396
Ըզխրիսուպօլիս
`
քաղաք
անուանին,
որ
ոսկեքաղաք
`
ըստ
հայկականին,
յանուն
Խըրիսեայ
`
հինք
անուանեցին,
զորոյ
աստ
ասեն
`
ըզտապան
շիրմին:
397
Ըզնոյն
Ըսքուդար
`
յետինք
ձանեցին,
որ
վահանաւոր
`
լըսի
առ
լատին,
՚ի
վահանաւոր
`
զօրաց
բընակչին,
կամ
զի
Խըրիսօն
`
զվահան
կոչէին:
398
Զոր
զօրավարաց
`
անթենականին,
պարըսպաւ
պատեալ
`
քաղաք
շինեցին,
գանձատուն
տըրոց
`
նաւուց
պոնտոսին,
եւ
նաւս
երեսուն
`
անդ
՚ի
պահ
թողին:
399
Փիլիպպոս
արքայ
`
ըստ
Կեդրենոսին,
յաւել
նոր
շինուածս
`
որպէս
հիմնողին,
պալատ
արքայի
`
եւ
որդւոց
նորին,
պարտէզ
ձկնարան
`
անդ
յիւրում
հովտին:
400
Բայց
ապա
բարձան
`
պարիսպք
քաղաքին,
բարձան
եւ
եղծան
`
այն
շինուածք
նախկին,
ձկնարան
շըքեղ
`
պարտէզ
արքային,
տուն
կարգեալ
մարդկան
`
՚ի
մէջ
իւր
հովտին:
401
Նաւահանգիստ
մեծ`
ընդարձակ
խորին,
լըցեալ
շինուածովք`
բընակչաց
նորին,
այն
պատերազմունք`
պարսից
եւ
տաճկին,
ըզհին
շէնս
եղծին`
նորաշէնս
մուծին:
402
Ուր
միհրիմահ
դուստր`
Սիւլէյման
խանին,
շինեաց
ըզմզկիթ`
զառ
ծովեզերին,
ըզհիւանդանոց`
զիջեւան
կրկին,
եւ
զուսումնարան`
զհիւրանոց
տեղին,
403
Լցեալ
զծովեզերս`
՚ի
շինուած
սոցին,
փոքրագոյն
գըտաւ`
ծոց
Իւսքիւտարին,
նուրպան
տիկին
մայր`
երրորդ
Միւրատին,
կանգնեաց
ըզմզկիթ`
ըզՎալիտէին:
404
Խասէքի
սուլդան`
մեծաշուք
տիկին,
մեծի
սուլդանի`
Սիւլէյման
խանին,
կառոյց
ըզմզկիթ`
եւ
ըզբաղանին,
եւ
ըզմէտրէսէ`
ընդ
իմարէթին:
405
Մահփէյքէրլ
քիւսսէմ`
մայր
իպրահիմն,
զիմարէթ
մզկիթ`
եւ
զոյգ
բաղանին,
երրորդ
Մուսդաֆայն`
՚ի
բարձրածայրին,
զբարձրաձեւ
մզկիթ`
զիւր
մօր
ծընողին:
406
Իսկ
ռում
Մէհէմմէտ`
վէզիր
Ֆաթիհին,
ըզմեծ
Մէտրէսէ`
մզկիթ
ընդ
նըմին,
եւ
Շէմսի
փայայն`
երրորդ
Միւրատին,
զմզկիթ
՚ի
ծայրի`
սարաւանդակին:
407
Նոյն
եւ
զապարանս`
առընթեր
նըմին,
առ
՚ի
ըզբօսանս`
մեծի
արքային,
զոր
Շէմսի
փաշայ`
անուամբ
կոչեցին,
գեղեցիկ
կանգնեալ`
յերրեակ
ծայր
ծովին:
408
Ո'վ
վիճակ
մարդկան`
վիճակ
ստորին,
որոց
գործք
մընան`
ինքեանք
կորնչին:
գործքըն
տեսանին`
գործօղք
չերեւին,
գործք
երկայնակեացք`
Ք
կեանք
գործողին:
409
Կրկին
են
՚ի
սմին`
թաղք
հայոց
ազգին,
Սէլամսըզ
ձայնեալ`
թաղ
իւր
առաջին,
ուր
վայելչակերտ`
հին
եկեղեցին,
շինեալ
նորոգալ`
յանուն
Սուրբ
խաչին:
410
Եէնի
Մահալէ`
երկրորդ
թաղ
սորին,
ուր
եկեղեցի`
Սուրբ
Կարապետին
անդ
վանք
ընդարձակ`
յանդիման
նըմին,
տուն
միաբանից`
Երուսաղէմին:
411
Ծայր
բարձրագըլուխ`
սորին
քաղաքին,
շնչով
պարարի`
քաղցրիկ
հիւսիսին,
այլ
քաղաք
կանգնեալ`
մերձ
՚ի
բիւզանդին,
չիք
յաճախութիւն`
ամարանոցին:
412
՚Ի
սորայս
բազուկ`
հարաւոյ
մասին,
ըստ
աւանդելոյ`
հընագրաց
երկրին,
կառուցեալ
կային`
սիւնք
ինչ
ըստ
կարգին,
՚ի
սեանցըն
վերայ`
քարաշէն
բագին:
413
Մահարձան
կովու`
՚ի
վերայ
բագնին,
ձուլեալ
պղնձի`
Ստարրիանոսին,
յորոյ
՚ի
քակիլ`
քարաշէն
եդին,
ըստ
ակնարկելոյ`
եւ
Կոդինոսին:
414
Տամալիս
ձայնեալ`
անուն
արձանիին,
յանուանէ
կընոջ`
նախնոյն
խարիսին,
զոր
աստէն
թաղեալ`
արձան
կանգնեցին,
հին
բիւզանդացիք`
առ
սէր
խարիսին:
415
՚Ի
յանուն
սորին`
կովու
արձանին,
կարծեմ
կոչեցեալ`
ըզբուրգն
՚ի
ծովին,
Էօքիւզ
Գուլէսի`
ըստ
ուղղախօսին,
եւ
Գըզ
գուլէսի`
ըստ
այժմեան
ռամկին:
416
Եւ
թէ
ինձ
ներեն`
հընագիրք
երկրին,
ըզսոյն
իսկ
ըզբուրգն`
հուպ
առ
ցամաքին,
կցեալ
ընդերկրեայ`
անցիւք
ընդ
նըմին,
դատեցայց`
վայր
նոյն
արձանին: