ԿՆԻՔ ՀԱՒԱՏՈՅ

       ԿՆԻՔ ՀԱՒԱՏՈՅ
ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՍՈՒՐԲ ԵԿԵՂԵՑՒՈՅ,
ՅՈՒՂՂԱՓԱՌ ԵՒ ՍՈՒՐԲ ՀՈԳԵԿԻՐ ՀԱՐՑՆ ՄԵՐՈՑ ԴԱՒԱՆՈՒԹԵԱՆՑ՝
առ ի պահպանութիւն սուրբ հաւատոյ, համահաւաքելով, զի սովաւ լուծցեն զամենայն հայհոյչացն միաբանութիւն՝ եղծագործ կործանմանցն հերձուածողացն, եւ հաստատեն ի ճշմարիտ սուրբ խոստովանութիւն Երրորդութեանն, աներկբայութեամբ ընթանալ զկնի կոչաւղիս այսորիկ,
հոգեւոր սերմանաւղիս զաստուածաշունչ գրոց ասեմ,

ՈՐ ՅԱՒՈՒՐՍ ԿՈՄԻՏԱՍ ԿԱԹՈՒՂԻԿՈՍԻ ՀԱՄԱՀԱՒԱՔԵԱԼ
պիտառեցաւ առ ի պահպանութիւն սրբոյ հաւատոյս՝
քրիստոսատուր աւանդութեանս։
       Նախասացութիւն յանհասութեան Սուրբ Երրորդութեանս։
      1  * Դիովնիսի Աթենացւոյ, առաջին եպիսկոպոսի Արիսպագոսի, առ Տիմոթէոս եպիսկոպոս՝ Խորհրդական աստուածաբանութեանց, ի Չորրորդ գլխոց։
       2  Ասեմք՝ որ ամենեցուն պատճառն է, եւ ի վեր քան զամենայն գոլով, ո՛չ գոյ է , ո՛չ անգոյ, ո՛չ անբան, ո՛չ անմիտ. ո՛չ մարմին է, ո՛չ ձեւ, ո՛չ տեսակ, ո՛չ ճշգրտութիւն, ո՛չ [նմա]նութիւն. ո՛չ ծանրութիւն ունի, ո՛չ ի տեղւոջէ ո՛չ երեւի, ո՛չ շաւշափումն ունի սգայական, ո՛չ … , ո՛չ սգայական է, ո՛չ անկարգութիւն է, կամ խռովութիւն՝ վրիպեալ առ հիւթական ախտից. ո՛չ անզաւր՝ ի ներքոյ անկեալ զգայականաց … , ո՛չ կարաւտութիւն է լուսոյ, ո՛չ այլայլութիւն կամ ապականութիւն, կամ բաժանումն, կամ պակասութիւն, կամ երեւումն , եւ ո՛չ այլ ինչ է զգայականացս՝ ո՛չ է եւ ո՛չ ասի։
      1  * Երանելւոյն Եփրեմի խորին Ասորոյ եպիսկոպոսի՝ յԱնհասութիւն։
       2  Կամիմ մերձենալ, եւ երկնչիմ. հեռացայ, զի ժպիրհն, որ մերձենայ ի քննել, եւ առաւել հեռանայ, եւ որ մերձենա չափով՝ ո՛չ մերժէ զնա անարժանն։ 3  Մի՛ մերձեսցուք, զի մի հեռասցուք. մի՛ հեռասցուք, գուցէ կորիցուք. մի՛ խառն մատիցուք չափով յիսկութիւնն, որ ոչ չափի. զի ո՛չ են պիտոյ երկեայնքն՝ ասացից կարճառաւտիւք։ 4  Քանի՞ իրաւ է հող անարգ պատմել զՍտեղծչէն իւրմէ. շնորհ ստեղծ զհող՝ լինել պատկեր Արարչին իւրոյ։ 5  Երկեցուսցէ զնա ստուգութիւնն, զի ժպրհեսցէ առ Հաստիչն իւր. Հաստիչն ետ գիտել անաւթոյ զանձն իւր. ոգորեցաւ ստեղծեալն ընդ Ստեղծչին քննութեամբ, զլացաւ շնորհն։ 6  Կշռով տացուք զլուրն. այսու ուսանի չափով. դիցուք կշիռս ի միջի, կշռեսցուք, առցուք եւ տացուք։ 7  Լուար, թէ Աստուած աստուած է, ծանի՛ր զանձն քո իբր զմարդ. լուար, թէ Աստուած արարիչ է, ստեղծուա՛ծ. զիա՞րդ քննես զնա։ 8  Լուար, թէ Աստուած հայր է, հայրութեամբ ծանի՛ր զԾնունդ նորա, զի Որդին իւր ծնաւ յինքենէ. զի մի Ծնունդ նորա Միածին է, մի՛ բաժանեսցեն հարցուածք քո։ 9  Լուար զպարկեշտութենէ Որդոյ, մի՛ աղտեղեն զնա խնդրուածք քո։ 10  Լուար զՀոգւոյ , եթե Հոգի Սուրբ է. անուանեա՛ յանունն , յոր կոչեցին զնա։ 11  Լուար զանուն նորա, խոստովանեա՛ եւ մի՛ քններ, զի չես համարձակ * քննել զբնութիւն նորա։ 12  Լուար զՀաւրէ եւ զՈրդւոյ * եւ զՍուրբ Հոգւոյն, անուամբ ստացի՛ր զանձինսն. ո՛չ եթե անուամբք լոկ են, ճշմարիտ * երեք են. եթե խոստովանիցես յանձինս նոցա, եղեր անուանն երկրպագու, բայց արդեանցն ուրացող. քանզի ուր չիք անձն, անուն լոկ եդեալ է ի միջի։ 13  Ինչ, որոյ չիք անձն, եւ յորջորջումն իւր դատարկ է, անձն զայն ուսուցանէ քեզ. եթե ինքն ճշմարտութիւն է, ինքն գիտէ. իսկ եթե ինչ գիտացաք, եթե որպիսի ի՛նչ է՝ ո՛չ գիտացաք։ 14  Ո՛չ զի գիտացեր, թէ է, եթե զիա՛րդ է՝ հասեր, եւ մի՛, զի ո՛չ գիտացեր նմա, ուրասցիս, եթէ ո՛չ է նա. զի հայհոյութեան են երկոքինն՝ եւ մնա՛լն եւ քննե՛լն։ 15  Ծով մեծ է. եթե քննես զնա, յորդութիւն ալեաց նորա յածէ զքեզ. մի ալի կարէ առնուլ զքեզ եւ տանուլ հարկանել զքարի։ 16  Շատ է քեզ, ո՛ տկար, եթէ ի մէջ նաւի շահեսցես զանձն քո։
       17  Յետ Սակաւուց։
       18  Սիրեա՛ զշնորհս Հաւր եւ մի՛ քններ զիսկութիւն նորա. սիրեա՛ զերանութիւն Որդւոյ եւ մի՛ քններ զծնունդ նորա. սիրեա՛ * զգրգումն Հոգւոյն Սրբոյ եւ մի՛ մերձենար * ի քննումն։ 19  Հայր է եւ Որդի եւ Հոգի Սուրբ. անուամբք իւրեանց հասանին. մի՛ ոգորիր ընդ անձինս նոցա, հայեա՛ց յանձինս նոցա, եթէ քննես զանձնաւորու[թիւնն ]. եթէ հաւատասցես՝ կեցցես։ 20  Անուն Հաւր սահման եղիցի քեզ. մի՛ անցաներ քննել զբնութիւն նորա։ 21  Անուն Որդւոյ պարիսպ լիցի քեզ . մի՛ անցաներ քննել զծնունդ նորա։ 22  Անուն * Հոգւոյն ցանգ եղիցի քեզ. մի՛ մտաներ ի քննութիւն նորա։ 23  Եղիցի քեզ անուանքն սահմանք. կարճեա՛ զհարցուածսդ անուամք այսու։
       24  Լուար դու զանուանսդ եւ զճշմարտութիւն, դա՛րձ դու առ պատուիրանս։ 25  Լուար դու զաւրէնս եւ զպատուիրանս, դա՛րձ դու առ վարսդ։ 26  Կատարեցեր զվարսդ այսուհետեւ, դա՛րձ դու առ խոստումն։ 27  Մի՛ խափանիր ի պատուիրելեացն եւ աշխատիցիս յոչ գրեալսն։ 28  Լուար ճշմարտութիւն յայտնեալ, մի՛ սահիր առ ի ծածուկսն։ 29  Յայտնին խաւսեցաւ Շմաւովն, ետ ճշմարտութիւն եւ առ զերանութիւնն. տե՛ս, զի մի խաւսեցաւ Շմաւոն. մի՛ սահիր դու ընդ բազումն. գրեալ է՝ Ճշմարտութիւն կարճառաւտիւք. մի՛ երկայներ դու զքննութիւնս։ 30  Զի գոյ Հայր ամենագէտ. թէ զիա՞րդ իցէ, ո՛չ գիտեմք։ 31  Եթէ գոյ Որդի, ամենեքեան խոստովանեցաք. եթէ զիա՞րդ եւ ո՞րչափ, ո՛չ գիտեցաք ։ 32  Ի Հոգին Սուրբ խոստովանիմք ամենեքեան. քննութեան նորա ոչ ոք բաւէ։ 33  Զի է Հայր, խոստովանեա՛ց . եթե բովանդակի, մի՛ խոստովաներ։ 34  Եւ զի է Որդի, հաւատա՛յ , եթե քննեսցես , մի՛ հաւատար։ 35  Եթե Հոգի է Սուրբ, հաւատա՛, եւ թէ բովանդակի, մի՛ հաւատար, զի մի են, հաւաստեաւ եւ ստոյգեա՛յ, եւ զի երեք են՝ մի՛ բաժաներ։ 36  Առ առաջին է Հայր, հաւատա՛. զի երկրորդն է Որդի՝ ստոյգեայ. զի երրորդ է Հոգին Սուրբ, մի՛ բաժաներ։ 37  Ո՛չ ոք հրամայէ անդրանիկ Հաւր, զի նա է հրամայիչ։ 38  Ո՛չ երբեք առաքեաց Հոգի զՈրդի, զի նա է առաքիչ նորա։ 39  Որդի, որ նստի ընդ աջմէ, զտեղի Հաւր ո՛չ յափշտակէ։ 40  Ո՛չ յափշտակէ զտեղի Որդւոյ Հոգին Սուրբ, որ ի նմանէն առաքի։ 41  Ուրախ է Որդի, զի մեծ է Ծնաւղ իւր, եւ Հոգին Սուրբ, զի մեծ է Սիրելին իւր. ուրախութիւն է անդ եւ միաբանութիւն եւ խառնումն՝ յաւրինուածով հանդերձ։ 42  Հայր գիտէ զծնունդ Որդւոյ. Որդի գիտէ զակնարկել Հաւր։ 43  Հայր ակնարկէ, Որդի գիտէ, գործք Հոգովն կատարին. չիք բաժանումն ի միջի, չիք շփոթումն ի խառնմանն , զի յաւրինուած մեծ է անդ։ 44  Եւ վասն զի խառն են, մի՛ կարծեր շփոթութիւն. եւ մի՛, վասն զի որիշ են՝ կարծեր բաժանումն. խառն են, իբրեւ չէ շփոթեալ, եւ որիշ են, իբրեւ չէ բաժանեալ։ 45  Ո՞ խառնէ զորոշումն նոցա, ո՞ որոշէ զխառնուած նոցա. ինքեանք զինքեանս * եւ եթ գիտեն. փախի՛ր առ լռութիւնն, ո՛ տկար, եւ * տո՛ւր փառս Հաւր եւ Որդոյ եւ * Սուրբ Հոգոյն, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս։
       1  Հիւպողիտեայ եպիսկոպոսի Բոստրացւոց՝ ի Սուրբ Երրորդութիւնն, հարցումն եւ պատասխանի։
       2  Վասն զի՝ մի՞ երեսս պարտ է իմանալ սրբոյ Երրորդութեանն, եթե երիս, իբրեւ զերիս անձինս։
       3  Պատասխանի . – Ըստ երկրպագութեանն մատուցանելոյ՝ մի երեսս. բայց ըստ անձանց ի միմեանց երեւելոյ՝ երիս, իբրեւ զերիս անձինս։
       4  Եթե մարդկա՞ւրէն երեսս պարտ իցէ իմանալ Աստուածականին, ըստ այնմ եթե՝ Արասցուք մարդ ըստ պատկերի մերում եւ ըստ նմանութեան ։
       5  Յամենայն յաւդապատ կերպարանացս ի վեր է աստուածական էութիւնն, քանզի պարզ եւ տարած եւ նուրբ եւ նստակ քան զամենայն լուսաւորութիւնն. եւ ըստ պատկերին եւ ըստ նմանութեանն առնել զմարդն՝ ոմանք ի հարցն, ըստ իշխանութեանն, զոր ետ մարդոյն՝ առին, եւ ոմանք ըստ անմեղութեանն, եւ ոմանք՝ թէ ըստ այնմ պատկերի, զոր Որդին զգենլոց էր. այլ զի ո՛չ ըստ այնմ ասել՝ անտի յայտ է, եթե՝ Արասցուք ըստ պատկերի մերում. քանզի ո՛չ եթե Հայր եւ Հոգի առին մարմին, այլ Որդի։
       6  Վասն զի թե՝ կամա՞ւ ծնեալ Հայր զՈրդի, եթե ակամայ։
       7  Եթե ուղիղ մտաւք ոք հարցանիցէ, մարթ է ասել՝ կամաւ. ապա եթե գեզիւ ոք հարցանիցէ, ո՛չ կամաւ պարտ է ասել եւ ո՛չ ակամայ. զի մինն բռնութեամբ է եւ միւսն սկիզբն առնելոյ կարծիք։ 8  Այլ միշտ Հայր, եւ մշտնջենակից Որդի. զի չէր Հայր երբէք, յորժամ չէր Հայր, եւ չէր երբէք, յորժամ Որդի չէր Որդի։ 9  Բայց ոմանք ի հարցն ի վեր քան զժամանակս եւ զյաւիտեանս ետուն Որդւոյ սկիզբն զՀայր, այնու զի պատճառ է ծննդեան նորա. այլ սերտ այն է՝ անսկիզբն Հաւր անսկիզբն Որդի։
      10  * Զի Որդի եւ Հոգի ի Հաւրէ են, ընդէ՞ր ոչ ասին եղբարք միմեանց։
       11  Զի միութիւն Սրբոյ Երրորդութեանն՝ այն ի զաւրութեանցն յայտ է. Ի սկզբանէ արար Աստուած Հայր զերկին եւ զերկիր . եւ Բանիւ Տեառն երկինք հաստատեցան՝ Որդովն, եւ Հոգով բերանոյ նորա՝ Սուրբ Հոգովն, ամենայն զաւրութիւնք նորա ։ 12  Բայց զի պայման գոյութեան նորա այլեւայլ է, եւ այն չէ ծածկեալ յիմաստնոցն , այնու, զի Հայր չծնեալ եւ ծնաւղ է, եւ Որդի չծնաւղ եւ ծնունդ է, եւ * Հոգի ոչ ծնաւղ եւ ո՛չ ծնունդ, այլ ելաւղ, ըստ այնմ թէ՝ Հոգին ճշմարտութեան, որ ի Հաւրէ ելանէ ։ 13  Եւ ո՛չ ասի եղբայր Որդւոյ, քանզի չէ ծնունդ, եւ ո՛չ աւտար յԱստուծոյ, քանզի ի Հաւրէ ելանէ. որպէս եւ ոչ Եւայ եւ Հաբէլ եղբարք ասին միմեանց, թէպէտ եւ երկոքինն յԱդամայ են, մինն առաւելութեամբ եւ միւսն ծննդեամբ. եւ ո՛չ Ադամ հայր Եւայի ասի, թէպէտեւ ի նմանէ առաւ կողն։ 14  Եւ ո՛չ երկիր հայր Ադամայ, թէպէտ եւ ի նմանէ ստեղծաւ կաւն։ 15  Ըստ նմին աւրինակի՝ թէպէտեւ յԱստուծոյ են Որդի եւ Հոգի, ո՛չ ասին եղբարք միմեանց, զի յայտնի են միմեանց պայմանք իւրաքանչիւր գոյութեանցն ի միոջէ էութենէ Հաւր։
       16  Վասն զի՝ թէ ընդ Երրորդութիւնն երեքանձնեայ է՞ր ասէր. Ես եմ Աստուած, եւ չիք այլ բաց յինէն ։
       17  Ո՛չ վասն անձին ինչ միայնոյ խորհելոյ զաստուածութիւնն ասէր թէ՝ Ես եմ Աստուած, եւ չիք այլ ոք, այլ վասն անջրպետ եւ խտրոց ի մէջ իւր եւ չաստուածոցն արկանելոյ։ 18  Բայց զի Որդոյ եւ Հոգոյ աստուածութիւնն եւ ի հնումն ճառէր՝ * յայտ է, զոր ասեն. Արասցուք մարդ ըստ պատկերի մերում եւ ըստ նմանութեան. եւ դարձեալ թէ՝ Ըստ պատկերի Աստուծոյ արար զնա Աստուած . եւ դարձեալ. Եկա՛յք իջցուք, խառնակեսցուք զլեզուս նոցա . եւ դարձեալ թէ՝ * Տեղաց Տէր հուր եւ ծծում ի Տեառնէ յերկնից . եւ դարձեալ. Ես եմ Աստուած Աբրահամու, Աստուած Սահակայ եւ Աստուած Յակովբայ ։ 19  Եւ Եսայի ասէ. Տէր Աստուած առաքեաց զիս, եւ Հոգի նորա ։ 20  Բազում եւ այլ այսպիսի գտանեմք յաւրէնս եւ * ի մարգարէսն։
       21  Վասն բնա՞ւ Երրորդութեանն եթե ասին երեք աստուածք։
       22  Զի * Աստուած Հայր կատարեալ է եւ Որդի Աստուած բովանդակ է եւ * Սուրբ Հոգին Աստուած բաւական . այս գրեալ է իսկ յաւրէնս եւ ի մարգարէս եւ ի նոր կտակարանս։ 23  Բայց եթե ընդէ՞ր երեք աստուածք չասացին, այլ մի աստուածութիւն , եւ խնդրելի է։ 24  Չասին երեք Աստուած , քանզի ո՛չ եթե այլեւայլութիւն ։ 25  Չասի դարձեալ եւ միութիւն, զի մի՛ ի հրէական եւ ի Սաբելի միտսն անկանիցիք ։ 26  Հաւատամք յերեքանձնեայ Երրորդութիւնն, եւ չասեմք * երիս աստուածս, զի մի՛ հեթանոսաբար բազմաստուածք լիցիմք ։
       27  Վասն զի թէ՝ ընդէ՞ր գոնեա սակաւ ինչ երէց չասի Հայր քան զՈրդի եւ քան զՍուրբ Հոգին։
       28  Զերիցութիւն եւ զկրսերութիւն աւուրք եւ ժամանակք ընտրեն, եւ ուր այն չից՝, երիցութիւնն եւ կրսերութիւն ո՛չ երեւի։
       29  Զի մի տեսչութիւն է՝ ընդէ՞ր ո՛չ Հոգի առաքեցաւ, այլ Որդի։
       30  Որդի յիւրում ժամանակի առաքեցաւ եւ Հոգի յիւրում, ըստ այնմ եթե՝ Առաքեսցէ ձեզ Հայր զՀոգին ճշմարտութեան յանուն իմ , եւ որ այլ եւս։ 31  Եւ առաքելութիւն աստուածականին յայտնութիւն է, եւ ո՛չ ի տեղոջէ ի տեղիս փոփոխումն։
       32  Վասն զի թէ՝ զՀայր եւ զՈրդի եւ զՍուրբ Հոգին ի տնտեսութեան ժամանակի պա՞րտ է ի Կուսին եւ ի մարմնի իմանալ, յաղագս անքակ եւ առանց բաժանելոյ էութեանն։
       33  Թէ կամակցութեամբ՝ այո՛, բայց եթե անձնաւորութեամբն՝ ո՛չ։ 34  Զի այսպէս զծնաւղութիւնն Հաւր եւ եթ իմանամք, եւ զծնելութիւնն Որդւոյ, եւ զելողութիւնն Հոգոյն Սրբոյ առանձին. նոյնպէս եւ զառաքելութիւնն Հաւր միայնոյ, եւ զերկրորդ ծնունդն ի կուսէն Որդւոյ առանձին, եւ սրբել զարգանդն եւ կազմել տաճար Հոգւոյն միայնոյ է։ 35  Քանզի ո՛չ եթե միապէս՝ մի երես, իցէ Սուրբ Երրորդութիւնն, այլ Գ. անձնեայ է ճշմարտութիւնն։
       36  Վասն զի թէ՝ մե՞ծ պարտ իցէ իմանալ զՀայր քան զՈրդի, ըստ այնմ՝ Հայր իմ մեծ է քան զիս ։
       37  Որ ասացն եթե՝ Հայր, որ առաքեաց զիս, մեծ է քան զիս, վասն ի միջոյ զկարծիս Հրէիցն բառնալոյ, եթե հակառակ ինչ Աստուծոյ նոցա իցէ։ 38  Նոյնպէս թէ՝ Ես եւ Հայր իմ մի եմք ։ 39  Եւ դարձեալ՝ Որ ետես զիս ետես զՀայր իմ ։ 40  Բայց եւ այլ ազգ, ուր տեղիք ի միջի չիցեն՝ աւագութիւն եւ փոքրութիւն ի միջի ո՛չ երեւի, եւ ո՛չ որպէս արիանոսքն ասեն, եթե վասն այնորիկ ասէ Հայր մեծ քան զինքն, զի չէ ի Հաւրէ էութենէն, որ քա՛ւ եւ մի՛ լիցի ասել. զի մեծին Հաւր մեծ Որդի է, ըստ այնմ եթե՝ Մեծ է Տէր եւ մեծ է զաւրութիւն նորա . եւ ըստ առաքելոյն թէ՝ Ակնկալցուք յայտնութեան մեծին Աստուծոյ եւ Փրկչին Յիսուսի Քրիստոսի ։
       41  Այլ եթե ծնաւ, ասեն, Հայր զՈրդի, ապա եւ կարիս կրեաց. զի չէ մարթ ծնանել, եւ ո՛չ ընդ կարեաւք լինել։
       42  Ասասցուք, թէ այդպէս իցէ, թէ արար իսկ՝ աշխատութիւն կրեաց. քանզի չէ մարթ, եթե գործիցէ ոք, եւ ո՛չ աշխատիցէ։
       43  Այլ արար ասեն, եւ ո՛չ աշխատեցաւ։
       44  Թէ այդպէս իցէ , եւ ծնաւ՝ ո՛չ կրեաց կարիս. քանզի յանդիմանեն զնոսա Գիրք, ուստի յայտ է, թէ Աստուծոյ ծնունդն ի նորին էութենէ նոյնպիսի է։ 45  Քանզի աստուածաբար ծնաւ, եւ ո՛չ մարդկաւրէն, ժամանակաւ՝ միջնորդութեամբ եւ կարեաւք, որ հեռի է յԱստուծոյ. այլ յիստակութեամբ եւ պարզութեամբ, որպէս յԱստուծոյ վայելել ծնանելն. նոյնպիսի՝ որպէս զինքն, որպէս արեգակն զլոյս եւ աղբիւրն զջուրն։
       46  Վասն զի Աստուած Որդո՞յ պարտ է իմանալ զՀայր՝ այն, զոր ասեն. Ելանեմ ես առ Հայր իմ եւ առ Հայր ձեր, եւ Աստուած իմ եւ Աստուած ձեր ։
       47  Զայս ինքն իսկ մեկնէ. քանզի ո՛չ ասաց՝ առ Հայր մեր եւ առ Աստուած մեր, այլ՝ Առ Հայր իմ եւ առ Հայր ձեր, զի ցուցցէ, թէ ա՛յլազգ նորա, եւ ա՛յլ ազգունակ նոցա. նորա բնութեամբն Հայր է, եւ նոցա շնորհիւ. նոցա բնութեամբ Աստուած է, եւ նորա վասն տնաւրէնութեանն յանձն առնելոյ՝ ըստ այնմ, զոր Դաւիթ հոգով երգէր թէ՝ Աթոռ քո, Աստուա՛ծ, յաւիտեանս յաւիտենից . եւ զիջեալ խոնարհութեամբ ասէ. Վասն այսորիկ աւծ զքեզ Աստուած՝ Աստուած քո ։ 48  Նախ ուսուցանէ, թէ Աստուած է եւ աթոռ յաւիտենական ունի, եւ ապա ճառէ զտնտեսութենէն եթե՝ Աւծ զքեզ Աստուած, Աստուածն քո. որպէս զի ասիցէ, թէ զքեզ Աստուած աւծանելոց է՝ Հայր քո, վասն տնտեսութեանն, ո՛չ իւղով՝ ըստ աւրինացն, այլ Հոգով Սրբով. որպէս եւ ինքն իսկ մարգարէիւն ասէ. Հոգի Տեառն ի վերայ իմ, վասն որոյ եւ աւծ իսկ զիս, զի աւետարանել աղքատաց առաքեսցէ ։ 49  Արդ, ասելովն եթե՝ Երթամ ես առ Հայրն իմ, եւ առ Հայր ձեր, եւ Աստուած իմ, եւ Աստուած ձեր՝ դնէ զմինն խտրոց ի միջի, եթե ո՛չ որպէս իմ՝ նոյնպէս ձեր, եւ որպէս ձեր արարիչ՝ նոյնպէս եւ իմ իցէ. որպէս զի ասասցէ, թէ իմ Աստուած Հայր է ըստ ծնաւղութեանն, եւ ձեր ըստ մարդասիրութեանն. եւ վասն զի ո՛չ գարշեցայ զձեր կերպարանացս առնուլ, կոչեմ եւ ինձ վասն ձեր զՀայրն իմ Աստուած, զի եւ զձեզ ընդելականս արարից կոչել զնա Աստուած։ 50  Եւ այսպիսի մտաւք ամենայն խոնարհագոյնքն ասացեալք ի Տեառնէ ի մեր դէմս իմանին, եւ ո՛չ ի նորա։ 51  Ըստ այնմ, զի կամեցաւ զիւր անձնն գլուխ եկեղեցւոյ առնել, եւ որպէս գլուխն ընդ ամենեցուն անդամոցն խաւսի, նոյնպէս եւ նա փոխանակ եկեղեցւոյ ինքն խաւսի։ 52  Ըստ այնմ աւրինակի եւ առաքեալն ասէ. Աստուած Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի՝ Հայր փառաց . եւ զոր Դաւիթ ասէ. Աստուած իմ, Աստուած իմ, ընդէ՞ր թողեր զիս . եւ այն, զոր Պետրոս առաքեալն ասէ. Ճշմարտիւ գիտասցէ ամենայն տունդ Իսրայեղի, զի Տէր եւ աւծեալ զնա Աստուած արար . այլ ո՛չ եթե արարած ցուցանէ զնա, այլ եդեալ զնա ի տնտեսութեան. քանզի դնելոյ եւ առնելոյ մի զաւրութիւն է յոյն լեզուի։
       53  Վասն զի՝ եթէ իցէ՞ մարթ զմի եւ նոյն Միածին եւ անդրանիկ իմանալ։
       54  Առ մարդկան բնութեամբ ո՛չ երբէք, բայց առ ի յԱստուծոյ եւ անդրանիկ ի մէջ եղբարցն. զի որ ոչն գարշեցաւ առնուլ զկերպարանս ծառաի՝ լինել մարդ, ո՛չ գարշեցաւ ծառայս իւր ինքեան եղբարս անուանել. եւ անդրանիկ նոցա կոչի, վասն նորոգ ճանապարհ նորա արարածոցն հորդելոյ։ 55  Ուստի ոմանք անդրանիկս յայս միտս առին, թէ նորոյ արարածոյս է անդրանիկ, ըստ այնմ եթե՝ Ամենայն, որ ինչ Քրիստոսի, նոր արարած է. զի որ հինն էր անցեաւ, արդ նոր եղեւ ։ 56  Եւ ըստ այն աւրինակի, զի Անդրանիկ ի մեռելոց կոչի, որպէս զի նախ նա յարեաւ ի մեռելոց, որում մահ ո՛չ տիրէ ։ 57  Իսկ այլ՝ Անդրանիկ ամենայն արարածոց , ի պատուականութիւն առին, թէ վասն զի պատուական է, իբրեւ զՈրդի կոչի անդրանիկն. այլ ճշմարիտ մտաց այն է, վասն զի նախ է ծնեալ ի Հաւրէ՝ կոչի անդրանիկ, որ յոյն լեզուի նախածին ասի։ 58  Անդրանիկ ի Հաւրէ՝ վասն նախածնութեանն յառաջ քան զամենայն արարածս. անդրանիկ ի մէջ եղբարց բազմաց՝ ըստ նորոյ արարածոյս, անեղբաւրն բազում եղբարս ստանալոյ. անդրանիկ ի մեռելոյ, ըստ նորոգ ճանապարհ յարութեան մեռելոց հորդելոյ, որպէս եւ ասէ իսկ առաքեալն. Զի եղիցի ինքն ամենայնի յառաջեալ . եւ եղիցի՝ գտցի իմանալի է։ 59  Եւ որ անդրանիկն է՝ առաւել այնու զատի յարարածոց, զի Միածին է։
       60  Եթէ զՀա՞յր միայն Աստուած ճշմարիտ է իմանալ՝ այնու, զոր ինքն Տէրն ասէ. Տո՛ւր նոցա, զի ծանիցեն զքեզ միայն ճշմարիտ Աստուած ։
       61  Որպէս լուաք, զի ծանիցեն զքեզ միայն ճշմարիտ Աստուած, լուիցուք եւ զմիւսն, եթե եւ՝ Զոր առաքեր զՅիսուս Քրիստոս ։ 62  Այլ՝ զՅիսուս Քրիստոսն, ասեն, եւ ո՛չ զԱստուած, կամ զՏէր Յիսուս Քրիստոս։ 63  Նախ զայն ասասցուք, թէ ամենայն, որ ո՛չ է ճշմարիտ՝ նախ սուտ է. արդ, յորժամ գտանիցուք ի Գիրս սուրբս զՈրդի Աստուած քարոզեալ, մի՞թէ սուտ Աստուած պարտիմք կարծել, եւ ո՛չ ճշմարիտ։ 64  Նախ՝ Մովսէս ասէ, եթե Գ. արք յայտնեցան Աբրահամու, եւ զի մի ի նոցանէ դատաւոր ամենայն երկրի անուանէր, եւ թէ երեւեցաւ հրեշտակն Տեառն Մովսիսի ի մորենոջն ի բոցոյ հրոյ, եւ իբրեւ մերձեցաւ տեսանել, կոչեաց զնա Տէր ի միջոյ մորենոյն, եւ յետ սակաւ միոյ ասէ. Ես եմ Աստուած Աբրահամու . եւ արդ, չի՞ցէ Աստուած ճշմարիտ, եւ Աստուած Սահակայ անուն ինչ սո՞ւտ իցէ, եւ Աստուած Յակովբայ պիտա՞կ ինչ յորջորջումն։ 65  Եւ Եսայի յայտնագոյն ասէ. Ահա կոյս յղասցի եւ ծնցի զԷմանուէլ , զոր հրեշտակն թարգմանեաց՝ ընդ մեզ Աստուած ։ 66  Եւ դարձեալ եթե՝ Մանուկ ծնաւ ձեզ, եւ կոչի անուն նորա հրեշտակ մեծի խորհրդոց, սքանչելի, Աստուած հզաւր ։ 67  Եւ բարւոք ասէ. Սա է Աստուած մեր, ընդ որում ո՛չ համարձակեսցի, այլ յետ այսորիկ յերկրի երեւեսցի եւ ընդ մարդկան շրջեսցի։ 68  Եւ աւետարանիչն Յովհաննէս. Ի սկզբանէ էր Բանն, եւ Բանն էր առ Աստուած, եւ Աստուած էր Բանն ։ 69  Եւ առաքեալ ասէ. Յորոց եւ Քրիստոս ըստ մարմնոյ, որ է ի վերայ ամենայնի, Աստուած աւրհնեալ յաւիտեանս. եւ դարձեալ. Ակն ունիմք երանելի յուսոյն եւ յայտնութեան մեծին Աստուծոյ եւ Փրկչին մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի ։ 70  Տեսանե՞ս, զի Աստուած նահապետաց է, եւ Աստուած մեծ եւ Աստուած հզաւր քարոզի Որդի ի Գրոց սրբոց։ 71  Արդ, ասելն եթե՝ Ծանիցեն զքեզ միայն ճշմարիտ, ո՛չ ի զրկումն ինչ աստուածութեան Որդոյ է. քանզի եւ ի Կաթողիկէին ասէ. Սա է ճշմարիտ Աստուած եւ կեանք յաւիտենականք . այլ վասն անջրպետ ի ներքս արկանելոյ ընդ ինքն եւ ընդ սնոտիսն։ 72  Եւ զիա՞րդ չիցէ Աստուած, որ ասէն. Ես եմ ճշմարտութիւն եւ կեանք . ապաքէն ի ճշմարտութենէ անտի ճշմարիտն իցէ, որպէս ի կենդանութենէ անտի կեանք. եւ ո՞յր գալստեան սպասեսցուք, եթե ոչ Որդոյ եւ մեծին Աստուծոյ. եւ մեծ Աստուած Որդի է, եւ Հզաւրին Որդի, Աստուած հզաւր։
       73  Վասն զի թէ ընդէ՞ր… հր[եշտակ]աց աթոռք, տէրութիւն եւ պետութիւն եւ սերովբէք եւ քերովբէք ասիցին։
       74  Այլ եւ այլ անուանքն ո՛չ բնութեան են նշանակիչք, այլ պատուոց եւ իշխանութեանց. բնութիւն մի է ամենեցուն եւ պատիւք ըստ իւրաքանչիւր ար[ժանաւոր]ութեան ունել ընդ ինքեանս յիւրաքանչիւր գտնի, որչափ կամք հրամայեցին Հրամանատուին։ 75  Բայց խնդիր վասն քրիստոնէիցն եւ աթոռոցն. զի հնումն որչափ եւ աղաւթս ոք մատուցանէր, ասէր. Որ նստիսդ ի քէրովբէս , նայեա՛ց եւ լո՛ւր։ 76  Եւ առաքեալն աթոռս կոչէ, բայց եթե զքրովբէիցն ասէ եւ եթե զայլոց կարգաց, չառնէ յայտ։ 77  Արդ, ոմանք ասեն, թէ վասն այսորիկ կոչին աթոռք, զի ի սոսա առաւել հանգուցեալ են կամք Աստուծոյ, եւ որչափ կամաւորք են, այնչափ պատուականագոյնք են. ուստի եւ առաքելոյն ի թիւ արկեալ զկարգ վերնոյն, նախ ի սոցանէ սկիզբն առնէ. Եթէ աթոռք, ասէ, եթե պետութիւնք , եւ զայլն եւս մի ըստ միոջէ։
       78  Արդ, հրեշտակք ասի վասն առաքելութեանն, եւ պետութիւնք եւ իշխանութիւնք եւ տէրութիւնք՝ վասն հրամանաց յաւրինաւղին իշխել խոնարհագունիցն քան զինքեանս. եւ զաւրութիւնք՝ յաղագս ըստ իւրաքանչիւր բաւական լինելոյ սպասաւորութեանն. եւ սերովբէք սրբասացք, որք հրեղէն լեզաւք թարգմանին յեբրայեցոցն։ 79  Բայց զքրովբէսն ոմանք կենդանիս ասեն եւ ոմանք ո՛չ կենդանիս, որպէս զքրովբէսն, որ յԱստուծոյ կարգեալ շր[ջ]էր շուրջ զդրախտաւն, չէր զաւրութիւն ինչ կենդանի, այլ տեսիլ հրոյ առաչաւք՝ զարհուրեցուցիչ Ադամայ, առ ի չժտել հպել ի դրախտն։ 80  Իսկ որ կենդանիսն ասեն զքրոբէսն, զաթոռսն համարեն զնոսա, զորոց երանելին առաքեալն ճառէ. ուստի եւ կենդանիս պարտ է իմանալ զքրովբէսն։
       81  Վասն զի, թէ առաջին լոյսն, որ յառաջնում աւուրն արար՝ իցէ՞ յարեգակն եւ ի լուսին եւ յաստեղս։
       82  Հարքն զնոյն լոյս ետուն, որպէս զի թէ յաւուր չորրորդի զամենայն արար եւ ժողովեալ արկ ի նոսա զցան եւ զտարած լոյսն. իսկ այլք ասեն, թէ զհուր արարեալ յաւուրն առաջնում եւ զայն կոչեաց լոյս։
       1  Գրիգորի Սքանչելագործի, եպիսկոպոսի Նեոյկեսարո՝ Յաղագս հաւատոյ ի Սուրբ Երրորդութիւնն, առ այնոսիկ, որք զորպիսութիւն սկզբանն բանի հայցեն զննել։
       2  Այլ անխուզելի ամենեւիմբ ծնելութիւն Որդւոյ եւ ելաւղութիւն Հոգւոյն ի մի եւ նոյն պատճառէ, եւ անհետազաւտելի, որպէս եւ անսկզբնութիւն կամ պատճառութիւն նոյն ինքն Հաւր։ 3  Քանզի արտաքո հասման ամենայն իրաւք ունի զորպիսութիւն այն, որ արտաքո էիցս ունի զբնութիւն եղելոյն, եւ բնաւի ոչինչ յայսցանէ, զոր ի ձեռն առեալ եւ մերձեցեալ հանդիպութեան, որպէս թէ անըմբռնելին ընդ այնմ ընդհարցի եւ հաւաստի առ ըմբռնումն եկեսցէ մերոցս, որ ի ձեռն հաւատոյ միայն բնաւորեալ է գալ դիւրաւ ծանաւթանալ բարեպաշտիցս. բայց թէ մտադիւրութեամբ զմինն չընկալեալ յաւրինակէն՝ զայլն ի բաց ընկեցցիս։ 4  Արդ, խորհուրդ եւ բան ի մէջ եդի քեզ ի մտաց, ապաքէն եւ աւրինակ իմն. սոքա առանձնացեալք, եւ սակայն ո՛չ եղբարք միմեանց. եւ ո՛չ դարձեալ աւտարոտիւք ի միմեանց, եւ մի են բովանդակ հոգի. եւ տե՛ս սակայն երկոցունց դոցա ո՛չ որպէս ի միոջէ դունել. քանզի ծննդեամբ ահա մտաց բանդ արտաբերի եւ ի ձեռն հնչման գործոցդ տառիւք ձեւացեալ, եւ լսելեաց անցցէ իսկ խորհուրդդ նոյն մտաց՝ առանց ծննդեան, այլ իմն գունակն բացածագեալ ինքնանա, եւ աներեւութաբար յատուկ ներգործութեամբ իրագործեալ առ տեսութիւնն։ 5  Գայցէ այսպիսի ինչ եւ անդ ընդ միտ ածել, ո՛չ կարի շատ արժանոյն վրիպեսցիս, ծնելութիւն եւ ելաւղութիւն ի միոջէ երկուց անձանց, որով ծնիցեալն յինքենէ հարըստին հայցէ ծնանիլն. Բանն մարմին եղեալ փրկագործել. իսկ բխեցեալն, եւ ո՛չ ծնիցեալն , ո՛չ ծնունդ յինէ ծնցի, այլ վերստին ծնցի զիս հոգովացուցանել, եւ յինէ վերստին բխեսցի՝ ի միւսն արբուցանել կենդանութեան առոգս։ 6  Արդ, յատուկ սոցա ինքնութիւնք եւ յատուկ ի միոյ պատճառէ յառաջտուութիւնք, յատուկ եւ առանձնակի այդպիսի ներգործութիւնք ըստ այդոցիկ , եւ այդպէս քեզ հաւատարմասցին յատուկ եւ անշփոթ անձինք, ըստ ինքեանցն կատարեալք եւ աներկբաանալիք՝ Որդի եւ Սուրբ Հոգի։
       1  Առ այս՝ Որք երիցութիւն ըստ նախ[ակարգ]ութեան Որդոյ առ Հոգի կարծեն։
       2  Իսկ երիցութեան բան առ Որդի եւ առ Հոգի եւ ո՛չ մի առդատեսցի իրաւացեալ. զի ո՛չ երբէք Որդի առանց Հոգոյ, եւ ո՛չ Հոգի առանց Որդւոյ ի Հաւրէ, ո՛չ երբէք Հայր առանց Որդւոյ իւրոյ եւ Սուրբ Հոգւոյն. քանզի ո՛չ անկատար Երրորդութեան թուոյ երբէք Աստուածութեանն բնութիւնն, որպէս ո՛չ կատարեալ միտք առանց խորհրդոյ եւ բանի։ 3  Իսկ դասաւորութիւն սուրբ եւ կենդանարար անուանցդ, որ ըստ մկրտեցէք՝ յանուն Հաւր եւ Որդւոյ եւ Սուրբ Հոգւոյն. ըստ նախապատճառութեան ապաքէն իրաւ արդար արկեր զՀայր անուն նախաձայնել. իսկ Որդի ո՛չ երիցութեամբ ըստ Հաւրտ ասիցէ , այլ ո՛չ դասեցաւ ըստ Հոգւոյ, եւ երրեակ, զի մի՛ այնու յերկոցունց՝ ի Հաւրէ եւ ի Հոգւոյն, կարծիցի ծնիցեալ Որդի, զհետին նոցա դասելով զդասս, որ ոչն է յերկոցունց ծնիցեալ, այլ զկնի միայն ծնաւղին կարգաւորէր՝ զմինն Միածին առ նմին դասել զՈրդի. իսկ զՀոգոյն անուն իբրու կնիք միութեան աստանաւր ի վերայ բերեալ՝ սոցա երրորդ լցցէ զթիւ։ 4  Յաղագս այդորիկ նախ Հայր եւ երկրորդ Որդի եւ երրորդ Հոգի դասեցաւ։ 5  Այսպէս զսոսա ի միասին փառաւորիւ դասու իրաւացուցեալ. այլ ըստ միաբուն զաւրութեան սուրբս այս ամենակատար Երրեակս բազում անգամ ի սուրբ Գիրս իբրու կարակնահատ ինչ բոլոր ըստ ամենայն դիմաց ի միմեանս նախադասիցի։ 6  Ապա ուրեմն Երրորդութիւն բնութեան Աստուածութեանն՝ մի լոյս երեքանձնեայ, այսպէս կերպարանեալ. իսկ միութիւնս անսկզբնութիւն եւ մշտնջենաւորութիւն անփոփոխ միասնական թագաւորութեանն երից միաբուն անձանց։
      7  * Մի է Աստուած, Հայր կենդանի Բանին, Էակն իմաստութեան եւ զաւրութիւն կերպարանին իւրոյ. կատարեալ ի կատարելոյ ծնաւղ, Հայր Որդոյ Միածնի։ 8  Եւ մի * Տէր ի միայնոյ, Աստուած յԱստուծոյ , կերպարան եւ պատկեր Աստուածութեանն. Բան գործաւոր, իմաստութիւն պարառական՝ ամենեցուն * ընդ լինելութեան անկելոցս եւ զաւրութեան բոլորիցս արարաւղ Որդի ճշմարիտ ճշմարտին, անապական՝ անապականին, անմահ՝ անմահին, մշտնջենաւոր ։ 9  Մի Հոգի Սուրբ՝ Աստուծոյ զէութիւնն ունելով եւ Որդովն * երեւեալ յայտնապէս մարդկան, կատարեալ կատարելոյ, պատճառ կենդանեաց, սրբութեան շնորհաւղ, որով ծանուցանի Հայր, որ ի վերայ ամենեցուն եւ յամենեսին, եւ Որդի Աստուած , որով ամենայնք։ 10  Երրորդութիւն կատարեալ՝ փառաւք եւ մշտնջենաւորութեամբ եւ թագաւորութեամբ , անբաժանելի եւ անաւտարելի. ո՛չ ստեղծական ինչ եւ ո՛չ ծառայական ինչ յԵրրորդութեանն, եւ կամ ի ներքս ածական, որպէս թէ յառաջագոյն ո՛չ , զկնի ի ներքս ածաւ։ 11  Զի ո՛չ երբէք նուազեաց Որդի ի Հաւրէ, եւ ո՛չ ի Հաւրէ եւ յՈրդւոյ Հոգին Սուրբ. այլ անփոփոխելի եւ անայլայլելի Երրորդութիւն միշտ։
      1  * Սահմանք հաւատոյ ՅԺԸ. իցն։
       2  Այսպէս * խոստովանիմք եւ հաւատամք եւ երկրպագեմք Սուրբ Երրորդութեանն ի միաւորութիւն անդ՝ առանց խառնակութեան, նոյնպէս եւ զսուրբ Միաւորութիւնն * յերրորդութիւն անդ, անհատաբար եւ անսկզբնաբար եւ անբաժանաբար։ 3  Քանզի որպէս անխառն է Սուրբ Երրորդութիւնն, այսպէս անբաժանելի. անխառնելի յաղագս իւրաքանչիւր յատուկ առանձնաւորութեանցն, իսկ անբաժանելի՝ վասն զի ամենակալ է Հայր, ամենակալ է Որդի, ամենակալ է Սուրբ Հոգին՝ անորոշաբար, մշտնջենաւոր ։ 4  Քանզի երեք անձնաւորութիւնք մի են ի Սուրբ Երրորդութեանն՝ անարարք , անխառնք, անհատք, անբաժանելիք, անսկզբունք, մշտնջենաւորք, համագոյականք, անհասանելիք. որպէս եւ գրեալ է. Մեզ մի է Աստուած՝ Հայր, յորմէ ամենայն . նմա փա՜ռք։
      1  * Սրբոյն Գրիգորի Հայոց լուսաւորչի՝ յիմաստապատումն քաղցրունոյ … պատումն ճառիցն. խոստովանութիւն ի Սուրբ Երրորդութիւնն։
      2  * Հաւատամք ի մին իսկութիւն անձին, յէութիւն անսկիզբն, մշտնջենաւորութիւն անսահման, ի ճշմարտութիւնն անփոփոխ, ի * կեանս կեցուցիչ ամենայն կենդանեաց, ի * Հայրն եւ յԱրարիչն, ի հաստիչն Աստուած, ի մինն, ի * բարերարն բնութեամբ եւ կամաւք, ի յանպատճառն , որ ամենեցուն պատճառն է՝ * աներեւութից եւ աներեւելեացս, Որդւոյ եւ Հոգւոյ՝ ծննդեամբ եւ բխմամբ։ 3  Իսկին անծնի զէն անսկիզբն ծնեալ, մշտնջենաւորութեանն անսահմանի զճշմարտութիւնն անփոփոխ ծնեալ, կենացն * կենարար զկեանսն կենսատու ծնեալ, լուսոյն կենդանւոյն զկենդանի լոյսն լուսատու ծնեալ, բարւոյն զբարերարն ծնեալ , Արարաւղին զարարիչն, այլ այլոց ամենեցուն՝ աներեւութիցն հոգեւորաց եւ երեւելեացս երկրաւորացս , արարչութեամբ լիապէս երկնից եւ երկնաւորացն, երկրի եւ երկրաւորացս , ջուրց եւ ամենայն որ է ի նոսա։ 4  Կատարեալն , որ զամենայն լնու եւ ինքն ո՛չ թերանա. ո՛չ նորոգի, զի ո՛չ հնանա. ո՛չ լնու, զի ո՛չ պակասի. զի ինքն նոյն է ի լիութեան իւրում եւ յանբաւութեան, եւ չիք ուստեք եկամուտ կամ յաւելուած յայն յանբաւ եւ յանսահման, յանհաս եւ ի կատարեալ բարերարութիւնն, որում ո՛չ բաւեն կարծիք մտաց եւ ո՛չ ընթացք հրեշտակաց. զի հրեշտակք իբրեւ զմիտս մարդոյ երագունք են, ուր ակնարկեն կամք նորա, եւ չեն լեալ բաւական, յորմէ հետէ արարեալ են եւ հաստեալ, թէ յերկնից * ի վեր ցո՞ր վայր է Տէրն՝ * Հայրն եւ Արարիչն, կամ յայնկոյս ծովուն ցե՞րբ, կամ երկրիս ներքոյ ցո՞ր վայր։ 5  Զի որպէս երկինքս այս * ի հրամանէ նորա հաստատեալ կան, առանց որմոց եւ սեանց, այսպէս եւ երկիրս աստ հրամանի նորա հաստատեալ կա * առանց զաւդուածոյ աւգնականութեան՝ * լերամբ եւ ծովաւք, հանդերձ * գետաւք եւ աղբերբք, եւ չիք ինչ յարարածոց քան * զերկին եւ զերկիր արտաքոյ , բայց ինքնութիւն տէրութեանն , որ է յիստակ եւ պարզ ամենակալ զաւրութիւնն , որ ասէն եւ լինի, կամին եւ հաստատի։ 6  Յանմահութեան ամենայնի ինքն է կանուխ, գիտութեան անվրէպ, անզեղջ իմաստութիւն. ինքն կեանք է եւ կեցուցիչ, անբաւ է եւ անհաս եւ անճառ. սէր է՝ կենդանի երանութեամբ լցեալ։ 7  Ինքն է լոյս կենդանի, մտաւոր, ահեղ, անմատոյց. ամենայնիւ ինքն գթութիւն է՝ * խնամաւղ, ինքն ողորմութիւն է՝ բարերար շնորհաւքն. ամենայնիւ ինքն երկայնմտութիւն է՝ * դարմանելովն, ներելովն եւ խնայելովն. ամենայնիւ ինքն սրբութիւն է՝ ամբիծ, անարատ, ազատելովն եւ լուսաւորելովն. ամենայնիւ ինքն ճշմարտութիւն է՝ անփոփոխն, յանդիմանելովն խրատու սաստկութեամբն, հատուցմամբն, բարկութեամբ եւ սրտմտութեամբ իրաւանց , անշէջ հրովն։ 8  Եւ պսակելովն * փառաւք ամենաշահ կեցուցիչ, գրգուանքն ժառանգելով ի հանգիստն խնամոյ սուրբ սիրոյ նորա. կենդանի * երանութեամբքն ի բարութիւնս վայելեցուցանելոյ հասեալ՝ պսակացն առաքինութեամբ ի նորա շնորհաց գրգանսն։ 9  Զի մեծութիւնքն անքննինք անսկիզբն էութեանն արտաքս է քան զարարածս՝ յանսահմանութեան, յանբաւութեան , եւ դարմանաւք տեսչութեամբ լի են ամենայն արարածք՝ * ըստ Գրոցն. Աստուած մեր յերկինս եւ յերկրի, ի ծով եւ յամենայն խորս , որ գիտէ զխորհուրդս սրտից եւ քննէ զերիկամունս, եւ առաջնորդէ հոգեւոր աւրինաւք՝ խրատուն կենար[ար]աւ, յաւթեւանս փրկութեան կենաց , յանմոռաց ուրախութիւնս եւ յանդադար խնդութիւնս , յանճառ եւ * յանպատում ժառանգութեան արքայութեան երկնից։ 10  Այս ամենայն արուեստք ինքնաբոյս անսահման * մշտնջենաւորութեանն՝ կեցուցիչ արուեստիւք սիրով դարմանիչ արարածոց, ի միոյ ինքնութեանն բարերար արարչութեան, որ անբաւն եւ անքննին, զի ո՛չ կարեն ծածկել միտք եւ ո՛չ քննել խորհուրդք, որում ո՛չ բաւէ իմաստութեան հոգի, եւ զչզաւրաց , եւ ո՛չ գիտութիւն որդոց մարդկան՝ զմեծութիւն Հաւր եւ Որդոյ եւ * Սուրբ Հոգոյն, այլ ի գործոց անտի իւրոց եւ յերախտեաց միայն գիտի եւ ճանաչի, եւ անուանի Հայրն * եւ բարերար Տէրն՝ հաստիչ ամենայն երախտաւոր ար[ու]եստաւքն իւրովք։ 11  Զի որ կատարեալքն են՝ երախտեացն ամենայն կարեն հասու լինել. զի որպէս մի է արեւ, եւ լոյս եւ ջերմութիւն իւր, եւ մի արեւ ասին եւ ո՛չ երեք արեւք. եւ որպէս հուրն եւ լոյսն * եւ տապ իւր մի հուր ասի, եւ ո՛չ երեք հուրք. եւ որպէս աղբիւրն եւ գետն եւ ջուրն մի ջուր ասին , եւ ո՛չ երեք ջուրք. եւ որպէս հոգի եւ միտք եւ բան մի հոգի ասին, եւ ո՛չ գ. հոգիք. այլ հոգի ասի կենդանութիւն եւ միտք ասին իմաստութիւն * եւ բան խաւսողութիւն՝ միոյ հոգւոյ է. այսպէս եւ Հայր անծին իսկութեամբ, անսկիզբն էութեամբ. Հայր վասն միշտ Որդւոյ , որ ընդ նմա, եւ իսկ Հոգոյն, որ ի նմանէն։ 12  Իսկ արդ, է՞ր երբէք արեգակն առանց լուսոյն իւրոյ եւ ջերմութեանն , կամ է՞ր երբէք արդեաւք հուր առանց * լուսոյ եւ տապոյ իւրոյ. կամ է՞ր * երբէք արդեաւք ջուր առանց բխման եւ խոնաւութեան իւրոյ, կամ է՞ր երբէք հոգի * առանց բանի եւ մտաց։ 13  Այսպէս եւ ո՛չ երբէք Հայր առանց Որդւոյ եւ Հոգւոյ։
       14  Կատարեալ Հայր անձամբ՝ զաւրութեամբ, գիտութեամբ եւ իմաստութեամբ, արարչութեամբ, բարերարութեամբ եւ զամենայն զիւրն անձին իսկութեամբ ունի։ 15  Կատարեալ եւ Որդի անձամբ, զաւրութեամբ , գիտութեամբ, իմաստութեամբ , արարչութեամբ, բարեգթութեամբ , եւ զամենայն զիւրն անսկիզբն էութեամբ ունի։ 16  Նոյնպէս եւ Հոգին Սուրբ կատարեալ անձամբ, զաւրութեամբ, գիտութեամբ, իմաստութեամբ , արարչութեամբ եւ բարերարութեամբ, եւ զամենայն զիւրն անսկիզբն մշտնջենաւորութեամբ ունի։ 17  Մի բնութիւն է նոցա եւ մի անփոփոխ * իսկութիւն, մի կամք, մի հաւանութիւն, բարերարութիւն. մի արարչութիւն, մի աստուածութիւն, մի զաւրութիւն, եւ չիք ուստեք * եկամուտ կամ յաւելուած կամ զաւդած՝ այն անսկիզբն Երրորդութիւնն, այլ նա է աղբիւր եւ ի նմանէ բաշխին ընդ ամենայն արարածս խնամք * արարչութեան նորա, որ յաւրինիչն է եւ կազմիչ, եւ դարմանք բարերարութեան նորա՝ իւրով դարմանասէր խնամաւքն, որ տածէն եւ սնուցանէն եւ առաջնորդէ ի կատարումն * չափաց հասակի։ 18  Այս աստ առ երեւելի պէտսս եւ առ աներեւոյթսն առաջնորդէ վարդապետութեամբ իւրով, եւ աւգնէ շնորհաւք * իւրաւք արքայութեանն * երկնից. անմահն յանուշակն, յափոփոխն, ի լին ամենայն երանութեամբք՝ հաւատացելոց իւրոց եւ ապաւինելոց։
       * ուսումն եւ հաւատք * վաել է ճշմարիտ հաւատացելոց ի Քրիստոս ։
       * Երանելոյն Կիւրղի, եպիսկոպոսի Երուսաղեմացոյ, ի բանէն. Բազում մասամք եւ բազում աւրինակաւք ։
       2  Արդ, Աստուած ճշմարիտ Որդի յանձին իւրում ի ներքս ունի զՀայր. ո՛չ եթե * Հայր փոփոխեցաւ, եւ ո՛չ եթե Հայր * եկն եւ մարդկութիւն զգեցաւ, այլ Որդի։ 3  Այլս զազատաբերան * յայտնապէս ասացից. ո՛չ եթե Հայր եկն եւ * չարչարեցաւ, այլ Որդի. Հայր առաքեաց զՈրդի վասն մեր, եկն եւ չարչարեցաւ։ 4  Եւ մի՛ զայս ասասցուք, եթե էր երբեմն, զի չէր Որդի, եւ մի՛ Որդի է Հաւրութեանն՝ երբէք յանձն առցուք. ճանապարհ զարքունի գնասցուք եւ * մի՛ խոտորեսցուք՝ մի՛ յաջ եւ մի՛ յահեակ. եւ մի՛ կարել մեծարանս դնել Որդոյ՝ Հայր անուանել զնա. մի՛ ինչ յարարածոց անտի * համարել կարծեսցես դու զՈրդի, այլ մի Հայր՝ միով Որդւով * երկրպագեալ, եւ ո՛չ բաժանեալ։ 5  Մի որդի պատուեսցի յառաջ քան զյաւիտեանս՝ ընդ աջմէ Հաւր նստեալ։ 6  Դարձեալ նստելն ո՛չ ժամանակաւք յետ չարչարանացն յառաջձգութեամբ մատուցեալ, այլ մշտնջենաւորութեամբ նստեալ ։ 7  Եւ՝ Որ ետես զՈրդի ՝ * ետես զՀայր . զի նման է Որդի յամենայն ծնչին իւրոյ՝ կեանք * ի կենաց ծնեալ եւ լոյս ի լուսոյ, զաւրութիւն ի զաւրութենէ, Աստուած յԱստուծոյ, եւ առանց փոփոխման են * Աստուածութեան կերպարանք յՈրդի. եւ որ արժանի եղեւ տեսանել զՈրդոյն աստուածութիւնն՝ գոյ նա եւ վայելչութիւն * ծնաւղին, որպէս ինքն իսկ ասաց. Որ ետես զիս՝ ետես զՀայր իմ ։ 8  Արդ համառաւտ ասացից. մի՛ մեկնեսցուք, մի՛ հակառակեսցուք, մի՛ աւտարաբար երկհամարեսցուք զՈրդի ի Հաւրէ, եւ ո՛չ ընկալցուք զայն, զոր ասեն, եթե Հայր երբեմն Հայր է եւ երբեմն Որդի. զի անաւրէնութիւն մեծ է այս։ 9  Այլ Հայր ծնաւ զՈրդի եւ ինքն կա եւ մնա Հայր, ո՛չ այլ ինչ կերպարանս փոփոխեալ։ 10  Իմաստութիւն ծնաւ, ո՛չ եթե առանց իմաստութեան եղեւ. զաւրութիւն ծնաւ, ո՛չ եթե ինքն * տկարացաւ, եւ ո՛չ կորոյս, նաեւ ոչինչ նուազեցաւ, եւ ո՛չ այլայլեալ, եւ ո՛չ պակասութիւն ինչ գո * ի ծննդեանն անդ։ 11  Կատարեալ է զոր ծնաւն, կատարեալ է որ ծնաւն. եւ * Աստուած է զոր ծնաւն, Աստուած է որ ծնաւն, եւ Աստուած ամենայնի. այլ * Աստուած զՀայր գրէ. ո՛չ եթե ամաւթ ինչ համարի, զի ասէ . Երթամ ես առ Հայր իմ եւ առ Հայր ձեր, եւ առ Աստուած իմ եւ առ Աստուած ձեր ։ 12  Այլ զի մի՛ կարծիցես, եթե նման Որդոյ եւ արարածոց է Հայր, ընդմէջեաց յառաջագոյն. ո՛չ ասաց * եթե՝ Երթամ ես առ Հայր մեր, զի հաւասարութիւն ինչ լինիցի ընդ Միածնին եւ ընդ արարածս. Առ Հայր իմ եւ առ Հայր ձեր, ասաց. այլազգ իմ՝ բնութեամբ է , եւ այլազգ ձեր՝ պատուաստիւ։ 13  Եւ դարձեալ ասէ. Աստուած իմ եւ Աստուած ձեր. այլազգ իմ որդիութեամբ, բնութեամբ եւ միածնութեամբ, եւ այլ ձեր արարածոց։
      1  * Երանելոյն Գրիգորի Նիւսացւոյ եպիսկոպոսի, եղբայր Բարսղի՝ ՅԵրրորդութիւնն։
      2  * կարգաւորապէս ցուցանի Սրբոյ Երրորդութեան բնութիւնն՝ ո՛չ խառնակեալ յիւրաքանչիւր գոյութեանց , առանձնաբար երեւեցելոյ նոցա յատկութիւնն, եւ ո՛չ ծանաւթութիւնք ի միմեանս փոփոխեալ, որպէս եթե նշանակ հայրենի դիմաց յՈրդի կամ Հոգի փոփոխումն ընդունիցի, կամ Որդի դարձեալ ի մի ոք կացելոյ յարմարեալ, կամ Հոգւոյն անձնաւորութիւնն ի Հաւր եւ յՈրդոջ երեւեալ, այլ * հասարակ բնութիւնն երեւի որոշեալ։ 3  Առանձին է Հայր՝ ո՛չ ի պատճառէ գոլ. այս ո՛չ է առանձին Որդւոյ եւ Հոգւոյ, վասն զի Որդին ի Հաւրէ ել , որպէս ասեն Գիրք, եւ Հոգին ի Հաւրէ եւ յՈրդւոյ առաքի։ 4  Այլ զորաւրինակ առանց պատճառին գոլ միայնում Հաւր է, եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյ ընդունել ո՛չ կարէ, նոյնպէս ընդդէմ նմին պատճառէն գոլով է առանձին Որդւոյ եւ Հոգւոյ երեւեալ բնութիւն. ո՛չ ունին հասարակ եղելոյ Որդւոյ եւ Հոգւոյ, ո՛չ առանց ծննդեան բղխման գոլ, որպէս զի մի՛ խառնակութիւն ի դէմսն տեսանիցի. դարձեալ անխառնութիւն յառանձնաւորութեանն նոցա գտանել եւ զանազանութիւն, որպէս զի հասարակութիւն պահիցի եւ առանձնաւորութիւնն ո՛չ խառնակիցի։ 5  Վասն զի Միածին Որդին ի Հաւրէ՛ ի սուրբ Գրոց անուանի, եւ մինչեւ յայսոսիկ հաստատեալ կացուցանէ զնոսա յառանձնաւորութիւն Բանն։ 6  Իսկ Սուրբ Հոգին եւ ի Հաւրէ ասի եւ յՈրդւոյ վկայի. Զի թէ ոք զՀոգին Քրիստոսի ոչ ունի, այնպիսին չէ նորա . ապա ուրեմն Հոգին յԱստուծոյ է, եւ Քրիստոսի Հոգին։ 7  Իսկ Որդին յԱստուծոյ՝ ո՛չ եւս է Հոգւոյն, ո՛չ է եւ ո՛չ ասի, եւ ո՛չ եւս դառնա կարգս այս յարմարութեամբ , որպէս թէ կարողութիւն իցէ հաւասարապէս անդրէն դարձուցանել զբանն, եւ զորաւրինակ Քրիստոսի Հոգին ասել, նոյնպէս եւ Հոգոյն զՔրիստոս անուանել։
       8  Արդ, այսոցիկ առանձնաւորութեանց հաւաստեաւ առանց խառնակութեանց ի միոյ ի մի էն որոշելոյ՝ ըստ գործոյ նոյնութիւն հասարակութեան նոցա վկայի , բնութեանն զաւրացուցելոյ երկոքումք բարեպաշտութիւնն յԱստուածութիւնն իմանի, որպէս զի եւ թիւն ընդունել Երրորդութեանն յաղագս դիմաց եւ յայլ բնութիւն համամբ ? ո՛չ բաժանեալք։
       1  Երանելոյն Դամասու եպիսկոպոսին Հռովմա։
       2  Այսպէս հաւատամք եւ խոստովանիմք ի Հայր եւ յՈրդին եւ ի Հոգին Սուրբ՝ յԵրրորդութիւն անբաժանելի. սկիզբն եւ դադարումն, նուազ եւ առաւել ո՛չ ունի, այլ միշտ հաւասարն սուրբ եւ հիւթական?։ 3  Հոգի է Աստուած, եւ խոստովանիմ զերեսինն ի Միութիւն եւ զմինն յԵրրորդութիւն։ 4  Հայր անծին եւ ծնաւղ զՈրդի, Որդի ծնունդ է եւ անծին, Հոգի ելաւղ է եւ դադարումն. ի Հաւրէ առ Որդի անեղք երեք անձնաւորութիւնք եւ մի բնութիւնք։ 5  Իսկ ի վերջնումն բոլորն Աստուած եղանի բոլոր մարդ՝ սակս բոլորից փրկութեան. ո՛չ Հայր եւ ո՛չ Հոգի մարմնացաւ, այլ Մէնածնին է մարմնաւորութիւնն. անարատն անարատապէս զմաքուրն բացեալ արգանդ, անճառ եւ անեղապէս մարմնացեալ եւ ծնեալ ի սուրբ Կուսէն, որպէս ինքն գիտէ, յերկուց խառնեալ՝ միացեալ եւ մի լեալ անլուծակի միաւորեալն, եւ ո՛չ եւս լինի երկուցն յերկուց բաժանեալ։ 6  Մի կատարեալն երկուց է միջնորդ. ո՛չ երկուք երկուց միջնորդ, այլ մի երկուց՝ յԱստուծոյ է եւ մարդկան. որ Էնն եւ Է անփոփոխ եւ անյեղլի՝ նոյն ինքն Աստուած եւ մարդ, զհասակսն եղծեալս յարգանդէ ցմահ սրբեաց, որում վկայեն ապաքինեալքն յախտից , եւ դատապարտին մեղքն։ 7  Անչարչարելին չարչարի՝ չարչարելովն անչարչարելին, եւ անծնիցնիցն եղանի բարձումն. անմահն մեռանի՝ մեռանելովն անմահ եւ քակումն ապականութեան, եւ յարութեամբն լուծեալ մահ. համբարձեալ նստեալ ընդ աջմէ՝ գա նովիմբ մարմնովն, դատել զտիեզերս։
       8  Այս է ճշմարիտ խոստովանութիւն սուրբ հարցն, զոր մեզ աւանդեցին, յորժամ ըստ աւրինակի այն ՃԾ, որ ի Կոստանդնուպաւլիսն, Մ որ յԵփեսոս ի պատիւ գումարեցան Սուրբ Երրորդութեանն։ 9  Զայս մեծ եւ պանծալի զերիս ժողովս ընկալեալ ընդունիմք՝ երիւք սրբասացութեամբ, զխաչիլն խոստովանիմք , եւ այլ աւելի հաւատ ո՛չ ընկալեալ եւ ո՛չ ընդունիմք, եւ որ ընդունի, թէ եւ յերկնից հրեշտակք իցեն, նզովեա՛լ եղիցի։
       1  Երանելոյն Եպիփանու եպիսկոպոսին Կիպրացւոց։
       2  Թէ Հայր եւ միայն ճշմարիտ Աստուած է, Միածինն եւ միայն ճշմարիտ. վասն զի միայն ի միոջէ Միածինն եւ միայն Սուրբ Հոգին Աստուած ճշմարիտ՝ Երրորդութիւնն ի միութիւն, եւ մի Աստուած՝ Հայր եւ Որդի եւ Սուրբ Հոգին։ 3  Ճշմարիտ է Աստուած Հայր, ճշմարիտ է Աստուած Որդին, ճշմարիտ է Աստուած եւ Սուրբ Հոգին. Հոգի Աստուծոյ է Հոգի ճշմարտութեան. Երրորդութիւն ի միում անուան թուեալ։ 4  Հայր է լոյս ճշմարիտ. Որդի լոյս ճշմարիտ եւ ի ճշմարիտ լուսոյն եւ ի ճշմարիտ Աստուծոյ, զմի զզաւրութիւն Աստուածութեանն խոստովանեսցուք. դոյնպէս եւ վասն Սուրբ Հոգւոյն թէ՝ Երթամ, նա գա՝ Հոգին ճշմարտութեան, եւ պատմէ զԱւծելոյն իւր մարդկան . զճշմարիտ ծնեալն ի ճշմարտէ, զանստեղծն, զանեղծանելին, զանփոփոխելին՝ զհանապազին ի հանապազէն, ի Յովհաննէ քարոզեցեալն զհանապազէն։ 5  Քանզի՝ Որ էն, ասէ Մովսէս, առաքեաց զիս . եւ Յովհաննէ. Որ էրն ի ծոց Հաւր՝ նա պատմեաց մեզ . Էն է Որդի, Էն է Հայր, Որ էն առ Էին՝ ի նմանէ ծնեալ, ո՛չ միացութիւն ընդ Հաւր, ո՛չ սկսեալն ի յելն, բայց միշտ Որդի հարազատ ընդ Հաւր, միշտ Հայր ծնաւղ Որդւոյ։ 6  Քանզի ո՛չ էր ժամանակ, յորժամ Հայր ո՛չ էր, եւ ո՛չ երբէք էր ժամանակ, յորժամ Որդի չէր ընդ Հաւր միայնի, զի թէ էր ժամանակ, յորժամ ո՛չ էր Հայր, Հայրն արդեաւք եւ ինքն Որդի էր այլոյ հայր, մինչեւ լինել նմա հայր Միածնին, եւ կարծեցեալք ի Հայր բարեպաշտել՝ կատարեալ ամբարշտեն։ 7  Քանզի յԱստուած ո՛չ ժամանակ եւ ո՛չ ամանակ եւ ո՛չ դոյզն մասն ժամանակի, եւ ո՛չ անհատ ժամու եւ ո՛չ քթթումն ական, եւ ո՛չ բարձրութիւն մտաց ընդունի. այլ որչափ եւ վերասցի քո միտք, զՈրդի տեսանէ ընդ Հաւր, քանզի անունդ է նշանակելի. զի յորժամ Որդի կոչես, Որդի ասելով՝ իմա՛ զՀայր , զի Որդւոյ հայր իմանի, եւ յորժամ գոչես զՀայր, նշանակես զՈրդի. իսկ յորժամ կարես իշխել եւ ասել, եթե ո՛չ էր Հայրն հայր, զի եւ Որդի իշխեսցես ասել չգոլ։ 8  Իսկ եթէ ո՛չ իշխես պատիւ յաւելուլ ի Հայր, քանզի աստուածութիւնն ի նմին կա եւ ո՛չ կարաւտի յաւելուածոյ՝ ո՛չ փառաց, ո՛չ յառաջ մատուցման, ուսի՛ր չհայհոյել, ո՛ որ մարտնչիս ընդ հաւատոյ, մանաւանդ թէ զանձն ի հաւատոյ հալածելով. կամ հաւատա՛ ի Հայր յանեզրական՝ ճշմարտութեամբ ծնեալ զՈրդի, եւ միշտ արդարեւ զՈրդի ծնեալ։ 9  Քանզի Որդի միշտ գոյր ընդ Հաւր, ո՛չ եղբայրակից, այլ Որդի հարազատ՝ ի Հաւրէ ծնեալ բարութեամբ, եւ ո՛չ եթե մատուցանելով Որդի համագոյ նման Հաւր, ո՛չ միագոյ, այլ համագոյ . քանզի ո՛չ է միացութիւն Հաւր եւ ո՛չ եղբայրակցութիւն, այլ համագոյ, այսինքն է՝ արտաքոյ Հաւր ծնեալ, որպէս ոմանք պատրանս ի մէջ բերեն՝ առնելով կամին ասել զՈրդի, եւ ո՛չ ճշմարտութեամբ։ 10  Իսկ մի բնութիւն հաւատոյ զհամագոյն ասելի է . զի թէ ասես համագոյ՝ լուծեր զզաւրութիւն Սաբելի. զի ուր համագոյութիւն է, անձնաւորութեան նշանակ է, իսկ անձնաւորութիւն նշանակէ զՀայր, եւ անձնաւորութիւն նշանակէ զՈրդի, եւ անձնաւորութիւն զՍուրբ Հոգին։ 11  Յորժամ զհամագոյն ասէ, ո՛չ աւտար ի նոյն Աստուածութենէն նշանակէ, այլ Աստուած յԱստուծոյ զՈրդի եւ Աստուած յԱստուծոյ զՀոգին, յԱստուածութենէ՝ ո՛չ [երիս ] Աստուածս. քանզի ո՛չ է բազում աստուածութիւն յԱստուած. մի է մեր Աստուածս, որպէս եւ երանելին ասէ Մովսէս. Տէր Աստուած քո Տէր մի է ։ 12  Իսկ ի ձեռն երից անուանց մի է Աստուածութիւն՝ Հաւր եւ Որդւոյ եւ Սուրբ Հոգւոյն նշանակ է, եւ ո՛չ երկու որդիք. քանզի միածին է Որդին։ 13  Իսկ Սուրբ Հոգին Սուրբ Հոգի է Աստուծոյ, որ միշտ Աստուած ընդ Հաւր եւ Որդւոյ, ո՛չ աւտար յԱստուծոյ, բայց յԱստուծոյ գոլ՝ ի Հաւրէ ելանելով եւ յՈրդոյն առնելով։ 14  Այլ Որդին Միածին անհասանելի, եւ Հոգին անհասանելի, եւ յԱստուծոյ ո՛չ աւտար՝ ի Հաւրէ եւ յՈրդւոյ. ո՛չ միացութիւն է Հաւր եւ Որդւոյ եւ Սուրբ Հոգւոյն, այլ Երրորդութիւն միշտ է՝ ի նմին գոյութենէ. ո՛չ այլ գոյութիւն արտաքոյ Աստուածութեանն, եւ ո՛չ այլ աստուածութիւն արտաքոյ գոյութեանն. այլ գոյն Աստուածութիւն, ու ի նմին Աստուածութենէ է Որդի եւ Սուրբ Հոգին։ 15  Եւ Հոգին Սուրբ Հոգի, եւ Որդին Որդի, բայց Հոգին ի Հաւրէ ելանելով եւ յՈրդւոյ առնելով, որ քննէ զխորս Աստուծոյ՝ պատմելով զՈրդւոյն յաշխարհի, սրբելով զսուրբս ի ձեռն Երրորդութեանն, երրորդ անուանութեամբք՝ Հայր եւ Որդի եւ Սուրբ Հոգի . Գնացէ՛ք, ասէ, մկրտեցէ՛ք յանուն Հաւր եւ Որդւոյ եւ Սուրբ Հոգւոյն . վերակնիք շնորհին միութիւն Երրորդութեանն։ 16  Ո՛չ աւտար ի թուոյն, ո՛չ որոշեալ յանուանակոչութենէն, ո՛չ աւտար ի պարգեւս, այլ մի Աստուած, մի հաւատ, մի շնորհ , մի եկեղեցի, մի մկրտութիւն. քանզի միշտ Երրորդութիւնն Երրորդութիւն է, եւ ո՛չ երբէք յաւելուած ունի, այսպէս թուեալ՝ Հայր եւ Որդի եւ Սուրբ Հոգի. ո՛չ միացութիւն է Սուրբ Երրորդութեանն եւ ո՛չ որոշումն է ի սոսին յիւրեանցանձ միութենէ։ 17  Իսկ յանձնաւորութեանն կատարման կատարեալ Հայր, կատարեալ Որդի, կատարեալ եւ Սուրբ Հոգին՝ մի Աստուածութիւն ի մի կատարումն. քանզի ոչինչ է յԵրրորդութեանն հաստելի կամ յաւելուած լինելի։
       18  Արդ, Հայր զՈրդի ծնանի, բայց ո՛չ ժամանակ, յորժամ ո՛չ էր Որդի. քանզի եւ ո՛չ Հայր երբէք ի ժամանակի Հայր կոչիւր, այլ էր միշտ Հայր, էր միշտ Որդի, ո՛չ եղբայրակից, այլ Որդի՝ ծնեալ անպատումն եւ անուանեալ անհասանելի, ընդ Հաւր հանապազ գոլով, եւ ո՛չ երբէք պակասեալ։ 19  Յէութենէ Հայր միշտ անեղ եւ անստեղծ եւ անհասանելի. Որդի ծնեալ, այլ անստեղծ եւ անհասանելի. Սուրբ Հոգին միշտ՝ ո՛չ ծնանելի եւ ո՛չ ստեղծանելի, ո՛չ եղբայրակից, ո՛չ հաւրեղբայր, եւ ո՛չ հաւ գոլով եւ ո՛չ թոռն, այլ ի նմին գոյութենէ՝ ի Հաւր եւ յՈրդոյ եւ Սուրբ Հոգոյն. քանզի Հոգի է Աստուած։ 20  Իսկ յիւրաքանչիւր անուանց միանունք ո՛չ ունին զերկրորդն. քանզի Հայրն Հայր, եւ ոչինչ է այլ. նմանագիր նմա, եւ ո՛չ այլ ոք Հաւր լծակցեալ, զի մի՛ բ. աստուածք. եւ Որդին Միածին Աստուած ճշմարիտ յԱստուծոյ ճշմարտէ, ո՛չ զՀաւր ունելով զանուն եւ ո՛չ աւտար ի Հաւրէ, այլ Որդի Հաւր գոլով։ 21  Իսկ Միածին, զի անուանեսցի մի Որդի . Աստուած յԱստուծոյ, զի զմի ունի Աստուած Հայր, եւ Որդի կոչի Միածինն։ 22  Եւ Հոգին Սուրբ՝ ո՛չ ունելով զանուն Որդւոյ, եւ ո՛չ զՀաւր, այլ Հոգին Սուրբ՝ այսպէս կոչելի է, ո՛չ աւտար ի Հաւրէ. քանզի Միածինն ասէ՝ Հոգի Հաւր , եւ՝ Որ ի Հաւրէ ելանէ , եւ՝ Յինէն առցէ . զի մի՛ աւտար կարծեսցի ի Հաւրէ եւ յՈրդւոյ, այլ ի նոյն էական Աստուածութենէ։ 23  Հոգին Սուրբ՝ Հոգի ճշմարտութեան, Հոգի Աստուծոյ, Հոգի մխիթարութեան, միանուն կոչեցեալ՝ չունելով զնմանն եւ ո՛չ ումեք հաւասարելի, այլ Հոգւոյ. եւ ո՛չ կոչիլ յանուն Որդւոյ եւ կամ անուանիլ յանուանութիւն Հաւր, զի մի՛ ի մի անուն նմանունք կարծեսցին։ 24  Բայց զի Աստուած, այլ Հայր Աստուած եւ Որդի Աստուած. է Հոգի Հաւր եւ Հոգի Քրիստոսի, ո՛չ ըստ ի մեզ զուգմանց, որպէս ի մեզ շունչ եւ մարմին, այլ ի մէջ Հաւր եւ Որդւոյ՝ ի Հաւրէ եւ յՈրդւոյ, երրորդանուանութեամբ. քանզի՝ Գնացէ՛ք, ասէ , մկրտեցէ՛ք յանուն Հաւր եւ Որդւոյ եւ Սուրբ Հոգւոյն ։ 25  Զի թէ մկրտէ Հայր, յանուն իւր՝ յանուն Աստուծոյ, եւ կատարեալ կնիքն յանուն Աստուծոյ կնքեալ է ի մեզ։ 26  Մկրտէ եւ Քրիստոս յանուն իւր՝ յանուն Աստուծոյ, եւ կատարեալ է կնիքն ի մեզ յանուն Աստուծոյ։ 27  Ո՞վ իշխեսցէ պատերազմել ընդ իւր ոգիս, եւ զՀոգին Սուրբ աւտար յԱստուածութենէն ասելով. քանզի եթե յանուն Աստուծոյ կնքիմք՝ եւ յանուն Որդւոյ եւ յանո՛ւն Սուրբ Հոգւոյն. մի կնիք է Սրբոյ Երրորդութեանն, եւ ապա մի զաւրութիւն է աստուածութեան Երրորդութեանն. քանզի մի է Աստուած յՈրդւոջ, եւ Որդի ի Հաւր՝ հանդերձ Սուրբ Հոգւովն, եւ վասն այնորիկ Սուրբն ի Սուրբս հանգուցեալ է։
       28  Հայր ճշմարիտ յանձնաւորութեան, Որդի ճշմարիտ յանձնաւորութեան, եւ Սուրբ Հոգին յանձնաւորութեան . գ. գոլով՝ մի Աստուածութիւն, մի էութիւն, մի փառաբանութիւն։ 29  Մի Աստուած անուանեցեր զՈրդի, ըմբռնեցեր ի մի մտաւք զԵրրորդութիւնն։ 30  Ընկալար զՀոգին Սուրբ, արժանացար զաւրութեան հայրենւոյ եւ Որդւոյն Աստուծոյ։ 31  Փառաւորեցեր զՀայր՝ նշանակեցեր զՈրդի եւ զՀոգին Սուրբ. Որդի է Որդին եւ Սուրբ Հոգի է Հոգին Սուրբ, այլ ո՛չ աւտարացեալ Երրորդութիւնն ի միութենէ, կամ յինքնութենէ։ 32  Իսկ պատուի Հայր ըստ այնմ, զի Հայր է. իսկ պատուի Որդի ըստ այնմ, զի Որդի է ճշմարիտ. պատուի եւ Հոգին ճշմարիտ, զի ճշմարիտ է Հոգի Աստուծոյ։ 33  Այսպէս ասէ Որդին. Որ պատուէ զՀայր, պատուէ եւ զՈրդի . քանզի յասելն Հայր՝ զՈրդի նշանակես եւ զՈրդի պատուես, եւ պատուելով զՈրդի՝ պատուէ զՀայրն, ո՛չ կրտսեր զՈրդին ասելով Հաւր։ 34  Քանզի թէ ի մեզ ի մարդկան այսպիսի խորհուրդք, զի ո՛չ կրտսերագոյնք կամիմք զորդիս եւ ի վայր քան զհայրենի պատիւն, քանզի եւ յորդիս անարգանքն ի հարս համարեալ են, ո՞ պատուեսցէ ճշմարտութեամբ գոլ զՀայր՝ զՈրդի մեկնեալ ի հայրենի փառացն կարծելով. ո՛չ առաւել անպատուէ՝ փոխանակ պատուի, յանգիտութենէ յաղթեալ։ 35  Վասն զի Որդի յայտնէ զՀայր ասելով. Ոչ ոք գիտէ զՀայր, բայց Որդին, եւ ո՛չ ոք գիտէ զՈրդին, բայց Հայր . իսկ իշխեմ ասել, եւ ո՛չ զՀոգի ոք գիտէ, բայց Հայր եւ Որդի, յորմէ ելանէն եւ յորմէ առնուն. քանզի ինքնն Աստուած գիտէ, զինքնն Քրիստոս քարոզէ եւ զինքնն Սուրբ Հոգին յայտնէ արժանեաց։ 36  Իսկ ի Գիրս սուրբս Երրորդութիւն մեզ պատմի եւ հաւատալի եւ անքննելի , եւ անհակառակելի եդելոց լսաւղաց։ 37  Իսկ ի հաւատոյս յայսմանէ փրկութիւն շնորհի. ի հաւատոց է արդարութիւն՝ առանց գործոց աւրինաց . գրեալ է եթե՝ Ի լրոյ հաւատոյ ոգին Քրիստոսի տուեալ լինի ապրեցելոցն ։ 38  Բայց հաւատ ամենայն քարոզացն ձայնիւ այս նշանակի , որպէս ես կարծեմ ի միտ առեալ ի Գրոց Սրբոց՝ երեք սուրբք, երեք սրբակիցք, երեք իրագործք, երեք իրակիցք, երեք անձինք, երեք անձնակիցք՝ միմեանց էակիցք։ 39  Երրորդութիւն այսուիկ կատարի. երեք էք՝ մի կամակցութիւն, մի Աստուածութիւն՝ ի նոյն Էութենէ, ի նոյն զաւրութենէ, ի նոյն անձնաւորութենէ. նմանիք նմանոց հաւասարութիւն շնորհին գործի՝ Հաւր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն։ 40  Բայց զորպիսութիւն նոցա անկարեմք յուսուցանել. ասէ յաւետարանին. Մկրտեցէ՛ք զնոսա յանուն Հաւր եւ Որդւոյ եւ Սուրբ Հոգւոյ ։ 41  Բայց ի մէջ էիցս ո՛չ միացութիւն նշանակեաց զՈրդին ի Հայր, եւ ո՛չ միացութիւն զսուրբ Հոգին ի Հայր եւ յՈրդի, այլ զՀայր գիտէ Հայր ճշմարիտ եւ զինքն ճշմարտեցոյց անձնաւոր Բանն, եւ Հոգին նորա անձնաւոր Հոգի եւ Հոգի ճշմարտութեան՝ անստեղծ, անյեղլի, անայլայլելի։ 42  Բայց ո՛չ որպէս կարծեսցէ ոք՝ նենգաւորութիւն բերելով ի հաւատն եւ զմերձաւորութիւն նորա ծածկելով եւ նենգելով առ լսաւղսն, զի Քննէ զսիրտս եւ զերիկամունս Աստուած , եւ ասէ եթե՝ հաւատա՞ս, զի Հայր Հայր եւ Որդին Որդի եւ Սուրբ Հոգին Հոգի սուրբ, ո՛չ խոստովանելով երիս անձինս ի միում էութեան։ 43  Բայց ո՛չ այլ ասեմ գոյութիւն արտաքոյ Աստուածութեանն, եւ ո՛չ այլ աստուածութիւն արտաքոյ էութեանն. այլ վասն այսպիսւոյ ստուգագոյն զէութիւնն կոչեմք, զի մի՛ այլեւայլ տեսումն ասասցուք աստուածութեան Երրորդութեանն։
      1  * Երանելոյն Գրիգորի Ազազացւոյ՝ Աստուածաբանի, ի յառաջագլխոյն ի ճառէն, որ Յայտնութիւն Տեառն։
      2  * Քրիստոս ծնեալ՝ … էր միշտ եւ է եւ եղիցի, մանաւանդ եթե է միշտ. քանզի էրն եւ եղիցի աստ մեզ ժամանակի հատուածք են՝ հասանուտ բնութեանս, որ է միշտ։ 3  Զայս * ինքն աւանդէր, ընդ Մովսիսի խաւսելով ի լերինն, զբովանդակ ինքեամք ի միասին առեալ, եւ ունի՝ զոչ սկսեալն եւ զոչ դադարեալն. իբրեւ խոր իմն անբաւ են սահմանք բնութեանն՝ քան զամենայն միտս գերազանցեալս եւ քան * զժամանակս եւ զբնութիւնս, մտաւք միայն նկարագրեալ, եւ այսոքիկ յոյժ աղաւտ եւ չափաւորապէս, ո՛չ ըստ ինքեան, այլ յաղագս իւրոցն այլ յայլմէ երեւմանց * ժողովոց ի միասին ճշմարտութեանն կերպարան, որ նախ քան գունել ճողոպրէ եւ յառաջ քան զիմանալն ի բաց փախչի՝ այնքան պայծառացուցանէ զմեր զիշխանութիւնս * եւ այնքան զմաքրեալս, որքան զաչս փայլատականց երագութիւն՝ ո՛չ կացելոց։
       4  Յետ սակաւուց։
       Արդ, անբաւ է Աստուածութիւնն եւ դժուարաւ տեսանելի, եւ նոյն ամենայն ուստեք անհասանելի , ինքն միայնոյ անբաւութիւն, թեպէտեւ թուի ումեք պարզագունի լիեալ բնութեան, կամ բոլորովին անհասանելի, կամ կատարելապէս անըմբռնելի, տակաւին եւս խնդրեմք։
       5  Յետոյ։
       Եւ Աստուծոյ յորժամ ասեմ՝ Հաւր եւ Որդւոյ եւ Սուրբ Հոգւոյն ասեմ. զի եւ ո՛չ քան զայս Աստուածութիւն է ցնդեալ , եւ մի՛ բազմաստուածութիւն աստուածոց ի ներքս ածիցեմք, եւ ո՛չ ի ներքսագոյն քան զայս սահմանեալ, զի մի աղքատութիւն Աստուածութեանն դատապարտիցեմք . յաղագս մի իշխանութեանն հրէաբար հրէիցեմք , եւ կամ երկուցն հեթանոսաբար. քանզի չարն յերկոսին նման է, թեպէտ եւ ի հակառակացն գտանիցին։ 6  Արդ, սոքա սրբութիւնք սրբութեանց, զոր եւ սերովբէքն ծածկեն եւ փառաւորեն, երեքկին սրբասացութեանցն ի մի հաւաքելով տէրութիւն Աստուածութիւն ։ 7  Որպէս եւ այլ ումեմն նախ քան զմեզ իմաստասիրեցաւ գեղեցկագոյն եւ բարձրագոյն. զի ո՛չ էր բաւական բարութեանն այս շարժել զիւր տեսութիւնն, այլ պարտ եւ արժան էր հեղուլ զբարիսն եւ ճանապարհորդել, որպէս զի առաւել եւս լիցի բարեգործութիւնն. քանզի այս ծայրագոյն է նորա բարերարութեանն ։
      8  * Նորին՝ յԵրկրորդ ճառէն. Դարձեալ իմ Յիսուս։
       9  Այլ եւ յաղագս նոցունց սարսափեմ եւ լեզուաւ եւ մտաւք, յորժամ վասն Աստուծոյ խաւսիմ։ 10  Եւ ձեզ զնոյն զայս աղաւթակից լինիմք զգովելի կիրս եւ զերանելի Աստուծոյ անուամբ ասեմ. միով լուսով շուրջանակի փայլեսցուք եւ երիւք։ 11  Երիւք ըստ անձնաւորութեանն եւ կամ ըստ դիմաց ումեք սիրելի իցէ կոչել, եւ թե երեսս. զի եւ ո՛չ յաղագս անուանց լծակռիւ լինիմք, ցորքան ի նոյն միտս ասացուածքն բերիցեն. եւ միով * ըստ բնութեան Բանին կամ աստուածութեանն։ 12  Վասն զի բաժանի անբաժանարար, զի այսպէս ասացից , եւ միաւորի որոշմամբ. վասն զի մի է յերեսեան Աստուածութիւնն , եւ երեքեան մի՝ յորս Աստուածութիւնն։ 13  Իսկ * զգերազանցութիւնս ի բաց լքցուք, ո՛չ միաւորութիւն խառնակելով եւ զբաժանումն աւտարութիւն։ 14  Ի բաց կացցէ մեզ զուգահաւասար ե՛ւ Սաբելի ի միասին հաւաքումն ե՛ւ Արիանոսի բաժանումն, յոյժ հեռաւորութեան չարութիւնն եւ զուգապատիւ ամպարշտութիւն։ 15  Վասն զի զի՞նչ պարտ է զԱստուած ի միասին ժողովել չարաչար եւ կամ բաժանել յանհաւասարս. բայց՝ * Մի է Աստուած, Հայր, յորմէ ամենայն, եւ մի Տէր Յիսուս Քրիստոս, որով ամենայն , եւ մի Հոգի Սուրբ, յորում ամենայն։ 16  Իսկ յորմէ՞ն եւ որո՞վքն եւ յորո՞ւմն ո՛չ զբնութիւնն հատանողաց, զի ո՛չ արդեւք * փոփոխեալ լինին պատճառքն կամ կարգք անուանցն, այլ որք զմի կերպարանն եւ առանց խառնակութեանն զբնութիւն անձնաւորութեանն ցուցանէ. եւ այս * յայտ է յորոց ի մի հաւաքեն դարձեալ եղիցի, որք ո՛չ վարկպարազի զայսոսիկ ընթեռնուն ի նմին յառաքեալն . զի ի նմանէն եւ նովաւ եւ ի նոյն ամենայն, որում փա՜ռք յաւիտեանս . ամէն։
       17  Հայր է Հայրն, եւ անսկիզբն, զի ո՛չ յումեքէ։ 18  Որդի է Որդին, եւ ո՛չ անսկիզբն, վասն զի ի Հաւրէ. ապա եթե ի ժամանակէ * առնուցու՝ սկիզբն եւ անսկիզբն, վասն զի արարիչ ժամանակաց է, եւ ո՛չ ընդ ժամանակաւ։ 19  Հոգին Սուրբ ճշմարտապէս Հոգի, յառաջ առաքեալ ի Հաւրէ, ո՛չ որդիաբար. ապա եթե ինչ նորաձեւեալ յանուանսն՝ յաղագս յայտնութեանն լինիցի։ 20  Եւ ո՛չ Հայր ի բաց կացեալ յանծնելութենէ, վասն զի ծնաւ. եւ ո՛չ Որդի ի ծնանելոյն, քանզի ոչն յոչ ծնիցելոյն է. զի որպէս արդեւք եւ ո՛չ Հոգի ի Հայր փոփոխելոյ եւ կամ յՈրդի, վասն զի Աստուած է։ 21  Թեպէտ եւ ոչ * այս թուի անաստուածիցն, քանզի առանձնաւորութիւնն անշարժ է. ապա թէ ո՛չ՝ զիա՞րդ մնասցէ առանձնաւորութիւնն շարժեցեալ եւ փոփոխեալ։
       22  Իսկ որք զանծնելութիւնն բնութիւն Աստուծոյ, որոց անուանակոչութիւնսն՝ դնեն, թուի թե եւ զԱդա՛մ եւ զՍէթ, զի մինն ո՛չ ի մարմնոյ, վասն զի ստեղծուած է, եւ միւսն յԱդամայ եւ յԵւայէ՝ ի միմեանց * զբնութիւնն աւտարացուցանեն։ 23  Արդ, մի է * յերեսին Աստուածութիւնն, եւ երեքեանն մի, որպէս ասացաք։ 24  Եւ զի այսպէս այսոքիկ , եւ կամ այս, պարտ եւ * արժան է ո՛չ ի վերնայնոցն միայն զերկրպագութիւնն գրել, այլ լինել զոմանս եւ ի ստորինս երկրպագուս. զի լցցի ամենայն փառաւքն Աստուծոյ, վասն զի եւ Աստուծով։ 25  Յաղագս այսորիկ մարդ Աստուծոյ շնորհաւն պատուեցաւ եւ պատկերաւն։
       26  Նորին՝ յԵրախայիցն։
       27  Ի վերայ ամենեցուն եւ նախ քան զամենայն պահեա՛ ինձ զբարւոք աւանդն, որով կեամ եւ առաքինանամ, զոր ի գնալն ընդ իս առնում, ընդ որում եւ զվտանգաւորսն զամենայն բերեմ եւ զվայելչականս զամենայն արհամարհեմ՝ ի Հայր եւ յՈրդի եւ ի Սուրբ Հոգին խոստովանութիւնն։ 28  Զայս քեզ հաւատամ այսաւր, յայս ընդ քեզ գնամ եւ ժողովեմ զքեզ. զայս տամ ամենայն կենաց հաղորդ եւ վերակացու՝ զմի Աստուածութիւնն եւ զզաւրութիւնն յերեսին գոլ միութեամբ, եւ զերիսն ի միասին առեալ՝ առանց բաժանելոյ, ո՛չ առաւել բնութեամբք կամ էութեամբք, եւ ո՛չ աճեցեալ կամ նուազեալ գերազանցութեամբ, եւ կամ նուաստանալով։ 29  Ամենայն ուստեք իբրեւ զմի գեղեցկութիւն երկնի եւ մեծութեանն երից անբաւիցն անբաւ բնակցութիւն՝ Աստուած իւրաքանչիւր ոք ըստ ինքեան տեսեալ, իբրեւ զՀայր եւ զՈրդի եւ զՍուրբ Հոգին՝ պահեալ յիւրաքանչիւր ումեք առանձնաւորութեանն։ 30  Աստուած երեքեանն՝ ընդ իրեարս միացեալ, այս է յաղագս միիշխանութեանն. ո՛չ ժամանեմ զմինն իմանալ, երեքումք շուրջ պայծա՛ռանամ. ո՛չ ժամանեմ զերիսն բաժանել, եւ ի մինն ի վեր բերեալ լինիմ։ 31  Յորժամ զմի ոք յերիցն նկատեմ, զնա իմանամ զամենայն, եւ դիմաւքն լցեալ լինիմ, եւ առաւելն փախչի. ո՛չ ունիմ մեծութեան նորա հասու լինել, թե տայ զառաւելութիւնն թերեցելումն, եւ յորժամ զերեսեանն միանգամայն ընդունիմ տեսութիւն, զմինն տեսանեմ ջահ. ո՛չ ունիմ որոշել կամ չափել զլոյսն միաւորեալ։ 32  Երկնչիս դու ի ծննդենէն, զի մի՛ ինչ ախտասցի Աստուած, որ ոչն ախտանայ. ես երկնչիմ յարարածոյն, զի մի՛ զԱստուած կորուսից թշնամանաւք եւ չարաչար հատմամբն՝ կամ զՈրդի հատանելով ի Հաւրէ եւ կամ յՈրդւոյ զբնութիւն Հոգւոյն. քանզի հրաշափառագոյն, զի ո՛չ արարած ի վերայ բերեալ լինի միայն Աստուծոյ՝ յայն, որք չարաչար զաստուածութիւնն կշռեն, այլ եւ նոյն ինքն դարձեալ արարածն յինքն հատանի. որպէս ի Հաւրէ ամփոփին երկուքն նուաստագունիւք եւ ի ստորեւ կալովն, նոյնպէս եւ խոնարհ ամփոփեալ եւ յՈրդւոյ եւ ի պատւոյն Հոգին. մինչ զի եւ Աստուած եւ արարած թշնամանին նորա այնպիսի աստուածաբանութեամբ։ 33  Ո՛չ ոք յԵրրորդութենէն, ո՛ դուք, ծառայ, եւ ո՛չ արարեալ, եւ ո՛չ արտաքուստ ի ներքս մտեալ։ 34  Լուար յիմաստնոյ ումեմնէ, որ ասէն. Տակաւին մարդկան հաճոյ լինեի, Քրիստոսի ծառայ ո՛չ արդեւք էի , ասէ աստուածային առաքեալն. եթե տակաւին եւս արարածոց երկիրպագանէի՝ եթե յարարածս նստեի, ո՛չ եւս արդեւք աստուածանայի, եւ ո՛չ զառաջին ծնունդն փոփոխէի։ 35  Զի՞նչ ասացից՝ որք Աստարատայն երկիրպագանեն, եւ կամ Ովսա՝ գարշելւոյն Սիդովնացւոց, եւ կամ աստեղն պատկերի։ 36  Ո՛չ փոքր ինչ զայսոսիկ Աստուծոյ կռապաշտիցն, սակայն ստացուածոյ եւ արարածոյ նոյն. եւ կամ ո՛չ երկիրպագանել երկոցունց, ընդ որս մկրտեցան, կամ երկիրպագանել ծառայակցաց. վասն զի ծառայակիցք են, թեպէտ եւ փոքր ինչ նուազագոյն. զի եւ ի ծառայակիցսն է զանազանութիւն իմն եւ երկրպագութիւն։ 37  Կամիմ զՀայր մեծագոյն ասել, յորմէ զուգութիւն է հաւասարացն, ըստ որում եւ գոլն, քանզի եւ այս յամենեցունց տացի, եւ երկեայ ի պատճառէն, մի՛ գուցէ նուազ սկիզբն արարից եւ թշնամանեցից նախապատուութեամբ . զի եւ ո՛չ փառք են, որոց ի նմանէ խոնարհութիւն։ 38  Որով տեսանես զքո անյագութիւնդ, մի՛ գուցէ զմեծագոյնն առաւել յերկուս հատանես զբնութիւնն՝ առ ամենայն մեծագունաւքն վարելով. վասն զի ո՛չ ըստ բնութեան է մեծ, այլ ըստ պատճառին. զի ոչինչ ի նոյն բնութեան մեծ կամ փոքր։ 39  Կամիմ զՈրդի առաւել պատուել քան զՀոգին, իբրեւ զՈրդի, եւ ո՛չ ներէ ինձ մկրտութիւնս՝ կատարել զիս ի ձեռն Հոգւոյ։ 40  Այլ երկեար՝ մի՛ երեքաստուածեան թշնամանեսցիս, ընկա՛լ ի քեզ զբարին, որ յերեսինն ի միաւորութիւնն։
      41  * Խաղաղականէն, Նորին՝ Ջերմ է նախանձ։
      42  * Բայց ես զնոյն ձայն զայն համառաւտ բարբառեցայց. Երրորդութիւն՝ իբրեւ ճշմարտապէս Երրորդութիւն, ե՛ղբարք, երրորդութիւն ո՛չ իրերաց անհաւասարից թիւք , ապա թե ո՛չ՝ զի՞նչ խափանէ տասներեակս եւ հարիւրեակս եւ բիւրեակս անուանել, հանդերձ այնպիսեաւքն բարդեալ։ 43  Քանզի հոլովք են թիւրեալք եւ բազմագոյնք քան զնոյն . այլ զուգացն եւ համապատուոցն ի միասին ժողով միաւորեցելոյ զկոչումն միաւորէ ի բնութենէն, եւ ո՛չ ներէ ցրուել թուովն արձակս զոչ արձակեալսն։ 44  Այսպէս խորհիմք եւ այսպէս ունիմք. մինչզի ո որպէս ունիցի ինչ * այլազգ որոշման եւ կարգին, զայս միայն Երրորդութեանն թողացուցանել է գիտել եւ որոց Երրորդութիւնն յայտնեսցի մաքրելոցն, եթե այժմ եւ եթե յետոյ ժամանակի։ 45  Բայց մեք զմի զնոյն գիտել զբնութիւն Աստուածութեանն՝ անսկզբան եւ անծնիցելոյ եւ յառաջ եկելոյ ծանուցեալք, որպէս մտաւք, որ ի մեզ են, եւ բանիւ եւ հոգւով, որքան գոյ նմանեցուցանել զգալեացն զիմանալիսն եւ փոքունց զմեծամեծս։ 46  Եւ վասն զի ո՛չ մի կերպարանս հասանէ * առ ճշմարտութիւնն՝ ինքն ըստ ինքեան հանդիպելոյ միշտ, եւ զնոյն միշտ կատարեալ, առանց որպիսութեան եւ առանց քննութեան, անժամանակ, անստացական, անհասանելի, ո՛չ երբեք պակասեալ յինքենէ, ո՛չ նուազեալ՝ կենդանութիւն, կեանք , լոյս եւ լոյս, բարիք եւ բարիք, փառք եւ փառք, ճշմարիտ եւ ճշմարիտք եւ հոգի ճշմարտութեան, սուրբք եւ ինքն սրբութիւն. Աստուած իւրաքանչիւրովք , թեպէտ եւ երեւեսցի միայն մտաւք որոշել անորոշելիքն. Աստուած երեքեան՝ ընդ իրեարս միացեալք, նովիմբ շարժմամբ եւ բնութեամբ, ո՛չ գեր ի վերոյ քան զինքն ինչ թողլով, եւ կամ ի ներքոյ այլ ինչ։ 47  Զի ո՛չ էր ո՛չ ընդ նմա մնացեալ եւ կամ ի ստորեւ անկեալ. քանզի ոչինչ է ո՛չ ընկալեալ զուգապատիւ, ըստ որում ոչինչ հատանէ յարարածոցս եւ ծառայիցս եւ * ընդունաւղացս բովանդակեցելոցս ընդ անստացականին եւ ընդ Տեառնն եւ ընդ շնորհաւղին անբովանդակութիւնն ։
       * Նորին, Խաղաղականէն՝ Արձակէ ինձ լեզու։
