ՄԱՂԱՔԻԱ ԱՐՔԵՊԻՍԿՈՊՈՍ ՕՐՄԱՆԵԱՆ
Կենսագրական ժամանակագրութիւն

 

Ա. ՄԱՍ` 1841-1879

1841 Փետրուար 11-23 Օրմանեան կը ծնի Կ. Պոլսոյ Բերա արուարձանի մէջ:

---- Փետրուար 18-3 Կը մկրտուի Պօղոս անունով:

1848 Նոյեմբեր 15-27 Հայր Աթանասի դպրոցը կը դրուի, որ բացուած էր ի Կ. Պոլիս Չէօփլիւք Չէշմէ փողոցին վրայ:

1851 Մայիս 13-25 Դեռ տասը տարեկան տղեկ  մը` կը մեկնի Կ. Պոլսէն եւ Հռոմ կը հասնի Մայիս 25-6 Յունիս, եւ կը մտնէ Անտոնեանց Ս. Լուսաւորիչ վանքը:

---- Յունիս 2-14 Շաբաթ երեկոյ կը սքեմաւորուի:

1855 Դեկտեմբեր 25-6 Յունուար 1856 Նորընծայ կ՚օրհնուի` վանահայր Հ. Կղեմէս Միքայէլեանի ձեռքով եւ կ՚անուանուի Մաղաքիա:

1858 Յունուար 12-24 Կրօնաւոր կ՚օրհնուի նոյն վանահօր ձեռքով, եւ կը կոչուի «Եղբայր Մաղաքիա Օրմանեան Միանձն Անտոնեան»:

---- Կրօնաւորութենէ ետքը կը յաճախէ Վատիկանեան Դպրոցը իր լատիներէնը զօրացնելու Ճարտասանութեան դասարանին մէջ:

---- Նոյեմբեր Կ՚անցնի Ս. Ապօղինարի դպրոցը:

1860 Ապրիլ 17-29 Կ՚ընդունի դպրութեան Չորս Աստիճանները:

1863 Յունիս 16-28 Կը ձեռնադրուի կիսասարկաւագ եւ սարկաւագ:

---- Օգոստոսի 11-24 Բշ. Քահանայ կը ձեռնադրուի Հիւրմիւզեան Եդուարդ Արքեպիսկոպոսէն:

---- Օգոստոսի 13-25 Գշ. Առաջին պատարագը կը մատուցանէ Անտոնեանց Ս. Լուսաւորիչ վանքի Աւագ Սեղանին վրայ:

1865 Մայիս 27-8 Յունիս Աստուածաբանութեան հրապարակային քննութիւնը (Atto Pubblico) կ՚անցընէ յաջողութեամբ:

---- Օգոստոսի 22-3 Սեպտեմբեր կ՚ստանայ մագիստրոսութեան  պաշտօնական եւ ծիսական օրհնութիւնը:

---- Հոկտեմբերի 28-9 Նոյեմբեր Հայերէնի ուսուցիչ կը նշանակուի Փրոփականտայի Դպրանոցին:

1866 Յունուար 19-31 Կը մեկնի Հռոմէն եւ Կ. Պոլիս կը հասնի Փետրուար 5-17-ին, 15 տարի անընդհատ Հռոմ մնալէ ետքը:

---- Յունուար 26-7 Փետրուար Այդ ճամբորդութեան միջոցին առաջին անգամ կ՚այցելէ Վենետիկ Ս. Ղազար:

---- Փետրուար 8-20 Քարտուղար կը նշանակուի Անտոնեան Միաբանութեան Աբբահօր Գազանճեան Սուքիաս Եպիսկոպոսի:

1867 Յունիս 5-17 Տեսուչ եւ ուսուցիչ կը նշանակուի Թագսիմի Անտոնեանց վարժարանին:

---- Սեպտեմբեր 20-2 Հոկտեմբեր Կ. Պոլսէն կը մեկնի Գազանճեանի հետ դէպի  Հռոմ, իբրեւ 20 ամիս Կ. Պոլիս մնալէ ետքը, եւ Հռոմ կը հասնին Հոկտեմբեր 15-27-ին:

1868 Օգոստոս 20-1 Սեպեմբերին կ՚ստանայ Իմաստասիրութեան, Աստուածաբանութեան եւ Եկեղեցական Իրաւագիտութեան երեք ճիւղերուն միանգամայն Մագիստրոսութեան աստիճանը. եւ Օգոստոսի 23-4 Սեպտեմբերին անդամ կ՚ըլլայ Հռոմի Աստուածաբանական կաճառին (Accademicus):

---- Հոկտեմբեր 17-29 Կը մեկնի Հռոմէն եւ Կ. Պոլիս կը հասնի Հոկտեմբեր 25-6 Նոյեմբերին:

1869 Նոյեմբեր 6-18 Դարձեալ Հռոմ կը հասնի Գազանճեանի հետ, Վատիկանեան ժողովին ներկայ գտնուելու:

---- Նոյեմբեր 26-8 Դեկտեմբեր Բացում Վատիկանեան ժողովին, որուն կը մասնակցի Օրմանեան իբր Աստուածաբան Գազանճեանի եւ քանի մը եպիսկոպոսներու:

1870 Ապրիլ 19-1 Մայիս. Գազանճեանի հետ կը փախչին Հռոմէն (Պապական հալածանքէն ) եւ կը հասնին Կ. Պոլիս Մայիս 17-29-ին:

---- Օգոստոս 18-30 Կը հրատարակէ Հայ Արեւելեան Կաթողիկեայք իտալերէն գիրքը:

---- Սեպտեմբեր 11-23 Պապական Ռէվէրսուրուս կոնդակը եւ յարակից պաշտօնագիրները կը թարգմանէ ֆռանսերէնի եւ կը հրատարակէ:

---- Սեպտեմբեր 16-28 Տեսուչ եւ ուսուցիչ կը նշանակուի Օրթաքէօյի Անտոնեան Վարժարանին:

1871 Ապրիլ 26-6 Մայիս. Կ. Պոլսէն նորէն կը մեկնի դէպի Հռոմ, քաղաքային հագուստով, իբրեւ Փրօֆ. Օրմանեան կամ Օրմանեան էֆէնտի Անտոնեանց վանքը ծախելու եւ ուրիշ գործեր կարգադրելու համար, եւ կը հասնի հոն Ապրիլ 29-11 Մայիսին:

1872 Կը հրատարակէ Ռէվէրսուրուս կամ Հայք եւ Պապութիւն` իտալերէն, իսկ Արեւելեան կաթոլիկաց կրօնական ազատութիւնը եւ քաղաքական իրաւունքները` ֆռանսերէն գործերը:

1873 Կը հրատարակէ Վատիկան եւ Հայք ֆռանսերէն գործը, որ նախորդ երկուքի հետ արգիլեալ գիրքերու ցանկը (Index) կ՚անցնին 1884 Յունիս 28-10 Յուլիսին:

1874 Նոյեմբեր 10-22 Երկրորդ անգամ կ՚այցելէ Վենետիկ, Ս. Ղազար:

1875 Յունուար 24-5 Փետրուար կը տեսակցի Զօրաւար Կարիպալտիի հետ:

---- Մարտ 20-1 Ապրիլ. Կը հիւանդանայ մէնէնճիթով, իբրեւ հետեւանք ուժսպառ աշխատութեան եւ բժշակական խորհրդով կը ճամբորդէ Եւրոպայի մէջ. եւ այս առթիւ կը տեսնուի Տօլինկէրի եւ այլոց հետ:

1876 Ապրիլ 6-18 Կ՚ստորագրէ Հռոմի մէջ Անտոնեանց վանքին վաճառման (100. 000 ֆրանքի) մուրհակը:

---- Մայիս 7-19 Կը վերադառնայ Կ. Պոլիս եւ նորէն կը հագնի իր սքեմը:

1877 Փետրուար 11-23 Ուրբաթ. Առաջին անգամ կը ներկայանայ Ներսէս Պատրիարքին:

1878 Օգոստոսի 17-27 Վերատեսուչ կը նշանակուի Ղալաթիոյ Ազգային Մատենադարանին:

Բ. ՄԱՍ` 1879-1918

1879 Հոկտեմբեր 28-9 Նոյեմբեր Կիրակի. Գիւտ Խաչ, Օրմանեան պաշտօնապէս եւ մեծ հանդիսութեամբ կ՚ընդունուի Հայոց Եկեղեցւոյ ծոցը Ներսէս Պատրիարքի կողմէն, Կ. Պոլսի հայ-կաթոլիկ հասարակութենէն 45 այր եւ 30 տիկիններու հետ, եւ Գումգաբուի Մայր Եկեղեցւոյն մէջ կ՚ստանայ Ծայրագոյն Վարդապետութեան աստիճանները Վարժապետեանի ձեռքէն:

---- Հոկտեմբեր 31-12 Նոյեմբեր Քարոզիչ կը կարգուի Ղալաթիոյ Ս. Լուսաւորիչ Եկեղեցւոյն:

1880 Մարտի մէջ անդամ կ՚ըլլայ Վանօրէից Խորհուրդին:

---- Ապրիլ 2-14 Առաջնորդ կ՚ընտրուի Կարնոյ, ուր կը հասնի Մայիս 29-10 Յունիսին:

1881 Հոկտեմբեր 7-19 Սանասարեան Վարժարանը կը բացուի Կարնոյ մէջ, որու տեսչական մարմնին նախագահ կը նշանակուի Օրմանեան:

1882 Օգոստոս 13-25 Մուշ կ՚անցնի Կարինէն, իբրեւ քննիչ Ազգային Պատրիարքարանի կողմէն:

---- Օգոստոսի առաջին կիսուն Հայ Յեղափոխական կազմակերպութիւնը կ՚սկսի Կարնոյ մէջ, եւ Նոյեմբեր 26-8 Դեկտեմբերին, Մելքիսեդեկ Քահանայ Տէր-Մելքիսեդեկեանի դէմ արտայայտուած հակակիր ցոյց մը պատճառ կ՚ըլլայ որ ծայր տայ Կարնոյ Տագնապ-ը, Հայեր բանտարկուին եւ Օրմանեան ալ կասկածելի թուի:

1883 Ապրիլ 5-17 Օրմանեան ինքնաբերաբար Կ. Պոլիս կը հասնի` Կարնոյ Տագնապին առաջքը առնելու համար եւ կը յաջողի:

1884 Յունիս 22-4 Յուլիսին իբրեւ 35 բանտարկեալներ կ՚արձակուին Կարնոյ մէջ:

---- Սեպտեմբեր 24-6 Հոկտեմբեր Օրմանեան կը մեկնի Կ. Պոլսէն եւ Կարին կը հասնի լռիկ մնջիկ Հոկտեմբեր 9-21-ին:

---- Հոկտեմբեր 26-7 Նոյեմբեր Ներսէս Պատրիարք կը վախճանի:

1885 Դեկտեմբեր 2-14 Մէճիտիէյի Գ-րդ կարգի պատուանշանը կ՚ստանայ Յարութիւն Պատրիարքի միջնորդութեամբ:

---- Յուլիս 12-24 Մկրտիչ Սանասարեան Կարին կուգայ Էջմիածնի Գէորգեան Ճեմարանի Տեսուչ Արշակ Նահապետեանի հետ, որ մօտէն կը ծանօթանայ Օրմանեանի:

1886 Յունիս 8, Էջմիածնի մէջ Եպիսկոպոս կը ձեռնադրուի Մակար Կաթողիկոսէն` Սրուանձտեանցի եւ այլոց հետ:

---- Յունիս 26-8 Յուլիս-Օգոստոս 23-4 Սեպտեմբեր Էջմիածինէն ուղղակի Վան եւ այլն կ՚երթայ, Ազգային Պատրիարքարանի կողմէն իբրեւ քննիչ, եւ կը վերադառնայ Կարին:

---- Սեպտեմբեր 5-17 Կարապետ Եզեանց Կարին կուգայ մօտէն տեսնելու Սանասարեան Վարժարանը:

