօքն ամենակարօղին յԱստուծոյ եւ ընդունելութեամբն ամենայն Հայոց ընտրողութեամբն մերոց տանուտէրաց, եւ ՚ի յատկապէս կամաւն Սուրբ հոգոյն Աստուծոյ ելանելով վիճակ պաշտօնի նախարարութեան ՚ի անուն քոյ հաստատեցաք մեք եւ մեզ արարաք, զի արժանի դու պաշտօնի նախարարութեան ՚ի յերեսս Երկրին Հայոց, մեք տանուտէրք Հայաստանեաց եւ փոխանորդք բոլոր յազգին հայոց, եթէ եկեղեցականաց եւ եթէ հասարակ ժողովրդոց, թէպէտ անձամբ բազումք այլ միաբան ՚ի մի կամս եւ մի խորհուրդս եւ մի գործս համահաւասար իբրեւ մի անձն ընդունելով տուաք քեզ պատուելի Սմբատայ Արտաշատու նամակ Շնորհաց եւ պաշտօնի նախարարութեան ՚ի վերայ ամենայն հայոց եւ ՚ի երեսս բոլոր երկրին Հայաստանեաց ժամանակաւ երիս ամաւ, զի տերամբ մերոյ ողորմութեամբ կացցես եւ մնասցես պատուելի Սմբատ մեր իշխան պաշտօնի նախարարութեան, եւ յիշեսցես ՚ի վերայ աշխարհին Հայաստանեաց եւ ՚ի վերայ բնութեան մարդոյ ՚ի պատճառէ գործոց ձեռաց իւրաքանչիւր գործոց ըստ Օրինօքն Հայաստանեաց եւ հրամանաւն Տանէն Հայոց:
Տուաք իշխանութիւն քեզ զի լինիցիս դու Տէր ամենայն Հայոց ըստ նմանութեան բանին Տեառն փրկչին մերոյ Քրիստոսի, որ պահելով դու քեզ պատրաստ ծառայելոյ ամենայն հայոց եւ ջատագով ընդ դէմ թշնամեաց եւ հակառակորդաց Օրինաց եւ ազգին Հայոց, ունես իշխանութիւն գործելոյ զամենայն գործ բարիս, այլ ընդ դէմ Օրինացն հայոց գործ ո՛չ մի, եւ թոյլտուութեամբ քոյ այլոց գործելոյ ո՛չ մի եւ ներումն այլոց ընդդէմ Օրինաց գործողաց ո՛չ մի, եդաք լուծ օրինացն հայոց ՚ի պարանոցս քոյ զի քաղցր է, ÿ ընթանալն ըստ Օրինօք թեթեւ, այլ երկայնամիտ լեր եւ պահեայ ՚ի խոր կրծից սրտի քոյ ամենայն հատոր Օրէնս հայոց, քանզի կեանս քոյ եւ պատիւ կենաց քոց ՚ի յօրէնս հայոց կախեալ կայ, մի ՚ի փոքեր հատոր Օրինաց հայոց, ՚ի պատճառէ քումմէ խորտակմանէ փշրեսցի ոսկերս անդամոց քոց:
Տուաք իշխանութիւն քեզ Շահեցուցանել ամենայն ժողովրդոց հայոց եւ ո՛չ վնասիլ ոչ ումեք, յիշխել ՚ի վերայ գործոց ձեռաց ամենեցուն ըստ Օրինօքն հայոց, եւ Շղթայիւք կապեցաք մէջ բնական բնութեան քոյ ինքնակալ կամք եւ ինքնակամ արարմուն քոյ, զի ընդ դէմ Օրինաց ո՛չ ունես իշխանութիւն ասել ումեք կաղ եւ կամ մօրուս:
Տուաք իշխանութիւն քեզ լինիլ բերան ամենայն հայոց, եւ ամրափակեցաք բերան քոյ զի մի՛ խօսիցես խօսք մի ընդ դէմ Օրինաց հայոց:
Տուաք իշխանութիւն քեզ բանալ պատերազմ ընդ դէմ թշնամեաց, եւ խօսել խաղաղութիւն ընդ բարեկամս հայոց հրամանաւն Տանն Հայոց:
Տուաք իշխանութիւն քեզ տալոյ կեանս մահապարտից ՚ի մի տարոյն մինչեւ յօթն արանց, եթէ չիցէ յատկապէս ընդդէմ կամաց Տանն Հայոց, եւ ո՛չ ունիլ իշխանութիւն քոյ ՚ի վերայ հերոյ առն միոյ բառնալ ՚ի գլխոյ յումեքէ ընդ դէմ Օրինաց հայոց:
Տուաք իշխանութիւն դէտապետութեան քեզ ազդ առնելոյ քոյ Տանն Հայոց, վասն մերձենալոյն թշնամեաց եւ վնասուց եւ նախատանաց ընդ յազգս եւ յԱշխարհս Հայոց, լեր պատրաստ մի՛ գուցէ թշնամին աւերեսցէ յաշխարհ եւ նեղիցէ ժողովուրդս հայոց, զի վնաս նոցայ ՚ի ձեռանէ քումմէ խնդրեցից:
Տուաք իշխանութիւն քեզ հրամայել ՚ի վերայ ամենայն զօրաց եւ զօրապետաց հայոց ըստ Օրինօք, նա՛ եւս ունիս իշխանութիւն բանիւ եւ երկաթիւ կապելոյ զօրաց եւ զօրապետաց ընդ դէմ հրամանի քոյ մեղուցելոց, յանձն առնուլով դու ՚ի վերայ քոյ զամենայն վնաս գործոյ կալանաւորութեանց քոյ, եթէ գուցէ կալանաւորն ելցէ ՚ի կապանաց իւրոց ՚ի ատենի դատաստանի անպարտ:
Այսպէս եւ զամենայն զոր ինչ ըստ Օրէնս հայոց բոլորովին ՚ի վերայ գործոց ձեռաց քոց պատրաստ մնալով վասն քոյ պատուեցաք մեք քեզ պատուելի Տեառն Սմբատդ Արտաշատու Տէր մեր եւ նախարար մեր, առաջին պաշտօնատարն մեր, եւ հաւատարիմ սպասաւոր մեր, որ եմք միաբան ընդ քեւ սպասաւորք հայոց, զի մնալով կացցես եւ իշխեսցես ըստ Օրինօքն հայոց ՚ի վերայ գործոց ձեռաց քոց եւ մերոց եւ ՚ի վերայ ամենայն բնութեան մարդոյ ՚ի յերեսս երկրին Հայաստանեաց, բայց ՚ի վերայ բարձրագահ եւ բարեվարք Տանն Հայոց զի ոչ ոք ծնունդ ՚ի բնութենէ մարդոյ ունի իշխանութիւն յիշխել ՚ի վերայ Տանն Հայոց:
Շնորհ Տեառն եւ պահպանութիւն Օրինացն հայոց եւ անկեղծ սէր տանէն բոլոր ժողովրդենէն հայոց ելցէ եւ բնակեսցի առ քեզ Ամեն.

Վկայեմք, որ ձեռնադրեցին
կնքեցին եւ յանձնեցին,
Միքայէլ իշխան.
Մանուէլ Գծագիր.
Սեղբեստրոս արք Եպիսկոպոս
երկրորդ Տանուտէր,
Վրթանէս Կաղնոյ
երրորդ Տանուտէր,
Գալստան Կաղզվանոյ
չորրորդ Տանուտէր: