Պատմութիւն

Յետ այսորիկ հրաման եղեւ ի մեծ Խանէն ինձ, Երեւանայ խանին եւ ընդ մեզ եկելոցն, զի ամենայն օր ի ծագել արեգականն գնասցուք ի տես եւ ի սէլամ Խանին մեծի: Եւ պատրաստեալ էին իւրաքանչիւրոցն մերձ ի բնակութիւն եւ յամարաթն իւր եղեգնեայ հովանոցս սունտուրմային նման, զոր աստ այվան ասեն՝ Ժ (10) գիրկ, ԺԵ (15) եւ Ի (20) գրկով երկայն եւ Բ (2) գիրկ լայն: Որ իւրաքանչիւր քաղաքէ եկողքն ի մէկ մէկ հովանոց նստէին յատուկ՝ քաղաքակցօքն հանդերձ: Եւ վաղ քաջ գնացինք ի սահմանեալ տեղն, եւ ամենայն մարդոյ տեղն մանշուր եւ յայտնի էր: Եւ ամենայն ոք իւր տեղն ճանաչէր:

Եւ երրորդ ժամն ելանէր մեծազօր Խանն ի ներսէն ի դիւանխանան: Եւ չաւուշք տուայ արարեալ, ապա ընթանային ամենեքեանքն կարգ կարգ առաջի իւր: Եւ խոնարհմամբ գլխոյ անմռունչ բարեւ տուեալ անցանէին:

Եւ զի էր նստած տեղն Խանին ամարաթ շինեալ փայտաշէն, եւ տանիսն՝ տախտակամած, իսկ շրջապատ պարիսպն եղեգնեայ եւ ուհեաց տեղն, եղեգնեայ պարիսպն եւ բնակութիւնքն:

Էին եւ վրանք բազումք ի ներքո եւ արտաքս ամարաթի Խանին: Նոյնպէս եւ մերս բնակութիւն ի բացեայ ի բանակէն, զառ ի վեր ի յեզերն Երասխայ՝ կէս ժամու ճանապարհ հեռի ի բուն բանակէն, աւելի քան զԵՃ (500) հիւղ շինած եղեգնեայ, զի կամէին թէ զեկեալ խաներաց զոմանս անդ իջուցանէին եւ բնակեցուցանէին: Բայց վասն հեռի գոլոյն ի օթախէն Խանին ոչ ետուն թոյլ, այլ ի շրջակայ Խանին բնակեցուցին:

Եւ յետ Բ (2) կամ Գ (3) աւուր հրաման եղեւ ի մեծ Խանէն ինձ եւ ամենայն եկելոցն Երեւանայ, զի գնացեալ նկատեսցուք զչատիրն եւ զբօսնուցուք: Որ եւ ի պատճառէ մերմէ գրէթէ ամենեքեան առհասարակ գրոհ տուեալ ընթացան վաղվաղակի ի տես եւ ի թամաշայ ահագին վրանին, որ էին կանգնեցուցեալ ի եղեգնեայ պարսպին մէջն, ի կողմն հարամին՝ յարեւմտից կուսէ Խանի օթաղին: Որ էր հոգացեալ եւ բերեալ ի Ղազպինու: Որոյ էր երկայնութիւնն ՃԺ (110) հալապի, եւ լայնութիւնն՝ Ծ (50) հալապի, իսկ բարձրութիւնն՝ ԺԸ (18) հալապի, սագաշէն, եւ ԲԺ (20)-ան սիւնք էին ի վրանին, եւ ի գլուխս սեանցն՝ կողակք արծաթեայք, որպէս միջակ ձմերուկ, նշանն այսպիսի !(սլաք): Իսկ արտաքո վրանին կողմն բոսորագոյն կարմիր խորագոյն գունով: Եւ շրջապատն երկտակ, մինն՝ համակ, եւ մի տակն՝ մահաճար ղավաս օյմայ, եւ մէջն՝ Կիլանու ղանաւէթ ղումաշ: Որ եւ լիապէս թամաշայ արարեալ զբօսնեցաք եւ ելեալ գնացաք ի տեղիս մեր օրհնելով զԱստուած: