Դատաստանագիրք Աստրախանի Հայոց

ԳԼՈՒԽ ՉՈՐՐՈՐԴ
ՎԱՍՆ ՍԱՆԱԴԻ 

1. Սանադ անուանի պարտականութեան գիր, որ ով ոք յումմեքէ առցէ դրամ եւ տացէ նմա սանադ, որ ըստ նոյն սանադին գրեցելոյն վճարումն արասցէ: Վասն որոյ առ ի հաստատութիւն սանադին հա'րկ է, զի սանադն պարզապէս պարտականութեան նշանակութիւն ունիցի` առանց խրթին եւ մեկնութեան կարօտ բառերից. իսկ եթէ ի ումեք սանադոջ գտանիցին այլ եւ այլ բանք եւ դաշնադրութիւնք, այնպիսին ոչ է համարելի սանադ, այլ մանաւանդ դաշնագիր, որ աշխարհօրէն շարթնամայ կամ դօգովօր անուանի, որոյ աղագաւ տե'ս գլուխ «13», համար «2» սոյն մասին:

2. Հասարակաբար զօրութիւն եւ հաստատութիւն սանադին կայանայ որքան առ այս. նաք` զի գրեցեալ լիցի նախապէս յինք` առի եւ պարտ եմ եւ վերջապէս վճարեմ կամ տամ. եւ սոյն բառերիս ներհակ եւ փոխարկօղ բառ եւ բան ոչ իցէ գրեցեալ. երկրորդ` ժամանակ սանադին չափ պայմանագրութեան եւ որքանութիւն դրամոյն եւ տոկոսին ոչ իցէ քերեցեալ. երրորդ` ո'վ ոք սանադ տվող է` իւր ձեռացագրովն գրեսցէ, կամ` թէ այլոց ձեռացայգրով իցէ գրեալն` յինքն ստորոգրեցեալ իցէ, իսկ առ կնքիլն կամ այլոց վկայութիւն գրելն վասն այնոցիկ, որք կարեն գրել զգիր` ո'չ է հարկաւոր, միայն եթէ լիցի` ոչ է խոտելի:

3. Եթէ ով ոք ոչ իցէ ուսեալ գրել զգիր, այնպիսին յերբ կամենայ այլոց տալ սանադ` պիտոյ է այլոց ումեք գրել տալ, եւ գրօղ սանադին ընդ երից այլոց արանց, վասն պարտաւորութեան նոյն սանադ տվողին, գրեսցեն զվկայութիւնս իւրեանց` եղիցի հաստատուն: Իսկ եթէ այնպիսի մարդոյ անուամբ, որ ոչ կարէ գրել զգիր, յայտնեսցի սանադ, ի յոր` բաց ի գրօղէն, ոչ իցէն գրեցեալ այլ վկայք, եւ որո'յ անուամբ սանադն գրեցեալ է` նա ուրանայ պարտական գոլն իւր, որ ուրանայ` երդնուցու օրինօք, յետ երդմանն` սանադն պատառեսցի ի դատաստանարանին վասն լինելոյն անհաստատ: Բայց եթէ որո'յ անուամբ է` ո'չ կամեսցի երդնուլ, հարկաւոր է, զի վճարեսցէ, այլեւ վերահասու լինելի է` ո'վ է խնդրօղն, ո'վ է սանադ գրողն եւ որո'յ անուամբ է սանադն, որ պարտ է վճարել, ուստի դատաւորն կարէ վերահասութեամբ ճանաչել ստուգութիւն բանին: Իսկ եթէ ոչ իցէ կարելի վերահասու լինելն կամ խստասցի վէճն` առանց այլ եւ այլ վարելի է, որպէս եւ վերոյ գրեցեալ է:

4. Եթէ ով ոք գրել զգիր գիտակ լիցի` նորին անուամբ սանադ յայտնեսցի, յորում նա ոչ իցէ ստորագրեցեալ, թէ եւ բազում մարդիկք վկայք եւս լինին գրեցեալք` անհաստատ է զօրութիւն այնպիսի սանադին, այլ եւ խստապէս որոնելի է ի այնպիսի մարդոյն (որ ցուցանէ նովաւ զինքն գոլ պարտատէր), թէ ո'յր աղագաւ, յորժամ ետ փոխ նմա, նորա ձեռացագրովն կամ ստորագրեցելովն ոչ էառ սանադ: Յորժամ յայտնեսցի խաբէութիւն եւ անիրաւութիւն ինչ, ընդ այնպիսի պարտատիրին եւ սուտ վկայիցն վարեսցի օրինօք ի պատիժս եւ ի տուգանս` առանց ամենայն այցելութեան:

5. Եթէ ժամանակն, պայմանայդրութիւնն եւ որքանութիւն դրամոյ ի սանադի ումեք քերեցեալ իցէ` անհաստատ է, որոյ աղագաւ սանադ առնօղն պարտ է զգոյշ լինիլ, զի մի' ժամանակն, պայմանադրութիւն եւ դրամոյ որքանութիւն քերեցեալ սանադ առցէ յումեքէ եւ տացէ դրամ:

6. Եթէ ոք առեալ զսանադ յումեքէ ժամանակն, պայմանադրութիւնն եւ դրամոյ որքանութիւն քերեցէ` աւելացուցանելով եւ պակասացուցանելով, որով կամեսցի վնաս հասուցանել պարտականին անիրաւաբար, յորժամ քննեալ ստուգեսցի, որ արար զայն` պատժեսցի ձաղանօք խստապէս եւ սանադն պատճառեսցի ի դատաստանարանի եւ եղիցի պարտականն ազատ ի վճարելոյ զպարտն այն:

7. Եթէ ոք յանդգնեսցի գրել զսուտ սանադ անուամբ այլոց, որպէսզի ստասցէ զանիրաւ շահաւէտութիւն ինչ, յորժամ քննեալ ստուգեսցի` հրապարակաւ ձաղկեսցի, հատցի աջոյ ձեռն եւ մնասցէ ի բանտի վեց ամիս, եւ որքանոյ սանադ շինեցեալ իցէ ստութեամբ` տասներորդ մասն տացէ տուգանս դատաստանին առանց թուլատրութեան:

8. Եթէ ի սուտ սանադի գրեցեալ լիցին ոմանք վկայութիւն, առ ի հաստատել զնոյնն, յորժամ քննեալ ստուգեսցի զստութիւն սանադին եւ վկայիցն, այնպիսի վկայքն հրապարակաւ պատժեսցին ձաղանօք, որպէսզի խայտառակեալք ոչ իցէ առ յապայն ընդունելի վկայութիւն նոցին:

9. Եթէ ոք առեալ զփոխ յումեքէ ետ նմա սանադ եւ ծածկաբար ի միւս կողմն գրեաց, թէ սանադիս վճարն եղեալ է կամ սանադս անհաստատ է կամ այլ այնպիսի բանք, որով կամեսցի ոչնչացուցանել զզօրութիւն սանադին, յորժամ քննեալ ստուգեսցի` ո'չ միայն պարտականն շահօքն ամբողջ զպարտն հատուսցէ պարտատիրին եւ տասներորդ մասն տացէ տուգանս դատաստանին, այլէ վասն յանցանացն հրապարակաւ ձաղկեսցի առնօղն այնպիսի խաբէութեան, որպէսզի տեսեալ այլոց զգուշասցին եւ հեռասցին այնպիսի անիրաւ գործոյ:

10. Եթէ ո'վ ոք կամեսցի առնուլ յումեքէ դրամ եւ տալ սանադ, պարտ է, զի նախ դրամն առցէ եւ ապա սանադն տացէ. իսկ եթէ ոք բողոքեսցէ առ դատաւորն, թէ առանց առնելոյ զդրամ յումեքէ ետ նմա սանադ, ոչինչ օգտի ի յայսմանէ, այլ որում տուեալ է սանադն` հարկաւոր է վճարել նմա առանց ամենայն պատճառանաց:

11. Եթէ ով ոք ումեք պարտաւոր իցէ սանադով եւ վասն պարտուց իւրոց վճարեալ իցէ, պարտ է գրել ի վերայ սանադի իւրոյ, թէ այսքան վճարեսցի, կամ պարտատէրն գրեսցէ, թէ այսքան վճարեաց կամտացէ վասն վճարելոյն յատուկ գիր (որ անուանի ղավզ կամ կվիտանցի) պարտականին, յորում գրեցեալ իցէ այսքան դրամ այսպիսի ժամանակի էհաս ինձ:

12. Եթէ ով ոք ումեք պարտաւոր իցէ սանադով եւ վասն պարտուց իւրոց վճարեալ իցէ պարտատիրին առանց գրեցման ի վերայ սանադին իւրոյ կամ առման յատուկ գրոյ, պարտատէրն ուրանայցէ առեալն իւր, այնպիսի պատահմանն եթէ պարտականն վասն վճարեցելոյն իւրոյ ցուցցէ երկու կամ երեք վկայք` եղիցի վճարեալն հաստատ, եւ ուրացօղ պարտատէրն իբրեւ այր նենգաւոր եւ զրկօղ արհամարհեալ. իսկ եթէ վկայ ոչ ունիցի, այնպիսի լոկ ասացուածոց պարտականին ոչ է կարելի հաւատալ, այլ հաստատուն եւ հաւատալի լիցի զօրութիւն սանադին, եւ վճարեսցէ պարտականն առանց այլ եւ այլ:

13. Եթէ պարտատէր ոք ունելով ի ձեռին իւրում զսանադ պահանջէ պարտս յումեքէ, եւ պարտական այրն ի նմանէ առեալ յատուկ գրով ցուցցէ, թէ վճարեալ է վասն պարտուցն այն, յորժամ յայտնեսցի կրկին պահանջողութիւն պարտատիրին, այնպիսի ի զուր պահանջօղ եւ ինքնինքեան խայտառակիչ պարտատիրին պարտ է ձաղկել խստապէս եւ տասներորդ մասն սուտ պահանջելութեանն տուգանս առնուլ, իսկ պարտական այրն սակս վճարելոյն եղիցի անպարտ եւ մի' կրկին վճարեսցէ:

14. Եթէ յումեք սանադոջ յատկապէս ոչ իցէ գրեցեալ արծաթեայ կամ պղնձեայ դրամ, պարտատէրն պահանջիցէ արծաթեայ դրամ, եւ պարտականն կամիցի տալ պղնձեայ դրամ, որոյ աղազաւ վիճեսցին ընդ միմեանս, այսպիսի պատահմանն իւրաքանչիւրոցն տացի իրաւունս` հրամայելով պարտականին վճարել կեսն արծաթեայ եւ կէսն պղնձեայ դրամ:

15. Եթէ ով ոք ումեք սանադ իցէ տվեալ պայմանաւ ժամանակադրութեան, եւ մինչեւ ի լնուլ ժամանակին ոչ կամեսցէ համբերել պարտատէրն, այլ յառաջ, քան զպայմանն կամի, զի վճարիցէ պարտականն` վասն երկիւղի ապագայ չքաւորութեան պարտականին, յորժամ ոչ կամեսցի բարեյօժար կամօք պարտականն վճարել զպարտս իւր նախքան զլրումն պայմանեալ ժամանակին` ոչ ունի իրաւունս պարտատէրն խնդրել դատաստանական հրամանաւ` մինչեւ ոչ եկեսցէ լրումն պայմանադրեցեալ ժամանակին: Սակայն եթէ յայտնեսցի չքաւոր պարտականն եւ եղիցի բանկրօտ, այնպիսի պատահմանն թէեւ ոչ իցէ լրացեալ պայմանադրութիւն սանադին` պարտատէրն ընդ այլ պարտատիրաց լինի առնօղ հաւասար մասն ի ընչից բանկրօտ առն այն:

16. Եթէ ով ոք ումեք պարտաւոր իցէ սանադով եւ պահանջիցէ ի պարտատիրէն նախքան զսանադով պարտականութիւն զիր ինչ եւ ասիցի` թէպէտ ես պարտաւոր եմ սանադով, սակայն պարտատէրն պարտաւոր է ինձ հասաբով, եւ այսպիսի պահանջողութիւն իցէ յառաջ քան զտալն սանադին` ոչ է ընդունելի, այլ տուեալ սանադովն վճարեսցէ եւ այն պահանջողութիւն եղիցի ընդունայն. եւ պատճառն այն է, զի եթէ պարտաւոր էր նմա այրն այն` ոչ էր պարտ նմա թողուլ զպարտն այն եւ տալ սանադ պարտականութեան ի ձեռս նորա: Սակայն եթէ բռնութեամբ եւ առանց իրաւանաց տվեալ իցէ սանադ` պարտ է հաստատել վկայութեամբ. յորժամ հաստատեսցէ տակաւին` եւ ո'չ խափանի զօրութիւն սանադին, այլ նախապէս զդրամն սանադին վճարեսցէ, յետ այնորիկ պահանջիցէ զհասաբով պարտն իւր ի նմանէ:

17. Եթէ ով ոք ումեք պարտաւոր իցէ սանադով եւ պահանջիցէ ի պարտատիրէն յետ սանադին տալոյն տվեալ ինչք, առ որ ուրանայցէ պարտատէրն իբր չառեալ եւ ոչ ունիցի պարտականն յատուկ գիր պարտատիրէն կամ վկայ, այնպիսի պատահմանն նախապէս պարտականն իւր պարտն վճարիցէ, յետ այնորիկ եթէ կարէ` որո'յ կերպիւ եւ իցէ, օրինօք հաստատել տուեալն իւր ի նմայ, յայնժամ պահանջիցէ եւ առցէ:

18. Իսկ եթէ ի վերոյ տասնվեց եւ տասնեօթն համարոջ գրեցեալ պարտականքն երկիւղ կրեսցեն ի պարտատիրացն, թէ կարելի է յետ սանադով պարտականութիւն վճարելոյն իւրեանց պարտատիրին եւ հասաբաւ թալաբն պահանջելոյն եւ հաստատելոյն ի վերայ նորա ո'չ ունիցի պարտատէր այրն այն յետոյ վճարելոյ նոցա, այսպիսի պատահմանն եւս ոչ խափանի հաստատութիւն եւ նախապահանջողութիւն սանադին, այլ պարտական այրքն վճարեսցեն զպարտս իւրեանց` տալով ի ձեռս դատաւորաց, եւ դատաւորքն այնքան պահեսցեն զայն, մինչեւ աւարտեսցի հաշիւն ի մէջ նոցին եւ յայնժամ որո'յ հասանիլ պարտ իցէ` նմա' տացեն:

19. Եթէ ոք ուրանայցէ ձեռացագիր կամ յինքենէ ստորագրեալ սանադ իւր, յորժամ այլ ուրեք գտեալ ձեռացագրով նորին հաստատեսցի ուրացութիւն նորին եւ քննեալ ստուգեսցի, այնպիսի պարտականութիւն ուրանօղ այրն կրկին չափով վճարեսցէ զպարտս իւր պարտատիրին եւ վասն յանցանացն հրապարակաւ ձաղկեսցի` առանց ամենայն այցելութեան:

20. Եթէ ոք պահանջիցէ յումեքէ սանադով պարտս, դատաւորք պարտին մինչեւ ի աւուրս տասն եւ հինգ, եւ ի ծանր հարկաւորութեան մինչեւ ի քսան եւ մին օր` բաց ի օրինաւոր արգելմանց, հարցանել զպարտականն, առնել հրապարակումն եւ վաճառել զինչս պարտականին հրապարակաւ կամ կարգաւորել դաշինս ի մէջ պարտատիրին եւ պարտականին ըստ խրատոյ, որ գրեցեալ է վասն պարտականութեան գլուխ երեք, ի համար ութն, ինն, տասներեք եւ տասնեւչորսն, եւ տալ բաւականութիւն պարտատիրին: Իսկ եթէ դատաւորք անցուցանիցեն աւուրս քսան եւ մին, որ ոչ արասցեն բաւականացուցումն պարտատիրին ըստ խրատոյ վերոյ գրեցելոյն, այնպիսի պատահմանն, վասն թոյլատրութեան դատաւորաց, ինքեանք դատաւորք, փոխանակ պարտականին վճարեսցեն պարտս նորին պարտատիրացըն շահօքն ամբողջ` առանց ամենայն պատճառաց, եւ ետ վճարմանն` յայնժամ խնդրեսցեն զվճարեալն իւրեանց ի պարտականէն:

21. Եթէ ոք մեռանիցի, որոյ ոչ իցէ ի չափ հասեալ զորդի, եւ դատաստանական հրամանաւ զամենայն ինչս մեռելոյն գրեսցեն մի ըստ միոջէ ի մէջ այլոց իրաց, եւ իցեն սանադք ոմանք եւ դէպ լիցի, զի գողասցի կամ կորիցէ մի ի նոցանէ, որո'յ անուամբ պարտականութեան սանադն կորեալ կամ գողացեալ իցէ` հարկաւորի դատաստանական հրամանաւ ռէիստր գրեցելոյն զօրութեամբն վճարել զպարտս իւր ժառանգաւորաց մեռելոյն, առանց ամենայն պատճառանաց:

22. Եթէ ով ոք, ունելով յումեքէ սանադ վասն իւրոյ պարտականութեան կամ վասն որոյ եւ իցէ պատճառաց` գրեսցէ ի վերայ սանադին կամ յատուկ յանձնարարական գրով յանձնեսցէ, զի ի սանադոջ գրեցեալ դրամն հասցէ (այս անուն մարդոյ), պարտականն սանադին հարկաւորի վճարել ա'յնմ մարդոյ` որոյ անուամբ եւ պարտատէրն գրեցեալ է ի վերայ սանադին իւրոյ հասանիլն նմա առա'նց ամենայն պատճառաց: Իսկ եթէ պարտատէր ոմն վասն պարտոյ ումեք առեալ իցէ մասն ինչ կամ բոլորն եւ տուեալ իցէ յատուկ գիր պարտականին վասն վճարեցելոյն, յետոյ ի վերայ սանադին նորա գրեսցէ հասանիլ զդրամն այլոց ումեք, պարտական այրն վասն վճարեցելոյն, որոյ սակս եւ ունի գիր ի պարտատէրէն, ո'չ է պարավանդեալ կրկին վճարելոյ, այլ միայն պարտ է վճարել զոր ինչ մնացորդք մնացեալ իցէ, եւ այրն այն, որ վճարեցեալն կրկին պահանջել կամեցաւ, ո'չ միայն այն ինքն վճարեսցէ եւ վասն կրկին պահանջողութեան` որ էր իզուր եւ թարց իրաւանց` ձաղկեսցի խստապէս, այլեւ տասներորդ մասն սուտ պահան-ջողութեան տացէ տուգանս դատաստանին: 

Հայոց սովորական սանադ գրելոյ ձեւն է հինգ կերպիւ: 

Առաջին ձեւն է այսպէս.

Ես` ջուղայեցի Յովհաննէսի որդի Աստարխան բնակեալ Անտոնս, յինք առի եւ պարտ եմ թաբրիզեցի Անդրիասի որդի պարոն Բաղրամին, ջամնայ հարիւր ըռուբլի, որ կէսնայ յիսուն ըռուբլի, ըռուստի սքա արծաթ մանէթ փող: Ներքոյ գրեալ թարեղէն որքան ժամանակ անցկենայ, ֆի հարիւրին ամսէն կէսովն մուդաթ հասաբ լինի, յերբ յիշեալ պարոն Բաղրամն կամ օրդնին վերոյ մաբլաղն անցեալ մուդաթովն ուզեն` ես Անտոնս կամ իմ օրդնին, տամք բիօզր, թիվն 1764, ապրելի մին, Աստրախան, վերոյ գրեալն Անտոնիս ձեռացագիրնայ, ինձ ընդունելի է:

Երկրորդ ձեւն է այսպէս.

Ես արտավէլէցի Սհակի որդի Մօսկով բնակեալ Յակոբս, յինք առի եւ պարտ եմ Աստրախան բնակեալ Օգոստինոսի որդի պարոն Սարգիսին, հարիւր ըռուբլի, որ կէսնայ յիսուն ըռուբլի, կռուստի սքայ արծաթ մանէթ փող։ Յերբ յիշեալ պարոն Սարգիսն կամ իւր օրդնին վերոյ մաբլաղն ուզեն՝ ես Յակոբս կամ իմ օրդնին տամք բիօզր։ Թիվն 1764 ապրելի մին, Աստարխան, վերոյ գրեալն Յակոբիս ձեռացագիրնայ, ինձ ընդունելի է։

Երրորդ ձեւն է այսպէս.

Ես` Աստրախան բնակեալ Դաւիթի որդի Բեռնարդոսս, յինք առի եւ պարտ եմ շամախեցի Մկրտումի, որդի պարոն Դանէլին, մին հարիւր ըռուբլի, որ կէսնայ յիսուն ըռուբլի ըռուստի սքա արծաթ մանէթ փող: Ներքոյ գրեալ թարեղէն մինչի վեց ամիս վադայ, ֆի հարիւրին ամսէն կէսովն մուդաթ հասաբ լինի, աստուծով սարվադին վերոյ մաբլաղն մուդաթովն ես Բեռնարդոս կամ իմ օրդնին տամք պարոն Դանէլին կամ իւր օրդնուն բիօզր: Թիւն 1764, մայիսի մին, Աստարխան, վերոյ գրեալն Բեռնարդոսիս ձեռացագիրնայ, ինձ ընդունելի է:

Չորրորդ ձեւն է այսպէս.

Ես` ղազվինեցի Պետրոսի որդի Աստարխան բնակեալ Մակարս, յինք առի եւ պարտ եմ Սանկթ Պետերբուրղսկի մեշչենին Զաքարե որդի պարոն Միքայէլին մաբլաղին ջամնայ հարիւր ըռուբլի, որ կէսնայ յիսուն ըռուբլի, ըռուստի սքա արծաթ մանէթ փող: Ներքոյ գրեալ թարեղէն մինչի վեց ամիս վադայ, սարվադին վերոյ մաբլաղն Մակարս կամ իմ օրդնին տամք յիշեալ պարոն Միքայէլին կամ իւր օրդնուն բիօզր: Թիվն 1764, մայիսի մին, Աստարխան. վերոյ գրեալն Մակարիս ձեռացագիրնայ, ինձ ընդունելի է:

Հինգերորդ ձեւն է այսպէս`

Ես` ղզլարեցի Բարդուղիմէոսի որդի Թօմասըս, յինք առի եւ պարտ եմ Աստարխան բնակեալ Եսայէ որդի պարոն Բենիամենին, մաբլաղին ջամնայ հարիւր ըռուբլի, որ կէսնայ յիսուն ըռուբլի, ըռուստի սքայ արծաթ մանէթ փող: Ներքոյ գրեալ թարեղէն մինչի վեց ամիս վադայ, սարվադին վերոյ մաբլաղն ես Թօմասըս կամ իմ օրդնին տամք յիշեալ պարոն Բենիամենին կամ իւր օրդնուն բիօզր, եթէ վադիցն անց կենայ ֆի հարիւրին ամսէն կէսովն մադաթ հասաբ լինի: Թիվն 1764, յունիսի մին, Աստրախան, վերոյ գրեալն Թօմասիս ձեռացագիրնայ, ինձ ընդունելի է: 

Եթէ ով ոք վասն ումեք սանադ գրի պարտ է գրել մինչեւ ի ժամանակ սանադին: Զոր օրինակ.

Ես` Աստարխան բնակեալ Դանէլի որդի Եզեկիէլս, յինք առի եւ պարտ եմ Աստարխան բնակեալ Մարկոսի որդի պարոն Ղուկասին մաբլաղին ջամնայ մին հարիւր ըռուբլի, որ կէսնայ յիսուն ըռուբլի, ըռուստի սքայ արծաթ մանէթ փող: Ներքոյ գրեալ թարեղէն մինչի վեց ամիս վադայ սարվադին վերոյ մաբլաղն ես Եզեկիէլս կամ իմ օրդնին տամք յիշեալ պարոն Ղուկասին կամ իւր օրդնուն բիօզր: Թիվն 1764, յունիսի 15, Աստարխան: Աստ տվող սանադին պարտ է ձեռամբ իւրով գրել այսպէս` «Վերոյ գրեալն Եզեկիէլ դի Դանէլիս ընդունելիայ ձեռ. դրի»:

Եթէ ով ոք գիր գրելն ուսեալ չլինի եւ այլ ոք վասն նորին սանադ գրի, այսպէս պարտ է գրել ի ներքոյ սանադին. «Չուն (այս անուն) դի (այս անունն) գիր գրելն կարող չէր, ըստ խնդրոյ նորին ես (այս անունս) դի (այս անուան) սանադս գրեցի եւ վկայ եմ: Եթէ ով ոք ումեք սանադի վերայ կամենայ գրելն, թէ սանադին դրամն հասանի այլոց ումեք, պարտ է գրել այսպէս.

«Սանադիս մաբլաղն իւր անցեալ մուդաթովն հասանի Գանջեցի Ավետի որդի Աստարխան բնակեալ պարոն Սիմօնին կամ իւր օրդնուն` ինձ ընդունելի է: Թիվն 1764, յուլիսի մին, Աստրախանա մեշչանին Դաւիթ դի Աստուածատուր: