ՂԱԶԱՐ ՓԱՐՊԵՑԻ. ՄԱՏԵՆԱԳԻՏՈՒԹԻՒՆ

Ա. Ժամանակակից հայերէն

1868 Ղազար Փարպեցու գրած Թուղթը. մեղադրութիւն ստախօս աբեղաներին: Թարգմանութիւնք եւ բացատրութիւնք Մ. Նալբանդեանց: Ս Պետերբուրգ: Ութածալ, Միքայել Նալբանդեանցի համառօտ կենսագրութիւնը, էջք V-XXIII: Թղթի առաջաբանը՝ էջք 1-3, բուն Թուղթը՝ էջք 4-22, Թարգմանչի բացատրութիւնքը՝ էջ 23-74, Յաւելուածք՝ 77-84:

1895 Ղազար Փարպեցու Հայոց պատմութիւնը եւ Վահան Մամիկոնեանին գրած Թուղթը: Թարգմանեց Մինաս քահանայ Տէր-Պետրոսեանց: Ալէքսանդրապոլ: Ութածալ, [Խօսք յիշատակի], Յառաջաբան թարգմանչին՝ էջք Ա-ԺԲ, բնագիր՝ էջք 1–435, ծանօթագրութիւններ՝ էջք 439-509, Անունների ցանկը՝ էջք 511-522:

Արձագանքներ. «Մշակ», 1896, էջ 18, «Նոր դար», 1896, էջ 105, «Լումայ», 1896, գիրք 2, էջք 309-328, Բ. Սարգիսեան, «Բազմավէպ», 1905, էջք 52-62, 129-133:

1982 Ղազար Փարպեցի, Հայոց պատմութիւն, Թուղթ Վահան Մամիկոնեանին: Աշխարհաբար թարգմանութիւնը եւ ծանօթագրութիւնները Բագրատ Ուլուբաբեանի, Երեւան, «Ուսանողի գրադարան» մատենաշար: Գրաբար բնագիրը (առանց տարընթերցումների) եւ աշխարհաբար թարգմանութիւնը դէմ-դիմաց: Տեքստ՝ էջք 6-487, ծանօթագրութիւններ՝ էջք 488-520, Ցանկեր՝ 521–529:

Արձագանքներ. Պետրոս Բեդիրեան, «Էջմիածին», 1982, N ԺԱ-ԺԲ, էջք 50–53:

Թարգմանութիւնն առանձնանում է բնագրի հետ կապուած նորայայտ հատուածների, բանասիրական բազմակի ճշգրտումների ու մասնագիտական–բնագրագիտական աշխատութիւնների անտեսմամբ: Անկարելի շատ են գրաբարեան բնագրի թիւրընկալումները: