Հայրէններու բուրաստանը

ԵՐԿՐՈՐԴ ՏԱՂԱՇԱՐՔ

 

Ա.

Ծառըն տերեւովն աղէկ երբ երակ կենան սիրելի.

Ղազալն երբ ի ծառն կնկնի, նա տերեւն ի վար կու թափի։

Մակտի՛ք, ձեր արե՛ւն ասեմ, երեւին խիստ հաւ կու լինի.

Աստուած տայ ծառին տերեւ, տերեւին այլ ծառ չիգըտուի։

 

Բ.

Բանիկ մի արի ղալատ որ օձուն ձագըն սիրեցի,

Ես վըստահութիւն արի ՚ւ ի օձուն դուռըն գընացի.

Ձագուն մարն ի դուս ելաւ, զիս նենգեց, ես նըստայ լացի.

Արժան եմ ես այս լացիս, որ օձուն եղայ սիրելի։

 

Այնչափ կանչեցին յետ ինձ թէ՝ Քո բանդ ի՜նչ խօշ կու լինի.

Ահա կըտրեցաւ չըւանն, ի յամէն դիաց կու քակի։

Խելօք մազմընին հարցան թէ՝ Քակած չըւանն ոլորի՞։

—Մանուկն երբ սապռով լինի, նա շուտով ոլոր ընկընի։

 

Դ.

Նա այն ի՝նչ մանուկ լինի, որ ի մէկ ձայն է զահընդի.

Մանուկ այն մանկանն ասեմ որ իւրեն խոռըն կանգընի,

Թ՚ ապրի նա անուն հանէ, թէ մեռնի՝ հաշուէ չիլինի։

 

Ե.

Իմ սիրտս երկու դուռ ունի, մէկ գաղտուկ, մէկիկն ալանի.

Գաղտ դըռնակն ես դուրս ելայ, լուկ գըտայ կըտոր մ՚ալ ոսկի.

Այն ոսկին որ ափս ընկաւ՝ չէ ընկել ի ձեռն ոսկերչի.

Ոչ ինքն ի քուրան մըտել, ոչ առել ձայնըն կըռանի։

 

Զ.

Մարդս որ շատ անդէն լինի, յաշխարհիս հոգսըն կու մաշի.

Շաքարն իւր լեղի թըւի եւ լեղին իւրան խըմելի.

Պաղ ջուրն իւր կըրակ թըւի,  ՚ւ ի ահէն քան զմոմ ու հալի.

Դիւր կեանքըն դիժար թւկի ՚ւ դիժարն իսկի չիհանգչի։

 

Է.

Սէրտիկս փոխարէն, եղբա՛րք, ի վերայ ծովուն նայեցայ.

Ասի թէ՝ խըմեմ զայս ծովս, որ ցամքի ՚ւ աւազն երեւնայ։

Ծովն այլ դէպ ի յիս ասաց՝ «Աճապ ո՞վ մեկին վազենայ (?).

Ես յակէս յիստակ ելայ ու հազար ձոր պըղտորեցայ։

 

Ը.

Կանչեմ այդ ծովուդ վըրայ, որ ակէն թուխ թանաք դառնայ,

Զինչ ի շամբն եղէգ եղեալ՝ այն պահէն ղալամ լինենայ.

Զինչ ի Հայք երեէց եղեր ՚ւ Ըստըմպօլ ՚ւ ի Հռոմ աբեղայ,

Զինչ ի Խորասան, Մուղրի՝ դանիշման որ գիր գիտենայ,

Ամէնն չըկարեն կարդալ զինչ որ իմ սըրտիս կայ ղուսայ։

 

Թ.

Եկէք որ իջնունք ի ծովն ու ձըկնիկ որսանք վարմընով.

Առնունք ու մէջլիս ելնուճք, խորովենք զինք բարկ կըրակով։

Ձըկնիկն ի գինին ասաց թէ՝ Լըցաւ սըրտիկս արիւնով,

Երբ զիս արեւէս հանեն, թող ցամքի զինչ գետ կայ ու ծոգ։

 

Ժ.

Դեռ եմ փոշիման դարձեր զայս տարէն վաճառս որ արի.

Ամէն հետ շահու դատին, ես զէնու բեռներ կեպեցի.

Քամի կայր՝ իմ գլուխս ելաւ, փոշիման ի վայր մընացի։

 

ԺԱ.

Հողէ մըղէ ո՞վ տեսել՝ զարծըւին որսիկն է խըլել.

Առեր ի հավայն ելեր, պարծեցեալ թէ՝ Որս եմ արել։

Արծիւն այլ է զան լըսել, լօք նըտսր ու շատ մի լացեր.

Հաւերդ ալ իրար եկել ՚ւ արծըւին ի տես գընացի։

«Արծի՛ւ, ա՜մ, արի՛ թըռի՛, վազի՛, ա՜յ մամում չէ եկել (?)։

 

ԺԲ.

Աւա՜ղ, թէ մեռնիլ պիտէր եւ մըտնուլ ի հող ՚ւ ի զընտան,

Փորե՛ն լան ու մեծ տապան, չիթողուն մէկիկ մ՚պատուհան։

Օձերն ի ձագերն ասեն թէ՝ Երթա՛նք նորա երեւան.

Առաջ ըզլեզուն ուտենք որ ասել շատ մարդու բուխտան,

Ապա թէ զմարմինն ուտենք որ ելնէ ոսկորն երեւան։

 

ԺԳ.

Արեգակն ու լուսնիկան խըմեցին ու եղան մախմուր.

Առաւօտ ի վրայ երեկ, լօք ՚ւ եղան երկու թուր ՚ւ ի թուր.

Աստղերդ ալ առաջ եկին, լուսնեկին ասին՝ Դուն ի լո՛ւր,

Ատոր արեգակ ասեն որ ցաթ է ի սար ՛ւ ի բըլուր։

 

ԺԴ.

Այս ասընւորիս վըրայ թող մանկան գըլուխըն ապրի.

Շատ չար ու բարի, աղբա՛ր, թող մանկան գըլխէն անցընի.

Չարին համբերել պիտի ինչ որ գայ բարին հասանի.

Ով խուսան ի սիրտն առնու, քանց իր օրն յառաջ մեռանի։

Խուսան շատով ցաւ կ՚առնէ, ի ցաւէն մարդըն մեռանի.

Սիրտըն զինչ հասրաթ ունի, ամենէն մահրում կու լինի։

 

ԺԵ.

Ով ողորմութիւն անէ, ի յանդէ՛նըն մուլք կու շինէ.

Մըշակըն Քրիստոս կուտայ, ան պահըն մուլքին կատարէ,

Ծառ մի դըրախտէն կ՚առնու ան մուլքին մէջըն կու տընկէ,

Ջուր անմահութեան կ՚առնու, ան ծառին տակէն կու բըխէ։