       49  Պահեսցուք զբարւոք աւանդն, զոր ի հարցն առաք, երկիրպագանելով Հաւր եւ Որդւոյ եւ Սուրբ Հոգւոյն. Որդւով զՀայր եւ Հոգւով զՈրդի ծանուցեալք, յորս մկրտեցաք, յորս հաւատացաքն, առ որս եկաքն։ 50  Նախ քան զժողովելն բաժանելով եւ յառաջ քան զբաժանելն հաւաքելով։ 51  Ո՛չ երեքեանն մի, քանզի ո՛չ անգոյք են անուանքն , եւ կամ միոյ դիմաց, մինչ զի լինել ճոխութիւնն մեր անուամբ, այլ ո՛չ իրաւք. եւ երեքեանն մի, քանզի մի է՝ ո՛չ դիմաւք, այլ աստուածութեամբն. միաւորութիւն՝ Երրորդութեանն երկրպագեալ, եւ * Երրորդութիւնն ի միաւորութեանն գլխաւորեալ. ամենայն երկրպագելի, թագաւորական ամենայն. աթոռակից, փառակից, գերաշխարհիկ, գեր ի վերոյ քան զժամանակս . անստացական, անտեսանելի, աներեւոյթ, անհասանելի։ 52  Առ ինքեան որպէս ունի զկարգն՝ ինքն միայն ճանաչէ, սպասաւորելի մեզ եւ պաշտելի. միայնակ ի Սուրբն Սրբոց ի ներքս շրջի, իսկ զարարածն ամենայն արտաքոյ եթող՝ զոմն առաջնովն եւ զոմն երկրորդաւն արգելլով վարագուրաւն. առաջնովն զերկնայինն եւ զհրեշտակականն յԱստուածութենէն, եւ երկրորդաւն զմեզ յերկնայնոցն։
       53  Զայս գործեսցուք եւ այսպէս կալցուք, եղբա՛րք, եւ որք այլազգ խորհիցին՝ իբրեւ զժանտախտ ճշմարտութեանն։ 54  Որքան է կարողութիւն ընկալցուք եւ բժշկեսցուք, իսկ * յանբժշկելի եղելոցն ի բաց դարձցուք, զի մի՛ ախտին հաղորդեսցուք՝ նախ քան * ի մերմէ առողջութենէն. եւ Աստուած խաղաղութեան լիցի ընդ մեզ։
      55  * Նորին Աստուածաբանի, ի բանէն՝ Յորժամ տեսանեմ այժմ։
       56  Եւ արդ, զի պարտ է զմիաստուածութիւնն պահել եւ զեռադէմսն խոստովանել, կամ զերիս * գոյացութիւնսն՝ իւրաքաչիւրովք հանդերձ * յատկութեամբն, եւ պահի, որպէս իմ բանս է՝ մի Աստուած ի մի պատճառ Որդւոյ եւ Հոգւոյ վերաբերելով, ո՛չ շարադրեցելոյ , եւ զերիս գոյացութիւնսն * ո՛չ ի միում …ալ ժողովմանց, կամ լուծանելոյ ի միմեանց , կամ խառնակութեան, զի մի՛ ամենայն քակտեսցի, որովք առաւել * մինն պայծառանայ, կամ գեղեցկապէս ունի, եւ զմինն ըստ ինքեան Աստուածութեանն. զի այսպէս անուանեցից շարժումն եւ կամս եւ բնութեան զնոյնութիւն։ 57  Իսկ զառանձնաւորութիւնքն Հաւր՝ անսկզբնաւորութիւնն , սկիզբն իմացեալ եւ ասացեալ. բայց սկիզբն իբրեւ պատճառ եւ զաղբեւր, եւ զմշտնջենաւոր լոյսն ։ 58  Իսկ Որդւոյ աւրինակ իմն անսկիզբն , այլ ի պատճառէն բոլորեցուն. բայց սկիզբն յորժամ ասեմ՝ մի՛ զժամանակ ի ներքս * մղեսցուք եւ մի՛ միջոց ինչ * կարգեսցես Ծնաւղին եւ Ծնելումն, եւ մի՛ բաժանեսցես զբնութիւնն չարաչար՝ ի ներքս դրութեամբ մշտնջենաւորակիցն եւ միաւորեցելումն։ 59  Զի եթե ժամանակ երիցագոյն քան զՈրդի իցէ, յայտ է եթէ * նորա առաջին եղեւ պատճառ Հայր, եւ զիա՞րդ արարիչ ժամանակաց՝ որ ընդ ժամանակաւն է. զիա՞րդ եւ տէր ամենայնի , եթե ընդ ժամանակաւ յառաջագոյն ըմբռնեալ իցէ եւ տիրեալ։
      60  * Նորին, յԵրկրորդ ճառէն, որ վասն Որդւոյ. ի բանէն՝ Զոր ինչ ախտանան առ բազմածաղիկ։
       61  Ճառագայթ փառաց, ասաց առաքեալն , եւ կերպարան էութեան *, եւ՝ զաւրութիւն Աստուծոյ եւ իմաստութիւն Աստուծոյ , եւ * որքան ինչ այսպիսիք՝ յիւրաքանչիւր ոք իբրեւ լծակիցք ոմանք հարկաւորք * ո՛չ ինքեամբ առանձին երեւին, այլ միաւորեալք երկոքինն եւ ընդ իրեարս հաւասարեալք. քանզի ճառագայթքն որում են ճառագայթք եւ կերպարանն * ամենայն իւրաքանչիւր ումեք է կերպարան։ 62  Արդ, որպէս են ճառագայթիցն լոյս, ո՛չ եղելոյ պատճառ ի ճառագայթիցն, նոյնպէս եւ * ճառագայթից բնութիւնն ըստ ինքեան ո՛չ իմասցի, եթե ո՛չ ընդ նմին իմանի, որ լուսաւորէն. նոյնպէս եւ * կերպարանն եւ էութիւնն * ի ձեռն կերպարանին ո՛չ ճանաչի. այսպէս եւ Աստուծոյ զաւրութիւնն առանց Աստուծոյ լինել ո՛չ կարէ, եւ զԱստուած առանց զաւրութեան իմանալ ո՛չ ունի բնութիւնն։ 63  Արդ, որ զմի ոք ի լծակցացս յայսցանէ նշանակելոցս մեզ ո՛չ գոլ ասէ՝ ընդ նմին ի բաց բառնայ զաւրութեամբ եւ զմիւսն եւս։
      64  * Յետ սակաւուց։
       65  Եւ ասեն՝ ինքն խոստովանեաց Տէրն , եթե առաքեցայ ի Հաւրէ . եւ * զի առաքեցաւն՝ ճանաչես, եւ զի որ առաքեցաւն ընդ նմա է՝ ո՛չ լուար, եւ ո՛չ վարդապետեցար ասելովքն , եթե առաքի եւ ո՛չ հեռանայ. քանզի առաքի յաղագս մարդասիրութեանն, եւ ո՛չ հեռանայ վասն անհատ բնութեանն։ 66  Ասեն դարձեալ * Միածնին խոստովան եղեալ մեծ քան զինքն զՀայր . արդ, քննեսցուք, եղբա՛րք, մի՛ գուցէ ստիցէ, որ ասացն եթե՝ Ես ի Հայր եմ եւ Հայր յիս ։ 67  Եթէ մեծ է Հայր քան զՈրդի, զիա՞րդ տանիցի զմեծն նուազն, եւ եթե նուազ է Որդի քան զՀայր, զիա՞րդ լցեալ լինի մեծն նուազաւն. քանզի նեղեսցի * ամենայն իրաւք մեծն ի փոքուն, եւ նուազն * ձգտեալ առ գերազանցն՝ ո՛չ կարասցէ։ 68  Որպէս զի Հայր, կարեւոր է նուազանալ ի Հաւր զՈրդի եւ առաւելուլ յՈրդւոջ զՀայր. եւ ստէ որ ասացն՝ Ես ի Հայր. պարտ էր ասել, եթե արդարեւ փոքր էր, եթե ես ի մասին * Հաւր. ճշմարիտ էր ասել, եթե մեծ է Հայր, եթէ մասն ինչ Հաւր յիս։ 69  Ապա եթե բովանդակ Հայր ի բովանդակ Որդւոջ, եւ բովանդակ Որդի ի բովանդակ Հաւր, ո՞ւր է մեծն կամ նուազն։ 70  Եւ զի՞նչ պարտ է եւ * արժան բազում. վայել է միով ձայնիւ * զամենայնն ի բաց ջնջել զշատախաւսութիւն. Որ ի կերպարանս Աստուծոյ է՝ ոչինչ յափշտակութիւն համարեցաւ զգոլն հաւասար Աստուծոյ ։ 71  Ասա՛ ինձ, զհաւասարն ո՞ր զանհաւասարդ իմանաս։
       * Երանելոյն Յովհաննու Կոստանդիանուպաւլսի եպիսկոպոսին՝ ի Սուրբ Երրորդութիւնն։
       2  Բժշկի նման է եկեղեցւոյ վարդապետք , եւ բազմաց զանազան ախտից բժշկական դեղ մատուցանելով՝ իւրաքանչիւր ումեք ախտացելումն ըստ պիտոյից ցաւոց տայ զդեղն։ 3  Որպիսի՞ ինչ. եկին ոմանք * ի բժշկական եկեղեցիս , ի յայտման ախտէ ամբարտաւանութեան ըմբռնեալք. առեալ [զդեղ խոնար]հութեանն՝ յայտուցեալ ախտէ հպարտութեանն բժշկեցան, եւ այլք ընթացան * ի բարկութենէն բոցակիզեալք. նստեալ եւ նոքա յերկայնութենէ վարդապետութեանն՝ * զոգւոց հիւանդութիւնսն շիջուցին։ 4  Ոմանք ի մարմնոյ ախտից ի պակշոտութիւն մոլեալք ընթացան, եւ նոքա առնուլ զդեղ ողջախոհութեան սրբութեամբ զինքեանս պնդեցին։ 5  Արդ, եկա՛յք, սիրելի՛ք, վասն զի որ յառաջագոյն * ժամանեալք զվարդապետս զհիւանդացելոցն զանձինս երեքայարմար հաւատովն բժշկեաց, եւ մեք * զսորա հետոցս երթիցուք զհետ. քանզի կարծեմ զյոլովս, որք աստս են, ախորժելով լսել յաղագս հաւատոյ. իբր ո՛չ եթե ինքեանք * պէտս ունին ինչ, վասն զի առողջք են, ախորժեն ի ձեռն այնորիկ զհիւանդացեալսն բժշկել։
       * ։
       Նախ առաջին հաւատ յԱստուած՝ իրք են անշաւշափելի, անըմբռնելի, անտեսանելի, անքննելի, անխնդրելի, անճառելի, լռութեամբ պատուեալ եւ մտաւք երկրպագեալ։ 7  Հաւատ ի Հաւրէ սկսանի եւ յՈրդի գայ եւ * ի Հոգի լնու։ 8  Հաւատ՝ աթոռ անձին, հիմն կենաց, արմատ անմահ։ 9  Հաւատ՝ արմատ կենդանութեան Հայր, ոստ անթառամ Որդի, պտուղ անմահ Հոգին Սուրբ։ 10  Երրորդութիւն պարզ, առանց շարադրութեան, անիմանալի, անճառելի, անպատմելի, անորիշ՝ ըստ միաբանութեան, ըստ զաւրութեան, ըստ գործոյ, ըստ աստուածութեան , ըստ մեծութեան, էութեամբ՝ անուամբ միայն բաժանեալ , բայց իրաւք եւ զաւրութեամբ միաւորեալ ։ 11  Երրորդութիւն, որ նախ քան զյաւիտեան էր. ո՛չ ի ժամանակէ * իմեքէ սկիզբն է առնել, այլ անսկիզբն, անժամանակ, անծերանալի , անարատ, անմահ, անվախճանելի. ո՛չ նուազէ, ո՛չ ծերանայ, այլ միշտ * որպէս էն եւ մնայ եւ կայ։ 12  Երրորդութիւն՝ ո՛չ այժմ գտեալ երկրպագութիւն , այլ յաւիտենից ի հրեշտակաց յերկինս երկրպագեալ * եւ միշտ ի վերայ երկրի փառաւորեալ, ի մարգարէից պատուեալ, յառաքելոց քարոզեալ եւ յեկեղեցւոյ մինչեւ ցայժմ մեծացեալ։ 13  Սկսանելով, սի՛րելիք, յերկնայնոցն արասցուք սկիզբն՝ ցուցանել զԵրրորդութիւնն , զմի տէրութիւնն եւ զերկրպագութիւն եւ զմեծութիւն։ 14  Երից հրեշտակական զաւրութիւնքն քերովբէից եւ սերովբէից՝ Սո՛ւրբ, Սո՛ւրբ, Սուրբ անդադար բերանով նուագ երգելով՝ ի մի տէրութիւն աւարտեն զփառսն ։ 15  Երիս հրեշտակս * Աբրայամու հայրապետի հանդիպեալ * ընդ կաղնեաւն՝ ի Մամբրէ խորանին տեսանելով, մի տէրութիւն զուգապատիւ Երրորդութեանն հրեշտակացն ընձեռեաց. երեք հրեշտակք՝ կաղնին, խորանն եւ Աբրայամ. խաչս եւ եկեղեցի եւ զաւակ մարդկան։ 16  Աբրայամ * ճանապարհ երից աւուրց գնաց, զորդի իւր զԻսահակ * բոլորապտուղ լիեալ, երեքաւրեայ որ խաչիւն չարչարանք եղեն Միածնին. եւ զի Քրիստոսի խորհուրդն Աբրաամ Սահակաւ տեսանէր զՏէր , վկայէ բանն ասելով. Աբրահամ հայր ձեր ցանկացաւ տեսանել զաւր իմ, ետես եւ զուարճացաւ ։ 17  Երից աւուրց ճանապարհ եւ Մովսէս գնայր՝ զոհել Աստուծոյ, եւ ասէր ցՓարաւոն . Ճանապարհ երից աւուրց երթիցուք յանապատն, զի զոհեսցուք Տեառն Աստուծոյ ։ 18  Երիս չափս նաշւոյ Սառայի առեալ՝ զնկանակսն արար. երեք չափքն՝ Սառա եւ նաշիհ եւ նկանն, երեքայարմար հաւատ ի ծածուկ սիրտ մարդկան պահեալ։ 19  Երիս գաւազանս Յակովբայ առեալ եւ ի ջուրն դնելով՝ * զոչխարսն Լաբանու արբուցանէր. երեք գաւազանքն եւ ջուրն եւ ոչխարն, որ ըմպէին. Երրորդութիւնն եւ մկրտութիւնն եւ ժողովուրդ լուսաւորեալ։ 20  Երիս տիւս եւ գիշերս Յովնան ի ձկանն արար. երեք տիւք եւ գիշերք, Յովնան եւ ձուկն եւ * երեքաւրեայ բնակութիւնն Միածնին ի դժոխս։
      21  * Եւ յետ սակաւուց։
       22  Զերիս * աւուրսն Նինուէացիքն պահելով փրկեցան. երեք * աւուրքն՝ պահքն եւ Նինուէացիքն կենդանիք, Երրորդութիւն լուսազգեստ եւ ի բաց լինել չարաց եւ աշխարհի կենդանութիւն։ 23  Երից եւ Եղիա մարգարէն ի վերայ շերտիցն եւ * անդամոցն զջուրն հեղլով՝ հուր ի յերկնից * ի վերայ այնորիկ իջոյց. երից չափ՝ ջուրն եւ շերտքն եւ անդամքն արջառոցն եւ երկնային հուրն, երեքայարմար * մկրտութիւնն եւ խաչն եւ արիւնն Քրիստոսի։ 24  Երիցս յաւուրն եւ * Դանիէլ զպատուհան տան իւրոյ բանալով՝ ընդ արեւելս աղաւթէր եւ հայցուածոյն հանդիպէր. ուսուցանէր խորհուրդ, եթե պարտ եւ արժան է մեզ, զաչս ոգւոց մերոց բանալով՝ Հաւր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն ընդ արեւելս պատահել ։ 25  Երեք մանկունք առանց ապականութեան ի հնոցին անկեալք՝ ինքեանք ո՛չ չարչարեցան, բայց զՔաղդէացիսն այրեցին։
      26  * Եւ յետ սղի։
       * Քանզի երիս գոյացութիւնս մի տէրութիւն է, երիս, ասէ, ձաղեցայ, այլ մի անգամ քարկոծեցայ, այս է՝ երիս էութիւնս խոստովանեցի եւ ի մի հաւատ Երրորդութեանն՝ վիմաւ խոստովանութեան ի մի ձայնակցութիւն զանձն արձանացուցի։ 27  Երիցս նաւաբեկեցայ, այս է՝ զբեռն հրէական մեղացն յանուն Հաւր եւ Որդւոյ եւ * Սուրբ Հոգւոյն յաղբեր մկրտութեան ընկղմեցի։ 28  Երից գրուաց ալեր եւ արքայութիւն երկնից նմանեցաւ, զոր կնոջն առեալ եւ փոքր խմոր ծածկեալ՝ զամենայն զանգուածն խմորեաց. երեք գրիւ ալեր եւ * փոքր խմոր եւ կինն, որ խմորէրն՝ իմաստութիւն է, ի ձեռն Քրիստոսի զամենայն մարդկութիւն յԵրրորդութեանն հաւատ դարձուցանելով։ 29  Այսոցիկ խորհրդոց ամենեցուն իբրեւ կնիք իմն դնելով * Տէր, յերից մղխելով ի ջուրն, մի մկրտութիւն աշակերտացն աւանդեաց, ասելով. Գնացէ՛ք աշակերտեցէ՛ք զամենայն հեթանոսս, մկրտեցէ՛ք զնոսա յանուն Հաւր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ . իմացուցանել պատրաստաբար ցուցցուք՝ միոյ գործոյ Հաւր եւ Որդւոյ * եւ Սուրբ Հոգւոյ ցուցելոյ, հարկաւոր է ամենայն իրաւք եւ մի բնութիւն հաւատալ. քանզի որոց գործն մի է, նոցա եւ բնութիւնն եւ զաւրութիւնն մի է։
       30  Արդ, սկսցուք ասել յաղագս աշխարհարարութեանն եւ վասն որդեգրութեան մարդկան, վասն ազատութեան եւ վասն երկնի եւ երկրի հաստատութեան, միանգամայն իսկ պարզաբար յաղագս ամենայն գործոց եւ այլոց պիտոյից կենաց մերոց զպատճառն՝ ի Հաւրէ եւ յՈրդւոյ * եւ ի Սուրբ Հոգւոյն։ 31  Սկսցուք յառաջնոցն եւ եկեսցուք * յերկրորդս, այսպէս ի կարգի զբանս մեր անցուսցուք։ 32  Զերկինս արար Հայր, այլ ո՛չ առանց * Բանին եւ Հոգւոյն. քանզի՝ Բանիւ Տեառն երկինք հաստատեցան եւ հոգւով բերանոյ նորա ամենայն զաւրութիւնք նորա * ։ 33  Զամենայն աշխարհ ելից Հայր, որպէս եւ գրեալ է. Զերկին եւ զերկիր ես լնում, ասէ Տէր . զՈրդի , որպէս եւ գրեալ է. Ամենայն ինչ նովաւ եղեւ, եւ առանց նորա եղեւ եւ ոչինչ ։ 34  Լո՛ւր իմաստութեանն, որ ասէ. Հոգի Տեառն ելից զաշխարհ ։ 35  Զի՞նչ է մեծ յարարածս՝ մարդ. ո՛չ ի միայն ի Հաւրէ եղեւ, ասէ, եւ գործակից եղեւ Որդի, կատարեաց եւ Սուրբ Հոգին։ 36  Արասցո՛ւք մարդ ըստ պատկերի մերում եւ ըստ նմանութեան . արասցուք՝ ո՛չ արարից ես, ո՛չ արասցես դու, ո՛չ արասցէ նա, այլ արասցուք. զի ի բաց արասցէ զարբանեկութեան կարգս եւ զզուգապատուութիւնն ուսուսցէ, ասէ՝ Արասցուք . հասարակաց են կամքն, հասարակաց են գործքն, հասարակաց են ստացուածքն։ 37  Եւ զի Հայր եւ Որդի եւ Սուրբ Հոգին * արարին զմարդն՝ Դաւիթ ինձ վկայէ, ասելով ցԱստուած. Ձեռք քո արարին եւ ստեղծին զիս . ո՛չ աջ քո միայն, որ է Միածին քո, այլ ձեռք քո, որ է Բանդ եւ Հոգիդ. որպէս թէ՝ քո իմաստութիւն ստեղծ զիս եւ հանճար Հոգւոյ քո ելից զիս։ 38  Նոյնպէս եւ Յովբ ասէր ցԱստուած. վասն զի՝ Ձեռք քո արար զիս , եւ զաւրութիւնք երկնից նովին ձեռաւք եղեն. թէ՝ Բանիւ եւ Հոգւով ամենայն զաւրութիւնք նորա ։ 39  Եւ մարգարէն Ովսիէ . Որոյ ձեռք արարին զաւրս երկնից . քանզի աստ նշանակէ՝ * Բանիւ եւ Հոգւով զզաւրս երկնից ստացեալ։ 40  Արասցուք մարդ ըստ պատկերի մերում. ո՛չ ըստ պատկերաց մերոց, այլ պատկերի մերում. արասցուքն յոքնական է, իսկ զպատկերի միաւորական է. եւ զի մի՛ ոք * կարծիցէ ըստ Հաւր կերպարանի միայն * լինել մարդոյն , ի վերայ բերէ զմերումն։ 41  Զի կերպարանն այն նախ եղեալն Ադամայ յանցանաւքն աղաւաղացաւ եւ մեռաւ, կարաւտացաւ * մաքրութեան եւ նորոգութեան. ո՛չ յանուն Հաւր միայն * ի մկրտութեան նորա նոր նորոգի, այլ եւ յՈրդւոյ * եւ Հոգւոյն Սրբոյ. քանզի եւ յսկզբանն այսպէս եղեւ։ 42  Յաղագս որոյ կնքէ Հայր ի մկրտութեանն, որպէս Պաւղոս ասէ. Որ կնքեաց զմեզ ի սոյն յոյս՝ Աստուած, եւ աւծ զմեզ Աստուած եւ կնքեաց Աստուած։ 43  Կնքէ եւ Հոգին Սուրբ. Մի՛ տրտմեցուցանէք, ասէ, զՀոգին Սուրբ, որով կնքեցարուք յաւուր փրկութեան մերում ։ 44  Կնքեալ ի Հաւրէ եւ ի Հոգւոյն սիրտք մեր՝ ո՛չ յերկուս պատկերս կերպարանիմք, այլ ի մի՛ յՈրդւոյ . Պաւղոս ասէ. Զոր յառաջագոյն ծանուցեալ եւ կանխաւ սահմանեալ՝ կերպարանակիցս Որդւոյ իւրոյ ։ 45  Յայսցանէ ժողովի ի մի գոլ Հաւր եւ Որդւոյ եւ * Սուրբ Հոգւոյն պատկեր։ 46  Քանզի թե ի Հոգւոյն Սրբոյ կնքեալ սիրտք մեր՝ կերպարանակից * Որդւոյ լինիմք եւ պատկեր Աստուծոյ, որպէս գոչէ Պաւղոս. ասելով. Այր ո՛չ պարտի ծածկել զգլուխ իւր, վասն զի պատկեր եւ փառք Աստուծոյ է . եւս առաւել Հոգին Սուրբ պատկեր է Աստուծոյ։
       47  Մեծ է Հայր, մեծ է * Որդին, անբովանդակ է եւ Հոգին Սուրբ։ 48  Մեծ է Տէր եւ մեծ է զաւրութիւն նորա . Քրիստոս Աստուծոյ զաւրութիւն, եւ իմաստութեան Նորա ո՛չ գոյ * թիւ, որ է Հոգին Սուրբ. քանզի՝ Հանգիցէ ի վերայ նորա Հոգի իմաստութեան եւ հանճարոյ ։ 49  Խաղաղութիւն է Հայր, որպէս եւ Պաւղոս ասէ. Նա է խաղաղութիւն մեր, որ արար զերկոսեան ի մի . խաղաղութիւն է Հոգին Սուրբ. Իսկ պտուղ Հոգւոյն այս է. սէր, խնդութիւն, խաղաղութիւն ։ 50  Աղբիւր է Հայր. Ի քէն է, Տէ՛ր աղբիւր կենաց ։ 51  Աղբիւր է եւ Որդի. Զիս թողին մարդիկ՝ զաղբերս ջրոյս կենդանւոյ ։ 52  Եթե ո՛չ էր աղբիւր եւ Հոգին Սուրբ, ո՛չ ասէր Պաւղոս. Ամենեքեան զնոյն հոգի արբաք ։ 53  Կատարելագոյն ի Տեառն բանիցն ուսանել. Եթե ոք ծարաւի է, եկեսցէ առ իս եւ արբցէ , որպէս եւ ասեն Գիրք. Գետք յորովայնէ նորա բղխեսցեն ջրոյ կենդանւոյ ։ 54  Զայս ասէր վասն Հոգւոյն Սրբոյ, զոր հանդերձեալ էին առնուլ հաւատացեալք ի նա ։ 55  Լոյս է Հայր, վասն զի՝ Աստուած լոյս է . լոյս է եւ Որդին . Ես եմ լոյս աշխարհի ։ 56  Եթե ո՛չ էր լոյս եւ Հոգին Սուրբ, ո՛չ արդեւք ասէր Պաւղոս. ԶՀոգին մի՛ շիջուցանէք ։ 57  Դաւիթ առանձնաբար ասէ . Լուսով քո տեսցուք զլոյս . ասէ՝ Որդւով քո տեսցուք զՀոգին Սուրբ։ 58  Ազատէ Հայր զծառայսն մեղաց, ազատէ եւ Որդին . քանզի ասէր ցհրեայսն. թէ Որդին զձեզ ազատեսցէ, ճշմարիտ ազատք լինիցիք ։ 59  Ազատ է եւ Հոգին, վասն զի՝ Ուր Հոգի Տեառն է, անդ ազատութիւն է ։ 60  Աւրէնք Հաւր ազատեն, աւրէնք Որդւոյ ազատեն. այլ Աւրէնք Հոգւոյ ազատեն զքեզ ի ծառայութենէ եւ յապականութենէ ։ 61  Բարի է Հայր, բարի է եւ Որդին , որ ասէ . Ակն քո չա՞ր է, զի ես առատ եմ . բարի է Հոգին Սուրբ. Հոգի քո բարի առաջնորդեսցէ յերկիր ։ 62  Ուր կամի՝ է Հայր, վասն զի ո՛չ զոք ունի, ընդ որով դասի։ 63  Ուր կամի՝ է Որդի, վասն զի է ազատ ։ 64  Ուր կամի՝ է * Հոգին. Ուր կամի շնչէ, եւ զձայն նորա լսես, այլ ո՛չ գիտես՝ ուստի՞ գայ կամ յո՞ երթայ ։ 65  Զամենայն պարունակէ Հայր, զամենայն պարունակէ Որդի , զբովանդակ պարունակէ եւ Հոգին Սուրբ, որպէս եւ գրեալ է. Յո՞վ երթայց ես յոգւոյ քումմէ եւ յերեսաց քոց ես յո՞վ փախեայց ։ 66  Ամենազաւր է Հայր, որպէս ասէ Յովբ. Գիտեմ, Տէ՛ր, զի զամենայն կարես, եւ անկարութիւն քեզ ոչինչ է ։ 67  Ամենազաւր է եւ * Որդին. Հաւատացելումն ամենայն ինչ կարաւղ է ։ 68  Ամենազաւր եւ Հոգին Սուրբ է՝ * ամենայն ինքն Աստուծոյ իմաստութիւն. Հոգի Սուրբ՝ հոգի իմանալի, սուրբ, բազմամասն, նուրբ, դիւրաշարժ, զաւրաւոր, անաղտ, յայտնի, անվնաս, արագ, անխափան, բարեգործ, մարդասէր, հաստատուն, ամուր, անհոգ, ամենազաւր եւ ամենեցուն * այցելու, եւ զմարդիկ վերակացուս առնէ. այսպէս վկայէ ինձ Պաւղոս ի Գործս առաքելոցն. Յորում եդ զձեզ Հոգին Սուրբ տեսուչ ։
       69  Առաքեաց մարգարէս Հայր, առաքէ եւ Որդի, առաքէ եւ Հոգին Սուրբ. Էսայիաս բարբառելով առ Տէր. Տէր առաքեաց զիս եւ Հոգի նորա ։ 70  Ի Հաւրէ առաքեցան առաքեալքն, որպէս եւ գրեցաւ. Քո էին եւ ինձ ետուր ։ 71  Առաքին եւ յՈրդւոյ. Առաքեմ զձեզ. գնացէ՛ք եւ աշակերտեցէ՛ք զամենայն հեթանոսս ։ 72  Առաքէ եւ Հոգին Սուրբ. Եւ նոքա առաքեալք ի Հոգւոյն՝ իջին ի Սելեւկիա ։ 73  Ասեմ իբրեւ Տէր, լուարո՛ւք իբրեւ ծառայ։ 74  Ի պահել նոցա եւ ի պաշտել Տեառն, հայեցարո՛ւք. ի պաշտելն ասէ. ասասցեն որք յանդգնին * պաշտաւնեայ զՀոգին Սուրբ ասել. քանզի՝ Ո՞ արար զհրեշտակս իւր հոգիս եւ զպաշտաւնեայս իւր ի բոց հրոյ ։ 75  Բայց * ո՛չ պաշտաւնեայ եւ Հոգին Սուրբ, այլ պաշտեալ. ի պաշտել նոցա, ասէ, Տեառն՝ Ասաց Հոգին Սուրբ. որոշեցէ՛ք ինձ զՊաւղոս եւ զԲառնաբաս ի գործ ։ 76  Տեսե՞ր զիշխանութիւնն. ծառայ ո՛չ երբէք ասէ. Որոշեցէ՛ք ինձ. այլ Տեառն է ձայնս. այժմ դուք * որոշեցէ՛ք ինձ զՊաւղոս եւ զԲառնաբաս, քանզի ես որոշեցի զդոսա յորովայնէ մաւր իւրեանց։
      77  * Յետ սակաւուց։
       Այժմ այլ իմն հարցումն հայհոյութեան հարցանեն՝ ասելով. Ունի՞ աթոռ Հայր. ասեմք՝ այո՛. Աստուած նստաւ յաթոռ Սրբութեան իւրոյ . ունի՞ եւ աթոռ եւ * Որդի. ասեմք՝ այո՛. Աթոռ քո, Աստուա՛ծ, յաւիտեանս * ։ 78  Եւ դու * յորժամ աթոռ լսես Աստուծոյ՝ աստուածվայելչաբար * իմա՛ զաթոռն, զիշխանութիւնն, զթագաւորութիւնն, զտէրութիւնն. վասն զի ընդ մեզ Գիրք իբրեւ * ընդ մանկտեակս խաւսին։ 79  Արդ, ասեն. ո՞ւր գրեցաւ, եթե եւ Հոգին Սուրբ ունի * աթոռ, զի համապատիւ տէրութեանն արասցուք ։ 80  Այնպիսեացն ո՛չ է արժան պատասխանի առնել. քանզի եթե առաքելոցն աթոռք են պատրաստեալ եւ դատաւորութիւն, ո՛րչափ բաշխաւղին պարգեւաց զշնորհս իւր ի նոսա։ 81  Ասէ Եսայիաս. Տեսի զՏէր նստեալ յաթոռ բարձրութեան եւ վերացելոյ , եւ որ զկնի բանք իցեն. զկնի դարձեալ ասէ. Լուայ զձայն նորա, եւ ասէր ցիս. ե՛րթ առ ժողովուրդն եւ ասասցես ցնոսա. լսելով լուիջիք եւ մի՛ իմասջիք ։ 82  Յետ բազում ժամանակաց, ի լնուլ մարգարէութեանս այսորիկ՝ գայ Պաւղոս ի Հռոմ, վիճի ընդ հրեայսն, եւ անմիաբանեալ նոցա՝ ասէ. Բարւոք ասաց, ո՛չ Հայր եւ ո՛չ Որդի, այլ Հոգին Սուրբ, այն, որ յաթոռ բարձրութեանն՝ ի ձեռն Եսայայ մարգարէի. Լսելով լուիջիք , եւ որ զկնի ։ 83  Արդ, ո՞վ իցէ մոլորեալն, որ յերկուանայ՝ ասելով, եթե պաշտաւնեայ է Հոգին Սուրբ, որում փառք վայելէ ընդ Հաւր եւ ընդ Որդւոյ։
       1  Կիւրղի եպիսկոպոսի Աղեքսանդրացւոց՝ ի Սուրբ Երրորդութիւնն։
       2  Երրորդութիւն նոյն բնութեամբ՝ երեք դէմք, մի զաւրութիւն , մի աստուածութիւն. յամենայն ժամ Հայր, յամենայն ժամ Որդի, յամենայն ժամ Հոգին Սուրբ։ 3  Մի Աստուածութիւն է յերեսին դէմսն. որպէս կամի, որպէս խորհի՝ ամենայն ուրեք է, մի հրամանք, մի կամք, մի թագաւորութիւն՝ յերեսին դէմսն Հաւր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյ։
       1  Եզնկայ Կողբացւոյ՝ թարգմանչի ի Հայս։
       2  Մի Աստուած խոստովանիմք՝ յանդիմանութիւն բազմանուն չաստուածոցն, ինքնակաց, անպատճառական, պարզական, անյաւդական, արարիչ, ամենակալ, ամենազաւր, ամենագործ, հաստիչ եւ կազմիչ երեւելեաց եւ աներեւութից։ 3  Եւ ի նմանէն եւ ընդ նմա եւ առ նմին մի Ծնունդն՝ անսզբնակից, արարչակից, համազաւր, համագործ։ 4  Եւ մի Հոգի Սուրբ Աստուծոյ, մշտնջենաւոր բղխեալ եւ ընդ նմին եւ առ նմին՝ արարչակից եւ զաւրակից Հաւր եւ Որդւոյ։ 5  Այսպէս կատարեալ Սուրբ Երրորդութիւնն դաւանի սուրբ եւ ի համաշխարհական եկեղեցիս, անմարմին, անզննական, անտարրական, կանխագէտ, յառաջիմաց քան զամենայն արարեալս եւ հաստատեալս, ի մի թագաւորութիւն եւ ի մի աստուածութիւն՝ յերիս անձինս կատարեալս։ 6  Զի ո՛չ անձն Հաւր է անձն Որդւոյ, քանզի ո՛չ իւրոյ անձինն է Հայր, եւ ո՛չ անձն Որդւոյ է անձն Հաւր, քանզի ո՛չ եթե իւրոյ անձինն է Որդի. եւ ո՛չ անձն Սուրբ Հոգւոյն է անձն Հաւր կամ Որդւոյ, զի ո՛չ եթե իւրոյ անձինն է Հոգի, այլ Աստուծոյ Հոգի։
       1  Երանելւոյն Յովհաննու Մանդակունւոյ կաթուղիկոսի։
       2  Սրբոյ զուգական եւ միասնական Երրորդութեանն՝ երեք անձինք, մի Աստուածութիւն, մի էականութիւն, մի իսկական էութիւն, մի ինքնական էութիւն, մի ինքնակալ էութիւն. մի է թագաւորութիւն , մի է արքայութիւն, մի է տէրութիւն, մի է իշխանութիւն, մի է փառաւորութիւն, մի բնութիւն, մի հաւասարութիւն. մի է սրբութիւն, մի է լուսաւորութիւն, մի է ընտրողութիւն, մի է կարողութիւն, մի է [տ]իրողութիւն, մի է կամք, մի խորհուրդ, մի փառք, մի պատիւ, մի հաւատ, մի յոյս, մի սէր. մեծ, հզաւր, կարաւղ եւ ի վեր քան զամենայն. անեղ, անանց, անսկիզբն, անվախճան, անկատարած, անհաս, անտես, անքննին, ո՛չ իւիք կարաւտ եւ ո՛չ իմիք ցանկացաւղ. ամենահայր, ամենարար, ամենալուր, ամենապարգեւ, ամենահաս, ամենատես, ամենագէտ, ամենափրկիչ, ամենակեցոյց. որ ակնարկելովն դարմանէ զամենայն արարածս՝ զերկնաւորսն եւ զերկրաւորքս, զերեւելիս եւ զաներեւելիս, ի շէնս եւ յանշէնս, յամենայն արարածոց՝ յերեւելեաց եւ յաներեւութից, յերկնաւորաց եւ յերկրաւորացս, որում փա՛ռք յաւիտեանս . ամէն։
       1  Յովհաննու Մայրագոմեցւոյ ճգնաւոր Խոստովանողի։
       2  Եւ արդ, այսպէս հաւատամք եւ խոստովանիմք զՀայր եւ զՈրդի եւ զՀոգին Սուրբ՝ միշտ ի միութեան եւ յանորոշաւղութեան, ցանգ անբաժանելի, անփոփոխելի եւ [ան]այլայլի։ 3  Զի Հայր միշտ Հայր է եւ կատարեալ յամենայնի, եւ ծնաւղ Միածնի Որդւոյ իւրոյ. եւ Որդի միշտ Որդի եւ կատարեալ յամենայնի, եւ ծնունդ միածնողի Հաւր իւրոյ. եւ Հոգին Սուրբ միշտ Հոգի Սուրբ, ելումն ի նորին էութենէ, կատարեալ ամենայնիւ. երեք անձնաւորութիւնք անբաժանելիք ի միմեանց եւ անշփոթելիք։ 4  Մի բնութիւն, մի զաւրութիւն, մի էութիւն՝ ամենեւին հարթ հաւասար ի փառս մեծութեանն. ո՛չ ժամանակումն ինչ միջակութեան, նախասկիզբն ել ինչ լինելութեան, այլ յաւէտ, յարակայ եւ ամենեւին անընդմիջելի էութիւն Սուրբ Երրորդութիւնն. զի ընդ Հաւր կատարելութեանն իմանի կատարեալ ե՛ւ Որդի ե՛ւ Հոգին Սուրբ։ 5  Ո՛չ առանձին բաժանեալ Հայր, զի միշտ զՄիածինն ի ծոց իւր կրէ. ո՛չ առանձին բաժանեալ է եւ Որդի, զի ո՛չ մեկնի յՈրդւոյ Հայր. ո՛չ առանձին բաժանի Սուրբ Հոգին, զի ելանէ ի Հաւրէ, եւ ո՛չ բաժանի, բղխէ եւ ո՛չ սպառի։ 6  Այսպէս անբաժանելի է Սուրբ Երրորդութիւնն։ 7  Եւ վասն զի Հայր միշտ Հայր է, եւ ո՛չ փոփոխի յՈրդի, եւ Որդին միշտ Որդի է եւ ոչ փոփոխի ի Հայր, եւ Հոգին Սուրբ միշտ Հոգի է, եւ ո՛չ փոփոխի ի Հայր եւ յՈրդի. վասն այսորիկ անշփոթելի իմանի Սուրբ Երրորդութիւնն։ 8  Եւ ահաւասիկ նզովեմք զՍաբէլիոս, զի ընդ շփոթութեամբ փակեաց զբնութիւն Սուրբ Երրորդութեանն։ 9  Նզովեմք եւ զԱրիոս, զի բաժանեաց զՈրդի ի Հաւրէ բնութենէ եւ աւտարացեղութիւն խառնեաց յանխառն էութիւնն։ 10  Նզովեմք եւ զՄակեդոն, զի բաժանեաց զՀոգին Սուրբ ի Հաւրէ եւ յՈրդւոյ. իբրեւ զարբանեակ ասաց եւ զսպասաւոր։ 11  Բայց զայժմու ճարտարաց Յունաց զի՞նչ պարտ է համարել, որք ասեն զՍուրբ Երրորդութիւնն դիմաւք եւ առանձնաւորութեամբ բաժանեալ ի միմեանց եւ աստուածութեամբն միաւորեալ։ 12  Այս հաւատ մարդկային խորհրդով է, կարծել ընդդէմ ասել Սաբելի խանգարմանն, եւ զԱրիոսի եւ զՄակեդոնի զանջատողականն ի ներքս մուծանել, որպէս մարդոյ ումեք, որ հայր իցէ երկուց որդւոց, դէմս եւ առանձնաւորութիւնս բաժանել, եւ բաժնոց եկամտութիւն լինել յանբաժանելի Երրորդութիւնն։ 13  Ո՞չ վասն այսորիկ գրեցաւ. Հաւատք ձեր մի՛ իցեն իմաստութեամբ մարդկան, այլ զաւրութեամբ Աստուծոյ ։ 14  Այս է զաւրութիւն Աստուծոյ առ կատարեալ հաւատն. զի Հայր միշտ յինքեան է, եւ յՈրդւոյ երբէք ո՛չ բաժանի, որպէս Միածինն ասաց առ հրեայսն. Դատաստան իմ ճշմարիտ է, զի չեմ միայն, այլ ես եւ որ առաքեացն զիս Հայր . եւ դարձեալ. Որ առաքեացն զիս ընդ իս է, ո՛չ եթող զիս միայն . եւ ցաշակերտսն ասաց. Ամենեքեան դուք ցրուեսջիք յինէն եւ զիս միայն թողուցուք. եւ չեմ միայն, զի Հայր ընդ իս է ։ 15  Արդ, ո՞ւր է առանձնաւորութիւնն բաժանեալ։ 16  Նոյնպէս եւ Որդի միշտ յինքեան է, բայց ի Հաւրէ ո՛չ բաժանի, որպէս ի սուրբ Աւետարանին ասէ. ԶԱստուած ոչ ո՛ք ետես երբէք, բայց Միածին Որդին, որ ի ծոց Հաւր՝ նա պատմեաց . եւ առ Նիկոդիմոս ասաց Տէրն. Ոչ ո՛ք ել յերկինս, եթե ո՛չ որ էջն յերկնից՝ Որդի մարդոյ, որ էն յերկինս . եւ դարձեալ ասէ . Զի գիտասջիք եւ ծանիջիք եթե Հայր յիս եւ ես ի Հայր . եւ ցՓիլիպպոս ասէ. Ո՞չ հաւատաս, եթե ես ի Հայր եւ Հայր յիս, եւ թէ՝ Հայր, որ յիս բնակեալ էն՝ գործէ զգործն ։ 17  Արդ, ո՞ւր է առանձնաւորութիւնն բաժանեալ։ 18  Նոյնպէս եւ Հոգին Սուրբ միշտ յինքեան է, եւ ի Հաւրէ եւ յՈրդւոյ ո՛չ բաժանի. վասն զի միշտելումն ասի եւ հանապազաբղխումն, որպէս եւ Տէրն ասէ. Հոգին ճշմարտութեան, որ ի Հաւրէ ելանէ, նա վկայեսցէ վասն իմ ։ 19  Տեսանե՞ս զգերահրաշութիւն Բանին. ո՛չ ասաց, եթե Հոգին ճշմարտութեան, որ ի Հաւրէ ելեալն է, այլ թէ՝ որ ի Հաւրէ ելանէ։ 20  Տեսանե՞ս, զի ելանէ եւ ո՛չ բաժանի, բղխէ, եւ ո՛չ սպառի. վասն որոյ ասաց իսկ. Յորժամ եկեսցէ նա՝ Հոգին ճշմարտութեան, առաջնորդեսցէ ձեզ զամենայնն ճշմարտութեամբ. ո՛չ եթե յանձնէ ինչ խաւսեսցի, այլ թե՝ յիմմէ անտի առնու եւ պատմեսցէ ձեզ ։ 21  Տեսանե՞ս՝ որպէս երից անձանցն հաւաստապէս կատարեալ միութիւն ճանաչի՝ անբաժանելի եւ անորոշելի. եւ որպէս անորոշելի եւ անբաժանելի ճանաչի, նոյնպէս անշփոթելի եւ անփոփոխելի իմանի։ 22  Այս է անհասական պայման անբաւ Էութեանն. վասն այսորիկ ասացաւ. Հաւատք ձեր մի՛ իցեն իմաստութեամբ մարդկան, այլ զաւրութեամբ Աստուծոյ ։ 23  Եթե զաւրութեամբ Աստուծոյ է գիտել զճշմարտութիւն հաւատոցն , նոքա զիա՞րդ յաւակնեցան՝ մարդկային իմաստութեամբ դիմաց եւ առանձնաւորութեան բաժանումն հետազաւտել, եւ բաժանմանցն հրապոյրք եւ դիմացն որոշմունք յաստուածային Գիրս ո՛չ երբէք գտանի։ 24  Ընդէ՞ր ո՛չ ասաց Որդին Աստուծոյ, եթե բաժանեցայ ի Հաւրէ եւ եկի յաշխարհ. քա՜ւ, այլ՝ Ելի, ասէ, ի Հաւրէ , եւ երկրորդէ եւ ասէ. Ես յԱստուծոյ ելի եւ եկի ։ 25  Տեսանե՞ս զելսն ճշմարիտ եւ զանբաժանելիս, զի յերկինս է եւ յերկրի՝ առ Հայր եւ ընդ Հաւր։ 26  Տե՛ս եւ զբաժանմանց թերութիւն, որով տգեղութիւն աւտարացեղութեանն եկամուտ լինի, որով անիծաւ Իսկարիոս։ 27  Նաեւ զդիմացն իսկ որոշմունս ընդէ՞ր քարտաւատեն եւ բաժանեն. զի յորժամ ասեմք զԱստուածութենէն՝ Հայր եւ ծնաւղ եւ առաքաւղ Միածնի Որդւոյ իւրոյ, ո՛չ դէմքն բաժանին, այլ դէմքն յայտնին, եւ յորժամ ասեմք զՈրդւոյ՝ Բան եւ Որդի եւ Ծնունդ, ի դէմս Որդւոյ վերաբերի Բանն, այլ ո՛չ եթե դէմքն բաժանին. եւ յորժամ ասեմք զՀոգւոյն Սրբոյ՝ ելումն եւ բղխումն, եւ առաքումն ի Հաւրէ եւ յՈրդւոյ, դէմքն երեւին, այլ ո՛չ եթե բաժանին։ 28  Այս դէմք ըստ առանձնաւորութեանն եւ ըստ անուանցն Հաւր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյ Սրբոյ վերաբերին, եւ ո՛չ բաժանին, եւ երեւին եւ ո՛չ անջատին։ 29  Դարձեալ դէմք համասեռք վերաբերին յաղագս միութեանն, զի մի է Աստուածութիւնն. մի էութիւն, մի գոյութիւն, մի բնութիւն, մի լոյս, մի փառք, մի զաւրութիւն, մի իշխանութիւն, մի պատիւ Սուրբ Երրորդութեանն ճանաչի, եւ զգուշանամք յորջորջմանցն եւ ի շփոթութեանցն Սաբելի, ողջ պահելով զերից անձանցն կատարելութիւնն . զգուշանամք եւ ի բաժանմանցն եւ յաւտարացեղութեանցն Արիոսի՝ ողջ պահելով զմիութիւնն յԵրրորդութեանն։
       30  Նորին։
       31  Այսպէս հաւատամք ի Սուրբ Երրորդութիւնն, խոստովանելով զմիմիայն Հայր Աստուած՝ զինքնագոյն յէութեան, զէակն անսկզբնաւոր, զծնաւղն եւ զառաքաւղն Միածնի Որդւոյ իւրոյ, զարարաւղն համանգամայն գոյութեանց, յորմէ Սուրբ Հոգին բնաբար ելիւքն լնու զտարերքս եւ զանտարերքս։ 32  Եւ զմիմիայն Միածինն Յիսուս Քրիստոս՝ զծնունդն Աստուածութեան, զ՚իսկզբանէ Բանն, զառաքեալն ի Հաւրէ, զմարմնացեալ եւ մարդացեալն յԱստուածածնէն Մարիամայ, կատարեալն յաստուածութեանն եւ ի մարդկութեանն՝ զլոյս երեսաց Հաւր, զնկարագիր էութեանն, զպատկեր երեւելոյն Աստուծոյ, որ զամենայն արարածս բանիւ հրամանաւ իւրով գոյացոյց։ 33  Եւ զմիմիայն ամենազաւր Հոգին Սուրբ, զմշտնջենաբուղխ լոյս, զհաւասարն Հաւր, զանեղն եւ զհամագոյն Հաւր եւ Որդւոյ, որ զաղաւնակերպեալն աստուածազան հրաշիւքն՝ անգոյք յեղելութեան զանազանութիւնն աստուածազան յիւրնուածով վերանգեցան։ 34  Այսպէս հաւատամ ի Սուրբ Երրորդութիւնն եւ խոստովանիմ զՀայր եւ զՈրդի եւ զՀոգին Սուրբ՝ յանշփոթ եւ յանբաժանելի։
       * Երանելւոյն Սեբերիանոսի Գոբեղինից սրբական եպիսկոպոսի՝ ի յԵրրորդ ճառէն, ի բանէն՝ Երէկ ճառեցաք։
       Եկեղեցի ո՛չ երիս ամենակալս գիտէ, այլ մի զաւրութիւն, որ զամենայնն ունի, եւ ճշմարտութեամբ * ամենակալութիւնն Հայր եւ Որդի եւ Հոգին ճանաչի։ 2  Որ ասիցէ երիս աստուածս որոյն ի միմեանց՝ նզովեա՛լ եղիցի։ 3  Որ ասիցէ երիս ամենակալս, բաժանեալս ի միմեանց՝ նզովեա՛լ լիցի։ 4  Որ ո՛չ դաւանեսցի մի ամենակալ զԵրրորդութիւնն՝ նզովեա՛լ լիցի։
       * Սահմանք հաւատոյ՝ որք ի Նիկիայ ժողովեցան սուրբ եպիսկոպոսքն, բացատրութիւն նորին ժողովոյն առ Պաւղոս Սամոստացի։
       2  Խոստովանիմք զՏէր մեր Յիսուս Քրիստոս՝ զ՚ի Հաւրէն յառաջ քան * զյաւիտեանս Հոգւով Սրբով ծնեալ, ի վախճան աւուրց ի սրբոյ Կուսէն ըստ մարմնոյ ծնեալ, մի * դէմ, շարադրեալք յերկնային աստուածութենէն եւ ի մարդկային մարմնոյն։ 3  Եւ ըստ որում մարդն էր՝ ամենեւին Աստուած եւ ամենեւին մարդ էր. բոլորովին Աստուած եւ հանդերձ մարմնովն, այլ ո՛չ ըստ մարմնոյն Աստուած, եւ բոլորովին մարդ՝ հանդերձ աստուածութեամբն, այլ ո՛չ ըստ աստուածութեանն մարդ։ 4  Այսպէս բոլորովին երկրպագելի է, եւ հանդերձ մարմնովն, այլ ո՛չ ըստ մարմնոյն երկրպագելի է . եւ բոլորովիմբ երկրպագելի է՝ հանդերձ աստուածութեամբն, այլ ո՛չ ըստ աստուածութեանն միայն երկրպագելի ։ 5  Բոլորովին անստեղծ, եւ հանդերձ մարմնովն, այլ ո՛չ ըստ մարմնոյն անստեղծ։ 6  Բոլորովին ստեղծանելի է , եւ հանդերձ աստուածութեամբն, այլ ո՛չ ըստ աստուածութեանն ստեղծանելի է ։ 7  Բոլորովին համագոյացութիւն Աստուծոյ՝ հանդերձ մարմնովն, այլ ո՛չ ըստ մարմնոյն համագոյացութիւն Աստուծոյ, որպէս եւ ո՛չ ըստ աստուածութեանն համագոյացութիւն մարդկան, եւ սակայն աստուածութեամբն էացեալ՝ ըստ մարմնոյն մեզ է համագոյացութիւն։ 8  Քան յորժամ ըստ հոգւոյն ասեմք զնա Աստուծոյ համագոյացութիւն, ո՛չ ասեմք ըստ հոգւոյն մարդկան համագոյացութիւն. եւ դարձեալ, յորժամ քարոզեմք ըստ մարմնոյ մարդկան համագոյացութիւն, ո՛չ քարոզեմք զնա ըստ մարմնոյն Աստուծոյ * համագոյացութիւն. քանզի որպէս ըստ հոգւոյն մեզ չէ համագոյացութիւն, այսպէս այսոցիկ ընտրութիւնք զատեալք են, ո՛չ առ բաժանումն միոյ դիմացն անբաժանելոյ ։
      1  * Այս թուղթ հերձուածողացն, զոր վերնագրեցին եթե Աթանասի է առ Ատտիկոս, եւ լի է հայհոյութեամբ։
      2  * Ես այսպէս ածէի զմտաւ, եթե ամենայն ընդունայնաբանութիւնքն, ուր եւ իցեն հերձուածողաց եւ աղանդաւորաց՝ լռեալ դադարեսցին ի լինել մեծ ժողովոյն Նիկիայ. քան որ ի նմա ըստ աստուածեղէն Գրոց դաւանեցան ի հարցն հաւատք՝ կարող էին տապալել զամենայն ամպարշտութիւնս եւ հաստատել զբարեպաշտութիւն քրիստոսեան հաւատոյս։ 3  Քանզի եղեն եւ այլ ի բազում տեղիս ժողովք՝ ի Գա՚լիա եւ ի Սպանիա եւ ի մեծն ի Հռոմ եւ էր ուրեք ուրեք, որ գաղտնիս որ ունէին զԱրիոսի աղանդն, զԱւքսինտեայ ասեմ զՄեդուլացւոյ եւ Ուրասակէս եւ Վաղանդէս եւ Գայիովն Սպանիացի, վասն այսց արիանոսաց ժողովեցան հարքն, որպէս ի Սուրբ Հոգւոյն յորդորեալք, նզովեցին եւ ի բաց մերժեցին զարիանոսս, եւ գրեցին յամենայն տեղիս, եթե վասն այսպիսեացս խաբաւղ մոլորութեանցս մի՛ անուանեսցի այս սիւնհոդոս, որ է ժողով, որ թարգմանի զուգաճանապարհք, եւ կաթողիկէ եկեղեցի, բայց միայն որ եղեւ ի Նիկիայ, որ կարողն է յանդիմանել զամենայն աղանդս, եւս առաւել զաղանդն արիանոսաց, վասն որոյ եւ ժողովեցան իսկ հարքն։ 4  Արդ, ո՞րպէս զհետ այսչափ մեծի հաստատութեան արժան է յերկբայս լինել, կամ ի խնդիրս եւ ի քննութիւն հաւատոյս ձեռնարկել։ 5  Զի թէ ոք յարիանոսաց իցէ՝ չեն ինչ զարմանք, վասն զի զիւրեանցն քակեալ լուծանեն եւ որպէս հեթանոսք լսեն ի մէնջ, եթե՝ Կուռք հեթանոսաց արծաթ եւ ոսկի եւ ձեռագործ են որդւոց մարդկան , յիմարութիւն համարեն վասն աստուածեղէն վարդապետութեանն պատուական խաչին ։ 6  Իսկ եթե յուղղահաւատաց, որք սիրեցին զյայտնութիւն հաւատոյ ժողովոյն հարցն եւ արդ կամեսցին վերստին քննումն եւ խնդիր առնել՝ ոչինչ վճարեն, այլ ըստ գրեցելոցն՝ Արբուցանեն ընկերաց իւրեանց զմոլորութեանն պղտորութիւնն եւ հակառակաբանութիւն՝ յոչինչ պիտանացու, ի շրջելն յունայնութիւնս։
       7  Զայս ամենայն վասն այսորիկ գրեցի առ Քո Աստուածպաշտութիւնդ, զի պատահեալ ընթերցայ զմեկնութիւն գրելեացն քոց. զոր ո՛չ գրել արժան է եւ ո՛չ յիշատակել զայսպիսի ինչ իրս՝ զհետ այսչափ մեծի հաստատութեան։ 8  Ո՞վ լուաւ զայսպիսի ոք երբէք եւ կամ յո՞րմէ վարդապետէ ոք տեղեկացեալ լուաւ. զի մեք գիտեմք զգրեալսն, ասէ՝ Ի Սիովնէ ելցեն աւրէնք եւ բան Տեառն յԵրուսաղեմէ ։ 9  Իսկ այս հուր բարկութեան ուստի՞ ել եւ բղխեաց, կամ ո՞ր դժոխք զգայռեցան ասել՝ մի բնութիւն որ ի Մարիամայ մարմինն էր եւ Բանին Աստուծոյ, եւ կամ թէ՝ Բանն ի մարմին եւ յոսկր. եւ կամ թէ՝ ամենեւին բնաւ ի բնութիւն մարմնոյ շրջեցաւ, եւ կամ՝ փոփոխեցաւ յիւրմէ բնութենէն։ 10  Կամ ո՞ լուաւ յեկեղեցւոջ եւ կամ յամենայն հաւատացեալս, թե պիտակապէս նմանութիւն, եւ ո՛չ զբնութիւն մերոյ մարմնոյս զգեցաւ Տէրն։ 11  Եւ ո՞վ այսչափ ամպարշտեալ ասիցէ եւ կամ ի միտս իւր անկանիցի, եթե աստուածութեանն բնութիւն, որ է Հաւր հաւասար, թլփատեցաւ եւ անկատար ի կատարելութենէ իւրմէ եղեւ. եթե որ ի խաչին բեւեռեցաւ՝ չէր մարմին, այլ ինքն էր արարիչ բնութիւնն, որ էր իմաստութիւն Հաւր։ 12  Ո՞ ոք լուաւ ասել զայս, եթե ո՛չ ի Մարիամայ, այլ յիւրմէ բնութենէն շրջեալ արար իւր մարմին անչարչարական՝ Բանն։ 13  Եւ ո՞ր հաւատացեալ եւ քրիստոնեայ, որ զայս ասէ, եթե որ ի Մարիամայ է տէրունական մարմինն ո՛չ ասին Երրորդութիւն, այլ Երրորդութիւն յԱստուածութեանն համարին. վասն զի, ասեն, մերձաւոր եղեալ բնութեանս զԵրրորդութիւնն՝ ի մարմնոյն, զոր զգեցաւ ի մարմնոյ Փրկիչն։ 14  Եւ կամ ուստի՞ դարձեալ ոմանք զգայռեցան ուղխս ամպարշտութեան՝ ասել յառաջ զմարմինն, եւ ո՛չ յետոյ յապա ժամանակաւ, եւ ո՛չ կրսերագոյն աւուրս զմարմինն, քան զԲանն Աստուծոյ, այլ միշտ հաւասար ընդ Բանին Աստուծոյ, եւ էր կից ընդ նմին համազոյգ ժամանակաւք. վասն զի գիտացին, եթե ի բնութենէ իմաստութիւն հաստատեալ է՝ ընդ մարմինն միացան։ 15  Եւ ո՞րպէս յերկուանալ իշխեցին եւ յանդգնեցան, որ լոկ անուամբ միայն են քրիստոնեայք, եթե որ ի Մարիամայ ծնաւ Տէրն եւ Որդին ըստ բնութեան աստուածութեան հաւասար Հաւրն է, որ եղեւ մարմնով ի զաւակէ Դաւթի՝ ի մարմնոյ Սուրբ Մարիամայ։ 16  Եւ կամ ո՞վ ոք են ամպարիշտք, որ այսչափ յանդգնեցան, մինչեւ ասել զՔրիստոսէ, որոյ մարմինն չարչարեցաւ, եթե ո՛չ է Տէր եւ Փրկիչ եւ Աստուած եւ Որդի Հաւր։ 17  Եւ կամ ո՞րպէս հաւատացեալք ի Քրիստոս անուանին, որք ասեն՝ որպէս ի մարդ ոք սուրբ, իբրեւ զմի ի մարգարէիցն եմուտ ի նա Բանն, եւ ո՛չ եթե ինքն եղեւ մարդ՝ առեալ ի Մարիամայ մարմին, այլ զայլ ոմն ասեն զՔրիստոս եւ զայլ ոմն Աստուծոյ Որդի. այլ յառաջ քան զՄարիամ եւ քան զամենայն յաւիտեան Որդի էր առ Հաւր։ 18  Եւ կամ դարձեալ զիա՞րդ կարիցեն անուանել քրիստոնեայք, որք ասեն՝ այլ ոմն զՈրդին եւ այլ ոմն Բանն Աստուած։ 19  Զայս ամենայն գրեալ է ի մեկնութիւնս. պէսպէս մասամբք եւ դիմաւք էր ասացեալ, այլ ամենայն ի մի դէմս եկեալ միաբանէր. քանզի ցուցանէր զմիտս ամպարշտութեանն ի ներքս։ 20  Վասն այսր ամենայնի դատեալ կշռեցին ընդ միմեանս եւ, կռիւ եղեալ՝ քակեցին զամենայն հերձուածողս ժողով սուրբ հարցն, որ ի Նիկիայ։
       21  Այլ ես զարմանամ ընդ Աստուածսիրութիւն Քո, թե ո՞րպէս ընկալար զայս յանձին՝ որք խափանեալ յայնպիսի սուրբ ժողովոյն, միւսանգամ դարձեալ նորաձեւս եւ պէսպէս քննութիւնս ի մէջ բերեն եւ լինին ընդվայր եւ հակառակաւղ։ 22  Քանզի զայս ամենայն ո՛չ ասել արժան է եւ ո՛չ լսել հաւատացելոց քրիստոնէից, այլ աւտար եւ հեռի է յառաքելոյ վարդապետութենէն։ 23  Վասն այսորիկ զոր լուայ ի նոցանէ զգրեալսն՝ յայտնի ամենեցուն գրեցի զթուղթս. զի որք լսեցինն՝ հեռասցին եւ տեսցեն եւ իմասցին զամպարշտութիւնս իւրեանց եւ զամաւթնն։ 24  Եւ թեպէտ պէտ էր բազում բանիւք յանդիմանել զանզգամութիւն, որք զայնպիսիսն իմացան, այլ շատ եւ բաւական լիցի մինչ ցայս վայր գրել զթուղթս, եւ մի՛ առաւել ինչ գրել. քանզի կարող է յայտնի ցուցանել զմոլորական միտս՝ որք կամին կրթել, այսու բանիւք։ 25  Եւ ոչ է արժան աւելի ինչ ի խնդիրս եւ ի քննութիւնս արկանել, զի մի՛ հակառակողացն երկբանութիւնք ինչ թուեսցին, այլ առնել նոցա պատասխանի սակաւուք եւ ասել, եթե ո՛չ է այս խորհուրդ, զորս դուք ածէք զմտաւ, սուրբ եւ կաթողիկէ Եկեղեցւոյ, եւ ո՛չ հարքն զայս հաստատեալ կանոնեցին. եւ մեք դարձեալ ո՛չ իսպառ լռեցաք, զի մի՛ պատճառք գտցեն եւ եւս առաւել զչարութիւնս իւրեանց աճեցուսցեն։
       26  Բարւոք է մեզ եւ յաստուածային Գրոց սակաւ ինչ յիշատակ բերել, զի նոքաւք յանդիմանեսցուք եւ լռեցուսցուք զընդվայրած զաղտեղի խորհուրդս նոցա։ 27  Արդ, սկսցուք ասել. ուստի՞ է նոցա ասելն, եթե մի բնութիւն է Բանին եւ մարմնոյն Աստուծոյ. քանզի աստի արժան է սկիզբն առնել, զի յորժամ յայսմ ըմբերանեսցին նոքա, լուծեալ կորնչին ամենայն ամպարշտութիւնք նոցա։ 28  Քանզի ամենայն Գիրք միաբանեալ ասեն, եթե Բանն Աստուծոյ մարմին ի կուսէ առեալ՝ ծնաւ Էմանուէլ. եւ հարք ի Նիկիա ժողովեալ՝ ո՛չ եթե զմարմինն, այլ զնոյն ինքն զՈրդին ասացին մի բնութիւն եւ հաւասար Հաւր. իսկ զմարմինն ի Մարիամայ դաւանեցին՝ ըստ գրելոցն յաստուածային Գիրս։ 29  Արդ, եթե ոք ուրանայ զասացեալսն ի Նիկիայ սուրբ ժողովոյն եւ իբրեւ զհերձուածաւղս բերէ ի մէջ զայն ամենայն, եթե կամիցի որդի լինել հարցն, մի՛ աւելիս խորհիցի, քան զոր գրեցին նոքա. քանզի յայսմ գիտեմք զայլանդակութիւն հերձուածողացն։ 30  Արդ, փորձեալ տեսցուք զայն, եթե մի՞ բնութիւն է Բանին եւ մարմնոյն։ 31  Մարմինն յերկրէ ունի զբնութիւնն իւր. իսկ Բանին Աստուծոյ եւ Հաւր մի բնութիւն է՝ ըստ հարցն խոստովանութեան. ապա թէ այդպէս, զոր ասեն հերձուածաւղքն՝ մի բնութիւն է եւ նոյն իսկ Հաւրն եւ մարմնոյն, որ յերկրէ եղեւ, եւ զի՞ եւս պախարակեն զարիանոսսն, որք ասեն զՈրդին Աստուծոյ արարած. քանզի եւ սոքա աւասիկ ասեն զՀաւր եւ զարարածոց մի բնութիւն։ 32  Եւ եւս առաւել յամպարշտութիւնսն զարկեալ կործանեն, որք ասեն՝ ի մարմին եւ յոսկր, ի նեարդս եւ ի ջիլս եւ բովանդակ իսկ ի բնութիւն մարմնոյ, թէ շրջեցաւ եւ փոխեցաւ յիւրմէ բնութենէն։ 33  Տեսանե՞ս, զի ասացին յայտնապէս, թէ յերկրէ ինքն. քանզի յերկրէ ոսկր է եւ բաւանդակ մարմնոյ բնութիւն։ 34  Արդարեւ մեծ անզգամութիւն է ընդ նոսա հակառակ ասել. այլ զի մի՛ մեծաբանեսցեն՝ սանձահարել ընդդիմասցուք նոցա։ 35  Զի մի բնութիւն ասել Բանին եւ մարմնոյ՝ որպէս ընկեր առ ընկեր նշանակի, որ լինի երկու, եւ ո՛չ մի։ 36  Իսկ յասելն, եթե ի մարմին շրջեցաւ Բանն, նորին իսկ Բանին զփոփոխումնն եւ զապականութիւն ցուցանեն։ 37  Ով ոք իցէ, որ զայսպիսի բանս յանձին ունիցի, քան զամենայն հերձուածաւղս յամպարշտութիւն կործանեցան։ 38  Զի եթե մի բնութիւն իցէ Բանին եւ մարմնոյն, աւելորդ էր յիշել զՄարիամ. զի եթե բնութիւն մարմնոյն յառաջագոյն էր քան զՄարիամայնովն, եւ էր աներեւոյթ եւ անտես մարմինն. ապա եթե այդպէս է, եւ նախ իսկ է Բանն։ 39  Ապա թէ ըստ ձերում ասելոյ մի բնութիւն է Բանին եւ մարմնոյն, զի՞նչ պէտք էին գալուստ Բանին. վասն որո՞յ եկեսցէ եւ զիւր բնութիւնն զգեցցի, եւ կամ յիւրմէ բնութենէն փոխեալ մարմին լինիցի։ 40  Այլ ո՛չ ոք երբեք զայդ ի մոլեգնելոցն ոք կարծէ, եթե ինքն զինքեան զիւր բնութիւն զգեցաւ, եւ ո՛չ եթե որ ինքն մեղուցեալն իցէ՝ զայլս ի մեղաց փրկեսցէ Բանն։ 41  Եւ դարձեալ, եթե շրջեալ փոխեսցի Բանն ի մարմին , ինքն վասն իւր պատարագ մատուցանիցէ եւ զինքն փրկեսցէ։ 42  Այս ո՛չ այսպէս, քա՛ւ լիցի։ 43  Զզաւակէ Աբրահամու բուռն հարեալ՝ առնու մարմին, որպէս ասաց եւ առաքեալն. զի ըստ ամենայնի պարտ է եղբարցն նմանել եւ առնուլ զմեր զբնութեանս մարմինս։ 44  Վասն այսորիկ իսկ եւ անուանէ ճշմարիտ զԿոյսն Մարիամ, զի ի նմանէ զմեր բնութիւնս զմարմինս առցէ, եւ միացուցեալ ընդ Բանին, որպէս իւր՝ վասն մեր զնա պատարագ մատուսցէ։ 45  Եւ զայս մարգարէացեալ Եսայայ՝ յայտնապէս ցուցանէ. Ահաւասիկ կոյս յղասցի եւ ծնցի ։ 46  Եւ Գաբրիէլ առ սա առաքեցաւ, ո՛չ եթե առ վայրապար կոյս, այլ որպէս՝ Առ կոյս խաւսեցեալ առն . զի եւ ի խաւսմանէն ցուցանէ զԿոյս Մարիամ ճշմարիտ ըստ բնութեան մերում, եւ ի սմանէ ասեն ծնեալ Գիրք սուրբք եւ ի խանձարուրս պատեալ , երանելի ստեամբ դիացեալ եւ մատուցեալ ի տաճարին վասն սրբութեան պատարագ, վասն բանալոյ եւ պտղաբերութեան արար անդի իւրոյ զմանկունս ։ 47  Այս ամենայն վասն ծննդեան Կուսին է գիտելութիւն եւ ծանաւթութիւն ամենեցուն։ 48  Եւ Գաբրիէլ զգուշութեամբ աւետարանէ զսմանէ՝ ասելով. ո՛չ եթե վայրապար ասաց զծնանելն ի նմանէ, զի մի՛ թե արտաքուստ ի Կուսէն զմարմինն կարծիցէ, այլ զգուշութեամբ ասէ. Որ ի քէն ծնանելոցն է՝ ի նորին բնութենէ, եւ այսպէս հաւատացեալ՝ յայտնապէս եցոյց զառ բնութեան ծնունդ Կուսին, եւ ո՛չ ուստեք այլուստ։ 49  Քանզի չէր հնար Կուսին լինել կաթն, եթե ո՛չ էր ծնեալ. եւ ո՛չ էր մարթ դիացուցանել եւ կաթամբ սնուցանել զմարմինն եւ պատել ի խանձարուրս, եթե ո՛չ յիւրմէ բնութենէն էր. այլ ծնեալ յիւրմէ բնութենէն՝ այս է որ ութաւրեայ թլփատի։ 50  Զսա Շմաւոն ի գիրկս իւր ընկալաւ. սա եղեւ մանուկ եւ աճեաց, եւ եղեալ երկոտասանամեայ եւ հասեալ մինչեւ յերեսնամեայսն՝ եկն ի մկրտութիւն, եւ յայտնապէս երեւեալ աշխարհի։ 51  Այլ ո՛չ որպէս ոմանք մոլորեալ ասացին, եթե բնութիւն Բանին շրջեալ փոխեցաւ ի մարմին եւ թլփատեցաւ. քանզի ասէ ինքն Աստուած այսպէս. Տեսէ՛ք տեսէ՛ք, զի ես նոյն եմ, եւ ո՛չ փոփոխեցայ . եւ Պաւղոս վկայելով սմին ասէ. Յիսուս Քրիստոս երէկ եւ այսաւր, նոյն եւ յաւիտեանս յաւիտենից ։
