Ճառք

ՅԱՌԱՋԱԲԱՆ

Սեբերիանոսս այս, որ եւ Սեւերիանոս, որպէս թուի եմեսացի էր եւ գաբաղացւոց եպիսկոպոս, եւ երբեմն'ի պայծառ բեմս յունական եկեղեցեացն Կոստանդնուպօլսի` երկրորդ յետ սրբոյ Ոսկեբերանին եւ բազում անգա նորին իսկ փոխանակ ` գովութեամբ ողջունելոյ գտնեալ արժանի: Վասն որոյ եւ մեք ոչ ինչ խղճեցաք յետ նորա տալ զսա 'ի վայելս մերազնեայց. հուսացեալ` թէ որպես արդիւնական նախնիքն իբրեւ ցանկալւոյ իմիք կարօտելով յեղին զսա 'ի վայելս մերազնեայց. յուսացեալ` թէ որպես արդիւնական նախնիքն իբրեւ ցանկալւոյ իմիք կարօտելով յեղին զսա 'ի հայ բան, ոչինչ ընդհատ եւ որդիք այնպիսի հարցն` ընթերցասիրութեամբ նոցին պիտոյից ելցեն 'ի խնդիր, նա եւ ավելի եւս: Քանզի եւ լինիցի իսկ սա նոցա պիտանի` ոչ միայն, ոչպէս նախնեացն, պարզ եւ յստակ պերճախօսութեամբն եւ աստուածաբանական հմտութեանցն հարստութեամբ, այլ եւ գեղեցիկ հայկաբանութեամբ ճարտար թարգմանութեանն, որ եւ այս ոչ փոքր ինչ օգուտ համարեսցի յետ այնքան եւ այնպիսի ծանր վտանգից հայկեան լեզուի եւ դպրութեանցն: Նա զի եւ ամօք ինչ յառաջ տուեալ մեր զսա 'ի մերոց աստի մամլոց եւ մերով լատին թարգմանութեամբ 'ի վայելումն հնախոյզ գրասիրաց Եւրոպիոյ` որք անճաշակ կային ցայն այն ժամ առ 'ի չգոյութեան յունական օրինակաց, ոչ եւս այնուհետեւ իրաւունս դատեալ եղեւ զրկել զմերազգիսն:

Մինչ չեւ էր մեր տուեալ զսոսա Եւրոպեանց, երեք միայն 'ի ճառից աստի ծանօթ էին նոցա. եւթներորդն եւ երեքտասաներորդն խառնեալ 'ի գիրս Ոսկեբերանին, եւ տասներորդն սրբոյ Բարսեղի կարծեցեալ եւ այնպէս 'ի նորայսն ածեալ: Կէսք եւս կարծեօք վարէին` թէ այլոց ոմանց կրսերագունից բանք իցեն, եւ որ վաւերական վաղեմի հօր: Բայց սոքա փաշաման 'ի թարգմանութենէս մերմէ վաղվաղակի կրիցեն, յոսկեղէն ժամանակացն հայկաբանութենէն` որ ամենայն տիպք կերպարանաց խօսից զհինգերորդ դարուն տան մեզ յայտնի նշանակս. թող զի եւ յետին ոմանք 'ի մերոցն առ ութ դարուն եւ առ տասն` ուրեք ուրեք 'ի գիրս իւրեանց սորա բանիւք պաշտեցան, զոր օրինակ իմաստասերն Յովհան Օձնեցի եւ Գրիգոր Նարեկացի. եւ զի գրչագիր նախահաղափար ճառիցս ուներ թուական 930, յորմէ մերս օրինակեալ է 'ի 1673: