Վարք սրբոց հարանց…, հատոր Բ

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
ԱՐԱՐ աստուած եւ եդ զնա դրախտին փափկութեան, զամենայն իսկ զզգայ ութիւն ողջ ունելով նորա բնութեանն իւրում։ Արդ իբրեւ լուաւ նա այնմ որ խաբեացն զնա. յայնժամ առ նա զախտս ամենայն եւ իսկոյն ընկեցեալ եղեւ արտաքս չքնաղ եւ մեծ փառացն իւրոց. զի ծանիցէ մարդն՝ եթէ գոն ախտք որ մեժեն զնա յայ. եւ զի աղաչեսցէ զբարերարն աստուած, որպէս զի օգնեսցէ նմա. եւ ապա կարասցէ կտրել բաց յինքենէ զամենայն ախտս։ Այս ամենայն վերք են յանձին մարդոյ, որ կարեն եւ քակեալ որոշեն զնա յաստուծոյ։ Երանելի է որ սրբեաց զինքն յամենայն ախտից եւ յամենայն պղծութենէ ոգւոյ եւ մարմնոյ. զի ոչխար բանաւոր է ընդունելի պատարագ աստուծոյ, եւ լսէ զձայն տեառն որ ասէ. բարի ծառայ եւ հաւատարիմ, սակաւուգ եղեր հաւատարիմ, վերայ բազմաց կացուցից զքեզ, եկ մուտ յուրախութիւն տեառն քո։ Իսկ ոյք կամին կատարել զկամս իւրեանց որ ըստ մարմնոյ է, եւ ոչ կամին բժշկել զինքեանս բժշկութէ սուրբ առաքինութեանց, եւ անկանին խաւարն արտաքին ուր է սատանայ կապեալ. գտանին մերկք սուրբ պատմուճանէն ժամ հարկաւորութեանն։ Իսկ պատմուճանք ախտիցն այսոքիկ են. պոռնկութիւն, արծաթսիրութիւն, չարախօսութիւն, բանսարկութիւն, նախանձ, փառասիրութիւն, հպարտութիւն. այսոքիկ եւ որ նման են սոցին։ Զի՞նչ է պոռնկութիւն. պոռնկ ութիւն է ցանկութիւն, յագումն քնոյ, դատարկութիւն, դատարկաբանութիւն, պաճուճանք մարմնոյ, զբազումն, ընդ վայր ծաղր անամօթութիւն, թուլութիւն, դանդաղումն։ Զի՞նչ է արծաթսիրութիւն, արծաթսիր ութիւն եւ անհաւատութիւն, անյուսութիւն, անգթութիւն, անողորմութիւն, ագահութիւն, արհամարհութիւն, անբարեմտութիւն, ամբարհաւաճ ութիւն անձնահաճութիւն եւ յոչ հայել դատաստանսն աստուծոյ։ Զի՞նչ է չարակնութիւն. չարակն ութիւն է չարախօսութիւն, նախանձ, չարակնութիւն, մարդահաճութիւն, անձնասիրութիւն, անգիտութիւն, ստութիւն , սուտ վկայութիւն։ Զի՞նչ է բարկութիւն. բարկութիւն է հաստատել զիւր կամսն. հակառակութիւն, վիճութիւն, նենգութիւն, սուտ գիտութիւն, կարճմտութիւն, նեղկոտութիւն, ձանձրութիւն՝ ոչ բառնալով զթշնամանս ուրուրք, տալ եւ առնուլ։ Զի՞նչ է փառասիրութիւն. փառասիր ութիւն է անզգամութիւն, սիրել զաշխարհս եւ որ ինչ սմա է, եւ լինել անուանի մէջ մարդկան եւ կատարել զախտս անգիտութեան։ Զի՞նչ է հպարտութիւն, է խստասրտութիւն, անհնազանդ լինել ամենեցուն եւ քաջալերել յիւր զօրութիւնն, եւ համարելով զինքն իմաստուն, եւ առնելոյ զիւր եւեթ կամսն, եւ արհամարհել զընկերն, եւ կարծել զինքն գիտուն գոլ, եւ ունելով զինքն իբր ոչ իմիք կարօտ գոլ։ Այս ամենայն գործի յանձն մարդոյ, մինչ որոշեն զնա յաստուծոյ։ Այս է զոր եբարձն Ադամ յորժամ եկեր պտղոյ ծառոյն։
       Որ ոք կամեսցի աստուծոյ հաջոյ լինել եւ Քրիստոսի սիրելի, յառաջ քան զամենայն զխոնարհ ութիւն եւ զհամբերութիւն եւ զերկայնամտութիւն ստանալ պարտի պատահել նեղութեան, թէ մարմնական ախտիւք ինչ եւ ցաւք, կամ թէ որ գան վերայ մեր չար զօրութեանցն. եթէ վնասք ընչից եւ եթէ անարգութիւնք, եթէ թշնամանք՝ որք խափանիչք անտի լինին, զի մի՛ մերձեսցուք առ աստուած։ Եւ յայսոսիկ պարտի խնդալ խնդութեամբ եւ գոհանալ զաստուծոյ, եւ նախ քաջութեամբ բազմաւ վերայ այնքան նեղութեանցն ամենայնի որ գան սիրովն Քրիստոսի։ Իսկ թէ ոչ այսպէս պատրաստեսցի, վշտանայ եւ նեղի՝ ոչ քաջանալովն իւրով. զի այսպիսիս որդի կենաց ոչ կարէ լինել, վասն զի ոչ եղեւ նմանող սրբոցն որպէս սկզբանէ հարքն եւ հայրապետքն եւ մարգարէքն եւ առաքեալքն եւ մարտիրոսքն եւ ամենայն իսկ արդարքն գտան նեղութիւնս եւ հարկաւորութիւնս եւ փորձութիւնս զանազանս, եւ յաղագս այսորիկ եղեն սիրելիք աստուծոյ։ Եւ դարձեալ ասէ. որդեակ, եթէ զսա ծառայել տեառն աստուծոյ, պատրաստեա զանձն քո փորձութիւնս։ Որպէս եւ այլուր ասէ՝ եթէ ուր պատահեն քեզ վիշտք՝ իբրեւ զբարի ինչ ընկալ, գիտելով քո թէ առանց տեառն ոչ ինչ լինի, որպէս եւ գիտացաք յաղագս սրբոյն Յովբայ՝ մինչեւ ցմարմինն եւ ցուղիւն տանջեալ նորա , եւ զայն միայն որ առ աստուած սէրն էր՝ ընկալաւ. հանդերձ համբերութեամբ եւ գոհութեամբ յաղթեաց իւրում փորձութեանցն, եւ յաղագս այսորիկ յաղթող քան զամենեսեան եղեւ։ Իսկ աստ զկատարելագոյնսն ասէ իբրեւ աստուծոյ սպասաւորք համբերութիւնս բազումս, նեղութիւնս վիշտս բանտս յանձկութիւնս հալածանս։ Եւ դարձեալ յորժամ անշարժ եղեւ Պաւղոս, գոչէր ասելով, ո՞վ մեկնեսցէ զմեզ սիրոյն Քրիստոսի. նեղութիւն, թէ անձկութիւն, թէ հալածանք, թէ սով, թէ մերկութիւն, թէ վիշտք, թէ սուր. զի վասն քո մեռանիմք զօրհանապազ։ Եւ դարձեալ ասէ՝ թէ ոչ մահ եւ ոչ կեանք եւ ոչ հրեշտակք եւ ոչ իշխանութիւնք եւ ոչ զօրութիւնք եւ ոչ որ կանս եւ ոչ հանդերձեալքն, ոչ բարձրութիւնք, ոչ խորութիւնք եւ ոչ այլ ինչ արարած կարէ մերժել զմեզ սիրոյն աստուծոյ որ Քրիստոս Յիսուս տէր մեր։ Եւ տէր մեր ասէ. նեղ եւ նուրբ է ճանապարհն որ տանի կեանսն։ Իսկ երան ութիւն սգաւորաց ետ. եւ որ նեղին յաղագս տեառն, պահի նոցա կեանք. երանելի էք, ասէ, յորժամ նեղեն զձեզ, եւ զձեզ հալածեսցեն եւ թշնամանիցեն եւ ասիցեն զամենայն բան չար զձէնջ սուտ վասն իմ. ցնծացէք եւ ուրախ լերուք, զի վարձք ձեր բազում են։ Ո՞ իսկ է արժանի որ վասն Քրիստոսի հալածի եւ օտարանայ եւ փորձութիւնս զանազանս մտանիցէ եւ չարչարիցի, եւ յայսր ամենայնի վերայ խնդայցէ եւ գոհասցի զաստուծոյ։ Երանի այսպիսւոյս, զի մեծ համարձակութիւն կալցի յաւուրն դատաստանին առաջի բեմին Քրիստոսի մեծի եւ ահաւորին, որում փառք յաւիտեանս։