684 թուականի պատմութիւն

[ Լ. Պատճէն թղթոյն, որ գրեցաւ յեպիսկոպոսացն՝ ի Դաւթայ եւ Յովէլայ եւ ի մեծ ժողովարանէն, եթէ որպէս եցոյց Աստուած զմեծ սքանչելիսն ]
       1  «Ուղփաճեմ, հոգեճաշակ համբուրիւք առլցեալ եւ ի շնորհաց Հոգւոյն ընկալեալ պարգեւ, ո՜վ աստուածազան Արեւելեաց արքեպիսկոպոս Ուխտանէս, եւ բարեխնամող, քաջազնեայ, յաւէտաբարգաւաճ զաւրավար, ապուհիպատ պատրիկ, տէր Ջեւանշէր՝ Աղուանից իշխան, ամենայն նախարարաւքդ, որ համանգամայն ընդ ձեզ, Դաւիթ եւ Յովէլ նուաստ եպիսկոպոսունք՝ ի Տէր խնդալ։
       2  Աւետաբեր հնչմամբ հանդիսացուցանել ձեզ պարտիմք ի ձեռն հրովարտակ պատճենիս զհրաշափառ ծածկելոցն երեւումն եւ զգիւտ Սրբոյն խաչին, որ առաւել քան զառաւելն յաճախեաց յոգնայեղց զարմացումն ի մեր միտս, զոր երբեմն անհաւան եւ անհաւատ մտաւք ճառել իսկ վասն իրացն չառնուաք ի յանձն, այժմ ահա տեսաք. տեսողք եղեալ յաւէտասքանչ ցուցակութեան խաչիս աչաւք մերովք՝ պիտառապէս վկայեմք ճշմարտութեամբ, թէ սա է պարծանք պարծանաց։ 3  Եւ զիա՞րդ զայս տալ լռութեան մարթիցէ եւ կամ զարփիափայլ լապտեր ի ներքոյ դնել ընդ գրուանաւ, այլ յայտ է, թէ ի վերայ կարգաց լուսեղէն աշտանակի, այսինքն՝ ի սրբումն կոչարանի լուսատու յԱմարասումն շինել զսա։
       4  Արդ՝ այսուհետեւ պարտ է մեզ փատողագոյն հրատարակել զառիթս գոլոյ մերոյ փրկութեան՝ զգեղաղէշ, յարավայելուչ, չորեքկերպեան զԱտիականն յաղագս մեր ընդունելով յինքեան զանհամեմատ նախակրթութիւնն։ 5  Արդարեւ սա իսկ է քրիստոնէից յոյս, մեռելոց յարութիւն, կուրաց առաջնորդ։ 6  Զի որ երբեմն դատապարտութեանն էր անուն խաչն, այժմ հաւատացելոցս իրք եղեն փրկութեան ։ 7  Որով ի ձեռն սորա ի ներքս յարքայականին գտաք յառագաստումն եւ չերկնչիմք այսուհետեւ ի բոցեղէն նետից, զի զթագաւորականի նշան յանձինս մեր բարձեալ բերեմք։ 8  Ունկնդիր լերուք մտադիւրութեամբ բանիս, զոր լսէքդ ։
       9  Թէպէտ եւ ոչ կամաւ յաւժարեցաք հմտանալ այսմ գործոյ, այլ իբրեւ ոչ մարթացաք դառնալ ընդդէմ ձերոց հրամանաց եւ մանաւանդ զի երկբայելի մտաւք խաբէութիւն զիրսն կարծեցաք։ 10  Սակայն ճշդիւ քննեալ՝ շնորհիւն Աստուծոյ գտաք զճշմարտութիւն ի գալն մեր ի հովիտ մի Արցախայ, յեզր գետոյ ինչ՝, ի տեղի մի՝ Չղախ անուն կոչեցելոյ, ուր կայր մատուրն մի։ 11  Եւ ահա համբաւն հռչակէր երթալոյն մերոյ, եւ բազմութիւն շրջակայիցն յոյժ շեղջակուտեալ. անդ հասանէին քահանայական դասք եւ այլք ի պատուական արանց, յորս ոչ սակաւ կայր հակաճառութիւն դիմամարտ լինելոյ ։ 12  Բայց ապա մինչ զպահսն պնդապէս եդաք երեքաւրեայ՝ լնլով սահմանացն եւ յաւէժ խնդրուածոցն իւրաքանչիւրոց՝ սկսանէաք զփորուածն առնել մերձ առ սեղանաւն, ուստի յանկարծակի հոտ անոյշ բուրեաց, յաճախապէս զմեր լցոյց հոտոտելիս։ 13  Որով եւ յետ սուղ ինչ վաստակոցն գտաք զփափագելին ի ձեռն շնորհաց բարձրելոյն եւ յաղաւթից սրբոյ հաւրն Իսրայեղի՝ կողոփս երկուս արծաթեղէնս՝ կապարեայ կնիք ի վերայ պնդեալ հոռոմափակ, յորմէ տախտակ մի ձոյլ ոսկի՝ հաստահեղոյս բեւեռեալ, եւ ի նմա գիր ասորի եւ հայ։ 14  Եւ ըստ գրոյն մեր բացեալ առաջի սրբազան քահանայից, գտաք զամենակեցոյց խաչին մասն եւ այլ բազում սրբութեանց, զորոց գիրն ասաց, թէ «Երուսաղէմեան են մասունք սրբութեանց Տեառն»։
       15  Ընդ որս ես իսկ Յովէլ՝ նուաստ եպիսկոպոս, մեծապէս գոհացեալ զբոլորից պարգեւատուէն, զամենայն երկբայութիւն ի բաց ընկեցեալ յիմոց մտացս եւ հաւատով ընկալեալ զտեսիլ Աբասուս, վասն որոյ լինելոյ գիւտիս այսորիկ յիմում վիճակիս՝ մեծաւ ցանկութեամբ զմի ի տապանակացս յիմ սեփհական եկեղեցին առեալ տարայ ։ 16  Եւ զայլ սրբութիւնսն յուղարկեցաք ի ձեռն քորեպիսկոպոսաց եւ քահանայից եւ դասու պաշտաւնէից մեք՝ Դաւիթ եւ Յովէլ եպիսկոպոսունք, ի տեղի մենաստանի Աբասուս շնորհաւքն Աստուծոյ, ցնծալից ուրախութեամբ, հոգեւորական երգով։ 17  Եւ Տէր Աստուած զաւրութեամբ եւ փառաւք զձեզ պահպանեցուսցէ ի շնորհս աստուածընկալ խաչիս երեւման եւ բազմաւոր կենաւք խաղաղականաւք, ի ցաւղոյ երկնից եւ ի պարարտութենէ երկրի տացէ զանհամեմատութիւն երկաքանչիւրովք ի վայելումն հոգեծաղիկ տեսողիդ եւ թագազարմ ժառանգաւք մեծահագ հիւղինակիդ՝ Ջեւանշերի. ո՛ղջ լերուք ի Տէր»։