Գիրք Պատմութեան

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Վասն տհեղինակի շինման սրբոյ Եկեղեցւոյս։

Արդ՝ առաջին հեղինակ շինութեան սրբոյտաճարիս՝ ինքն է Քրիստոս Աստուածն մեր. որպէս գրիՅայսմաւուրն ՚ի ճառն ննջման Սրբուհւոյ Կուսին թէ՝ասաց Քրիստոս՝ Ո՛վ Պետրէ, երթ յարեւելից կուսէքաղաքիդ ՚ի ձորն Գեթսամանի, եւ անդ պատրաստեցէքզԳերեզման մօրդ իմոյ. եւ մի՛ որոշիք ՚ի տապանէ դորազերիս աւուրս։ Եւ ՚ի բերել զմաքուր մարմինն ո՞րքանհրաշք եղեն ՚ի վերայ հրէից որք կամէին ձգել ՚իդագաղէն եւ հատան արմունկք Սոփոնիա քահանային եւհարան կուրութեամբ։ Եւ ՚ի հաւատալն ՚ի մայրնԱստուծոյ՝ բժշկեցան ձեռամբ առաքելոց։ Եւ եկեալ ՚իձորս՝ ամփոփեցին զաստուածընկալ մարմինն ՚իԳերեզմանս այս. եւ կացեալ առաքելոց անդէն պահէինզսուրբ տապանն զաւուրս երեք։ Եւ ՚ի չորրորդումառաւօտուն իջին բանակք անմարմին զօրաց ՚ի բարձանց. եւ Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս լուսափայլ ամպովք եկաց՚ի վերայ Գերեզմանի Սրբոյ Կուսին։ Եւ ՚ի կնքեալԳերեզմանէ առանց խախտելոյ հրեշտակք վերացուցինզաստուածընկալ մարմին Կուսին յամպն առ ՈրդինՄիածին։ Եւ նա առեալ միաւորեաց ՚ի միասին զմարմինեւ զհոգի մօրն իւրոյ եւ Կուսին. եւ առեալ վերացաւյերկինս եւ հանգոյց ընդ աջմէ իւր յաթոռ փառաց ըստսաղմոսին որ ասէ՝ Կացցէ դշխոյ ընդ աջմէ քումմէ։ Եւանդէն հաւատացին առաքեալքն որ էառ զկատարեալյարութիւնն Սուրբ Կոյսն Մարիամ Աստուածածինն եւմեք հաւատամք աներկբայ յուսով եւ ակն ունիմքբարեխաւսութեանն իւրոյ։ Ուստի յայտնապէս երեւիզկնի այսքանեաց հրաշից, որ յայնմ ժամանակի եղեալհաւատացեալքն շրջափակեցին զվայրս զայս որ էր իբրեւզայր մի ՚ի ձորն՝ հրամանաւ առաքելոց. եւ պատուէինհանապազ գալով եւ աղօթելով աստ մինչեւ ցժամանակսմեծի դշխոյին սրբոյն Հեղինեայ. որ եկեալ ՚ի հիմանէշինեաց զեկեղեցիս որպէս եւ շինեաց զՍուրբՅարութիւնն եւ զայլ Տնօրինական Տեղիքն։ Եւ ո՛չմիայն զեկեղեցիս զայս որ այժմ երեւի, այլ եւ ՚իվերայ սորին հանգոյն սմին եկեղեցի եւվանքհռչակաւոր, յորում կուսանք մաքուրք բնակէինեւ սպասաւորէին սրբոյ շիրմի աամէնօրհնեալ ՍուրբԱստուածածնին։ Որոյ դրունք վերին եկեղեցւոյն եւվանիցն, տակաւին երեւին ՚ի մէջ եկեղեցւոյն. եւմնաց մինչ ցգալ այլազգեաց. որ քակեալ զվերինեկեղեցին եւ զվանքն, այնու նորոգեցին զտաճարնՍողոմոնի որպէս եւ պատմագիրքն նոցա վիպէ։ Այսփառաւոր սուրբ եկեղեցիս յատուկ էր ազգիս Հայոցորպէս ՚ի յորմսն եկեղեցւոյն երեւին յիշատակարանքնորոգողացն եւ թուականք երկաթագիրք։ Որ լաթինլուսարար մի զչարեցաւ յայսմ պատճառէ եւ կռանաւեղծեաց գաղտ յումեքէ զգիրսն. զոր Տէր եղծեսցէզինքն ՚ի կենաց։ Սակայն մնացեալ է մեծ վկայ բանիսյիշատակարան Մարտիրոս վարդապետին սրբոյ քաղաքիսպատրիարգի մերոյ. գրեալ յաջակողմն դրսի մեծ դրանեկեղեցոյն այսպէս ՚ի Հայոց թուականին ԸՃՀ, ես ՏէրՄարտիրոսս արքեպիսկոպոս Երուսաղէմի, վասն բազումջուրցն որ լցուէր յեկեղեցին, սալ կապեցի. զմէջն եւզտէնիրն շինեցի. յիշման առնէք զիս արժանի, եւյիշողացդ Տէրն ողորմի, որոյ յիշատակն օրհնութեամբեղիցի։