Տաղեր

Յորժամ աստուածային գութն հայրական
Եւ հուր սիրոյ Որդւոյ իւր արարչական,
Ամենասուրբ Հոգւոյն շնորհն մաքրական,
Բորբոքի իսկապէս ի սիրտս մարդկան:

Այնուհետեւ մերժի երկիւղն մահւան
Եւ փարատի մռայլն խաւարի նիրհման,
Հեղուն զարիւնս արիքն ի սէր փրկչին այն,
Որ ծնաւ սուրբ կուսէն բնութեամբ մարդկան:

Կենդանութեան աղբիւր, սիրոյ շտեմարան,
Բաց զմտաց իմոց զանիմաստ բերան,
Զի զքաջ նահատակին այն Յակոբ անւան
Պատմեցից սակաւ ինչ զանցից պատահման:

Որ էր ի քաղաքէս Թէօդուպօլսեան
Եւ անուն հօր նորին կոչիւր Ղուլիճան,
Ունէր կին եւ որդիս, եղբայրս երկոսեան,
Միջահասակ գոլով քառասունամեան:

Բնաւ ոչ էր տեղեակ նա գրոց ուսման,
... աշխատէր ի գործ իւր դերձակութեան,
... պատրաստէր առօրեայ լոմայն,
Լնոյր պետս իւր կարօտութեան:

Քանզի թէպէտ ոչ էր կարի հոգի…
Սակայն յարոյց նմա բան… տայն,
Զայր մի չարաբարոյ եւ պիղծ դանիշման,
Որոյ կոչիւր անունն մօլլայ Օսման:

Առեալ յաւուր միում զորդին իւր միայն
Եւ գան ի միասին առ նա ի շուկայն,
Նստին առ նա խօսին զիւրեանց կրօնից բան,
Որպէս սովոր էին հանապազորեան:

Հարցանեն զայս ինչ բան կերպիւ կատարման,
Զի կամէին փորել նմա գուբ անկման,
Ասէ` Յակոբ վարպետ զի՞ կաս յամառման,
Դարձիր այսուհետեւ յօրէնս տաճկական:

Այլ նա յորժամ լսէ չար համբաւն զայն,
Ակնարկէ առ նոսա, ծիծաղի ընդ այն,
Եւ նոքա փարելով զանձամբն նորայն,
Աղերսեն կատարել զիւրեանց խօսեալ բան:

Նա քաղցրութեամբ առնէ նոցա պատասխան
Ասէ` Ընդէ՞ր նեղէք զիս ............................,
Շատ եմ լուեալ ի ձէնջ ես այսպիսի բան,
Արդ դուք մի' խօսիք զայն, զոր չէ............:

Ասեն, թէ` Մի' առնէր զբանս զայս քո տան
Եւ մի' լիցին ի քէն խնդիրք մեր խափան,
Զանունն կունտիս դու յիշեա ի...
Յորում ոչ գոյ երբէք վնասակար բան:

Յորմէ ո'չ ունելով զերկիւղ կասկածման,
Յիշէ զանուն նորին առանց խարդախման,
Յետ այնորիկ ասեն` Այդ չէ բաւական,
Այլ զամենայն սահման մեր լեր խոստովան:

Իսկ նա այլ ո'չ առնու հանգիստ դադարման,
Այլ փութապէս յառնէ ի տեղւոջէն այն
Եւ նոցա ի խորհուրդ մտեալ վարանման,
Զի ի դիպող ժամու գործեսցեն դարան:

Ապա յետ ո'չ սակաւ աւուրց ինչ անցման,
Յաւագ պահոց մինչեւ յելն համբարձման,
Յաւուր մեծահրաշի տօնին զտէրունեան,
Կալան յանկարծակի եւ ածին յատեան:

Սիրով ...... նա բանիւ մեղմական,
............................................... կան,
............................................... կան,
............................................. զայն:

Այլ մուֆտին ....................... աղերսական,
Սողոսկելով ..............................................,
Ասէ` Մի' երկնչիք… բանն զայն
Զի մի մօտնիս փութով դու դառն մահւան:

