Պատմութիւն Հայոց

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

ԾԸ. Եւ մտեալ թագաւորին Յազկերտի ըստ կարգելոյ ժամանակին յոստանն ի Վրկան եւ միահամուռ ամենայն աւագանւոյն եւ զաւրացն որ ընդ նմա էին` համարձակութիւն այնուհետեւ տային բնակիչք շահաստանին որք ի Նիւշապուհն էին, ըստ հրամանին Դենշապհոյ, նախարարացն Հայոց որք ի դղեկին ի կապանսն էին` արձակել զմանկունս իւրեանց եւ կամ զայլ ոք որ ընդ նոսա լինէին` ի պէտս արբանեկութեան ուր եւ կամիցին։ 2 Զոր իբրեւ լուան երանելի երիցունքն Խորէն եւ Աբրահամ` վաղվաղակի փութով ի Վրկան հասանէին, եւ անկեալք հրապարակաւ առաջի ամբարապետին Դենշապհոյ` բողոք բարձեալ ասէին, ե թէ «Դու յորժամ զհոգեւոր տեարսն մեր եւ զվարդապետս ի Նիւշապհոյ առեր գնացեր, ընդ որս եւ մեք կազմեցաք ուղեկից լինել, եւ դու բռնաբար հրամայեցեր խիստ պահպանութեամբ արգելուլ զմեզ անդէն մինչեւ ցայժմ. արդ եթէ տարեալ ուրեք յերկիր աւտար եւ յանդարձ անցուցէք զնոսա` առնելով բարերարութիւն պատմեցէ՛ք զմեզ, երթալ եւ մեզ լինել անդարձ ընդ նոսա. այլ կեալ անդէն եւ վախճանիլ պատրաստ եմք, տեսանելով եւեթ զնոսա, ցանկամք արժանի լինել. եւ եթէ սպանէք զնոսա` կամեցարո՛ւք եւ ի վերայ մեր տալ զնոյն հրաման, զոր պատուական եւ մեծարգոյ համարէաք զմահն այնպիսի քան զամենայն զփառս եւ զմեծութիւնս աշխարհիս»։
       3 Եւ Վեհդենշապուհ լուեալ զայնպիսի բանս ի նոցանէն, եւ ընդ համարձակութիւն աներկիւղածութեան արանցն զարմացեալ ինքն եւ ամենայն բազմութիւն հրապարակին` պատասխանի տուեալ ասաց ցերանե լիսն, թէ «Զճանապարհ վարդապետացն ձերոց ոչ ոք ցուցանէ. բայց վասն ձեր հարցանեմք ցարքայից արքայ. նա իշխէ զոր ինչ հրաման տայ ի վերայ ձեր»։ 4 Եւ մտեալ ի ներքս Դենշապուհ` պատմէր թագաւորին Յազկերտի զամենայն բանս եւ զխնդիրս երանելի երիցանցն։ 5 Եւ թագաւորին հրաման տուեալ ա սէ. «Թէ ի նոցա վերայ վնաս ինչ ոք յայտ չառնէ, եւ դատախազ ոք չէ զհետ` երկիր պագցեն արեգական եւ պատուել զկրակն յանձն առցեն, եւ ընկալեալ զպարգեւս մեծամեծս ի մէնջ` արձակեսցին յաշխարհն իւրեանց. ապա թէ չհաւանեսցին յանձն առնուլ զմեր հրաման` պատուհաս կրեսցեն խեղութեամբ, եւ երթեալ յԱսորեստան մշակութիւն արասցեն ընդ արքունի մշակսն, եւ ի հարկի կայցեն մինչեւ ցվախճան իւրեանց»։ 6 Եւ եկեալ Դենշապուհ ասաց ցերանելի երէցն Խորէն եւ ցերանելի երէցն Աբրահամ զհրաման թագաւորին։ 7 Եւ լուեալ զայս պատուական քահանայիցն` ետուն պատասխանի որպէս ընդ մի բերան եւ ա սեն. «Մեք ոչ միայն խեղանաց եւեթ պատրաստ եմք վասն անուանն Քրիստոսի, այլ եւ քերանաց եւ մահու։ 8 Այլ վասն արեգական երկրպագութեանդ որ ասէք` մեք ընդ ձեր մոլորութեանդ ապշութիւն տրտմեալք խռովիմք, եւ խնդրեմք յԱստուծոյ զգալ ձեզ ի թմրութենէ անգիտութեանդ այդորիկ, թող թէ մեզ նմանել ձեզ. եւ մի՛ լիցի` թողեալ զարարիչն` արարածոց երկիր պագանել»։
       * երանելի երիցանցն` կատարեցին զհրամայեալսն ի թագաւորէն։ 10 Եւ կտրեալ զերկոցունց զականջսն` ետուն տանել յԱսորեստան, ի գաւառն որ անուանեալ կոչի Շափուլ , կալ անդ նոցա ի հարկի եւ առնել մշակութիւն արքունի։ 11 Եւ լուեալ զայս հաւատացելոցն աշխարհին որք յԱսորեստանին էին, զերթս երանելեացն անդր` ընդ առաջ ելին նոցա խնդութեամբ եւ պատուեցին զնոսա որպէս զնշխարս նահատակելոցն սրբոց. որք եւ արժանի իսկ էին այնպիսի մեծարանաց. նա եւ զկարասի իւրաքանչիւր ուրուք զինչ եւ ունէր` բերեալ դնէին առ ոտս երանելեացն, առնուլ եւ մատակարարել ի պէտս հոգեւոր մասին ի փրկութիւն անձանց իւրեանց եւ ընտանեաց։ 12 Եւ երանելի երիցանցն ընկալեալ յընծայից հաւատացելոցն ըստ արժանի մասն ինչ` նոցին իսկ տային տանել յԱպար աշխարհ կապելոց նախարարացն Հայոց. որք խնդութեամբ եւ բազում յաւժարութեամբ իւրաքանչիւր ոք աղաչէր զերանելիսն` առնել արժանի այնպիսի հոգեւոր ճանապարհի։ 13 Էր զի երանելի երէցն Աբրահամ, առեալ զտուրս հարաւային կողմանցն Ասորեստանեացն, տարեալ մատակարարէր կապելոց նահատակացն Հայոց ըստ իւրաքանչիւր պիտոյից. եւ արարեալ զայս այսպէս բազում անգամ կարգաւ ` քրիստոնէից աշխարհին, եւ ապա իսկ ինքն երանելի երէցն Աբրահամ բազում ամս, մինչեւ յարձակումն կապելոց նախարարացն Հայոց աշխարհին, անվեհեր լինէր նոցա թոշակատար ի հաւատացելոց աշխարհին տուողաց։ 14 Եւ կեցեալ ամս երանելւոյ երիցուն Խորենայ անդէն յԱսորեստանի վախճանիւր։
       15 Իսկ երանելի երէցն Աբրահամ, երաշխաւորութեամբ հաւատացելոց աշխարհին, որք զտունս իւրեանց եւ զարարս փոխանակ ընդ հարկի նորա գրեցին յարքունիս ցվախճան նորա, եւ կատարեցին զկարգեալսն անվեհեր յաղագս նորա, արձակեալ զերանելի այրն` եկն ի Հայս։ 16 Որոյ տեսն իսկ իւր առանց ամենայն երկբայութեան զկերպարանս հրեշտակի ցուցեալ ծանուցանէր ամենայն տեսողաց զայրն։ 17 Եւ ձեռնադրեալ յաստիճան եպիսկոպոսութեան աշխարհին Բզնունեաց` բազում ուղղութեանց աշխարհին մարդկան լինէր ուսուցիչ, եւ վախճանէր ի նմին կարգի ի բարւոք ծերութեան։ 18 Որում արժանի եղիցուք եւ մեք ի Քրիստոս Յիսուս ի տէր մեր, եւ նմա փառք յաւիտեանս. ամէն։