Պատմութիւն Տարաւնոյ

* ՍԿԻԶԲՆ ՊԱՏՄՈՒԹԵԱՆ ՉՈՐՐՈՐԴ ՀԱՅՈՑ ԵՒ ԺԱՄԱՆԱԿԱԳՐՈՒԹԵԱՆՆ ԶԵՆՈԲԱՅ ԱՍՈՐՈՅ, ՈՐ ՁԵՌՆԱԴՐԵՑԱՒ ԱՌԱՋԻՆ ԵՊԻՍԿՈՊՈՍ Ի ՍՐԲՈՅՆ ԳՐԻԳՈՐԷ ԵՐԿՐԻՆ ՄԱՄԻԿՈՆԵՆԻՑ
       [Ա ] ՊԱՏՃԷՆ ԱՌԱՋԻՆ ՍՐԲՈՅՆ ԳՐԻԳՈՐԻ, ԶՈՐ ԳՐԵԱՑ ԵՒ ՅՂԵԱՑ Ի ԿԵՍԱՐԻԱ
      
       1 Զառ ի յաստուածուստ պատուեալ եւ ի մարդկանէ փառաւորեալ, երիցս երանելի տեառն եւ աստուածարեալ սրբոյ հայրապետիդ Ղեւոնդեայ Մեգաղու Կեսարու հոյակապ քաղաքիդ, առ ի ձերոյ սրբոյ ձեռնադրութենէդ եւ ի մեր փանաքիմացութենէս առաջին թուղթ ողջունիւ եւ սրբութեամբ հասցէ, որով միշտ զխաղաղութիւն պարգեւեսցէ նախ՝ ձերում փառաւորութեանդ, եւ ապա՝ բոլոր տիեզերաց ։
       2 Յոյժ գոհանամք զԱստուծոյ, որ հայրախնամ ողորմութեամբն իւրով գթացաւ յազգս մարդկան իջմամբ Որդւոյ իւրոյ միածնի, որ զամենայն ազինս հրաւիրեաց յերկնային քաղաքն ի ձեռն առաքելական քարոզութեանն ։ 3  Յորմէ եւ յայսմ աշխարհի կարի առաւել մասն պարծանաց եհաս, զի երկոքեան ամոլքն աստանաւր եկին եւ ի նոյն սահմանին վիճակեցան բանիւ Հոգւոյն ։ 4  Որ թէպէտ եւ առ նոքաւք վերջացան ի ճշմարտութենէ, սակայն կամք ողորմութեանն Աստուծոյ, գթացեալ առ մեր նուաստութիւնս՝ ի մերում ժամանակիս կամեցաւ եւ գործեաց զսքանչելիսն , զոր դուք ի մեզէն իսկ լուայք եւ ծանեայք ։
       5 Մանաւանդ կրկին գոհութիւն ձեւք Աստուծոյ մատուցանեմք, առաւել եւ ձեզ՝ աւրհնութիւն, զի զգանձն կենաց աննախանձ շնորհեցէք երկրիս Հայոց՝ զմիջնորդն Աստուծոյ եւ մարդկան, զսրբոյ Մկրտչին Յովհաննու զնշխարսն, որով ցնծայ երկիրս Հայոց ի սորա գալստեանս, որպէս եւ անդ Յորդանան՝ Քրիստոսի գալստեամբն ։ 6  Եւ զայս գիտութեան աղագաւ ձեզ ծանուցանեմք, զի որպէս Քրիստոսի իջմամբն ի ջուրն մահ կորեաւ, նոյնպէս եւ աստ ի սորա գալստեանս դրունք դժոխոց բնաւ փշրեցան ։
       7 Զի է աստ՝ յերկրիս Հայոց, ի չորրորդ բաժնի Հայոց եւ յերրորդ Հայոց աւարտին, ի լերինն, որ բնակութիւն նորա կոչի Տորոս եւ հատեալ անցանէ մինչեւ ի դուռն Պալհաւայ Պարսից, եւ առ սովաւ բնակի երկիրս Մամիկոնէից, բազում վայելուչ տեղաւք եւ առատատունկ պիտոյից, որ եւ աստ իսկ որջացեալ էր մահ յերկուս տեղիս ։ 8  Եւ այնչափ որջացեալ էր ի միում վայրի, մինչ զի Սրբոյ Հոգւոյն յայտնեալ լինի ։ 9  Եւ նա է դուռն դժոխոց, զոր Իննակնեան կոչեն տեղ-ւոյն Հնդիկք եւ Պարսիկք, որով պանձան յոյժ բնակիչք տեղւոյն Գիսանեայ կռոցն եւ նորին եղբաւրն Դեմետրեայ ։ 10  Ուստի յոյժ բունեալ էր սատանայ ի նոյն տեղւոջն, զոր եկեալ աղաւթիւք ձերովք՝ ձեռն ի գործ արկաք եւ կործանեցաք զպատկերն սատանայի եւ եդաք ի նոյն տեղւոջ մատանի զնշխարս սրբոցն՝ զսրբոյն Կարապետին Յովհաննու եւ զԱթանագինեայ վկայի, ուստի ի վայր կործանեցաւ մահ իւրով կարողութեամբն, եւ այժմ Աստուած պատուի եւ երկրպագի ։
       11 Ի նոյն Իննակնեան տեղւոջն թողի եւ զերկոսին կենդանիսն՝ զԱնտոն եւ զԿրաւնիդէս, զոր դու իսկ ըստ սիրոյ քո ընծայեցեր զնոսա աշխարհիս Հայոց ։ 12  Որոց եւ եդեալ իսկ է զիւրեանց մարմինս կենդանի ի խաչ հանել ընդ Քրիստոսի, եւ վասն այլոց աւգտի մնան ի մարմնի, զոր իբրեւ զանգիւտ մարգարիտ համարիմ զնոսա՝ տուեալ ինձ։
       13 Այլ ըստ մտերմական սիրոյ ողորմութեան քո, զոր ունիս առ մեզ, աղաչեմ՝ զմիւս եւս ընծայս այլ շնորհեսցես ինձ ։ 14  Զի հունձք բազում են, եւ մշակք՝ սակաւ ։ 15  Այլ զքեզ աղաչեմք, զի իբրեւ ճշմարիտ Տէր մշակաց հանցես այլ մշակս ի հունձս յայսոսիկ ։ 16  Յորոց մին մշակն, զոր խնդրեմք ի քէն, Եղիազար է՝ եղբայրն Զենոբայ, զոր ես ածեալ ընդ իս՝ ձեռնադրեցի եպիսկոպոս տանն Մամիկոնէից, արդ՝ եւ զդա յղեսցես հանդերձ այլ մշակաւք ։ 17  Մանաւանդ եւ զՏիմոթէոս Ագդենացւոց եպիսկոպոսն յղեսցես, զոր դու իսկ գովէիր զհմտութիւն դպրութեանն, որ յոյժ իսկ պիտանի է երկրիս այսմիկ ։
       18 Որով աւգնականութիւն գտեալ ի քէն աղաւթիւք եւ խրատիւք, ուստի եւ յարաժամ ճգնութեամբ բազմաց աւրինակ գոլով եւ դաստիարակելով, շնորհիւ Տեառն՝ ո՛ղջ լիցիս, բաւական բազմաց աւգնականութեան ի Տէր եւ մերոյ բարեխաւսութեամբ. ամէ՜ն։