Ցողեաց նա արտասուս իւր յորդահոսան,
Աղաղակեաց, թէ` Չիք ասացեալ իմ բան,
Ես միայն Քրիստոսի եմ տկար ծառայն
Եւ բաց յայնմանէ զոք ոչ լինիմ դաւան:

Եպարքոսին եղեալ նմա դաւաճան,
Հանդերձ երեւելի արամբք քաջաջան,
Որք մաղթէին զնա բանիւք ողոգման,
Յատուկ-յատուկ պարգեւս տալ խոստանան:

Այլ ամենեւին ոչ եղեւ հաւան
Եւ ոչ հրապուրեցաւ ի գանձուցն ունայն,
Վա'յ, բարկացեալ չար եպարքոսն այն
Եւ ետ պնդել զնա ի մէջ կոճեղան:

Լռեաց անդ աւուրս ութուտասան,
Բազում տառապանօք ի մէջ հեծութեան,
Քանզի ամենայն ժամ ածէին յատեան
Եւ պէսպէս բանիվ խոշտանգէին զայն:

Երբեմն սպառնալիօք ահի…
Երբեմն աղաչանօք եւ գանձուց խոստման
Եւ այլ ազգի-ազգի բանիւ հեշտութեան,
Ջանային պատրել զարի այրն զայն:

Բայց յիմանալի Հոգւոյն զօրութեան
Շնորհիւն զօրացեալ համբերաց յորսայն,
Երկոտասան անգամ եկաց ի յատեան
Եւ դաւանեաց զՔրիստոս` համայնեաց արքայն:

Այլ պիղծ հագարացիք որք Արբուքարեան
Հաւատոյ թշնամիք եւ ժառանգ Նեռան,
Տեսին, զի ոչ եղեւ հնար ուրացման,
Ամենեքեան ընդ այն յամօթի հարան:

Նաեւ այնու իսպառ ոչ հանդարտեցան,
Այլ անգամ կապեալ կացուցին յատեան,
Ժողովեցան առ նա նուաստ եւ իշխան,
Զի թերեւս կարասցին առնել զնա հաւան:

Սակայն նա ոչ երկեաւ ի անբոխէն այն,
Որ շուտ… էին մարախլանըման,
........................... յոյժ բորբոքեցան
Եւ հատին առժամայն վճիռ քարկոծման:

Այլ նա մինչ երթայր ի տեղին ննջման,
Խնդիր արին եղբարց զընթացս կատարման,
Յորժամ .... այլ պիղծ մոլլայն,
Ի նկատեալ տեղին ընթացուցին զայն:

Յոյժ խորացեալ եղեւ չար դանիշմանն այն,
Հրամայեցաւ զինքն նախ քարաձիք անբոխին այն,
Հետ այն լեալ քար ձգել ամենայն,
Որոց ոչ գոյր հաշիւ եւ թիւ համարման:

Սիրով խաչեցելոյն վառեցաւ սուրբն այն,
Առ ոչինչ համարեաց զտանջանսն զայն,
Եհեղ զանմեղ արիւնն փոխան այնմ արեան,
Որ հեղաւ ի վերայ խաչին քառանկեան:

Սուրբ մարմնոյ եդին բազում պահապան,
Երեկոյեա ժամէն մինչեւ վաղորդայն,
Զոր յանապազ տեսին, որք պահէին զայն,
Ճառագայթեալ զմարմնովն լոյս արփիական:

Սիրելի աշակերտ պետի սրբազան,
Յակոբայ յաջորդի գահոյն Թադէեան,
Պօղոս քաջ րաբունին` Դէտն Կարինեան
Պատեաց զմարմին սրբոյն եւ եդ ի տապան:

Սա ի մեծի թւի մերում Հայկազան
Հազար հարիւր եւ քսան երկրորդից անցման,
Մայիսի քսանհինգին, տօնին Գայիանեան,
Ներգործեցաւ ազդմամբ Հոգւոյն հրաշական:

Սորին սուրբ մաղթանօք կուսածինն…
… խաղաղութիւն ազգիս Արամեեան,
Մանաւանդ Յակոբայ, որ չեմ իսկ արժան,
Անուանեալ քահանայ, այլ կարի անբան: