Պատմութիւն Աղուանից աշխարհի

ԳԼՈՒԽ ԽԱ
Հաւատալն Հոնաց ի Քրիստոս ի ձեռն եպիսկոպոսին Իսրայելի, եւ կործանումն զոհարանացն եւ կանգնել խաչին Քրիստոսի

Քանզի յորդորեալ էին յոյժյունկնդրութիւն բանից առնն Աստուծոյ բարեմիտիշխանն մեծագահ Ալփիղութուէր մեծամեծօքն հանդերձեւ աշխարհախումբ բանակօքն, որոց ախորժաբար լուեալզծաղկազարդ նորա վարդապետութիւնն եւ զքաղցրուսոյցխրատն, փառաւոր առնէին զԱստուած եւ ասէին. «Արդ՝հաւատամք ճշմարտութեամբ, եթէ առաքեաց տէր ի ձեռնսորա զմխիթարութիւն շնորհաց իւրոց առ մեզ, զիապրեցուսցէ զմեզ ի խաւարանյին գործոց եւ յամենայնսատանայական գնացիցե։

Ապա այնուհետեւ մխիթարութեամբհնազանդեցուցեալ զանձինս միամտութեամբ լծոյծառայութեանն Քրիստոսի՝ սրբութեամբ եւպարկեշտութեամբ զարդարէին զանձինս ի պահսքառասներորդացն պահօք եւ աղօթիւք զցայգ եւ զցերեկըստ հոգեւոր նախանձուն այր քան զընկեր փութայինյերկրպագութիւն Սրբոյ եկեղեցւոյն՝ մոռանալովզառաջին որկորստութեանն մոլորութիւնն. զայն եւսշնորհօք լուսատու խրատու Սրբոյ եպիսկոպոսին ի բացքերեալ ի մտաց նոցա։ Երագ երագ՝ հնազանդելովհրամանի Սրբոյ եպիսկոպոսին, վաղվաղակի յանձնառնոյր աստուածասէր իշխանն իւրով մօտակացմերձակայիւքն զեօթանեսին եօթներորդսն ամի ամիսրբութեամբ կատարել. զի ինքն էր բարեմիտ այր յոյժ։Նոյնժամայն հրամանակատար լինէր աստուածայինպատուիրանին՝ կարգելով զինքն բարեպաշտ, հալածականս առնէր զորդիսն խաւարի։

Այսպէս հաւատացեալ լուսափայլվարդապետութեան նորա՝ օր ըստ օրէ պայծառանայրսիրովն Քրիստոսի՝ ասպնջական ցանկալի Սուրբհաւատոցն լինելով. յաշխարհածնունդ հայրենեացնորդի գտանիւր շնորհացն Աստուծոյ մերձաւոր կենարարկենացն լինելով։ Այլ եւ ինքն ուժով պնդութեամբհարստութեանն քաջ եւ անուանի եղեալ ի մարտպատերազմաց, (որպէս Ուղումպ ազգք Յունաց հզօրերեւեալ առ ամենեսեան (զհոյակապ քաջութեանն անունժառանգէր՝ բազում գործս արութեան ցուցեալ եւ անդ իԹուրքաստանին առ Խազր խաքանին։ Վասն որոյհարկաւորեալ ի սէր նորա խաքանայ տայ զդուստր իւրնմա կնութեան, եւ ինքն զլիթուերութեանն բերելովպատիւ՝ փառաւորեալ լինէր ի մէջ երից աշխարհաց, քանզի իբրեւ զպսակ պարծանաց ընդունէր զխրատն իլուսաւոր վարդապետութենէ եպիսկոպոսին։ Առ սակաւսակաւ ջանայր խափանել ի վերայ մեռելոցն զմոլեկանլալիսն եւ զդիւական սրակոծութիւնսն՝ գարշելի եւպիղծ համարելով զհայրենի պաշտամունս, ուխտէր առամենեսեան զԱսպանդիատայ զզոհարանսն եւ զայլոցչաստուածոցն խափանել զնուէրս եւ պաշտել զԱստուածկենդանի՝ զարարիչն երկնի եւ երկրի, եւ զորդինմիածին, եւ զհոգին համազօր։ Եւ զամենայնյաւելուածս չարեաց հերքելով ի բաց ի մտաց իւրոց, իբրեւ զորդի ծնեալ մանուկ անխարդախ կաթիննփափագէր։ Շինէր ի տեղիս տեղիս եկեղեցիս եւմեծացուցանէր զպատիւ քահանայիցն Աստուծոյ։ Քանզիի վարսաւոր ծառոցն կաղնեաց բարձրագունից, զորսձօնեալ էին Ասպանդիատայ գարշելւոյ առ ի զոհսմատուցանելոյ նմա ձիովք, զորոց զարիւնն հեղուինզծառովքն եւ զգլուխն եւ զկաշին արկանէին զոստովքծառոցն, հրամայէր եպիսկոպոսն հատանել զմի ի նոցանէ, որ գլուխ եւ մայրն էր ամենայն ծառոցն բարձրագունից, ձօնելոցն յանուն դիցն սնոտեաց, զոր պաշտէինյոգումբք աշխարհն Հոնաց, իշխանն եւ ազատքն ամենայն, զի համարէին զնա աստուածոց փրկիչ եւ կեցուցիչ եւտուող ամենայն բարեաց։ Եւ իբրեւ լսէին զայն, թէհրամայէր հատանել զսկայաձիր դիւցազանց ծառն, որովգայթակղեալ եւ կործանեալ էին ամենեքեան զճիչբարձեալ, զօձիս հարեալ ի ձայն բարձր աղաղակէինկախարդքն եւ քաւդեայքն, վհուկքն եւ քրմապետքնհանդերձ ռամկօքն առ իշխանն Հոնաց եւ առ մեծամեծսնաշխարհին եւ ասէին. եթէ՝ «Զիարդ մարթէք եւ իմանայքեւ գիտէք առնել զայդ, զոր հակառակորդն մեր եւթշնամի աստուածոցն մերոց ասէ ընդ ձեզ հատանելզծառն զայն։ Եւ ընդէ՞ր իսկ բնաւ անսայք նմա եւ լսէքքանդել եւ աւերել, կործանել զբագինս մեհենաց մերոց, զոր հարքն ձեր կանգնեցին՝ թագաւորք եւ իշխանք, եւաշխարհս մեր բոլորովին պաշտեցին մինչեւ ցայժմ եւգտին զպարգեւս բարեաց ի նոյն ինքն ի դիցն մեհենացեւ ի ծառոցն ձօնելոց շնորհեցին զմարդաշատութիւնաշխարհիս՝ զօրաւոր եւ յաղթող լինել ձեզ իպատերազմունս թշնամեաց ձերոց։ Արդ՝ դուք համարիքինչ զդա եւ լսէք բանի դորա. եւ տայք դմազիշխանութիւնդ զայդ հանել, աւերել, քակտելզմեհեանս աստուծոց ձերոց։ Ո՞չ ապաքէն յորժամպաշտէիք եւ մատուցանէիք զզոհս եւ զնուէրս առաջիծառոցն յանուն սկայազօր քաջին Ասպանդիատայ, զորինչ խնդրէիք, առնուիք եւ գտանէիք զբարիսն. հիւանդացառողջութիւն պարգեւէր, չքաւորաց՝ հարստութիւն, յարեգակնակէզ երաշտոցն եւ ի տոթախառնջերմութեանցն անձրեւ ածէաք ձեզ նոցա զօրութեամբն, որ զտապ խորշակին զովացուցանէին եւ զբոյսս եւզտունկս դալարեցուցանէին, եւ զպտուղսպարարեցուցանէին ի վայելումն եւ ի կերակուր ձեզ։Նոյնպէս եւ ի սաստիկ անձրեւաց եւ յամպոց. յեթերականփայլակնացայտ օդոց որոտընդոստ խռովութեանցնխաղաղութիւն առնէաք ձեզ։

Բայց արդ՝ թէ եւ այլ մոլորական բանիցդորա հաւատայք եւ պաշտէք զԱստուածն, զոր դայնքարոզէ ձեզ, սակայն զբնական աստուածսն ձեր, զորնախնիք ձեր եւ դուք պաշտեցիք, ոչ է պարտ ձեզ թողուլեւ ուրանալ եւ ի բաց ընկենուլ, եւ մատնել ի ձեռսդորա, որ ընդ ոտն արկեալ մանրեսցէ։ Այլ նոյնպէսպաշտեցէք, զի մի՛ սրտմտեալ բարկասցին եւյանդիմանեսցեն զաշխարհս մեր մեծամեծ եւ չարաչարհարուածովք։ Այլ եւ ո՞վ իշխեսցէ իսկ մօտել, հպել եւմերձենալ ի յայն վայրն, ուր սկայազօրինԱսպանդիատայ մեհեանքն եւ բագինքն շինեալ եւհաստատեալ են, կամ ի ծառն գեղեցկաբոյս, որ պահիչ եւկեցուցիչ է աշխարհիս այսորիկ. ո՞չ ապաքէն որքանգիտութեամբ ի ծառոյն յայնմանէ յանկելոց տերեւոցեւ կամ ի փայտից ինչ, որ ի նմանէ, առնուին ի պէտս ինչիւրեանց, չարաչար կեղովք եւ այսահարութեամբ այլ եւմահուամբ իսկ յանդիմանէր զնոսա, եւ տունն, եւ ազգնհատանէր։ Եւ արդ՝ դա կարէ՞ հպել, մօտել եւ կտրելզդա, եւ կամ աւերել զմեհեանսն աստուածոց մերոց։ Արդգիտեմք զայս, եթէ յամառեալ պնդի եւ մերձեսցի առնոսա, յանդիմանի չարաչար ցաւովք, այլ եւ ի կենաց իսկհանէ զնաե։

Յայնժամ պատասխանեալ իշխանն Հոնաց առքաւդեայսն եւ առ կախարդսն եւ առ վհուկսն եւ առպաշտօնեայս բագնացն եւ ծառոցն եւ ասէ. «Մեքհաւանեալ հաւատացաք առնս այսմիկ եւ պաշտեմք եւերկրպագեմք Աստուծոյն, զոր դայն քարոզէ մեզ. եւ ոչարգելումք զդա յաւերելոյ եւ ի քանդելոյ զմեհեանս, եւ ի խլելոյ եւ ի կտրելոյ զծառն եւ այրել ի հուր։Արդ՝ եթէ դուք կարող ինչ էք բագնօք եւ մեհենօք եւծառովքն ձօնելովք զարհուրեցուցանել ինչ զդա, եւկամ ի ցաւս ծանրութեան ախտի ինչ արկանել, եւ կամ մահիսկ հասուցանել դմա, հաւատամք ի ձեզ եւ հաստատիմքանդրէն շինել եւ պաշտել զմեհեանս, եւ՛ զբագինս, եւ՛զանդրիագործ պատկերսն. եւ երկիր պագանեմք ծառոցնեւ մատուցանեմք զոհս եւ նուէրս, որպէս մինչեւցայժմ։ Ապա եթէ դուք ոչ կարէք յանդիմանել զդա եւզարհուրեցուցանել ինչ, եւ դա աւերեալ քանդէզբագինս եւ զմեհեանս, եւ հատանէ զծառս եւ ի հուրայրէ, եւ ոչ ցաւք ինչ հասանեն դմա եւ ոչ մահ, մեքնոյնպէս հաւանեալ հաւատամք ի դա, եթէ յԱստուծոյառաքեցաւ դա մեզ եւ երկրպագեմք միոյ Աստուծոյ, որարար զերկինս եւ զերկիր, զարեգակն եւ զլուսին եւզաստեղս. եւ զձեզ կապեալ ոտիւք եւ ձեռօք՝ մատնեցիցի ձեռս դորա, որ ընդ նոյն ծառովքն եւ ընդ մեհենօքնզձեզ այրեսցէ։

Յայնժամ քաւդեայքն եւ կախարդքն եւվհուկքն Ափրոդիտեայ մոլեկան կախարդութեամբն սկսանդիւթութիւնս առնել ստապաճոյճ գետնակոչութեամբքն՝ուռութս եւ բարբաջմունս իմն յօրինէին։ Եւ ոչ ինչկարէին գործել ի սուտ եւ ի մոլար արուեստիցնիւրեանց։ Զի երբեմն յառաջ քան զայս կապէին զմարդիկանյայտ կապանօք եւ զոր կամէին ի ծանր ցաւս արկանէինայսս առաքելով ն նոսա. եւ ապա քարոզէին նոցափաստապատիր բանիւք, եթէ պարտ էր ձեզ զոհս եւ նուէրսմատուցանել մեհենացն եւ ծառոց եւ ոչ մատուցէք, փոխանակ այնորիկ եղեւ այդ առ ձեզ յանդիմանութիւն իմեծէ աստուածոցն մերոց։ Բայց արդ առէք զոհս եւնուէրս եւ մատուցէք առաջի ծառոցն եւ մեհենացն. ապաապրիք ի ցաւոց եւ ի հարուածոց այտի։ Եւ յառաջնյաղագս ահ արկանելոյ նոցա որպէս ասէինն, նոյնպէսառնէր եւ կատարէր սատանայ։ Այլ եւ երբեմն առ աչօքեւ ցնորիւք անձրեւս սաստիկս երեւեցուցանէին եւերբեմն երաշտիւք ցամաքեցուցանէին զերկիրդիւակործան եւ սատանայագրգիռ մոլորութեամբն։ Եւայնուամենայնիւ գայթակղեցուցանէին եւ կործանէինզաշխարհն նոցա, զի մոլորեալք էին եւմոլորեցուցանէին զյողդողդամիտսն։

Ապա յայնժամ ոչ կարացեալ յայսցանէ զմիինչ ի գործ եւ ի կիր արկանել եւ զարհուրեցուցանելզայրն Աստուծոյ եւ յաղթել նմա, զի կապեցան եւփակեցան ի նշանէ Սուրբ խաչին ամենայն զօրութիւնքնոցա։

Ապա սկսաւ խօսել եպիսկոպոսն Սուրբօրէնսուսոյցն առ իշխանն Հոնաց եւ առ մեծամեծսն, ասէցնոսա. «Ես ոչ ինչ զարհուրիմ եւ երկնչիմ կամ զմտաւինչ ածեմ յաղագս դոցա զրախօսութեանդ. զի են իսկդոքա անյոյսք ի ճշմարիտ կենացն Աստուծոյ, որ կամինդիւապաշտ կախարդութեամբն զարհուրեցուցանել զիս, որպէս եւ զայս ի մարդկանէ զմորոսամիտս։ Եւ ոչ իծառոցդ բարձրագունից մեհենացն զմտաւ ինչ ածեալզանգիտեմ կերպ ի կերպս լինելով դոցա առաջի իմ. այլեւս յայտ յանդիման ամենեցուն ձեր գործեմաներկիւղաբար՝ յուսալով ի շնորհս Սուրբ խաչինՔրիստոսի։ Եւ բառնամ զկարծիս սրտից ձերոց եւզծառագոթի մոլորութիւնդ, որ ոչ ինչ իսկ են, եւ ոչչար ինչ կամ բարի առնել կարեն, եւ ո՛չ զպաշտօնեայսնպատուել կարեն եւ ոչ անարգել զթշնամադիրսնիւրեանց, զոր այժմ դուք աչօք ձերովք տեսանէք առկուռս համերս, թէ որպէս մանրեալ փշրեսցի ի ձեռացիմոց եւ ընդ ոտն անկեալ կոխեսցի ի գնացս աշխարհիե։

Յայնժամ հրամայէր եպիսկոպոսնքահանայիցն առնուլ փայտատ ի ձեռն, դնել ծունր եւաղօթել՝ կարդալով առ Աստուած զսաղմոսս զայս. «Յարիցէ Աստուած, եւ ցրուեսցին ամենայն թշնամիքնորա. փախիցեն ատելիք նորա յերեսաց նորաե։ Եւ ապաարարեալ զնշան խաչին ի վերայ ծառոցն բարձրագունից, զորս ձօնեալ էր յանուն Ասպանդիատայ գարշելւոյն։ Եւդիմեալ ի ներքս քահանայիցն առ հասարակ՝ կտրեցինզծառսն. եւ նոյնժամայն հրամայէր բերել ի քաղաքնՎարաչան։ Եւ կոչեալ առ ինքն ի ճարտարագործ հիւսանցքաղաքին՝ հրամայէր առնել զնա խաչ պայծառակշիռբոլորագուլ. եւ յօրինուածովք նկարակերպ եւ պէս պէսկենդանագիրս հաստատեաց եւ սոսնձեալ ի վերայբոլորովին ծածկելով գեղեցկութեամբն պատկերագործնմանահանութեամբն ճշգրտեալ, ի ծայրից մինչեւ իխոնարհ համանման դեղովքն պաճուճեալ։ Նոյն օրինակեւ յաջող կողմանէ գեղեցկագոյն իմն լուսեղէն խաչսմի զմիոյ զկնի ի վերուստ ի վայր տողեալ՝ պնդէրհաստահեղոյս բեւեռօք. եւ առ ստորեւն դռնակ միերկբացիկ քանդակագործ, շուշանաձեւ, չորեքկուսի, յորում կայր խաչ մի արծաթեղէն՝ մասնաւորեալ իտէրունական խաչէն։

Այսպիսի օրինակաւ կարգեալ եւ յարմարեալզանազան եւ հրաշալի գեղեցկութեամբ կանգնէր զնայուխտի եւ ի խնդրուածոց տեղի յարքունական դրաննընդ արեւելս եւ ասէ. «Առաջի այսր ամենակեցոյցնշանիս երկրպագեցէք տեառն արարչին ձերոյ, զի որքսովորն էինք երկիր պագանել ծառոյդ այդմիկ մոլեկանմտածութեամբ, սովորական ընդելութեամբն երկիրպագէք խաչիդ եւ անտեսանելւոյ պատկերիաստուածութեանն, քանզի ուտէիք եւ ըմպէիք զմիս եւզարիւն զոհիցն անասնոց, եւ զոր դիւացն առաջի ծառոցնմատուցանէիք։ Վասն այնորիկ փոխանակ նուիրեալծառոցն զխաչն իւր կանգնեաց ի մէջ տիեզերաց. եւփոխանակ արեանցն զոհից զարիւնն իւր ետ ի քաւութիւնմեզ ամենեցուն։ Եւ ես գիտեմ, որ անգիտութեամբարարէք, զոր ինչ արարէքն։ Բայց արդ՝ այսուհետեւմատուցէք զանձինս ձեր առաջի աթոռոյ շնորհացնԱստուծոյ՝ թօթափելով ի բաց զամենայն ախտս չարեացանօրէնութեան ձերոյ եւ զփառացն լուսոյ պատմուճաննարժանի լիջիք զգենուլ յանձինս ձերե։

Իսկ բարեպաշտ իշխանն Հոնաց իբրեւ լսէրզայն մեծամեծօք հանդերձ՝ յորդորեալ ի սէր եւյերկիւղ Աստուծոյ։ Եւ զայն եւս տեսանէր, թէ ոչյայնցանէ, զոր քաւդեայքն ասէին յանդիմանել ինչ նմաի ծառոցն մեհենից եւ անկանել ի ցաւս ծանունս եւհասանել ի մահ, ոչ ինչ դիպեալ նմա յայսցանէ չար. այլեւս քան զեւս առաւել պայծառացեալ զուարթանայր եւզօրանայր ի գործ մշակութեանն Քրիստոսի։ Եւ նոքաառաւել եւս հաստատէին ի հաւատսն, եւ լսէին զբանվարդապետութեան նորա։ Ապա յայնժամ մեծասաստիշխանութեամբ տայր հրաման զսատանայակուր եւզդիւամոլ ազգ կախարդացն եւ քաւդեայցն գլխաւորքրմապետօքն հանդերձ ունել եւ կապել ոտիւք եւ ձեռօք. եւ ածեալ առաջի առնն Աստուծոյ՝ տայր ի ձեռս նորա։Իսկ նա հրամայէր զոմանս ի հուր ընկենուլ ի յանցսճանապարհացն, յելս եւ ի մուտս փողոցացն՝ առ ի տեսիլառնել զսնոտի զօրութիւն կախարդութեանն եւ զոմանսբանտարգելս արարեալ եւ զերծեալ զաշխարհն ամենայնյունայնակրօն պաշտամանցն, եւ հնազանդեալամենահեշտ լծոյ ծառայութեանն Քրիստոսի։ Քանզիոմանց, որոց կապեալ ունէին յանձինս իւրեանցզոսկեղէն հեթանոսական ձուլածոյսն, հրամայէրզերծուլ եւ հանել ի նոցանէ եւ ինքն իւրովք ձեռօքնխորտակէր յանդիման ամենեցուն առնելով եւ զայս նշանտէրունական խաչին։ Այսպէս եւ այսու օրինակաւցուցանէր առ ամենեսեան զիւրն աստուծապաշտութիւն։

Եւ կարգեցաւ այս ամենայնկարգաւորութիւնս ի Սուրբ քառասներորդսն իբիւրաւոր արքունական Հոնաստանեայցն բանակս, կազմեցաւ, պատրաստեցաւ կամօք տեառն Աստուծոյ իձեռն եպիսկոպոսին, ազդեցութեամբ Հոգւոյն Սրբոյ, որով ծաւալէր շնորհք պարգեւաց անպատում փառացնՔրիստոսի։ Իսկ ծագումն արփիափայլ լուսոյ պասեքինՍրբոյ իբրեւ հասանէր, բազումք ի քրմապետացն եւ իգլխաւոր կախարդասար քաւդէիցն դեռ եւս ի դժնդակկապանս անկեալ դնէին։ Բայց ապա հաւանութեամբիշխանին Իլութուերու ժողովեալ բոլոր քաղաքայնոցն՝հրաման լինէր ատեան դնել եւ հրապարակս յօրինել. եւտուեալ ցեղիցն երկաքանչիւրոցն պայքար յանդիմանկաճառախիտ բազմութեանն։ Սկսաւ եպիսկոպոսնյաստուածային գրոց ձեռն ի գործ արկանելվարդապետական բանին եւ սաստկագոյն յանդիմանէրզնոսա եւ ի նախատինս դսրովանաց արկանէր։ Եւզրապարիշտ եւ թշուառական քուրմքն յամօթ եղեն իտէրունական խաչէն, զոր միշտ ի ձեռին ունէրեպիսկոպոսն, պակուցեալ սրտաբեկք լինէին: Եւինքեանք իսկ զանձինս դսրովէին՝խոստովանեալզիւրեանց մեղս, դարձան ի հաւատս ճշմարիտս: Զքուէսկորուսիչ հմայիցն ի ձեռն տուեալ եպիսկոպոսին ինիւթ հրոյ ծախէին՝ արժանի լինելով վերստինծննդեանն ի ձեռն Սրբոյ աւազանին։

Իսկ իբրեւ ետես իշխանն զայն Հոնաց, ամենայն բազմութեամբն հանդերձ առաւել եւսհաստատեցան ի սէր հաւատոցն Քրիստոսի՝ հեռացեալ իսնոտի դիւագործ պղծութեան պաշտամանցն, քանզիյաւուր նաւակատեաց նորոգազարդ նշանի խաչին, զորկանգեալ էր եպիսկոպոսին յարքունական դրանն, արարեալ իշխանին զենմունս պատարագաց՝ եւ ամենայնմեծամեծացն։ Մինչդեռ զօրհնութիւնսն կամէին երգելքահանայքն ի վերայ ընծայիցն առաջի խաչին, ասէեպիսկոպոսն զիշխանն. «Ահա զխոստմունս սիրոյ քոյ, զոր ունիս առ Աստուած, այսօր հատո՛ տեառնհաշտեցուցանել զնա ընդ ձեզ՝ ի բաց բառնալովզանօրէնութիւն ի ձէնջ, զի յայսմ հետէ մի՛ լիցի խէթեւ խութ ընդ ոտն, մանաւանդ զայս քրմապետունս յայսմնուագի փորձէ Հոգին Սուրբ, որով եւ դուք եղերու՛քկատարեալք որպէս եւ հայրն ձեռ երկնաւոր կատարեալէ։ Արդ՝ հաւանեցարու՛ք այսմ բանի. որոտընդոստչոփայիցդ շիրիմք Դարքունանդ կոչեցեալ. նա՝ նաայրեսցի յայսմ մեծի աւուր ի ձեռն խոստովանողքրմապետացդ այդոցիկ, որոց երթեալ նզովելովնզովեսցեն եւ ապա այրեսցեն յետ այնր եւ մկրտեսցինեւ ճաշակեսցեն կերակուր։

Իբրեւ լուաւ զայս բարեպաշտ իշխաննՀոնաց, փութով տայր ի ձեռս նորա քանդել զմեհեանսն։Յայնժամ առաքեաց եպիսկոպոսն եւ իշխանն զՄովսէս՝այր հմուտ արհեստական շնորհի՝ հանդերձ այլքահանայիւք քանդել եւ այրել զմեհեանսն՝գործակցելով եւ քրմապետացն դասուց զդիւցազնեայզպղծանոցսն բոցակէզ սպառէին առ հասարակ։ Ինքնինեպիսկոպոսն ելեալ ի բարձրաւանդակ տեղի հանդէպկռոցն՝ եդեալ ծունր եւ արարեալ զնշան խաչինտէրունական՝ հողմն ուժգին սաստկապէս հասեալ վառէրզայրեցումն բարձու մեհենիցն եւ զչոփայսն զազիրմորթովքն հանդերձ զոհարանօքն։ Անտի դարձեալքմեծաւ ուրախութեամբ ի քաղաքն՝ լուսազգեստմկրտութեամբն լինէին. եւ զօրն զայն տօնից տօն եւժողովոց ժողով առնէին իշխանն եւ մեծամեծքն։