ՂԱԶԱՐ ՓԱՐՊԵՑԻ. ՄԱՏԵՆԱԳԻՏՈՒԹԻՒՆ

Բ. Պատառիկներ եւ դրուագներ

Առաւել մեծ պատառիկներ եւ դրուագներ տե՛ս 1853՝ «Տեսիլ սրբոյն Սահակայ», Սոփերք, Բ, Վենետիկ, էջք 43–67:

1722 Տեսիլ Ս. Սահակայ, տե՛ս  Գիրք եւ ճառք հոգեշահ, Կ. Պոլիս, էջք 467-484:

1853 Սոփերք Հայկակունք, Բ Վենետիկ, էջք 43–67:

1901 Ղեւոնդ Ալիշան, Հայապատում, Վենետիկ, Բ պրակ, դրուագներ 113, 118, 120, 122, 127, 131-134, 137-138, 142-143, 146, 158, 160-165, 167:

1931-2 Հ. Գրիգոր Սարգսեան, «Տեսիլ Ս. Սահակայ», Բազմավէպ, 88 (1931), էջք 529–536, 89, (1932), էջք 12-21: Համեմատական բնագիր եւ ուսումնասիրութիւն: Ռ. Թոմսոնի «Մատենագիտութեան» մէջ (1995) յիշուած է իբրեւ 1932–ի առանձին հրատարակութիւն:

1932 Հ. Գրիգոր Մարգսեան, «Փարպեցւոյ Յառաջաբանը յղկուած, Բազմավէպ, էջք 444–449»: Այն ընդգրկուած է Վենետիկի 1933 թ. հրատարակութեան մէջ:

1946 Ընտիր էջեր հայ գրականութեան՝ հնագոյն ժամանակներից մինչեւ մեր օրերը: Ժողովածոյ, Երեւան, էջք 163–170: Դասական բնագրով:

1967 Նորայր Պողարեան, Նորագիւտ հատուած Ղազար Փարպեցու «Հայոց պատմութեան», - «Բանբեր մատենադարանի», 8, էջք 263–274, ռուսերէն եւ ֆրանսերէն ամփոփումներով, էջք 273–274: Բնագիրը ըստ Երուսաղեմի Հայոց Պատրիարքարանի թիւ 1 ճառընտրի (1419 թ. ) թերթք 720բ–738: Ընդգրկում է 1904 թ. հրատարակութեան առաջին դրուագի էջք 12–28 («Վասն նշանագրութեան հայերէն գրոց ի թագաւորութեանն Վռամշապհոյ ի ձեռն խնդրոյ Սահակայ եւ Մեսրովբայ»): Հատուածի թարգմանութիւնն ու քննական դիտողութիւններ առ այս տե՛ս Sanspeur (1973–4):

1973 Պարոյր Մուրադեան, Կարեն Իւզբաշեան, Ղազար Փարպեցու Պատմութեան նորայայտ պատառիկը: - «Բանբեր Մատենադարանի», 11, էջք 7–32, ռուսերէն եւ ֆրանսերէն ամփոփումներ՝ էջ 32: Պատառիկի լուսանկարով: Բովանդակում է Պատմութեան երկրորդ դրուագի 44–րդ գլխի մէկ մասը: Երկաթագիր պատառիկը իբրեւ պահպանակ գործածուած է Ռուսաստանեան ԳԱ Արեւելագիտութեան ինստիտուտի Պետերբուրգեան բաժանմունքի ձեռագրատան հայկական հաւաքածոյի A-82 գրչագրում, որ 14–րդ դարում ընդօրինակուած մանրուսմունք է, թուագրուում է 10–11-րդ դարերով:

1974 Պարոյր Մուրադեան, Հատուած Ղազար Փարպեցու Պատմութիւնից, -«Հայագիտական հետազօտութիւններ», պրակ Ա, Երեւան, էջք 194–226: Պահպանուել է Մատենադարանի թիւ 4809 ճառընտրում (XV դ. ) թերթք 78–85: Բովանդակում է Սահակի Տեսիլքի պատմութիւնը: Նիւթի վերատպութիւնը տե՛ս  Sanspeur (1986):

1976 Charles. E. Dowsett, The Neuly Discovered Fragment of Lazar of Parps History, - "Le Muséon" 89, fasc. 1-2, pp. 97-122 Պատմութեան Ժ-ԺԱ դարերի պատառիկ (տե՛ս Մուրադեան 1973): Համեմատուած է 1904 թ. հրատարակութեան հետ՝ (էջ 100–103), թարգմանութեամբ եւ մեկնաբանութիւններով:

1986 C. L. Sanspeur, "Lazar Parpeci, Histoire des Arméniens, Livre I, Par. 12, 19. 1, 12 Livre I, Par. 16, p 28, 1, 13 Քննական հատուածական նոր հրատարակութիւն, «Armenian Studies/Etudes Arméniennes: In Memorian Haig Berbérian, հրատ. Տիգրան Կույիւմճեան, Lisbon, էջք 727–764: Հրատարակութիւնը հենուած է առկայ բնագրի եւ նոր յայտնաբերուած նիւթերի վրա՝ ներառեալ Սահակին վերաբերող ճառը: Հայերէն բնագիրը ուղեկցւում է մեկնութիւններով, ձեռագրերի ծագումնաբանութեան աւանդոյթով եւ ֆրանսերէն թարգմանութեամբ: Յօդուածը գրուած է 1979 թ. :