       52  Արդ, երեւեցաւ, եթե ո՛չ նոյն բնութիւն Բանին է՝ ճշմարտութիւն մարմնոյն թլփատեցաւ եւ ի գիրկս գգուեցաւ, եւ կերաւ եւ արբ, եւ վաստակեալ աշխատեցաւ, եւ ի փայտին բեւեռեցաւ եւ չարչարեցաւ . եւ է ի մարմնին անչարչարելին անմարմին Բանն Աստուծոյ։ 53  Այս մարմին էր, որ եդեալն էր ի գերեզմանին. ընդ նմին էր եւ Աստուած Բանն, որ քարոզէր զարձակումն եւ թողութիւն մեղաց ոգւոցն, որք պահեալն էին ընդ աղխեալք դրամք պատուհասին, որպէս ասէ Պետրոս մի ըստ միոջէ . որ կամի՝ ընթերցցի զայն, եւ կարող է իմանալ ի նմանէն. եւ յանդիմանեալ կշտամբէ զայնոսիկ, որք ասենն, եթե ի մարմին շրջեալ փոփոխեցաւ Բանն Աստուծոյ։ 54  Եթե այդպէս էր, զի՞նչ պէտք էին գերեզմանին. քանզի ինքն երթեալ էր՝ որ շրջեցաւ ի մարմին Բանն, քարոզէր զարձակումն արգելելոցն ի դժոխս։ 55  Իսկ արդ աւասիկ ինքն Բանն երթեալ քարոզէր. իսկ զմարմինն առեալ զԲանին Յովսէփ պատէր կտաւաւք եւ դնէր զնա ի նոր գերեզմանին՝ մաւտ ի Գողգոթայն։ 56  Ահաւասիկ յայտնի ամենեցուն երեւեցաւ, եթե ո՛չ մարմին էր Բանն, այլ մարմին է Բանին, եւ զայս մարմին յարուցեալ ի մեռելոց Թովմաս շաւշափեաց եւ ետես ի նմա զտեղի բեւեռացն։ 57  Եւ անչարչար մնացեալ ինքն Բանն՝ տեսանելով բեւեռեալ զիւր մարմինն , զոր կարողն էր արգելուլ զչարչարանս մարմնոյ իւրոյ, եւ ո՛չ արգել. այլ իւր հաշուեալ համարի զիւրոյ մարմնոյն չարչարանս, եւ ինքն աներեւոյթ եւ անչարչար է Բանն Աստուած. եւ ի հարկանել զմարմինն իւր ի սպասաւորէ քահանային, որպէս ինքնն չարչարեսցի՝ ասէ. Զի՞ հարկանես զիս ։ 58  Եւ անշաւշափելի եւ անըմբռնելի բնութիւն Բանին իւր համարեալ զիւրոյն մարմնոյն՝ ասէր. Զթիկունս իմ ետու ի հարուածս եւ զերեսս իմ ո՛չ դարձուցի յամաւթոյ . քանզի մարմինն իւր չարչարէր ի Բանին։ 59  Զայս ամենայն միաբան ընդ մարմնոյ Բանն էր՝ իւր զամենայնն հաշուեալ համարէր, զի եւ մեք Բանին աստուածեղենի ընդունիչ կարասցէ լինել։ 60  Եւ արդ եւ են սքանչելապէս զարմանազանութիւնք, զի ինքն էր չարչարականն եւ ինքն էր անչարչարական. չարչարական՝ վասն զի իւր ինքեան էր, որ չարչարէր մարմինն, եւ ինքն ի նմա ի չարչարեցելումն էր. եւ անչարչարական է, զի բնութիւնն աստուածութիւն Բանին անչարչար եւ անախտ մնաց, եւ ինքնն անմարմինն էր միացեալ ի չարչարականի մարմնին իւրում. եւ մարմին ունէր միացեալ յինքեան անչարչար Բանն Աստուծոյ, որ ջնջէր եւ ապականէր զտկարութիւն ապականութեան՝ զբնութեան մարմնոյն, եւ զգեցուցանէր մարմնոյն զանապականութիւն։ 61  Եւ արարեալ զայս եւ զառ ի մէնջ մարմինն յինքեան ընկալեալ միաբանութիւն՝ ընդունի յանմահէն մահկանացուս զանմահութիւն, եւ մատուցեալ զմարմինն պատարագ՝ ջնջեալ ապականէր զմարմնոյն զմահ եւ զգեցուցանէր մահկանացուին զանմահութիւն։ 62  Քանզի ո՛չ կարէր մահկանացուն գրաւել ի մահ, այլ անմահին զմահ ի բաց ջնջեալ եւ զմահկանացուս ընդ անմահին միաբանեալ՝ անմահ արար, եւ իւրով մարմնով զայսպիսի անմահութիւն մեզ շնորհեալ՝ տայ այսուհետեւ մեծաբարբառ իւրում առաքելոյն գոչել ես ասել. Արժան է ապականացուիս այսմիկ զգենուլ զանապականութիւն եւ մահկանացուիս այսմ զգենուլ զանմահութիւն ։
       63  Ո՛չ առաչաւք եւ նմանութեամբ այս ամենայն եղեւ, քա՜ւ լիցի, որպէս ոմանք ի հերձուածողացն ասեն զմարմինն, եթե նմանութիւն էր, եւ ո՛չ բնութիւն. այլ արդարեւ մարդ եղեւ ճշմարիտ Փրկիչն մեր եւ զբովանդակ բնութիւնն մեր միացոյց իւր Բանն Աստուծոյ եւ կատարեալ բովանդակ մարդոյ բնութեանս փրկութիւն շնորհեաց։ 64  Զի եթե նմանութեամբք եւ պիտակապէս՝ առաչաւք թարգմանի, եւ ո՛չ բնութեամբ, գտանի այսուհետեւ առաչաւք յարութիւնն՝ առաչաւք, եւ ո՛չ բնութեամբ փրկութիւն մարդոյ, եւ լինիմք հաւասարեալք եւ նման ամպարիշտ Մանիքեցւոցն։ 65  Այլ ո՛չ էր առաչաւք յարութիւն մարմնոյն եւ փրկութիւն մեր ամենեցուն, այլ ճշմարիտ իսկ, եւ ո՛չ միայն զմարմինս միացոյց իւր Բանն, այլ բովանդակ զհոգի եւ զմարմին։ 66  Ճշմարիտ զբնութիւնս մարդոյ իւր միացոյց Աստուած, արար փրկութիւն մարդկան բնութեանց. արդարեւ զմարմին բնութեանս մերոյ էառ ի Մարիամայ ըստ աստուածեղէն Գրոց, եւ ճշմարիտ էր մարմինս այս Փրկչին մերոյ. քանզի էր մեր քոյր սուրբ Կոյսն Մարիամ, վասն զի ամենեքեան յԱդամայ եմք։ 67  Եւ զայս ո՛չ ոք կարէ յերկբայս լինել. քանզի խաւսեալ էր զնա առն, որպէս եւ Ղուկաս ցուցանէ մի ըստ միոջէ . յայտ է՝ եւ Յովսէփ եւ Մարիամ մեր քոյր եւ եղբայր էին, եւ ի մերմէ բնութենէս։
       68  Եւ եւս առաւելագոյն այլք մոլորեցան եւ ասեն, եթե յետ յարութեանն ի մեռելոց ո՛չ նոյն մարմին էր, զոր էառն ի Մարիամայ, եւ ո՛չ բնութեամբ մարմնոյ տեսին զՏէրն, այլ ահագին իմն ասեն՝ ի նմանութիւն մարմնոյ։ 69  Եկա՛յք յանդիմանեսցուք զսոսա ի սուրբ աւետարանէն բանիւն Տեառն, զոր ասէր ցաշակերտսն. Շաւշափեցէ՛ք զիս եւ տեսէ՛ք, զի ոգի մարմին եւ ոսկերս ո՛չ ունի, որպէս զիսս տեսանէք, զի ունիմ. զայս ասացեալ՝ եցոյց նոցա զձեռս իւր եւ զոտս ։ 70  Եւ այսու բանիւ դարձեալ յանդիմանէ զայնոսիկ, ոյք յանդգնին եւ ասեն, եթե ի մարմին եւ յոսկերս շրջեցաւ Բանն Աստուծոյ, եւ փոխեալ. ո՛չ ասաց եթե՝ որպէս տեսանէք մարմին եւ ոսկերս զիս, այլ թե՝ որպէս տեսանէք մարմին զիս, զի ունիմ եւ ոսկերս. վասն զի մի՛ զնոյն ինքնն զԲանն ի մարմին շրջեալ փոփոխմամբ իմանայցեն, այլ ինքն Բանն էր ի մարմնին իւրում յառաջ քան զմահն, եւ զկնի յարութեանն ի նմին ի մարմնին իւրում էր միացեալ. եւ այսպէս յայտնի ամենայն հաւատացելոց քարոզեցաւ յառաքելոցն։ 71  Արդ, աւելորդ է եւ այլ եւս զհետ մտաց հերձուածողացն երթալ. քանզի մարմին էր միացեալ ընդ Բանին, եւ ո՛չ էր մի բնութիւն Բանին՝ աստուածութեանն եւ մարմնոյն, այլ ի սրբոյ կուսէն Մարիամայ ճշմարտութեամբ ծնեալ։ 72  Եւ ո՛չ եթե Բանին Աստուծոյ շրջեալ փոփոխեալ ի մարմինն, այլ ի մարմնին իւրում, զոր առ ի Կուսէն, անքակ Բանն է միացեալ, եւ միանալն իսկ ցուցանէր զբնութեանցն զանքակութիւն եւ զմիութիւն։ 73  Իսկ արդեւք յա՞յն ինչ դրդուեցին եւ գայթակղեցին, զոր Յովհաննէս ասաց թե՝ Բանն մարմին եղեւ . այս է, զոր ասես, եւ արժան է զսա միով բանիւ, որ ըստ նմանութեան սորա՝ գտանել եւ մեկնել։ 74  Գրէ այսպէս Պաւղոս եւ ասէ . Քրիստոս վասն մեր եղեւ անէծք . եւ ո՛չ եթե ինքն Քրիստոս եղեւ անէծք, քա՜ւ լիցի. այլ վասն զի զմեր անէծսն յանձն իւր ընկալաւ եւ ընդ մեր անիծիցն եւ պարտուցն ինքն չարչարեցաւ, վասն այսորիկ է ասացեալ թե՝ Քրիստոս վասն մեր անէծք եղեւ։ 75  Ըստ այսմ աւրինակի է, որ ասեն. Բանն մարմին եղեւ. ո՛չ շրջեալ փոփոխեցաւ ի մարմինն, այլ զի մարմին վասն մեր առեալ՝ իւր միացոյց Բանն Աստուծոյ եւ եղեւ մարդ, վասն այսորիկ ասացաւ եթե՝ Բանն մարմին եղեւ։ 76  Եւ դարձեալ զոր ասեմք, եթե մարդ եղեւ, նման է այնմ, զոր ասէ Յովէլ մարգարէ. Հեղից յոգւոյ իմոյ ի վերայ ամենայն մարմնոյ . մի՞թե ի վերայ անասնոց եհեղ զշնորհս Հոգւոյն. այլ ի վերայ մարդկան բանաւորաց։ 77  Ըստ այսմ աւրինակի է, զոր ասեն եթե՝ Բանն մարմին եղեւ։ 78  Եւ դարձեալ որ ասէ եթե՝ մարդ եղեւ Տէրն ամենայնի ։ 79  Այս միտք եւ մէկնութիւնք են, զոր ասէ աւետարանիչն Յովհաննէս եթե՝ Բանն մարմին եղեւ ։
       80  Շատ եւ բաւական է բանս այս յամաւթ առնել եւ զայնոսիկ, որք ասեն, թե յառաջ քան զՄարիամ առնուլն զմարմինն՝ էր ընդ Բանին, եւ յառաջ քան զմարմնանալ Բանին Աստուծոյ հոգի մարդոյ էր ընդ նմին, եւ յառաջ քան ի Մարիամայ ծնանելն բազում անգամ գալուստ ասեն Բանին Աստուծոյ յաշխարհ։ 81  Արդ, լռեալ դադարեսցին ընդվայրայած անամաւթ բերանք նոցա։
       82  Եւ դարձեալ այնք, որ ասեն. ո՛չ էր ընդունիչ մահու մարմինն, վասն զի, ասեն, յանմահութենէն Աստուծոյ էր նա։ 83  Իսկ եթե ո՛չ մեռաւ մարմինն տէրունական, զիա՞րդ Պաւղոս աւանդէ Կորնթացւոցն, զոր եւ ինքն ընկալաւ. Քրիստոս, ասէ, մեռաւ վասն մեղաց մերոց, ըստ Գրոց ։ 84  Եւ արդ, որպէ՞ս յարեաւ՝ որ ոչն մեռաւ։ 85  Եւ դարձցին յետս եւ ամաչեսցեն ամենեքեան, որք խաւսին զանաւրէնութիւն։
       86  Եկա՛յք այսուհետեւ ըմբերանեսցուք զայնոսիկ, որք իշխեցին ասել, եթե Երրորդութիւնն չորրորդութիւն լինի, եթե ասեմք, եթե ի Մարիամայ է մարմինն. եւ թե մի բնութիւնք ասեմք ամէն՝ Բանին եւ մարմնոյն, մնայ Երրորդութիւնն երրորդութիւն։ 87  Ապա թէ ասեմք մարդկեղէն բնութիւն ի Մարիամայ, հարկ է եթե աւտար իմն բնութիւն մերձեցուցանեմք, եւ միանալ Բանին ընդ մարմնոյն իւրում ասեն չորրորդութիւն յԵրրորդութեանն լինել՝ վասն յաւելուածոյ մարմնոյն ի Բանն։ 88  Եւ զայս այսպէս ասելով՝ ո՛չ իմանան, եթե ինքեանք զարկուցեալք յաղթահարին. զի եթե ո՛չ ի Մարիամայ իցէ մարմինն, այլ մի բնութիւն Բանին եւ մարմնոյն, որպէս ասեն ինքեանք, յորմէ փախչին՝ զնոյն չորրորդութիւն քարոզեն։ 89  Եւ արդ, եկա՛յք ասասցուք. Որդի ապաքէն մի բնութիւն է եւ էութիւն Հաւր, որպէս եւ սուրբ հարքն ի Նիկիա դաւանեցին, եւ թեպէտ եւ մի բնութիւն է, ո՛չ եթե ինքնն Որդի Հայր, այլ ինքնն Որդի Հաւր ասի. եւ ահա մի բնութիւնս երեւեցան երկու անձինք կատարեալք եւ մի էութիւն՝ երկու ինքնութիւնք։ 90  Այսպէս եւ մի բնութիւն մարմնոյն եւ Բանին Աստուծոյ ո՛չ ինքն նոյն Բան, այլ այլում ընկեր Բանին, եւ թե ընկեր Բանին եւ նոյն բնութիւն մարմնոյն, որպէս եւ ասենն, նոքա արարին զԵրրորդութիւնն չորրորդութիւն։ 91  Այլ ճշմարիտ Երրորդութիւնն կատարեալ եւ անքակ է, եւ ո՛չ ընդունի զոք յաւելուած, որպէս թէ ինքնն անկատար իցէ, եւ ո՛չ զայլ ոք Բանն Աստուծոյ ընկերակից ընդ իւրում բնութեանն ընդ ինքեան աներեւոյթ մարմին ունի։ 92  Արդ, զիա՞րդ եւ սոքա քրիստոսեանք անուանեսցին, որ զայլ ոմն էակից Աստուածութեանն համաբուն ի մտաց իւրեանց կարծեցին եւ ասեն։ 93  Եւ դարձեալ, ընդդէմ Գրոց հակառակին եւ ի ներքս հերձուածս եւ պատառմունս արկանեն. զի Գիրք ասեն, եթե ի Մարիամայ էառ զմարմինն մարդկեղէն Փրկիչն մեր՝ Բանն Աստուծոյ, եւ նոքա չորրորդութիւն ի ներքս արկանել իշխեցին, եւ յաւելուածս իմն զմարմին Աստուածութեանն առնեն, եւ զոյգ եւ հաւասար Արարչին զարարածսն։ 94  Եւ Աստուածութեանն, որպէս թերացելոյ, յաւելուածս համարեն, եւ ո՛չ իմանան, եթե ո՛չ ի կատարումն ինչ Աստուածութեանն եւ առ կարաւտութիւն ինչ Բանն մարմին եղեւ, այլ զի զմեռելութիւնս մեր կենդանացուսցէ։ 95  Եւ ո՛չ եթե կատարեալ Բանն անկատար իցէ, վասն այնորիկ ծնաւ ի Մարիամայ, այլ զի զմարդկեղէն բնութիւնս փրկեսցէ ի մեղաց։ 96  Որպէ՞ս ո՛չ իմանան , եթե Բանիւ եղեւ փրկութիւն մարմնոյն եւ կենդանութիւն։ 97  Արդ, զիա՞րդ յաւելուած. որ եղեւ կենդանի մարմինն՝ Բանին կենդանարարի լինէր։ 98  Մանաւանդ թե եւս առաւել մարդկութեան բնութեանս եղեւ յաւելուած հաղորդութիւն եւ միութիւն Բանին. քանզի մարմինն ի մահկանացուէ եղեւ անմահ եւ ի շնչաւորէ եղեւ հոգեւոր, եւ որ յերկրէ եղեալն էր՝ վերացաւ էանց ընդ դրունս երկնից, եւ որ հողեղէնն էր՝ եղեւ անմահ եւ, ելեալ յերկինս, նստաւ ընդ աջմէ Հաւր։ 99  Այլ Երրորդութիւնն, եւ թեպէտ եւ էառ ի Մարիամայ մարմին Բանն՝ Երրորդութիւն կատարեալ է, ո՛չ ընդունի զյաւելուածս եւ զթերութիւնս, այլ միշտ ի կատարելութեանն իւրում էր եւ է, որ յԵրրորդութեանն միութիւն ճանաչի, եւ այսպէս յեկեղեցւոջ մի Աստուած քարոզի։ 100  Արդ, վասն այսր ամենայնի լռեալ կարկեսցին հերձուածաւղքն։
       101  Ասասցուք եւ առ այսոսիկ, որք ասենն, եթե որ ի Մարիամայ մարմինն էր՝ ո՛չ նա Քրիստոս եւ ո՛չ Տէր եւ ո՛չ Աստուած։ 102  Եթե, որպէս ասեն, եթե ո՛չ տէրունական մարմին էր եւ ո՛չ Աստուած Բանն ի նմա էր , զիա՞րդ իսկ եւ իսկ ծնեալ ի Մարիամայ՝ կոչեցաւ Էմանուէլ, որ թարգմանեալ կոչի՝ ընդ մեզ Աստուած ։ 103  Որպէս դարձեալ եւ Պաւղոս, եթե ո՛չ Բանն էր ի մարմնին՝ զիա՞րդ Հռովմայեցւոցն գրէ, ասելով։ 104  Յորոց եւ Քրիստոս ըստ մարմնոյ, որ է ի վերայ ամենեցուն Աստուած՝ աւրհնեա՛լ յաւիտեանս, ամէն ։ 105  Արդ, եկեալ խոստովանեսցին, եթե յանցեան եւ մեղան, եւ դաւանեալ՝ հաւասարելով ընդ մեզ, ասասցեն, եթե խաչեալն է Աստուած, եւ հաւանեալ հաւատասցեն ամենայն աստուածեղէն Գրոց։ 106  Մանաւանդ Թովմա, որ ետես զտեղի բեւեռացն, մեծաձայն գոչեաց՝ ասելով. Տէ՛ր իմ եւ Աստուած իմ . Աստուած եւ Տէր փառաց եւ ի չարչարելումն ի մարմնին։ 107  Իսկ մարմին չարչարեալ մեռաւ բեւեռեալ ի խաչին, եւ ի խոցելն գեղարդեամբ՝ բղխէր ի կողիցն չարչարական մարմնոյն արիւն եւ ջուր. տաճար Բանին Աստուծոյ չարչարեալ մարմինն՝ լցեալ եւ միացեալ ընդ աստուածութեան Բանին, եւ զչարչարանս իւրոյ մարմնոյն Որդին Միածին Աստուծոյ իւր համարեալ, եւ ինքն անախտ եւ անչարչար էր յիւրում մարմնին չարչարականի։ 108  Վասն այսորիկ արեգակն տեսեալ զԱրարիչն իւր, այսինքն զԲանն Աստուած, ի խաչ ելեալ եւ թշնամանեալ զտէրունական մարմինն՝ յինքն ամփոփեաց զլուսաւորութիւն ճառագայթիցն իւրոյ, արար խաւար ամենայն աշխարհի։
      109  * Յապականութիւն։
       110  Եւ դարձեալ մարմնոյն Բանին Աստուծոյ, որ ըստ բնութեան մարմնոյն էր մահկանացու՝ Բանն , որ ի մարմնին ի վեր քան զբնութիւնն մահկանացու մարմնոյ, արար զմարմինն իւր անմահ եւ անապականացու, եւ լռեցոյց եւ ջնջեաց ի մարմնոյն զբնական մահն եւ զապականութիւն. վասն զի զգեցեալ եւ միացուցեալ էր իւր զմարմինն Բանն Աստուած, որ ի վեր է քան զբնութիւն մարդկան. վասն որոյ եղեւ մարմին անապական, եւ յաղթահարեցաւ մահ ի բնութեան մարմնի մահկանացուի. վասն զի Բանիւն Աստուծոյ կեանք թագաւորեցին ի նմա։
       111  Ասասցուք դարձեալ եւ վասն այնոցիկ, ոյք յանդգնեալ ասեն, եթե որպէս ի մի ի մարգարէիցն եմուտ ի նա Բանն։ 112  Զսոսա եւս դիւրագոյն է յանդիմանել, վասն զի առաջի ամենեցունց ի կուսական արգանդէ ծնաւ Բանն մարմնացեալ։ 113  Եթե էր լիեալ իբրեւ զմի ի մարգարէիցն Քրիստոս, ընդէ՞ր ի կուսէ ծնանէր, եւ ո՛չ յառնէ եւ ի կնոջէ, որպէս ամենայն մարգարէք եւ սուրբք, եւ ընդէ՞ր նորա մահն ասի վասն մեր ամենեցուն, իսկ այլոց մարգարէիցն եւ սրբոցն ո՛չ նոյնպէս։ 114  Եւ ընդէ՞ր միայն ի գալստեան Բանին, որ մարմնացաւն ի Մարիամայ , ասի, եթե ի վախճան աշխարհիս այսորիկ խաւսեցաւ ընդ մեզ Որդւովն իւրով . իսկ այլոց մարգարէիցն եւ սրբոցն, որ յառաջ քան զնա էին եւ կամ յետոյ՝ զիւրաքանչիւր ծնունդս ծնան եւ զիւրաքանչիւր մահ մեռան, եւ ո՛չ ասի վասն նոցա, եթե Բանն Աստուծոյ, եւ ո՛չ՝ ի կուսէ, եւ ո՛չ վասն մեր ամենեցուն զմահ ճաշակեալ։ 115  Եւ դարձեալ, առաքեալն ասէ. Ամենեքեան ննջեցին, եւ ո՛չ եւս ընկալեալ զհատուցմունս, այլ մեզ մնան . իսկ որ ի Մարիամայն՝ միայն յարեաւ յերիր աւուր եւ արար փրկութիւն ամենայն տիեզերաց։ 116  Եւ եթե նման արդարոցն էր, ընդէ՞ր որ ի Մարիամայն ծնաւ՝ նա միայն ասի Էմանուէլ. որ էր մարմինն միացեալ եւ լցեալ աստուածութեամբն եւ ծնանէր յԱստուածածին Կուսէն, քանզի Եմանուել , որ թարգմանեալ կոչի՝ ընդ մեզ Աստուած։ 117  Եւ դարձեալ՝ ամենայն սուրբք կերան եւ վաստակեցան եւ մեռան. եւ ո՛չ ասի որպէս վասն նորա, եթե եկեր եւ վաստակեցաւ եւ մեռաւ, ո՛չ զինքեան ինչ պէտս, այլ վասն մեր ամենեցուն։ 118  Եւ դարձեալ՝ վասն իւրաքանչիւր սրբոցն ինչ ո՛չ վասն ուրուք ի նոցանէն ասացաւ. իսկ որ ի Մարիամայն է՝ վասն նորա միայն ասացեալ է, եթե Բանն մարմին եղեւ, որով երեւեցաւ, թե առ սուրբսն տուաւ ի Բանէն Աստուծոյ շնորհք մարգարէութեան, իսկ որ ի Մարիամայն էր՝ ինքն Բանն իւր մարմին էառ եւ ծնաւ մարդ կատարեալ, ըստ բնութեան եւ ըստ էութեան Բանն Աստուծոյ հաւասար Հաւր, եւ ըստ մարմնոյն ի զաւակէ Դաւթի . եւ մարմնոյն ի Մարիամայ եղեալ , որպէս ասաց Պաւղոս ի սկզբան ի Հռովմայեցւոց թղթին։ 119  Զսա եւ Հայր եցոյց յէջն Յորդանանու եւ ի Թաբաւրական լերինն եւ ասէ. Սա է Որդի իմ սիրելի, ընդ որ հաճեցայ ։ 120  Զսա արիանոսք ուրացան եւ հերձուածողք, եւ հաւատացեալ երկրպագեմք սմա, եւ ո՛չ բաժանեմք զՈրդի ուրոյն եւ Բանն ուրոյն, այլ զնոյն ինքն Բանն գիտեմք ճշմարիտ Որդի Աստուծոյ, որով ամենայն ինչ եղեւ, մեք փրկեցաք եւ տիեզերք ամենայն փառաւորութիւն Հաւր մատուցանեն։
       121  Այլ եւ ես ընդ այս զարմացեալ էի , թե որչա՛փ յայտնի եղեն իրք, զիա՞րդ դուք գայիք ի մեծ հակառակութիւն, մինչեւ առ մեզ եւս հասանել. այլ փա՜ռք Աստուծոյ, զի թեպէտ եւ տրտմեցաք ի վերայ գրելոցս եւ մեկնութեանցս, եւս առաւել ուրախ եղաք վասն այնոցիկ , որք եկին ի ձէնջ առ մեզ, զի միաբանեցան ընդ մեզ եւ խաղաղութեամբ արձակեցան առ ձեզ, խոստովանելով զբարեպաշտութիւն եւ զուղղութեան հաւատ։ 122  Եւ զայս, զոր գրեցի առ ձեզ, ո՛չ բազում ինչ ի միտ ածելով, այլ սակաւ բանիւ հարկեցայ գրել, զի մի լռութեամբս տրտմեցուցից զձեզ, այլ ի ձեռն սակաւ գրոյս միաբանեալ ընդ ձեզ՝ միաբանութեամբ զուրախութիւն ընկալցուք։ 123  Նախ աղաչեմք զԱստուածասէր լաւութիւնդ Քո եւ երկրորդ անգամ զայնոսիկ, որ լսեն զբան թղթոյս՝ հանդերձ մտաւորութեամբ եւ բարեկամութեամբ ընդունել զասացեալսդ։ 124  Եւ թե իցէ պակաս եւ նուազ դէմք ասացելոցդ՝ դուք եղբայրաբար ուղղեսջիք եւ առ իս տաջիք բերել. եւ թե իցէ ինչ տգիտաբարադիր բանիցն, զոր ո՛չ ունի զարժանն կատարելութեան՝ շնորհեսցէ մեզ, գիտացեալ զամենեցունց զբնութեան մարմնոյն զտկարութիւնս եւ զտգիտութիւն . զի հաւատով փառաւորեմք զԱստուած, այլ ո՛չ եթե քննութեամբ ինչ ի վերայ բնութեան Աստուածութեանն հասանել ինչ կարասցուք։
      1  * Այսոքիկ են խորհրդածութեան բանք Սրբոյն Գրիգորի Սքանչելագործի, եպիսկոպոսին Նէոյկեսարու՝ յայտնեալ Հաւատամք։
      2  * Աստուած, Հայր կենդանի Բանին, էական իմաստութեանն եւ զաւրութեան կերպարան իւրոյ. կատարեալ կատարելոյ ծնաւղ, Հայր Որդւոյ Միածնի։ 3  Մի Տէր միայնոյ, Աստուած յԱստուծոյ, կերպարան եւ պատկեր Աստուածութեանն, Բանն գործաւոր, իմաստութիւն պարառական ամենեցուն ընդ լինելութեամբ անկելոցն եւ զաւրութիւն, բոլոր էիցս արարաւղ. Որդի ճշմարիտ ճշմարտոյն, անտեսանելի անտեսանելւոյն . անապական անապականին, անմահ անմահին, մշտնջենաւոր մշտնջենաւորին։ 4  … եւ Որդւով երեւեալ յայտնապէս մարդկան, պատկեր Որդւոյ, կատարեալ կատարելոյ, պատճառ կենդանեաց, սրբութիւնք սրբութեանց շնորհաւղ, որ ծանուցանի Հայր, որ ի վերայ ամենեցուն եւ յամենեսին, եւ Որդի Աստուած , որով ամենայնք։ 5  Երրորդութիւն կատարեալ փառաւք եւ մշտնջենաւորութեամբ եւ թագաւորութեամբ՝ անբաժանելի եւ անաւտարելի. ո՛չ ստեղծական ինչ եւ * ո՛չ ծառայական Երրորդութեանն, եւ կամ ի ներքս ածական, որպէս թէ * յառաջագոյն ինչ ո՛չ եղելոյ զկնի ի ներքս ածաւ։ 6  Եւ ո՛չ երբէք նուազեաց Որդի ի Հաւրէ, եւ ո՛չ յՈրդւոյ Հոգի, այլ անփոփոխելի եւ անայլայլելի Երրորդութիւնն միշտ։
       7  Յաղագս Երրորդութեանն՝ Նորին, գ. ։
       Բայց մեք երկիրպագանեմք Հաւր եւ Որդւոյ եւ Սուրբ Հոգւոյն. Աստուած զՀայր, Աստուած զՈրդի, Աստուած, եթե ո՛չ զայրանաս, զՍուրբ Հոգին. մի բնութիւն երիցն առանձնաւորութեանցն՝ իմանալեաց եւ կատարելոց, ըստ ինքեան էութիւնս բաժանեցելոյ աստուածութեամբն։
      8  * Մեկնութիւն հաւատոյ . Նորին։
       9  Այսպէս հաւատամք եւ խոստովանիմք զՍուրբ Երրորդութիւնն ի միաւորութիւն անդ՝ առանց խառնակութեան, նոյնպէս զսուրբ Միաւորութիւնն յերրորդութիւն անդ՝ անհատաբար եւ անսկզբնաբար եւ անբաժանաբար։ 10  Քանզի, որպէս անխառնելի է Սուրբ Երրորդութիւնն, այսպէս եւ անբաժանելի. անխառնելի է յաղագս իւրաքանչիւր յատուկ բնութեանն, իսկ անբաժանելի, վասն զի ամենակալ է Հայր, ամենակալ է Որդի, ամենակալ է եւ Հոգին Սուրբ՝ անորոշաբար, մշտնջենաբար։ 11  Քանզի երեք էութիւնքն մի են Սուրբ Երրորդութեանն՝ անարատք, անխառնք, անհատք, անբաժանելիք, անսկզբունք, մշտնջենաւորք, համագոյականք, անհասանելիք, որպէս եւ գրեալ է. Մեզ մի է Աստուած՝ Հայր, յորմէ ամենայն . նմա փա՜ռք յաւիտեանս։
      12  * Նորին՝ Մասին Հաւատոյ . ե. ։
       13  Եւ է Աստուած ճշմարիտ, անմարմին ի մարմնի երեւեալ, կատարեալ ճշմարտութեամբ եւ աստուածային կատարելութեամբ. ո՛չ երկու դէմք եւ ո՛չ երկու բնութիւնք, քանզի եւ ո՛չ քառս երկրպագել ասեմք զԱստուած եւ զՈրդին Աստուծոյ, եւ ո՛չ զմարդ եւ զՀոգին Սուրբ։ 14  Սակս որոյ * նզովեմք զայսպիսի ամպարշտաւղս , որք մարդ յաստուածային փառաբանութիւնն դնեն։ 15  Զի մեք ասեմք՝ մարդ եղեալ * զԱստուծոյ Բանն առ փրկութիւն մեր, զի նմանութիւն զերկնայնոյն առցուք եւ աստուածազգեսցուք առ նմանութիւն՝ ըստ նմանութեան ճշմարիտ Որդւոյ Աստուծոյ, իսկ * ըստ Մարիամայ՝ Որդւոյ մարդոյ, Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի։
       16  Նորին՝ Յաղագս մարմնանալոյ Աստուծոյ Բանին, եւ Հաւատոց. զ.
       17  Աստուծոյ շնորհաւորապէս պարտ է հաւատալ յաղագս մարմնանալոյն եւ մարդացելոյ Որդւոյն Աստուծոյ՝ Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի, աւրինացն յառաջագոյն գուշակեալ, մարգարէիցն վկայեալ, յառաքելոցն քարոզեալ, եւ նորին Տեառն բանիւ վարդապետեալ եւ գործով զինքն երեւեցուցեալ։
      18  * Ճառք ԺԲ. գլխոց նզովից։
       19  ա. Եթե ոք ասիցէ՝ կարծեաւք երեւեալ զՔրիստոս աշխարհի, եւ ո՛չ խոստովանի զնա մարմնով եկեալ, որպէս եւ գրեալ է նզովեա՛լ լիցի։
       20  բ. Եթե ոք ասիցէ առանց հոգւոյն կամ առանց մտաց զմարմինն Քրիստոսի, եւ ո՛չ խոստովանիցի զնա ըստ ամենայնի կատարեալ՝ զմի եւ զնոյն, որպէս եւ գրեալ է, եղիցի՛ նզովեալ։
       21  գ. Եթե ոք ասիցէ մասն մարդոյ առեալ Քրիստոսի, եւ ո՛չ խոստովանեսցի զնա նմանութեամբ ըստ ամենայնի՝ առանց մեղաց, որպէս եւ գրեալ է , նզովեա՜լ։
       22  դ. Եթե ոք ասիցէ փոփոխելի կամ այլայլելի զՔրիստոս, եւ ո՛չ խոստովանեսցի զնա հոգւով անապական մարմնով, որպէս եւ գրեալ է , եղիցի՛…։
       23  ե. Եթե ոք ասիցէ մարդ կատարեալ զՔրիստոս, բաժանելով զԱստուածն Բան, եւ ո՛չ խոստովանի մի Տէր զՅիսուս Քրիստոս, որպէս եւ գրեալ է, եղիցի՛ նզովեալ։
       24  զ. Եթե ոք ասիցէ փրկեալ զՔրիստոս, եւ ո՛չ խոստովանի զնա փրկիչ աշխարհի եւ լոյս տիեզերաց, որպէս եւ գրեալ է, նզովեա՜լ եղիցի։
       25  է. Եթե ոք ասիցէ՝ այլ է, որ չարչարեցաւն, եւ այլ է, որ ոչն չարչարեցաւ, եւ ո՛չ խոստովանի զնա առանց չարչարանաց՝ զԲանն մարմնով իւրով չարչարեալ առանց փոփոխելոյ, որպէս եւ գրեալ է , եղիցի՛ նզովեալ։
       26  ը. Եթե ոք ասիցէ՝ այլ նախ քան զյաւիտեանս Որդին Աստուծոյ, եւ այլ է որ ի վախճանի, եւ ո՛չ խոստովանի զնա, որ յառաջ քան զյաւիտեանս՝ զնոյն եւ ի վախճանի, որպէս եւ գրեալ է , եղիցի՛ նզովեալ։
       27  թ. Եթե ասիցէ ոք ի սերմանէ առն ծնեալ զՔրիստոս ի Կուսէն, որպէս զամենայն մարդ, եւ ո՛չ խոստովանի զնա ի Հոգւոյն Սրբոյ եւ սրբոյ Կուսէն մարմնացեալ եւ մարդացեալ՝ ի զաւակէ Դաւթի, որպէս եւ գրեալ է, նզովեա՛լ եղիցի։
       28  ժ. Եթե ոք ասիցէ մարդ կատարեալ առեալ Քրիստոսի, իբրեւ զմի ոք ի մարգարէիցն, եւ ո՛չ խոստովանի զնա մարմնով ի Կուսէն լեալ մարդ, ի Բեթղեէմ ծնեալ, ի Նազարեթ սնեալ եւ զարգացումն հասակի ընկալեալ, եւ ժամանակաց թիւ արարեալ, Յորդանիս մկրտեալ եւ ի Հաւրէ վկայեալ, որպէս եւ գրեալ է, նզովեա՜լ եղիցի։
       29  ժա. Եթե ոք ասէ զմարմինն Քրիստոսի նորին բնութեան աստուածութեանն, եւ ո՛չ խոստովանի զնա ի կերպարանի Աստուծոյ նախ քան զյաւիտեանս, եւ զինքն թափելով՝ զկերպարանս ծառայի առեալ, որպէս եւ գրեալ է , նզովեա՜լ։
       30  ժբ. Եթե ոք ասէ անստացական զմարմինն Քրիստոսի, եւ ո՛չ խոստովանի զնոյն զանեղ Աստուած Բանն ի ստացական մարդկութենէս զմարմնաւորութիւն եւ զմարդկանալն ցուցեալ, որպէս եւ գրեալ է, եղիցի՛ նզովեալ։
       * Մեկնութիւն ԺԲ. գլխոց՝ ի ԲԺ. երորդէն սկսեալ, ի ներքուստ մինչեւ յառաջինն։
       32  ժբ. Ո՞րպէս արդեւք անստացական ասէ ոք զմարմինն. քանզի անեղն անխոցելի է, անչարչարելի, անշաւշափելի. իսկ Քրիստոս ի մեռելոց յարուցեալ՝ զտեղիս բեւեռացն եւ զխոցումն տիգին եւ զշաւշափումն մարմնոյն ցուցանէր աշակերտացն, եւ դրաւքն փակելաւք ի ներքս մտեալ՝ այլ զի ցուցցէ զաստուածութեանն գործ եւ զմարմնոյն ճշմարտութիւն։
       33  ժա։ 34  Զիա՞րդ եւ յետ ժամանակին մարմին նորին բնութեանն լինիցի՝ անժամանակ Էի Աստուածութեանն. քանզի նոյն բնութեամբ՝ որ նոյն է էութեամբ եւ մշտնջենաւորութեամբ , անփոփոխաբար։
       35  ժ. Զիա՞րդ ասիցեն մարդ կատարեալ առեալ Քրիստոսի, իբրեւ զմի ի մարգարէիցն, նորին Քրիստոսի մարդ եղելոյ ի Կուսէն մարմնով. յաղագս որոյ գրեալն է եթե՝ Առաջին մարդն յերկրէ հողեղէն . վասն զի ստեղծեալ յերկրէ՝ յերկիր չոգաւ, երկրորդ մարդ լիեալ յերկինս, եւ ասի առաջին Ադամ, որպէս խոստովանի, եթե յառաջնմէն երկրորդն ըստ մարմնոյ. յաղագս որոյ եւ մարդ եւ որդի մարդոյ Քրիստոս։ 36  Այսպէս վկայի, եթե երկրորդն առաջնոյն փրկիչ. վասն որոյ եւ եկն ի յերկնէ իջեալ Բանն եւ մարդ լիեալ՝ յերկինս ել, եւ ասի յերկնէ երկրորդ Ադամ։
       37  թ. Զիա՞րդ ասիցէ ոք արդեւք ի սերմանէ առն լիեալ զՔրիստոս ի Կուսէն սրբոյ . քանզի հրեշտակն, որ աւետարանեաց՝ ի Հոգւոյն Սրբոյ ասաց. եւ Մարիամ ասէ. Զիա՞րդ լինիցի, զի զայր ո՛չ գիտեմ ։ 38  Վասն որոյ դարձեալ՝ Զաւրութիւն Բարձրելոյն հովանի լիցի քեզ, եւ՝ Որ ծնանելոցն է սուրբ է եւ Որդի Բարձրելոյ ։ 39  Եւ Յովսեփայ ասէ։ 40  Մի՛ երկնչիր առնուլ զՄարիամ կին քո, զի ի նմայն ծնեալն ի Հոգւոյն Սրբոյ է. ծնցի որդի եւ կոչեսցի անուն նորա Էմանուէլ՝ ընդ մեզ Աստուած ։
       41  ը. Ո՞րպէս արդեւք լինիցի այլ նախ քան զյաւիտեանս Որդին Աստուծոյ, եւ այլ որ ի վախճանի, ինքնին Տեառնն ասացեալ. Յառաջ քան զԱբրահամ եմ ես . եւ թե՝ ի Հաւրէ ելի եւ եկի, եւ դարձեալ երթամ առ Հայր իմ ։
       42  է. Ո՞րպէս արդեւք ասիցէ՝ այլ է որ չարչարեցաւն , եւ այլ է, որ ո՛չ չարչարեցաւ. Տէրն ասէ. Պարտ է Որդւոյ Մարդոյ բազում չարչարել եւ մեռանել եւ յերրորդ աւուր յառնել . եւ՝ Յորժամ տեսանիցէք զՈրդի Մարդոյ նստեալ ընդ աջմէ Հաւր . եւ՝ Յորժամ եկեսցէ Որդի Մարդոյ փառաւք Հաւր իւրոյ ։
       43  զ. Զիա՞րդ ասիցէ ոք արդեւք փրկեալ զՔրիստոս. իւր Տեառնն ասացեալ է. Ես եմ կեանք . Ես եկի, զի զկեանս ունիցին . եւ՝ Որ հաւատայ յիս, զմահ մի՛ տեսցէ, այլ ընկալցի զկեանսն յաւիտենականս ։
       44  ե. Զիա՞րդ ասիցէ ոք արդեւք մարդ կատարեալ զՔրիստոս՝ բաժանմամբն զմարդն եւ զԱստուածն Բանն. ինքն իսկ Տէրն ասէ. Ընդէ՞ր կամիք զիս սպանանել՝ այր, որ զճշմարտութիւնն ձեզ խաւսեցայ. եւ՝ Զոր լուայ ի Հաւրէ ։ 45  Զի ո՛չ եթե զմարդն ետ յաղագս մեր, այլ զինքն մատնեաց վասն մեր. վասն որոյ ասէ. Քակեցէ՛ք զտաճարս զայս, եւ յերի աւուրս յարուցանեմ զդա. քանզի նա ասէր յաղագս տաճարի մարմնոյ իւրոյ ։
       46  դ. Զիա՞րդ ասիցէ ոք փոփոխելի կամ այլայլելի զՔրիստոս՝ իւր Տեառնն ասացեալ. Ես եմ, եւ ո՛չ փոփոխիմ . եւ դարձեալ՝ Ոչ հոգին նորա թողաւ ի դժոխս եւ ո՛չ մարմին նորա ետես զապականութիւն ։
       47  գ. Զիա՞րդ արդեւք ասիցէ ոք փոփոխելի կամ այլայլելի եւ կամ մասն առեալ Քրիստոսի. իւր Տեառնն ասացեալ է. Զանձն իմ դնեմ յաղագս ոչխարացն , եւ՝ Մարմին իմ ճշմարիտ կերակուր եւ արիւն իմ ճշմարիտ ըմբելի , եւ՝ Որ ուտէ զմարմին իմ եւ ըմբէ զարիւն իմ ունի կեանս յաւիտենականս ։
       48  բ. Զիա՞րդ ասիցէ ոք արդեւք առանց հոգւոյ կամ առանց մտաց զմարմինն Քրիստոսի. քանզի խռովութիւն եւ տրտմութիւն եւ հոգք ո՛չ մարմնոյ առանց հոգւոյ, եւ ո՛չ հոգւոյ առանց մարմնոյ, եւ ո՛չ աստուածութեանն անփոփոխելոյ, եւ ո՛չ կարծեացն ցոյցք, եւ ո՛չ մարդկային տկարութեանս խնդիր, այլ ըստ մեզ չարչարանացս ցոյցս յինքեան առնէր Բանն, ընդունելով զչարչարականն, որպէս եւ գրեալ է՝ Նա զտկարութիւնս մեր էառ եւ զհիւանդութիւնս մեր եբարձ ։ 49  Վասն զի խռովութիւն եւ տրտմութիւն եւ հոգք՝ հոգւոյն են ախտք, իսկ աշխատութիւն եւ քուն եւ խոցումն մարմնոյ՝ տկարութիւն մարմնոյ է։
       50  ա. Զիա՞րդ ասիցէ ոք արդեւք կարծեաւք երեւեալ զՔրիստոս աշխարհի, որ ի Բեթղեէմ ծնաւ եւ ի թլփատութիւն մարմնոյ ածաւ, ի Շմաւոնէ բարձաւ եւ երկոտասան ամ ծնաւղացն հնազանդեաց, եւ Յորդանիս մկրտեցաւ եւ ի խաչին բեւեռեցաւ եւ ի մեռելոց յարեաւ։ 51  Վասն որոյ, թեպէտ եւ ասի՝ Խռովեցաւ հոգւով , տրտմեցաւ անձն իւր, խոցեցաւ մարմնով՝ ըստ մեզ հաստատութիւն չարչարանացն անուանէ, եւ զի ցուցցէ , թե մարդ եղեւ, յաշխարհի մարդկան երեւեցաւ, ըստ նմանութեան՝ առանց մեղաց։ 52  Քանզի ծնաւ ի Բեթղեէմ աստուածավայելչաբար ըստ մարմնոյ. երկնաւոր հրեշտակացն ծանուցեալ՝ զիւրեանց Տէրն աւրհնէին, որ ի մսուր խանձարրաւքն պատեցաւ, որ ասէին՝ Փա՜ռք ի բարձունս, Աստուծոյ, եւ յերկիր խաղաղութիւն ։ 53  Ի Նազարեթ սնեալ աստուածավայելչաբար, ի մէջ վարդապետաց նստեալ՝ հիացուցանէր զնոսա իմաստութեամբ, ի տարաժամ հասակի ըստ մարմնոյ, որպէս աւետարանական բանն թուէ։ 54  Յորդանիս մկրտեցաւ, ո՛չ զի զսրբութիւն ընդունիցի մերձեցեալ, այլ զի սրբութեանն ընդունելութիւն շնորհեսցէ։ 55  Յանապատին փորձեցաւ՝ ո՛չ փորձութեանցն ի ներքս անկեալ, այլ զմեր փորձութիւնն յառաջ կոչելով, զփորձիչն առաջի արկեալ, զի սնոտի ցուցանէ զփորձաւղն։ 56  Վասն որոյ ասէ. Քաջալերեցարո՛ւք, ես յաղթեցի աշխարհի . ո՛չ զաստուածային մարդն առաջի արկեալ, այլ զիւր մարմինն յաղթող ախտիցն եւ մահու եւ ապականութեան ցուցանելով։ 57  Այլ զի՛նչ. ի ձեռն որոյ մարմնոյ մեղք մտին յաշխարհ, եւ մեղաւքն մահ թագաւորեաց ամենայն մարդկան, ի ձեռն նորին մարմնոյ ըստ նմանութեան դատապարտեցին մեղք ի մարմին , եւ յաղթեցի որ մեղացն վերակացու էր. լուծցէ Փրկիչն զմահն, եւ ո՛չ եւս թագաւորեալ, եւ խափանեցի ապականութիւն թաղմամբ մարմնոյն, եւ պտուղ յարութեան եւ ցուցցէ եւ սկիզբն արդարութեանն յաշխարհի նահատակեսցի ի ձեռն հաւատոցն, եւ արքայութիւնն երկնից աւետարանեսցի, եւ Աստուծոյ ընդ մարդկան եղիցի հաղորդութիւն։ 58  Յաղագս այսպիսի շնորհի փառաւորեմք զՀայր՝ զտըւաւղն զնոյն ինքն զՈրդին Միածինն վասն աշխարհի կենաց. փառաւորեմք զՈրդի, որ ետ զինքն վասն մերոյ փրկութեան. փառաւորեմք զՀոգին Սուրբ, որ զաւրացուցանէ եւ կենագործէ զմեզ, եւ տա շնորհս Աստուծոյ ի Աստուծոյ հաղորդութիւնն։ 59  Եւ մի՛ քննեսցուք զաւետարանական բանն՝ ցամաք վաճառիւք եւ անբաւ խնդրովք բանակռովութիւն սերմանելով եւ զխարթ եւ զուղիղ բանն հաւատոցն խոշորացուցանելով, այլ մանաւանդ գործեսցուք զգործս հաւատոցն. զխաղաղութիւն սիրեսցո՛ւք, զմիաբանութիւն ցուցցո՛ւք, զմիաւորութիւն պահեսցո՛ւք, զսէր մշակեսցո՛ւք, որով գոհացեալ լինի Աստուած, որպէս զի ո՛չ է մեզ զժամանակս եւ զժամս, զոր Հայր յորում իշխանութեանն եդ՝ գիտել, այլ հաւատալ, թէ եւ ժամանակի է կատարած եւ հանդերձելոց յաւիտենին երեւումն եւ դատաստանին յայտնութիւն, եւ Որդւոյն Աստուծոյ գալուստ եւ գործոց հատուցումն, եւ արքայութեանն Երկնից ժառանգութիւն։ 60  Նոյնպէս եւ ո՛չ մեր է գիտել՝ զիա՞րդ Որդի Աստուծոյ մարդ եղեւ. քանզի խորհուրդս այս մեծ է, որպէս եւ գրեալ է թէ՝ Զազգն նորա ո՞վ պատմեսցէ, զի բառնան յերկրէ կեանք նորա ։ 61  Այլ հաւատալ, թէ Որդին Աստուծոյ ճշմարտապէս ծնաւ ըստ մարմնոյ՝ մարդ ըստ գործոց, եւ թէ մեռաւ յաղագս մեր, եւ յարեաւ, որպէս եւ գրեալ է , եւ յերկինս ել՝ նստաւ ընդ աջմէ Հաւր , ուստի եկեսցէ դատել զկենդանիս եւ զմեռեալս , որպէս եւ գրեալ։ 62  Մի՛ գուցէ ի մեր բանակռիւ լինելոյ առ միմեանս՝ հայհոյեսցեն ոմանք զհաւատոյն բան, եւ գայցէ ի վերայ ասացեալսն. Յաղագս ձեր յամենայն ժամ անուն իմ հայհոյի [ի] մէջ հեթանոսաց , եւ ի մարդկան, ընդ որ շրջեցաւ ըստ նմանութեան՝ առանց մեղաց։
      1  * Սրբոյն Բարսղի, եպիսկոպոսի Կեսարու Կապուտկացոց՝ Յաղագս Սուրբ Երրորդութեանն։
       2  ԶԱստուած յիշել հանապազ բարեպաշտութիւն է, եւ յագումն ո՛չ ունի զաստուածասէր հոգի. բայց բանիւ անցանել յաղագս Աստուծոյ յանդգնութիւն է՝ մտաւք բազում չափով * յիրացն արժանաւորութենէ ի բաց մնացեալ, եւ դարձեալ բանիւ աղաւտաբար մերձ կացուցանել զիմացեալն։ 3  Արդ, եթե միտք մեր յոլովագոյն ի մեծութենէ ի բաց նուազեալ, իսկ բանն նուազագոյն * եւս է եւ քան զնոյն ինքն զմիտսն. զիա՞րդ ո՛չ հարկաւոր է լռութիւն . մի՛ երբեք բանիցն տկարութեամբ թուեսցի վտանգել եւ յաստուածաբանութեանն սքանչումն։ 4  Արդ, փառաւորելն զԱստուած տենչալի յամենեսին ի բանականսս սերմանեցաւ ըստ բնութեան. իսկ արժանաւորապէս ասել՝ ամենեքեան * նուազեն նմանաբար, եւ յաղագս բարեպաշտութեանն բաղձանայ . այլ յայլմէ զանազանեմք, եթե ո՛չ արդեւք ոք ամպարհաւաճեալ մտամոլոր է զինքն, որպէս եւ կարծել զինքն ի վերայ ծայրագունին ելանել ըմբռմամբ . այլ * որքան թուի յառաջատել ի գիտութեամբ, այնքան առաւել զտկարութիւնս իւր զգասցէ ։ 5  Այսպիսի էր Աբրայամ, այսպիսի էր Մովսէս, յորժամ * զԱստուած տեսանել կարացին, որպէս մարդոյ տեսանել է կարելի. յայնժամ մանաւանդ իւրաքանչիւր ոք զինքն անարգեաց. քանզի Աբրահամ երկիր զինքն մոխիր անուանեաց , իսկ Մովսէս աղաւտաբար ասելով զինքն եւ յամրալեզու . վասն զի տեսանէր զլեզուոյն իւրոյ զտկարութիւն՝ սպասաւորել մեծութեան իմաստիցն ո՛չ կարացեալ։ 6  Այլ սակայն լսելիք բացան այժմ առ աստուածաբանութեան լսելութիւն, եւ յագումն ո՛չ է յեկեղեցւոջ այսպիսեաց լսաւորութիւն , հաստատելով զԺողովողին բան եթե՝ Ո՛չ լցցի ունկն ի լսել . հարկաւոր է ասել՝ ըստ կարի. եւ ասեմք՝ ո՛չ որքան է Աստուած, այլ որքան մեզ հասանի, եւ ո՛չ վասն զի զմիջոց երկնի եւ երկրի * զետեղի՝ անցանել աչաւք զբովանդակն անկարանամք եւ որքան կարիցեմք տեսանել հրաժարեսցեմք ։ 7  Սոյնպէս եւ այժմ սակաւ բանիւք զբարեպաշտութիւնն լցուսցուք , իսկ մեծ բնութեանն թողացուսցուք ունել զամենայն բանի զյաղթանակն. քանզի եւ ո՛չ հրեշտակացն լեզուք ոք երբեք իցեն եւ ո՛չ հրեշտակապետացն՝ հանդերձ ամենայնի միասին բանական բնութեամբն ժողովեալք, յոլով մասամբ հասանել կարասցեն, ո՛չ * զի ամենայնի զինքեանս զուգել։ 8  Իսկ դու եթե կամիս յաղագս Աստուծոյ ասել ինչ կամ լսել, թո՛ղ զմարմինդ քո, թո՛ղ զմարմնական զգայութիւնս , լքցես զերկիր, լքցես զծով, ի ստորեւ քան զքեզ արասցես զաւդդ, զա՛նց արա զժամուց եւ զժամանակաց բարեկարգութեան որ յերկրի զարդք, ի վերոյ քան * զերկին ելցես, զանցցես զաստեղաւք եւ շուրջ զնոսա հրաշալեաւքն՝ զբարեզարդութեամբ նոցա, զմեծութեամբն եւ զպիտոյիւքն, զորս ընձեռեն ամենեցուն, զքաջակարգութեամբ նոցա, զպայծառութեամբն, զդրութեամբն, զշարժմամբն եւ բացատուութեամբ ունին. ըստ ամենայն զանցեալ բանիւ, զերկնաւն ի վեր յառեալ եւ գեր ի վերոյ նորին լինելով՝ յատուկ մտաւք շուրջ տեսցես զանդ գեղեցկութիւնն, զաւրութեանց երկնայնւոյ զպարակցութիւնն՝ զհրեշտակացն, զհրեշտակապետացն, զվերակացութիւնս, զփառս տերութեանցն, զնախանստութիւն աթոռոյն , զզաւրութիւնս, զպետութիւնս, զիշխանութիւնս՝ զանցանելով ըստ ամենայն եւ ի վերոյ քան զբոլոր ստացուածսն . ի վեր * հայեսցիս մտաւք եւ խորհրդաւք, գեր ի վերոյ քան զայսոսիկ զմիտսդ ի վեր բարձրացուցեալ՝ իմասցիս զաստուածային բնութիւնն, կացեալ անփոփոխելի, անայլայլելի, անախտ, պարզ, անշարադիր , անբաժանելի, լոյս անմերձանալի, զաւրութիւն անճառելի, մեծութիւն անհասանելի՝ փառս առաւել փայլեալս, բարութիւն ցանկալի, գեղեցկութիւն անհնարելի՝ * ուժգնաբար ի վարժեցեալ հոգի մերձանալով։
      9  * Անդ՝ Հայր եւ Որդի եւ Սուրբ Հոգի անստացական բնութիւն, տիրական արժանաւորութիւն, բնական բարութիւն։ 10  Հայր ամենեցուն սկիզբն, պատճառ գոլով էիցն, արմատ կենդանութեանց. ուստի յառաջ եկն աղբիւր կենաց՝ իմաստութիւն, զաւրութիւն, պատկեր անայլայլելի անտեսանելւոյն Աստուծոյ, ի Հաւրէ ծնեալ Որդի, կենդանի Բան, Աստուած եւ Էն եւ առ Էն Աստուած։ 11  Էն ո՛չ լինելով գոյացեալ նախ քան զյաւիտեանս, ո՛չ առստացեալ * զՈրդի զկնի, ո՛չ ստացուած, արարիչ՝ ո՛չ արարած, ստացաւղ եւ ո՛չ ստացուած։ 12  Ամենայն էր , որ ինչ է * Հայր. Որդի ասացի եւ Հայր, պահեա՛ ինձ զայսոսիկ զառանձնաւորութիւնս . բայց մնալովն ի գոլն Որդի՝ ամենայն է, որ ինչ է Հայր, ըստ իւրում ձայնի Տեառնն՝ ասելով. Ամենայն, զոր ունի Հայր՝ իմ է . քանզի Էին պատկեր է, որ ինչ է նախատպին դիմաց . վասն զի՝ Տեսաք, ասէ աւետարանիչն, զփառս նորա՝ զփառս իբրեւ զՄիածնի առ ի Հաւրէ, լի շնորհաւք եւ ճշմարտութեամբ ։ 13  Այս է, ո՛չ ի պարգեւէ եւ ի շնորհէ տուեալ նմա սքանչելեացն, այլ ըստ բնական հաւասարութեանն ունելով Որդւոյ զհայրենի Աստուածութեանն պատիւ. քանզի առնուլ հասարակ առստացուածն, իսկ ունելն ի բնութենէ ծնիցելոյն յատուկ։ 14  Արդ, իբրեւ Որդի բնաբար ստացաւ զՀաւրն, եւ իբրեւ զՄիածին զբովանդակ ունի յինքեան բովանդակելով, ո՛չ ուրուք բաժանեցելոյ առ այլ. զի ի նմին իսկ յՈրդւոյ անուանէ վարդապետիմք, զի բնութեան է հաղորդ, ո՛չ հրամանաւ ստացեալ, այլ ի գոյացութենէն պայծառացեալ՝ * անբաժանաբար, անժամանակապէս ընդ Հաւր միաւորեալ, զոյգ բարութեամբ, զոյգ զաւրութեամբ հաղորդ փառացն. քանզի ո՞ * այլ կնիք եւ պատկեր * բովանդակ յինքեան ցուցանելով զՀայր. եւ որքան զքեզ զկնի այսոցիկ ի մարմնական պատրաստութենէս խաւսի՝ զմարդկային փրկութիւնն տնաւրինելով, Էն մարմնով երեւեալ մեզ ցուցաւ, առաքեալ ասելով զինքն , եւ ո՛չ կարել յինքենէ առնելոյ , եւ պատուիրան առեալ , եւ որքա՛ն * այսպիսիք՝ մի՛ քեզ ընձեռեսցեն պատճառս առ ի փոքրկացուցանել զՄիածնին աստուածութիւնն։ 15  Քանզի * ո՛չ առ քո տկարութիւնդ խոնարհումն նուազութիւն պարտի լինել արժանաւորութեան զաւրաւորին. այլ զբնութիւն մեծվայելչաբար , իսկ զխոնարհագոյն բանսն ընկա՛լ տնաւրինաբար։ 16  Յաղագս որոյ, եթե կամեսցուք ի մերձակայիս հաւաստեաւ պատմել, մոռանամք արդեւք զմեզ ինքեան , բազում ինչ եւ անբաւ յոլովութիւն բանից ի ներքս ածեալ * ի պատճառ. այլ յառաջիկայն վերստին երթիցուք, զի միտք կարիցին ի նիւթականացն մաքրանալ եւ զամենայն զիմանալի ստացուածն լքանել. որպէս ձուկն ի խորոց ինչ առ վերին երեւութիւնն ղուղեսցուք՝ ի մաքրութիւն ստացուածի լիեալք։
       17  Անդ տեսանիցէք զՍուրբ Հոգին, ուր Որդին եւ Հայրն, զամենայն ունելով եւ նա, գոյակից ըստ բնութեանն բարութիւնն , զուղղութիւնն, զսրբութիւնն, զկենդանութիւնն։ 18  Քանզի՝ Հոգի քո, ասէ, բարի *. եւ դարձեալ՝ Հոգի ուղիղ . եւ դարձեալ՝ Հոգի քո սուրբ . եւ առաքեալ՝ Աւրէնք հոգւոյն կենդանութեան ։ 19  Այսոքիկ ոչինչ ի վերայ ստացեալք նմա, եւ ո՛չ զկնի լիեալ է, այլ որպէս * անբաժանելի է հրոյ ջեռուցանել եւ լուսոյ պայծառացուցանելն, նոյնպէս եւ Հոգւոյն սրբելն եւ կենագործելն՝ ուղղութիւն, բարութիւն ։ 20  Արդ, անդ եկաց Հոգին Սուրբ , անդ՝ յերանելի բնութեանն, ո՛չ ընդ բազումս թուեալ, այլ * յԵրրորդութեան նստեալ, միաբար պատմեալ՝ ո՛չ շուրջ ըմբռնեալ բաղկացութեամբքն։ 21  Քանզի, զորաւրինակ Հայր մի եւ Որդի մի, սոյն[պէս ] մի եւ Հոգին Սուրբ։ 22  Իսկ սպասաւորական հոգիքն ըստ իւրաքանչիւրում կարգի բազմութիւն մեզ երեւի դժուարաթուելի։ 23  Արդ, մի՛ խնդրեր ի ստացուածի զառաւելն քան զստացուածն, եւ մի՛ * ի վայր ածեր զսրբաւղն ընդ սրբեալսն։ 24  Նա լնու զհրեշտակս, լնու զհրեշտակապետս, սրբէ զզաւրութիւնս, կենագործէ զամենայն։ 25  Սա յամենայն ստացուածս բաժանեալ, յամեն եւ այլազգաբար յայլմէ ընկալեալ՝ ամենեցուն * զիւրմէ շնորհսն տայ, եւ ո՛չ ծախի * յընդունաւղսն, եւ ինքնն է աննուազ։ 26  Զորաւրինակ արեգակն պայծառացուցանելով զմարմինս եւ զանազանաբար ըմբռնեալսն , ոչինչ նուազէ յընդունողացն, սոյնպէս Հոգի Սուրբ ամենեցուն զառ յինքենէ շնորհսն ընձեռելով՝ անաղաւտելի մնայ եւ անբաժանելի, զամենեսեան լուսաւորէ առ ի յԱստուծոյ իմաստսն. շնչի ի մարգարէսն, զաւրինադիրն իմաստնացուցանէ, զաւրացուցանէ զթագաւորսն, զքահանայս կատարէ, հաստատէ զարդարսն, պարկեշտացուցանէ զողջախոհս, գործէ * զշնորհս բժշկութեան, կենդանիս առնէ զմեռեալս, լուծանէ զկապեալս, ուղղէ զվայրանգեալսն , որդեգրէ զաւտարացեալսն։ 27  Զայսոսիկ վերստին * գործէ ծննդեամբ. եթէ զմաքսաւորն ըմբռնէ, հաւատացեալ աւետարանիչ ցուցանէ. եթե ի ձկնորսի լինի՝ աստուածաբան կատարէ. եթե զհալածիչն գտանէ ապաշաւեալ՝ առաքեալ հեթանոսաց գործէ, քարոզ հաւատոյն , անաւթ ընտրութեան։ 28  Սովաւ տկարք զաւրանան եւ աղքատք ճոխանան, տգէտք բանիւ իմաստնագոյնք են քան զիմաստունս։ 29  Պետրոս եւ նա ի տկարութեան մարմնի էր, այլ բնակեցելոյ ի նմա շնորհի Հոգւոյն՝ անկեալ ի մարմնոյն ստուեր * զհիւանդութիւնն ի բաց հալածէր աշխատեցելոցն։ 30  Աղքատ Պետրոս եւ Յովհաննէս, զի ո՛չ ունէին արծաթ եւ ոսկի, այլ շնորհէին ողջութիւն՝ քան զբազում ոսկի պատուականագոյն. վասն * զի յոլովից առնլով ոսկի կաղն * եւ մուրացիկն, իսկ ի Պետրոսէ ընկալեալ շնորհս՝ * դադարեալ ի մուրանալոյ, վազելով իբրեւ զեղջերու եւ աւրհնելով զԱստուած։ 31  Ո՛չ գիտէր Յովհաննէս զաշխարհիս իմաստութիւնն, այլ խաւսէր զբանս զաւրութեամբ Հոգւոյն, յորս եւ ո՛չ մի իմաստութեան համեմատել կարէ։ 32  Սա եւ յերկնի եկաց եւ զերկիր ելից, եւ ամենայն ուրեք մերձ է * եւ ո՛չ պարունակի բովանդակ, յիւրաքանչիւրում ընտանենայ եւ բովանդակ է ընդ Աստուծոյ, ո՛չ սպասաւորաբար պաշտէ զպարգեւսն, այլ ինքնիշխանաբար բաժանէ զշնորհսն. քանզի բաժանէ, ասէ, իւրաքանչիւր ումեք՝ որպէս եւ կամի , եւ առաքի տնաւրինաբար, իսկ մերձ լինի * ինքնն իշխանապէս։ 33  Զսա մերձ գոլ յանձինս մեր աղաւթեսցուք, եւ ո՛չ զմի ժամանակ զմեզ լքանել. շնորհաւք Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի , որում փա՜ռք յաւիտեանս . ամէն։
      1  * Բարսղի եպիսկոպոսի ուղղափառի եւ Ապաւղինարի հերձուածողի վիճաբանութիւն։
      2  * Բարսեղ ասէ։ 2  Մարմին մարդկայի՞ն ունէր Քրիստոս, թէ ո՛չ։
       3  Ապաւղինար ասէ. Ո՛չ։
       4  Ուղղ. Բնութեա՞մբ, եթե միաւորութեամբ տնաւրէնութեա՞նն։
       5  Ապաւղինար ասէ. Միաւորութեամբ տնաւրէնութեանն։
       6  Ուղղ ասէ. Ապա ուրեմն բնութեամբ մարդկային, եւ միացուցանելով տնաւրէնութեանն աստուածային։
       7  Ապաւղ . Այո՛։
       8  Ուղղ. Եւ համաբնութի՞ւն մեզ։
       9  Ապաւղ. Որ ի Մարիամայ մարմինն՝ համաբնութիւն մեզ։
       10  Ուղղ. Ձայնակի՞ց ուրեմն մեզ * լիցիս յայսմ։
       11  Ապաւղ. Թե այդպէս՝ այո՛։
       12  Ուղղ. Արդ, տեսցուք յաղագս անձինն։
       13  Ապաւղ. Տեսցուք։
       14  Ուղղ. Անձնաւո՞ր * մարմինն էր, եթե առանց հոգւոյ։
       15  Ապաւղ . Հոգեւոր։
       16  Ուղղ. Հոգի ունէր՝ յայտ է ահա։
       17  Ապաւղ. Ո՛չ ։
       18  Ուղղ. Եւ զիա՞րդ հոգեւորն ո՛չ ունէր հոգի։
       19  Ապաւղ. Աստուածային էր հոգեւորութեամբ հոգիացեալ։
       20  Ուղղ. Իսկ դու անաստուածութեա՞մբ հոգիացար։
       21  Ապաւղ. Բնաբար անձնացայ։
       22  Ուղղ. Առանց Աստուծոյ զաւրութեա՞նն։
       23  Ապաւղ. Այլ ո՛չ այսպէս Տէրն. քանզի յայնոսիկ անձն բանական ի մարմնի միանալով՝ հրամանաւ Աստուծոյ մարդ կատարէ. իսկ Քրիստոս ո՛չ այսպէս. այլ Աստուած * Բանն ի մարմնի միացեալ՝ մարդ կատարեաց զԱստուածն։
       24  Ուղղ. Ուրեմն զա՞յն ասես աստուածային անձնաւորութիւն։
       25  Ապաւղ. Եւ ամենեւին իսկ։
       26  Ուղղ. Փոխանակ անձի՞ն ուրեմն էր Բանն։
       27  Ապաւղ . Այո՛։
       28  Ուղղ. Իսկ ո՞ էր, որ ասէրն. Զանձն իմ ո՛չ ոք բառնայ յինէն. յորժամ կամիմ՝ դնեմ զնա, եւ յորժամ կամիմ՝ առնում զնա . մարմի՞նն է, եթե Բանն։
       29  Ապաւղ . Բանն։
       30  Ուղղ. Զո՞ր անձն. զոր ո՞չ ունէրն, թե զոր ունէ՞րն։
       31  Ապաւղ. Զմարդկային կենացն ասէր։
       32  Ուղղ. Եւ կարելի՞ զմարդկային կեանսն գոլ առանց մերձաւորութեան անձինն։
       33  Ապաւղ. Ամենեւին իսկ. քանզի Աստուած Բանն ինքն ի վերայ երկրի երեւեցաւ եւ ընդ մարդկան շրջեցաւ։
       34  Ուղղ. Երեւեցաւ բնութեամբ անտեսանելին՝ զիա՞րդ։
       35  Ապաւղ . Մարմնով։
       36  Ուղղ. Արդ, որպէս * մարմնոյ երեւելն, սոյնպէս եւ անձին շրջելն. անկարելի է բնութեամբ անտեսանելոյն տեսանիլ, եթե ո՛չ միասցի ի մարմնի, որ * կարէն երեւելի լինել, եւ անկարելի բնութեամբ անչարչարելոյն չարչարել եւ շրջել ընդ մարդկան, ո՛չ միացեալ մարմնի անձնաւորի . իսկ մարմին * անձնաւորի հոգի ունել, եթե կամիս եւ եթե ո՛չ կամիս։
       37  Ապաւղ. Մա՞րդ ուրեմն չարչարեցաւ յաղագս մեր։
       38  Ուղղ. Մի՛ լիցի. այլ Աստուած կամելով երեւել՝ * միացոյց ինքեան մարմին, զկարելին երեւել, եւ կամելով չարչարել՝ միացոյց ինքեան մարմին անձնաւոր, զկարելին չարչարել. ո՛չ յառաջագոյն զգոյացեալն եւ յայնժամ * ըստ առաքինութեան միաւորեալ, եւ ո՛չ ի մարդոյ պարզաբար Մարիամայ . այլ յառաջագոյն զնա սրբեալ , յայնժամ ի նմա ընկալաւ Աստուծոյն Բան զմարդկութիւնն եւ միացոյց ինքեան ըստ տնաւրէնութեանն՝ հոգեւոր մարմին, որպէս զի գոլ զմի եւ նոյն Աստուած եւ մարդ։
       39  Ապաւղ. Անձնաւոր մարմին մա՞րդ է։
       40  Ուղղ. Ո՞չ պարզաբար զհոգեւոր մարմին ասեմ մարդ, այլ մարդկային մարմինն անձնաւոր լիեալ՝ մարդ է։
       41  Ապաւղ. Մարդ Յիսո՞ւս է։
       42  Ուղղ. Միաւորեալ Բանին։
       43  Ապաւղ. Ապա ուրեմն ո՛չ է Յիսուս մարդ։
       44  Ուղղ. Առանց Բանի ո՛չ գիտեմ զնա մարդ եղեալ, քանզի զզոյգութիւնն իւր միաւորութեամբ Բանին ծանեայ։
       45  Ապաւղ. Ապա ուրեմն փոխանակ բանականի՞ն էր Բանն։
       46  Ուղղ. Ո՛չ, այլ բանականին էր Բանն՝ միաւորելով յինքեան, եւ բանականաւն եկն ի կամաւոր չարչարանս։
       47  Ապաւղ. Միտս զմարդո՞յ ուրեմն ունէր Քրիստոս։
       48  Ուղղ. Մի՛ ասեր Քրիստոս բաժանելով զմիտս ունէր. քանզի երկոքին՝ միտքն եւ Բանն, ասի Քրիստոս. եւ այսպէս միտս մարդոյ ասեմ, յորում էր Բանն, որպիսիքս տան բանին, ասացաք՝ մարմին մարդկային բնութեամբ եւ տնաւրէնութեամբ Աստուծոյ . սոյնպէս եւ զանձն բնութեամբ զմարդկային, իսկ տնաւրէնութեամբ զԱստուծոյ, եւ միտս մարդկային՝ բնութեամբ եւ տնաւրէնութեամբ Աստուծոյ։ 49  Եւ զորաւրինակ * մարմին նորա ո՛չ ետես զապականութիւն, սոյնպէս եւ ո՛չ միտքն արարին զմեղս. եւ որպէս հարկաւոր է բնութեամբ զմարդկային * մարմինն եւ յԱդամայ ի * մարմնոյ եւ յարենէ ունել զբնութիւնն, նոյնպէս հարկաւոր է զմարդկային անձնն բանական գոլ։ 50  Եւ դարձեալ ասեմ. զորաւրինակ մարմինն բնութեամբ մարդկային էր եւ միաւորութեամբ տնաւրէնութեամբն աստուածային, սոյնպէս եւ * միտք՝ բնութեամբ միաւորութեանն աստուածային միտք։
       51  Ապաւղ. Երկո՞ւք ուրեմն կատարեալ ։
       52  Ուղղ. Երկուց * գոյացութեանցն կատարելոցն միաւորութիւն։
       53  Ապաւղ. Երկու կատարեալք մի կատարեալ ո՛չ լինին։
       54  Ուղղ. Առ մարդկան արդեւք անկարելի լինել, բայց առ ի յԱստուծոյ կարելի։
       55  Ապաւղ. Զիա՞րդ կարելի։
       56  Ուղղ. Որպէս կուսին ծնանելն, որպէս ի վերայ ծովուն գնալն, որպէս դրաւքն փակելովք մարմին թանձրամասն մտանել * ի մարմնոյ եւ յոսկերաց հաստատեալն։ 57  Արդ, զորաւրինակ այսոքիկ կարելիք Աստուծոյ, եւ նո՛յնք։
       58  Ապաւղ. Մա՞րդ ուրեմն ծնաւ Մարիամ։
       59  Ուղղ. Սոսկ ո՛չ, այլ Աստուած մարդացեալ. քանզի յառաջագոյն ընդ նմա Տէրն աստուածաբար եւ յայնժամ ի նմանէ տնաւրինաբար մանուկ, յաղագս որոյ եւ Աստուածածին Մարիամ։
       60  Ապաւղ. Մա՞րդ ուրեմն խաչեցաւ յաղագս մեր։
       61  Ուղղ. Սոսկ ո՛չ, այլ Աստուած էր Աստուծոյ Որդին, եւ կամեցեալ խաչել յաղագս մեր՝ միացոյց ինքեան մարմին անձնաւոր, բանական՝ զկարելին խաչել հանդերձ կամաւոր չարչարանաւքն։
       62  Ապաւղ. Ընդէ՞ր ասես խաչեցեալ՝ հանդերձ չարչարանաւք. այլ է խաչն, եւ այլ է չարչարանսն կամաւորս։
       63  Ուղղ. Կարի՛ քաջ։
       64  Ապաւղ . Զիա՞րդ։
       65  Ուղղ. Զի մարմին * հոգեւոր խաչել կարէ, իսկ չարչարանս ընդունել կամաւորապէս ո՛չ կարէ, որ * ո՛չ է հոգեւոր բանական, եւ այս է ամպարշտութիւն ասողացն, եթե հոգի ո՛չ ունէր. քանզի մարմնոյ ո՛չ կարացելոյ զգալ զկամաւոր չարչարանսն առանց հոգւոյ, հարկաւոր է Բանին , փոխանակ հոգւոյն լեալ՝ * ընդունել չարչարանս, կամ ո՛չ բնաւ գոլ զգայութիւն կամաւոր չարչարանացն։
       66  Ապաւղ. Եւ ո՞չ չարչարեցաւ Բանն։
       67  Ուղղ. Միացուցեալ յինքեան զկարելին չարչարել, որպէս զի գոլ զչարչարանս տնաւրէնութեանն, եւ ո՛չ բնութեան Բանին. զորաւրինակ վաստակեաց յուղեգնացութեանն՝ ո՛չ բնութիւն աստուածութեանն, այլ միաւորութիւն տնաւրէնութեանն. սոյնպէս եւ չարչարեցաւ՝ ո՛չ բնութեամբ աստուածութեանն, այլ միաւորութեամբ տնաւրէնութեանն։ 68  Ապա թէ ո՛չ, արար զերկին եւ զեկիր առանց աշխատութեան եւ գնայ ի վերայ թեւոց հողմոց , զիա՞րդ արդեւք աշխատեցաւ, եթե ո՛չ միացոյց ինքեան զկարելին վաստակել մարմինն . զի մարմին առանց հոգւոյ ո՛չ աշխատի եւ ո՛չ վաստակէ։ 69  Եւ զորաւրինակ նորա մարմին է, զոր միացոյց * ինքեան հոգեւոր մարմին՝ ո՛չ բնութեամբ, այլ տնաւրէնութեամբ, սոյնպէս նորա աշխատութիւնն, վաստակն ո՛չ բնութեամբ, այլ տնաւրէնութեամբ միաւորութեանն, եւ նորին չարչարանքն ո՛չ բնութեամբ. քանզի անչարչարելի է աստուածութիւնն , այլ * տնաւրէնութեամբ միաւորութեանն։ 70  Վասն զի յաղագս * չարչարանաց է միաւորութիւնն եւ յաղագս * փրկութեան չարչարանքն. քանզի կեցուցանել կամելով՝ չարչարեցաւ, եւ չարչարել կամելով՝ միացոյց, եւ միացուցեալ՝ ո՛չ եթող. զի՝ * Սոյնպէս եւ եկեսցէ, զորաւրինակ տեսէք զնա երթեալ յերկինս . եւ՝ * Հայեսցին յոր խոցեցինն ։
       71  Ապաւղ. Այլազգաբար արդեւք ո՞չ կարէր ապրեցուցանել։
       72  Ուղղ. Այլ այնպէս կամեցաւ ապրեցուցանել՝ յիմարութեամբ քարոզութեանն։
       73  Ապաւղ. Եթէ զմիտս մարդոյ ունէր՝ * կարէ՞ր արդեւք մեղանչել։
       74  Ուղղ. Եթե ո՛չ էր միացեալ աստուածութեամբն միտքն՝ այո՛։
       75  Ապաւղ. Փոփոխելի՞ ուրեմն էր Քրիստոս։
       76  Ուղղ. Մի՛ լիցի։
       77  Ապաւղ. Զի եթե կամէր մեղանչել՝ փոփոխելի էր։
       78  Ուղղ. Յիշեա՛ զասացեալսն . քանզի ասացի, եթե ո՛չ էր միացեալ՝ այո՛. զի Քրիստոս Յիսուս առանց միաւորութեան ո՛չ իմանի Քրիստոս Յիսուս, այլ Աստուած * Բան եւ Որդի Աստուծոյ գոյացեալ։ 79  Եթե կարասցես գտանել անձնաւոր մարմին առանց միաւորութեան՝ իմա ՛ փոփոխումն. ապա թե միանգամայն մարմին՝ միանգամայն Աստուծոյ Բանին մարմին * հոգեւոր, բանական, զի՞ խնդրես փոփոխումն։
       80  Ապաւղ. Թե զմիտս մարդոյ ունէր, եւ զմոռացումն եւ զանգիտութիւն ունէր եւ մեղանչել կարէր։
       81  Ուղղ. Եթե ո՛չ էր միացեալ աստուածութեամբն՝ այո՛. եւ դու մի՛ ասեր միտս մարդոյ, քանզի ո՛չ զայլոյ ուրուք մարդոյ ունէր միտս։
       82  Ապաւղ. Եթե զմարդկային միտս ընկալաւ Բանն, զորաւրինակ եւ զմարդկային միտս, զիա՞րդ կարէր մարդկային միտքն ո՛չ փոփոխել։
       83  Ուղղ. Որպէս մահկանացուս այս զգենլով զանմահութիւն՝ ո՛չ եւս մեռանի, եւ ապականացուն զգենուլ զանապականութիւն՝ ո՛չ եւս ապականի, սոյնպէս եւ միտք աստուածացեալ , միաւորութեամբ Աստուծոյ Բանին՝ ո՛չ փոփոխի։
       84  Ապաւղ. Ապա ուրեմն եւ սուրբքն * անփոփոխելի՞ս ունին զմիտսն։
       85  Ուղղ . Ո՛չ։
       86  Ապաւղ. Ընդէ՞ր. ո՞չ ի նոսա էր Բանն։
       87  Ուղղ. Այլ ի սուրբսն ո՛չ ըստ միաւորութեան էր, այլ ըստ Հոգւոյ շնորհի, զանազանաբար ի նոսա նորա զաւրանալով. իսկ աստ ամենայն լիութիւն աստուածութեանն. եւ սուրբքն * ընդունակ էին, իսկ աստ Բանն ընկալաւ զմարդկութիւնն։
       88  Ապաւղ. Ասաց արեան եւ մարմնոյ, որպէս գրեցաւ։
       89  Ուղղ. Սովորութիւն է Գրոց զբովանդակ մարդն մարմին եւ արիւն կոչել, որպէս յորժամ ասէ՝ * Ոչ վերագրեցին մարմնոյ եւ արեան . եւ՝ Ի վերջին աւուրս հեղից յՈգւոյ իմմէ ի վերայ ամենայն մարմնոյ , եւ դարձեալ՝ Ո՛չ մնասցէ հոգի իմ ի մարդկանդ յայդմիկ, յաղագս գոլ զդոսա մարմինս *, եւ որ ինչ այսպիսիք։
       90  Ապաւղ. Զի՞նչ են, որ սուրբքն ընկալան, եւ Աստուած Բանն ո՛չ ընկալաւ. զի՞նչ է զանազանութիւնն։
       91  Ուղղ. Զի սուրբքն յառաջագոյն գոյացեալք եւ յայնժամ ընկալան զԱստուած Բանն. իսկ աստ ո՛չ այսպէս, այլ որ էր նախ քան զյաւիտեանս Աստուածն Բան՝ կամեցեալ մարդանալ, սրբեաց զԿոյսն եւ միացոյց ինքեան ի նմանէ մարմին. զի ո՛չ յառաջագոյն գոյացեալ եւ յայնժամ միացեալ, այլ * ի նմին գոյութենէ միացոյց։
       92  Ապաւղ. Երկո՞ւք ուրեմն * իշխանականք էին ի մարմնին՝ Աստուած Բան եւ միտք մարդկայինք։
       93  Ուղղ. Այլ ինքն Բանն առաջնորդէր մտացն։
       94  Ապաւղ. Զիա՞րդ կարէր։
       95  Ուղղ. Զորաւրինակ սպիտակութիւն ասուոյն՝ ներկեալ գունով ծիրանեաւ , ո՛չ երկու գոյն է, այլ մի, նոյնպէս միտք պայծառացեալք եւ աստուածացեալք մի է, եւ ո՛չ եւս երկուք առաջնորդականք։ 96  Քանզի ո՛չ այլ ինչ կամին միտքն եւ այլ ինչ Բանն, այլ որպէս երաժշտականն եւ գործին ո՛չ երկու * երաժշտականք, սոյնպէս Բան եւ միտքն մարդկայինք ո՛չ երկու իշխանականք . քանզի փոխանակ գործւոյ * մարդկային մտաւքն վարէր Բանն։
       97  Ապաւղ. Այլ * գործն երաժշտականի առանց մտաց է։
       98  Ուղղ. Երաժշտականն մահկանացու, իսկ աստ Բանն անմահ էր, մտաւքն վարի գործեաւ . եւ զորաւրինակ ի մեզ միտքն * մարմնով վարին գործեաւ, զի ի ձեռն մարմնոյն է կատարելութիւնն , նոյնպէս եւ անդ Բանն մտաւքն վարէր գործեաւ . զի ի ձեռն մտացն կատարելութիւն։
       99  Ապաւղ. Եւ զի՞նչ եւս մարմնոյն պէտք ։
       100  Ուղղ. Յաղագս բազմաց. զի երեւել կամեցաւ եւ զի երկաքանչիւրովք էր կորուսեալն՝ նմանեաւն զնմանն ապրեցուսցէ * խաչիւ, եւ կամաւոր չարչարանսն մտաւք վարեցաւ, եւ կամաւոր չարչարանաւքն հաճեցաւ, որպէս յառաջն ասացի՝ գործեաւ, իսկ ի մարմնականսն մարմնով, եւ այսպէս խնդրելով եւ գտանելով՝ միացոյց եւ ապրեցոյց զկորուսեալսն։
       101  Ապաւղ. Որո՞վ ասես մարմնականաւք։
       102  Ուղղ. Խաչիւն, թաղմամբն, դնելովն , շաւշափմամբն, կերակրովն , ըմբելեաւն, եւ որք այդոցիկ զհետ գան ։
       103  Ապաւղ. Աստուա՞ծ էր Բանն, որ ծնաւ ի Մարիամայ։
       104  Ուղղ. Ծնեալն ի Մարիամայ էութիւն ի նորա բնութենէն ո՛չ էր * Աստուած բնաբար, այլ միաւորութեամբ տնաւրէնութեանն։
       105  Ապաւղ. Եւ զիա՞րդ՝ Աւրհնեալ պտուղ որովայնի քո , ասի։
       106  Ուղղ. Վասն զի՝ որ ի բնութենէ Հաւր էր Աստուած Բանն, ի բնութենէ Մարիամայ էառ զպատկեր ծառայի, եւ ձեւաւք գտեալ իբրեւ զմարդ՝ պտուղ որովայնի նորա գտաւ։
      107  * Ապաւղ. Յարեցա՞ւ ուրեմն Բանն ծնեալ ի մարմինն, որ ի Մարիամա, իբրեւ զկենդանի։
       108  Ուղղ. Իբրեւ զկենդանի ո՛չ գրեցաւ, այլ իբրեւ Աստուած ի տաճարի կենդանւոջ։
       109  Ապաւղ. Եւ յիւրաքանչիւր ումեք ի սրբոցն * այսպէ՞ս բնակեցան, որպէս ի տաճարի կենդանւոջ։
       110  Ուղղ. Ո՛չ այսպէս. քանզի իւրաքանչիւր ոք սրբոցն այնքան եղեն տաճարք, որք կարացին առաքինութեամբ եւ ճգնութեամբ ուղղել, իսկ աստ ամենայն լիութիւն աստուածութեանն բնակէ. եւ սուրբքն զպատկեր Աստուծոյ առին՝ առաքինութեամբ ուղղեալք, բայց աստ Բանն պատկեր ծառայի էառ։
       111  Ապաւղ. Այն, որ ի հոգւոյ եւ ի մարմնոյ գոյացաւ տաճար՝ մա՞րդ է ։
       112  Ուղղ. Թէ առանց Բանին էր՝ այո՛. իսկ եթե ո՛չ է, յորժամ առանց Բանին * ի մարմնի՝ ո՛չ էր մարդ սոսկ, այլ Աստուած՝ միաւորութեամբ Բանին։
       113  Ապաւղ. Ծնեալն ի Մարիամայ տաճար * էր ա՞յնմ, որով ամենայնքն։
       114  Ուղղ. Ծնեալն ի Մարիամայ տաճար ո՛չ թափուր * եւ ունայն ծնաւ, այլ հանդերձ բնակչաւն. յաղագս որոյ եւ ինքն է Յիսուս, որով ամենայնք։ 115  Արդ, ո՛չ զտաճարն կոչեմք Յիսուս՝ առանց Բանին, եւ ո՛չ զԲանն առանց տաճարին. այլ յայնմհետէ Յիսուս Բան կոչեցաւ, յորմէ հետէ բժշկեաց զխորտակումն ժողովրդեանն իւրոյ. եւ յայնժամ բժշկեաց, յորժամ * արժանի արար զպատկեր ծառայի առնուլ։ 116  Արդ, այս Բան, որ այժմ Յիսուս յաղագս տնաւրէնութեանն կոչեցաւ՝ նոյն է, որով ամենայնք։ 117  Եւ * որպէս հրացեալ երկաթ հուր եւ երկաթ իմանամք, սոյնպէս զՅիսուս՝ զԱստուած Բան մարդացեալ։
       118  Ապաւղ. Տաճա՞րն, որով ամենայնք, թե ո՞ր ի տաճարին։
       119  Ուղղ. Մի՛ բաժաներ զտաճարն ի բնակաւղէն. զի թէ որ յարին ի Տէր մի հոգի է, բազում եւս առաւել յորժամ Տէրն ասի , եւ հաւատարիմ է միաւորեալ պատկեր ծառայի՝ միեւնոյն Աստուած եւ մարդ։
       120  Ապաւղ. Ո՛չ ուրեմն է մարդ ծնեալն Մարիամայ ։
       121  Ուղղ. Միայն մարդ՝ ո՛չ։
       122  Ապաւղ. Այլ եւ զի՞նչ։
       123  Ուղղ. Եւ Աստուած. քանզի * ո՛չ է միայն մարմին * Իսահակ ծնեալ յԱբրահամէ, եւ ո՛չ այլ ոք ի մարդկանէ, այլ մարդ ի մարդոյ ծնեալ. իւրաքանչիւր ոք ի մէնջ ո՛չ ծնեալ ոգւոյն բանականի ի յոգւոյն բանականէ, եւ սակայն մարդ յանձնէ բանականէ եւ ի մարմնոյ գոյանայ։ 124  Սոյնպէս եւ Աստուած ասեմ զ՚ի Մարիամայ * ծնեալ հոգւոյ եւ մարմնի միացեալն. վասն զի, զորաւրինակ միացեալ * ոգի ի մարմնի ծնանիմք ի ձեռն կնոջ, սոյնպէս միացեալ Աստուած Բանն ոգւոյ եւ մարմնոյ՝ ծնաւ Աստուած եւ մարդ ի ձեռն կնոջ։
       125  Ապաւղ . Եւ սակայն՝ ի կնոջէ գրեցաւ։
       126  Ուղղ. Ի կնոջէ ըստ մարմնոյ, ի ձեռն կնոջ ըստ հոգւոյ։
       127  Ապաւղ. Իւր որդի Աստուծոյ ուրեմն յաղագս * մերոյ է Բա՞նն, եթե մա՞րդն։
       128  Ուղղ. Իւր Որդին Աստուծոյ նոյն ինքն է, որ խոնարհեցոյց զինքն, զպատկեր ծառայի առնլով, եւ նովիմբ ծառայական պատկերաւն գտաւ։
       129  Ապաւղ. Ո՞չ ծնեալն ուրեմն ի Մարիամայ Յիսուս, այլ ծնեալն ի ձեռն նորա Բանն ինքն զինքն խոնարհեցոյց մինչեւ ի մահ։
       130  Ուղղ. Մի՛ բաժաներ զընտանեցեալ միաւորութիւնն. քանզի ասացի, թե նոյն ինքն է իւր Որդին եւ ի Մարիամայ ըստ մարմնոյ, եւ ի ձեռն նորա ըստ հոգւոյ։
       131  Ապաւղ. Որ ի ձեռն նորա՞ արդեւք Բանն խոնարհեցոյց զինքն մինչեւ ի մահ։
       132  Ուղղ . Որ ի ձեռն Մարիամայ Աստուած Բանն՝ ո՛չ կարելով բնութեամբ աստուածութեանն խոնարհիլ մինչեւ ի մահ, էառ ինքեան ի Մարիամայ անձնաւոր մարմին՝ զկարելին խոնարհել մինչեւ ի մահ, որ է պատկեր ծառայի։
       133  Ապաւղ. Աստուա՞ծ ուրեմն մեռաւ յաղագս մեր։
       134  Ուղղ. Աստուած՝ միացուցանելով ինքեան հոգեւոր մարմին, զկարելին մեռանել. վասն զի ո՛չ բնութեամբ աստուածութեանն յաղագս մեր մեռաւ, այլ միաւորութեամբ տնաւրէնութեանն։
       135  Ապաւղ. Թե հոգի բանական ունէր մարմինն՝ ո՛չ Աստուած, այլ մարդն մեռաւ։
       136  Ուղղ. Որ ի * մարմնոյ բաժանումնն մա՞հ ասի, թե ո՛չ։
       137  Ապաւղ . Այո՛։
       138  Ուղղ. Զորաւրինակ ուրեմն ո՛չ կարէ * ասել Աստուած ի գերեզմանին եւ ի թաղմանն լինել, եթե ո՛չ ունէր զեդեալ մարմինն, սոյնպէս ո՛չ ասացաւ՝ բաժանեցաւ ի մարմնոյն , զի ամենայն ուրեք էր եւ զամենայն * բովանդակէր, եթե ո՛չ ունէր զբաժանելի հոգին, ընդ որում եւ որոց ի դժոխս էին աւետարանեաց։ 139  Վասն զի յաղագս նորա եւ գնալ ի մարմնոյ * եւ ի դժոխս լինել. եւ այս է յաղագս մեր Աստուած ի գերեզմանի եդեալ ի ձեռն մարմնոյ, եւ ի դժոխս լինել ի ձեռն հոգւոյն։
       140  Ապաւղ. Ես հաւատացի, թե Աստուած Բանն իւրով մերձաւորութեամբն հոգիացոյց զմարմինն եւ պէտս ինչ ոչ ունէր հոգւոյն։
       141  Ուղղ. Որպէս ի խաչելն եւ ի թաղիլն եւ յունելն պէտս ունէր մարմնոյ, զի մի՛ կարծեաւք խաչն լիցի , այլ ճշմարտութեամբ, նոյնպէս եւ ի մեռանելն եւ ի դժոխս լինելն պէտս ունէր հոգւոյ. քանզի յաղագս ո՞յր ասացաւ տրտմել եւ հոգալ մինչեւ ի մահ. յաղագս * մարմնո՞յ զգալոյ, եթե Բանի՞ն Աստուծոյ։
       142  Ապաւղ. Եւ մեք ասեմք, եթե զգայութիւն ունէր մարմինն, որով զգայր զչարչարանացն։
       143  Ուղղ. Եթե մարմին զգայութեան ունէր, հոգեւոր է. քանզի առանց հոգւոյն անզգայ է. որպէս որ խոնարհեցոյց զինքն մինչեւ ի մահ եւ մեռաւ՝ Աստուած է, ո՛չ բնութեամբ Աստուածութեանն մեռանելով, այլ միաւորութեամբ տնաւրէնութեանն. վասն զի զմարդկութեան զչարչարանսն իւր համարեցաւ չարչարանս։ 144  Եւ զորաւրինակ էր անկարելի բեւեռել զնա ի խաչին եւ պատել պաստառակալաւն եւ դնել ի գերեզմանի՝ առանց մարմնոյն, նոյնպէս անկարելի էր * նմա տրտմել առանց հոգւոյն բանականի. քանզի անբանականն ո՛չ տրտմի՝ յառաջագոյն անգիտանալով զմահն, այլ իբրեւ զարջառ ի սպանումն ածաւ , եւ կամ իբրեւ զայլ ինչ յանբանիցն։
       145  Ապաւղ. Ո՞չ ուրեմն եղեւ մարդ Որդին Աստուծոյ, այլ ի մարդումն, եւ անկարելի որ * ի մարդումն՝ զնա գոլ Աստուած։
       146  Ուղղ. Ասե՞ս զԲանն լեալ մարմին, եթե ո՞չ։
       147  Ապաւղ. Բան մարմին եղեւ՝ գրեալ է։
       148  Ուղղ. Փոփոխեա՞լ ի մարմին, թե ի մարմնի լինելով։
       149  Ապաւղ. Ի մարմնի լիեալ ։
       150  Ուղղ. Թէ անկարելի է նմա մարդ լինել, լինելով * ի մարմնի, իսկ եթե * ի մարմնի լիեալ՝ մարմին ասի լինել , ո՛չ փոփոխելով ի մարմին, եւ մարդ լիեալ՝ մարդ ասի եղեալ , ո՛չ փոփոխելով ի մարդ։
       151  Ապաւղ. Ո՞վ է, որ ասէրն. Աստուա՛ծ, Աստուա՛ծ իմ, ընդէ՞ր թողեր զիս . Աստուած Բա՞նն, եթե մարդ ։
       152  Ուղղ. Ես զթաղումն * մարմնոյն, եւ զգեստսն նորա ասեմ Բանին՝ ո՛չ բնութեամբ * աստուածութեանն, այլ միաւորութեամբ տնաւրէնութեանն։ 153  Սոյնպէս զձայնականս՝ զտրտմութիւնն, զզոփալն եւ որքան ասի յաղագս նորա յաւետարանսն՝ Աստուծոյ Բանին ասեմ, ո՛չ բնութեամբ աստուածութեանն, այլ միաւորութեամբ տնաւրէնութեանն. քանզի նոյն ինքն մարմինն նորա ո՛չ բնութեամբ Աստուածութեանն էր մարմին, այլ միաւորութեամբ տնաւրէնութեանն։ 154  Արդ, զորաւրինակ զմարմինն իւր առնէ՝ ասելովն. Եթե ո՛չ կերիցէք զմարմին իմ . նոյնպէս եւ զոգին իւր առնէ՝ ասելով. Զոգի իմ ո՛չ ոք բառնայ յինէն ։ 155  Նոյնպէս զչարչարանսն երկաքանչիւրոցն ընտանեցուցանէ. քանզի որպէս նորա մարմինն տնաւրինաբար, այսպէս նորա թաղումն մարմնոյն , եւ զորաւրինակ նորա անձն տնաւրինաբար՝ նորա ձայն անձինն տնաւրինաբար, զի եւ թաղումն նորա մարմնոյն՝ Բանին թաղումն տնաւրինաբար, եւ ձայն անձին նորա Բանին ձայն տնաւրինաբար. քանզի ինքն էր Բանն՝ ձայնելով զանձինն յատուկ ։
       156  Ապաւղ. Մեք ասեմք, թե մարդասէրն Աստուծոյ Բանն մարդ լինել արժանի արար՝ մարմին առնլով ի սրբոյ կուսէն Մարիամայ, եւ էր Աստուած մարմնացեալ իբրեւ զմարդ գտեալ։
       157  Ուղղ. Մի՛ ասեր մարդասէր Աստուծոյ Բանն, այլ մանաւանդ ասա՛ մարմնասէր. քանզի եթե ո՛չ արժանի արար միանալ ի մարդն՝ զիա՞րդ մարդասէր։
       158  Ապաւղ. Սիրելով զմարդն՝ ի մարդկային * մարմնի միացաւ, զի իցէ նոյն ինքն Աստուած եւ մարդ։
       159  Ուղղ. Ո՛չ եւս մարդկային * մարմին է, որ ո՛չ է * անձնաւոր բանական. քանզի զիա՞րդ * ո՛չ անձնացեալ անձամբն բանականաւ մարմին * մարդոյ կարասցէ գոլ . քանզի մարմինն մարմին է եւ անձն անձն է, եւ յայնժամ մարդ ասի, յորժամ բանականաւ անձամբ մարմնանայ, եւ * մարմինն անձնանայ։ 160  Արդ, ո՛չ եւս մարդկային մարմին, որ ո՛չ հաւասարեաց հոգւոյ բանականի։
       161  Ապաւղ. Երկրային մարմինք յորժամ ինչ առընկալցին՝ անձն բանական մարդ լինի. եթե անբան անձն առընկալցի, այլ կենդանի մարդոց լինի. եւ յայսմ նիւթոյ Տէրն ինքեան * ստեղծանելով մարմին եւ զնոյն կենդանացեալ իւրով բնութեամբն, որպէս բնաւորեցաւն՝ անձն * ունել կատարեալ, եւ նմա զիւր զաւրութիւնն տալով՝ * առնէ կենդանի Աստուած, Աստուած ըստ տեսակի եւ մարդ ըստ նիւթոյ։
       162  Ուղղ. Ըստ տեսակին ո՛չ իմանամ. կամիս ասել ըստ աստուածութեա՞նն։
       163  Ապաւղ. Մարմին կերպարանեալ աստուածայնովքն՝ պայծառացեալ զաւրութեամբք։
       164  Ուղղ . ԶԱստուած ուրեմն զզաւրութիւնս տեսա՞կ ասես։
       165  Ապաւղ . Այո՛։
       166  Ուղղ. Զի յորժամ ինչ յերկրային մարմնոյն առցէ, անձն բանական մարդ լինի, յայնժամ մարդկային մարմին լինի եւ լսի. բայց ո՛չ * առնլով զանձն բանական՝ ո՛չ մարդկային մարմին է, եւ որ ոչն է մարդկային մարմին, զիա՞րդ ասես ըստ նիւթոյն. նիւթոյս յայնժամ մարդկային եղելոյ, յորժամ անձն բանական առընկալցի։ 167  Ես եւ ընթերցայ զվարդապետին ձերոյ * զԱպողինարին խոստովանութիւն, յորում համաբնութիւն ասէ զմարմինն * Տեառն Մարիամայ , եւ Մարիամ մեզ. ապա ուրեմն համաբնութիւն տէրունական մարմինն, վասն զի եւ մարդկային։
       167  Ապաւղ. Զիա՞րդ ասես տէրունական մարմին, զոր երբեք մարդոյ կազմեսցես։
       168  Ուղղ. ասէ. Եւ ես զմարմինն տէրունական ասեմ եւ զանձն տէրունական, եւ զմիտսն տէրունականս եւ * զարիւնն տէրունական, եւ զթաղումնն տէրունական, եւ զմարդն բոլորովին տէրունական՝ միաւորութեամբ Աստուածն Բանի, այսպէս, որպէս մի Տէր լսես զնոյն ինքն * զԱստուածն եւ մարդն. երբեմն զնոյն ինքն բովանդակ Աստուած եւ Տէր լսել, երբեմն * զնոյն բովանդակ մարդ. քանզի ինքն յաղագս իւր ասէ. Զի՞ խնդրէք զիս սպանանել՝ զմարդ, որ զճշմարտութիւնն ձեզ խաւսեցայ ։ 169  Եւ Պաւղոս մարդ՝ Յիսուս Քրիստոս երէկ եւ այսաւր, նոյն եւ յաւիտեանս ։ 170  Եւ զնոյն * զայս մարդ շաւշափելով Թովմաս ասէ. Տէ՛ր իմ եւ Աստուա՛ծ իմ . եւ նմանաբար եւ Պաւղոս ասէ. Յորոց եւ հարքն, յորոց եւ Քրիստոս ըստ մարմնոյ, որ է ի վերայ ամենայնի Աստուած, աւրհնեա՜լ յաւիտեանս * ։ 171  Արդ, Աստուած * եւ Բանն յաղագս հաճոյութեան միաւորութեանն. քան որ յարին ի Տէր մի հոգի է . բազում առաւել յորժամ Տէր ասի լեալ մարդ՝ ո՛չ կորուսանելով զգոլն Աստուած, է նոյն ինքն Աստուած եւ մարդ. Աստուած յաղագս բնութեանն, իսկ մարդ յաղագս հաճոյութեան ընդունելով զմարդկութիւնն, որում փա՜ռք յաւիտեանս։
      1  * Երանելւոյն Սեբերիանոսի սրբական եպիսկոպոսի, ի բանէն՝ Ոչխարքն ձայն իմ լսեն։
       2  Հարցին աշակերտքն եւ ասեն. Տէ՛ր, յո՞ ամբառնայցեն. ասէ ցնոսա. Ուր մարմինն իցէ . – եւ բարւոք ասաց մարմինն , քանզի մարմնովն * գալոց է. թեպէտ եւ ծածկեցաւ մարմինն աստուածութեամբն եւ ներկեաւ անմահ արմատովն, եւ է ամենեւին անմահութիւն, չկորոյս զնկարագիրն, այլ կայ մնայ նկարագիրն մարմնոյն ներկեալ եւ ընկղմեալ ի կենացն։ 3  Եւ աւրինակ * ինչ ի նմին ի մէջ բերցուք. թեպէտ եւ մթին եւ ընդ աղաւտ իցէ, սակայն եւ ի փոքուն առնու ոք գոնեայ սակաւ ինչ զնշմարանս մեծին։ 4  Ա՛ռ երկաթ եւ մխեա՛ ի բովս հրոյ եւ տե՛ս՝ որպիսի՛ ինչ էր, մինչչեւ * ի հուրն մխեալ էր, ցուրտ առ շաւշափելն, եւ յետ ի հուրն մտանելոյ՝ լուսաւոր տեսլեամբ, ջերմն զննելով. չկորոյս զլինելն երկաթ, այլ զի առաւելութիւն իւր բնութիւնն ընկալաւ, թեպէտ եւ պայծառացաւ, չվրիպեաց յիւրոց կերպարանացն. զինչ կերպարան եւ ի ներքս մխեսցես, նոյնն երեւի, եթե բոլորակ, եթե երեքկուսի, եթէ չորեքկուսի եւ եթե զիարդ եւ իցէ՝ զկերպարանսն չփոխէ, բայց * գոյնն զհրոյ գոյնն առնու։ 5  Նոյնպէս սուրբ եւ արժանի երկրպագութեան տէրունական մարմինն ներկաւ անմահ * արմատաւն՝ աստուածութեամբն, եւ ընկղմեցաւ ի կենացն, եւ խառնեալ ունի * զաստուածութիւնն իբրեւ զերկաթն՝ ի ներքոյ եւ յարտաքոյ . բայց կայ եւ մնայ անեղծ նկարագիրն՝ ի փառս հաւատացելոց եւ յամաւթ արհամարհողաց ։