1887 Յուլիս 6-18 Օրմանեան կը թողու Կարնոյ առաջնորդութիւնը Մակար Կաթողիկոսի հրամանաւ եւ կը կոչուի Էջմիածին, Գէորգեան Ճեմարանի մէջ Աստուածաբանութիւն դասախօսելու: Եւ Կ. Պոլսէն անցնելով Էջմիածին կը հասնի Սեպտեմբեր 3-15-ին, եւ առաջին դասախօսութիւնը կ՚ընէ Սեպտեմբեր 21-3 Հոկտեմբերին:

1888 Յուլիսին կ՚ստիպուի հեռանալ Էջմիածինէն կառավարական ճնշումով, ներսէն նիւթուած դաւի մը վրայ, եւ կ՚երթայ Կ. Պոլիս:

---- Սեպտեմբեր 29-11 Հոկտեմբեր Արմաշու վանահայր Խորէն Եպիսկոպոս Աշըգեան` Պատրիարք կ՚ընտրուի Կ. Պոլսոյ, եւ կ՚սկսի մշակուիլ Արմաշի մէջ Եկեղեցական Վարժարան մը հաստատելու գաղափարը:

---- Նոյեմբեր 30-3 Դեկտեմբեր կը կազմուի Եկեղեցական Վարժարան-ի պատրաստութեան Յանձնաժողովը Կ. Պոլսի մէջ:

1889 Յունիս 7-19 Օրմանեան Տեսուչ կը նշանակուի Արմաշի մէջ հաստատուելիք Եկեղեցական Վարժարան-ին:

---- Սեպտեմբեր 18-30 Բշ. Արմաշի մէջ կը կատարուի Եկեղեցական Վարժարան-ին բացման հանդէսը մէկ դասարանով:

---- Հոկտեմբեր Դուրեան Եղիշէ Ծայրագոյն Վարդապետ ուսուցչական պաշտօնով կը մտնէ Եկեղեցական Վարժարան:

---- Հոկտեմբեր 2-14 Դասերը կ՚սկսին:

1890 Յունուար 10-23 Եկեղեցական Վարժարան-ի Խնամակալութեան նիստին մէջ կը վաւերացուի ԴՊՐԵՎԱՆՔ անունը` Օրմանեանի առաջարկութեամբ, եւ կը դադրի Եկեղեցական Վարժարան կոչումը:

---- Սեպտեմբեր 28-10 Հոկտեմբեր Օրմանեան Դպրութեան աստիճան կուտայ ԴՊՐԵՎԱՆՔ-ի Առաջին դասարանի ինը աշակերտներուն:

1892 Մայիս 1-13 Օրմանեան հեւ ի հեւ կը հասնի Էջմիածին, իբրեւ պատգամաւոր Աշըգեան Խորէն Պատրիարքի կողմէն, կաթողիկոսական ընտրութեան մասնակցելու:

---- Մայիս 5-17 Գշ., Խրիմեան Մկրտիչ Արքեպիսկոպոս, 72 տարեկան, Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս կ՚ընտրուի 72 պատգամաւորներու միաձայն քուէով:

---- Մայիս 8-20 Օրմանեան կը մեկնի Երեւանէն Կ. Պոլիս կը հասնի Մայիս 16-28, իսկ Արմաշ` Մայիս 20-11 Յունիսին:

---- Յունիս 1-13 Լոյս կը տեսնէ Դպրեվանքին ՄԱՍԻՍ կրօնաթերթը:

---- Սեպտեմբեր 17-29 Ինը դպիրներէն եօթը սարկաւագ կը ձեռնադրէ:

---- Հոկտեմբեր Դպրեվանքի Գ-րդ տարւոյն սկիզբը` Դուրեան Եղիշէ Ծայրագոյն Վարդապետ կը նշանակուի Ներքին Տեսուչ Դպրեվանուց:

1895 Յունիս 18-30 Օրմանեան Քահանայ կը ձեռնադրէ եօթը սարկաւագները եւ Աբեղայ կ՚օրհնէ զանոնք:

---- Մայիս 26-7 Յունիսին, Վարդապետութեան մասնաւոր Գաւազանի իշխանութիւն կուտայ եօթը Աբեղաներուն:

1896 Յուլիս 18-30 Արձակուրդի առթիւ Կ. Պոլիս կ՚իջնէ Արմաշէն:

---- Յուլիս 22-3 Օգոստոս Իզմիրլեան Մատթէոս Պատրիարք կը հրաժարի եւ Չամիչեան Բարթողիմէոս Արքեպիսկոպոս Տեղապահ կ՚ընտրուի:

---- Օգոստոս 14-26 Դշ. Երբ Օրմանեան կը գտնուէր Ղալաթիա Արեւելք-ի խմբագրատունը, նորընծայ Մուշեղ եւ Աղան վարդապետներու հետ, ՄԱՍԻՍ-ի տպագրութեան գործով, կէսօրին տեղի կ՚ունենայ «Պանքայի դէպքը»: Օրմանեան պատուհանէն կը դիտէ բիրերով զինուած թիւրք-քիւրտ խուժանը եւ տեղի ունեցող հայկական կոտորածը: Խմբագրատունը ապահով չեն զգար, դուրս կ՚ելլեն դիակի վրայէն անցնելով եւ գրեթէ հրաշքով կը հասնին Բերա իրենց տունը:

---- Օգոստոս 16-18 Ուրբաթ օրը միայն կը դադրի կոտորածը բարձրագոյն հրամանով:

---- Սեպտեմբեր 10-22 Կը վերադառնայ Արմաշ: Այդ միջոցին է որ կը բանտարկուի Դպրեվանքին խնակալ-բարերարը Աբիկ Էֆ. Ունճեան Կ. Պոլսի մէջ:

---- Սեպտեմբեր 15-25 Խաչվերացի Կիրակին, Երկրորդ դասարանի չորս սարկաւագները Քահանայ կը ձեռնադրէ Օրմանեան եւ Աբեղայ կ՚օրհնէ:

---- Սեպտեմբերի 18-30 Առաջին դասարանի վարդապետներէն ոմանք Կ. Պոլիս կը յղուին, Դպրեվանքին նիւթական անձկութեան պատճառաւ:

---- Հոկտեմբեր 14-26 Դպրեվանքը Զաւէն Վարդապետի յանձնելով` Օրմանեան կը մեկնի Արմաշէն Դուրեանի հետ, եւ հետեւեալ օրը կը հասնին Կ. Պոլիս:

---- Այդ միջոցին է, որ տեղապահ Չամիչեան եւ վարչութեան ատենապետ Նուրեան Յովհաննէս Էֆ. կը յայտարարեն Օրմանեանի թէ Դպրեվանքին Հոգւոցը ըսուած է, եւ կը պահանջեն իր գրաւոր հրաժարականը, զոր կու տայ ստիպուած, եւ արտօնութիւն եւ դիւրութիւն կը խնդրէ տեղապահէն Եգիպտոս երթալու` իր քրոջ մօտ:

---- Հոկտեմբեր 31-12 Նոյեմբերին Ազգային Ընդհանուր Ժողովի կողմէն Օրմանեան անդամ կ՚ընտրուի Կրօնական Ժողովին:

1892  Նոյեմբեր 6-18 Ազգային Ընդհանուր Ժողովի մէջ, ներկայ 62 երեսփոխաններու 48-ին քուէով, Օրմանեան Պատրիարք կ'ընտրուի Թուրքիոյ Հայոց:

---- Նոյեմբեր 17-29 Սուլթան Համիտ կը վաւերացնէ Օրմանեանին ընտրութիւնը:

---- Նոյեմբեր 25-5 Դեկտեմբեր Շբ. երեկոյ կ'ընդունի Կայսեր ներկայութեան. իսկ Նոյեմբեր 26-8 Դեկտ. Բ. Դուռ կ'երթայ եւ կ'այցելէ նախարարութեանց:

---- Նոյեմբեր 27-9 Դեկտեմբեր առաջին անգամ կը նախագահէ Խառն Ժողովին:

---- Նոյեմբեր 28-10 Դեկտեմբեր «Քաղաքական» անունով բանտարկուած եւ դատապարտուած հայերու ներումը կը խնդրէ Սուլթան Համիտէն, եւ Դեկտեմբերի 10-22-ին 1200-է աւելի բանտարկեալներ ազատ կ'արձակուին, իսկ մահուան դատապարտուած 30 հայերու ալ պատիժը կը փոխուի բանտարկութեան:

---- Դեկտեմբերի մէջ, Օրմանեան իր պատասխանատըւութեան տակ կը կազմակերպէ նպաստից գործը:

1897 Յունուար 6-18 Ծնունդին Կ. Պոլսի եկեղեցիներու մէջ կը կարդացուի Օրմանեան Մաղաքիա Պատրիարքի անդրանիկ կոնդակը, որ գրուած էր Նոյեմբեր 30-12 Դեկտեմբերին:

---- Յունվարի կիսուն Դուրեան Եղիշէ Ծայրագոյն Վարդապետ կ'ստանձնէ Դպրեվանքի Վերատեսչութիւնը եւ Արմաշի Փոխ-Վանահայրութիւնը, եւ Չամիչեանի «Հոգւոցը ըսուած է» յայտարարած Դպրեվանքը յարութիւն կ'առնէ:

---- Մարտ 7-19 Տեղի կ'ունենայ Եւդոկիոյ կոտորածը եւ ընդհանուր ձերբակալութիւններ կ'ըլլան. ասիկա հայկական վերջին կոտորածը կ'ըլլայ Օրմանեանի պատրիարքութեան սկիզբը, որ կը յաջողի 72 հոգի պատժել տալ ջարդարարներէն, եւ 1895ին Տրապիզոնէն սկսած ջարդերու շարքը կը վերջանայ Եւդոկիոյ ջարդով:

---- Օգոստոս 6-18 Դշ. կէսօրին Բ. Դուռ ռումբ կը պայթեցնեն, երբ Օրմանեան Ղալաթիոյ խորհրդարանին մէջ կը նախագահէր Վարչութեան նիստին: Անմիջապէս կայսերական պալատ կ՚երթայ եւ կը խնդրէ որ յանցաւորներ միայն փնտռուին եւ ընդհանուր ձերբակալութիւններ տեղի չունենան:

---- Սեպտեմբեր 21-3 Հոկտեմբեր Ծայրագոյն Վարդապետութեան աստիճանները կուտայ Դպրեվանքի Առաջին դասարանի Վարդապետներուն, Կ. Պոլիս Գումգաբուի Մայր Եկեղեցւոյն մէջ:

1898 Ապրիլ 15-27 Կ. Պոլսի մէջ պետական վարժարաններուն ձրի ընդունել կուտայ 35 հայ պատանիներ:

---- Մայիս 6-19 Սուլթան Համիտէն նուէր կ՚ստանայ Խասգիւղի մէջ յարքունիս գրաւուած Ճէզայիրլեան ապարանքը` Գալֆայեան Որբանոցը ընդարձակելու համար:

---- Օգոստոս 20-1 Սեպտեմբեր Օրմանեան Ազգային Հիւանդանոցին օրական պարէնը բարձրացնել կուտայ 600 քաշ հացի եւ 150 քաշ միսի:

---- Հոկտեմբեր 25, Գիւտ Խաչի Կիրակին` Դուրեան Էջմիածնի մէջ եպիսկոպոս կը ձեռնադրուի Դպրեվանքի Աթոռին` Խրիմեան Մկրտիչ Կաթողիկոսէն, Օրմանեանի ընծայականով:

1899 Սեպտեմբեր 27-9 Հոկտեմբեր Օրմանեան իր գրաւոր եւ պատճառաբանեալ հրաժարականը կը ներկայացնէ Բ. Դուռ` մասնաւորապէս Հայոց դէմ ի գործ դրուած խստութեանց առթիւ:

1900 Յունուար. 10-22 Պարսից Շահը Շիյրի Խուրշիտի Ա. Աստիճանը կուտայ Օրմանեանի:

---- Մարտ 8-21 Օրմանեան կը կրկնէ իր հրաժարականը:

---- Օգոստոս 19-31 Սուլթան Համիտ Ա. Կարգի Օսմանիյէ կուտայ Օրմանեանի:

---- Սեպտեմբեր 10-23 Օրմանեան տասը հայ պատանիներ ձրի ընդունել կուտայ Սուլթանիյէ վարժարանը:

---- Դեկտեմբեր 1-14 Վարչութեան նիստին մէջ որոշել կուտայ Կիլիկիոյ կաթողիկոսական ընտրութիւնը:

1901 Դեկտեմբեր 8-21 Կ՚ստանայ Իմթիյազի արծաթ եւ ոսկի մետալները:

1902 Ապրիլ 2-15 Կ՚ստանայ Ականակուռ Օսմանիյէ:

---- Հոկտեմբեր 12-25 Ատանայի մէջ Կիլիկիոյ Կաթողիկոս կ՚ընտրուի, Սահակ Եպիսկոպոս Խապայեան` պատրիարքական պատուիրակ Կէօմրիւքճեան Մովսէս Եպիսկոպոսի նախագահած ընտրողական ժողովի կողմէն, եւ Սուլթան Համիտ կը հաստատէ այս ընտրութիւնը Դեկտեմբեր 9-22-ին:

---- Դեկտեմբեր 28-10 Յունուար 1903, Օրմանեան իր ջանքերով եւ Սմբատեանի ծախքով վերանորոգուած Գում-Գաբուի Մայր Եկեղեցւոյ օրհնութիւնը կը կատարէ:

1903 Յունուար 6-19 Ծննդեան  առտուն, Գում-Գաբուի Մայր եկեղեցւոյ մէջ, Կարնեցի Յակոբ Խաչիկեան, դաշնակցական երիտասարդ մը, մահափորձ կը կատարէ ռէվօլվէրով պատարագիչ Օրմանեանի վրայ, թափօրին սկիզբը. բայց միայն կը վիրաւորուի ուսէն:

1906 Փետրուար 10-23 Կը կատարէ Ազգային Հիւանդանոցին Ս. Փրկիչ նորաշէն եկեղեցւոյն հիմնօրհնէքը:

---- Յունիս 16-29 Նորէն հրաժարական կուտայ կառավարութեան` Վարչութեան կազմութեան դէմ հանուած պաշտօնական դժուարութեանց համար, որ էր Սահմանադրութեան վերաքննութիւնը: Բայց կը յաջողի արտօնութիւն ստանալ Սուլթան Համիտէն, եւ իր անուան տօնին առթիւ, Յուլիս 25-7 Օգոստոսին, Ընդհանուր Ժողով կը գումարէ պատրիարքարանի մէջ եւ ընտրել կուտայ Վարչութիւնը:

1908 Յուլիս 10-23 Հռչակումն Օսմանեան Սահմանադրութեան:

---- Յուլիս 16-29 Օրմանեան կը բռնադատուի հրաժարիլ պատրիարքութենէն Ղալաթիոյ խորհրդարանին մէջ, եւ Դուրեան Եղիշէ Սրբազան տեղապահ կ՚ընտրուի:

---- Յուլիս 25-7 Օգոստոս կը կատարուի Օրմանեանի անձին դէմ յաւէտ ամօթալի եւ վտանգաւոր խայտառակութիւնը Բերայէն մինչեւ Գում-Գաբու, կարգ մը հրահանգուած սրիկաներու կողմէն, եւ Իթթիհատի գլխաւորներ Գում-Գաբուի Պատրիարքարանը կու գան, ցաւ կը յայտնէն եղածին, կը ցրուեն ցուցարարները եւ կը պաշտպանեն իր կեանքը` վերադարձնելով զինքն Բերա իր տունը:

---- Հոկտեմբեր 22-4 Նոյեմբեր Իզմիրլեան վերստին Պատրիարք կ՚ընտրուի, եւ Նոյեմբեր 1-14-ին ալ կաթողիկոսական առաջին ընտրելի կ՚ըլլայ:

---- Նոյեմբեր 7-20 Ընդհանուր Ժողովոյ նիստին մէջ, որուն կը նախագահէր Իզմիրլեան, պաշտօնապէս կ՚ամբաստանուի Օրմանեան, եւ այս դէպքը այնքան կ՚ազդէ Օրմանեանի վրայ, որ դէմքի կաթուած կ՚ունենայ Նոյեմբերի 10-23-ին:

1909 Մայիս 18-31 Իզմիրլեան ընտրեալ Կաթողիկոս եւ Օրմանեան ամբաստանեալ նախորդ Պատրիարք, կը տեսակցին Բերա Թոգաթլեան պանդոկի մէջ, եւ Իզմիրլեան ցաւ կը յայտնէ եղածին համար:

1910 Կը տպագրէ Կ. Պոլիս Մաղաքեայ Արքեպիսկոպոսի Օրմանեան Յաշատակագիրք Երկոտասանամեայ Պատրիարքութեան գործը, բայց չի հրատարակեր:

1910 Դեկտեմբեր 8-21 Բերայի Ս. Յարութեան եկեղեցւոյն պատկից տունը 4000 Օսմանեան ոսկիի գնել կուտայ իր կնքահօր որդւոյն Յակոբ Փափազեանի եւ նուիրել կուտայ այդ Եկեղեցւոյն, եւ պատը վերցուելով` տունը կը միացուի եկեղեցւոյ բակին եւ կ՚ըլլայ Մանկապարտէզ:

1911 Փետրուար 11-24 Կ՚աւարտի Համապատում-ին տպագրութիւնը:

---- Ապրիլ 30-11 Մայիս կը հրատարակէ ֆռանսերէն Հայոց Եկեղեցին:

---- Դեկտեմբերի 2-15 Դուրեան Սրբազան` Պատրիարք կ՚ընտրուի Թիւրքիոյ Հայոց:

1912 Օգոստոսի 1-14 Օրմանեան կը հրատարակէ Ազգապատումի Ա. Մասին առաջին պրակը:

---- Դեկտեմբեր 2-15 Պատրիարք կ՚ընտրուի Պրուսայի Առաջնորդ Արշարունի Յովհաննէս Եպիսկոպոսը:

---- Դեկտեմբերի 21-3 Յունուար 1913, Օրմանեանի մասին յերիւրուած ամբաստանութիւններ կը հերքուին եւ Օրմանեան անպարտ կը հռչակուի Արշարունի Յովհաննէս Պատրիարքի նախագահած Ընդհանուր Ժողովին միաձայն քուէով:

1914 Մայիս 6-19 Գշ. Երուսաղէմ կը հասնի, Կ. Պոլսէն մեկնելով Ապրիլ 26-6 Մայիս, իբրեւ լիազօր պատուիրակ Ազգային Պատրիարքարանի կողմէն, Գէորգ Կիւրեղեանի եւ Վահան Թէքէեանի հետ, «Երուսաղէմի խնդիրը վերջացնելու եւ Երուսաղէմը կարգադրելու յանձնարարութեամբ»:

1915-1917 Երուսաղէմի մէջ կը գրէ Ազգապատումին Գ. Մասը:

1917 Նոյեմբեր 13-26 Կը հասնի Դամասկոս, մեկնած ըլլալով Երուսաղէմէն Նոյեմբեր 6-19 Բշ. իբրեւ տարագիր: - Այս տարագրութեան միջոցին կը լրացնէ իր ԽՈՀՔ ԵՒ ԽՕՍՔ գործը:

1918 Մայիսի մէջ Օրմանեան Դամասկոսէն կ՚երթայ Կ. Պոլիս, եւ կը վախճանի 78 տարեկան, Նոյեմբեր 6-19 Գշ. գիշեր, Գատը-Գիւղ, իրեն ասպնջական Ներսէս Օհանեանի տունը: Իսկ թաղման կարգը կը կատարուի Բերայի Ս. Երրորդութիւն Եկեղեցւոյ մէջ երեք օր ետքը, Նոյեմբերի 9-22, Ուրբաթ, դամբանականը կը խօսի Դուրեան Եղիշէ Սրբազան, եւ կը թաղուի Շիշլիի գերեզմաննոցը, Օրմանեանց յատուկ դամբարանի մէջ: - Դիտել սա' զուգադիպութիւնը որ Օրմանեանի պատրիարք ընտրութեան եւ մահուան ամսաթիւը նոյնն է, Նոյեմբերի 6:

Յետմահու լոյս կը տեսնէ իր Ազգապատում-ին այս Գ. Մասը, Երուսաղէմ, Սրբոց Յակոբեանց տպարանէն: