Պատմութիւն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Ապա այսուհետեւ գրեցին զարձանագիրն երկայն եւ Բ (2) թզաչափ լայն: Եւ յետ կրկին կրկին սրբագրութեան յորժամ եղեւ ըստ հաճոյիցն սկսան այնուհետեւ կնքել տալ եկելոցն: Իւրաքանչիւր քաղաքաց խանք եւ սուլթանք, միրզէք եւ մերսօֆիք, Ռ (1000) պետք եւ հարիւրապետք, քալանթարք եւ մէլիքներն, այաններն եւ աղաներն շէխիսլամք եւ ղազիք ի պարսից եւ հայոց եւ սկսան կնքել զարձանագիրն զայն՝ առնելով սկիզբն ի Խորասանայ եկելոցն եւ Հերաթու, Մաշաթայ, Մազանդարանու եւ այսպէս կարգաւ հասին մինչեւ ցԱտրպատական երկիրն:

Ապա սկսան կարգաւ եւ զԱրարատեանսն հրաւիրել՝ առ ի կնքել զարձանագիրն որ եւ զերիս աւուրս հազիւ թէ կարացին աւարտել: Եւ կնքեալ մեր ամենեցուն մանաւանդ այնք, զոր նախ անուանեցաք [ի] ԼԵ (35) [գլուխն]՝ ճառին զխօսողս եւ զեօթնից արանց հարցանողաց պատասխանի տուողքն:

Եւ յորժամ կատարեցաւ, ապա սկսանք կրկին ամենայն օր գնալ կարգաւ երրորդ ժամու աւուրն եւ ողջունել զնա որպէս նախ առնէաք:

Իսկ փետրվարի Ժ (10), յորժամ գնացինք ողջունել զնա, ձայնեաց զմեզ առաջի իւր եւ ասաց. «Խալիֆայ Խալիֆայ»: Եւ ես ասացի. «Պէլի Վէլինամաթըմ»: Զի պարսիկք ի տեղի «Պույուր» ասելոյն «Պէլի» կասեն:

Որ եւ ասաց մեծազօր Վելինամաթն. «Պիլտին խապարտար սան սիզէ պէկ տիքտիմ»:

Եւ ես ասացի, թէ «Իխտիար սէնին տիր: Շեֆքեթլում մուպարաք օլսուն»:

Եւ առժամայն վազելով եկն եկաց առաջի իւր Փիր Մէհմէտ խանն Հերաթու զձեռս իւր ունելով ի վերա սրտին:

Եւ ասաց վէլինամաթն. «Իշտայ պու խան տուր Փիր մէհմէտ խան, Հերաթ խանի: Եախշի քիշիտուր, եախշի եօլայ գէտուփ տուր: Սիզին իլէնտէ եախշի եօլայ կէթմէք կէրէք տուր: Ինտի սիզտէ օնայ եախշի ղուլուխ էյլէմէկ կերէկ սուզ, նէթէգին օզումայ էյլէտինիզ: Ինտի օղու նապալաթ տուր, սըզ կեարաք օզունայ խապար վերէսուզ: Ինտի սանի Երեւան աղալարուն համիսինուն ուստինայ աղայ էթմիշամ: Սանդայ էխտիպարում վար տուր: Հարկիզ բիր նաշարի իշ օլսայ, պէկինիզայ տէյէսուն: Ղուլախ քի ասմասայ Թարվէզէ՝ Իպրահիմ խանայ արզ էյլէմէկ կէրէկ սուն: Օչաղ քի Իպրահիմ խան պաշայ ափարմասուն՝ սան Ղալիֆայ, մուրախասուն օզուն գարաք մանայ արզ էյլէյէսուն»:

Եւ ապա դարձեալ ի կողմն խանին եւ ասաց. «Փիր մահմատ խան, պու քիշիլարու գօրուր սան: Պունլար մանում տուր: Պու խալիֆայ չօք եախշի քիշի տուր: Ուչքիլիսայ պիր եախշի եր տուր: Ինտի սանայ թափշուրիրամ, կէրէք նէտէսայ գուլաք ասասան, եախշի մէհրապանլուխ էյլասան, խաթրն սախլայասան: Պիր էհտիպարլու քիշի տուր օլքեաեայ, րահաթայ վէ տիւանայ մուղիաթ օլուփ տուր։ Պու քալանթար տայ եախշի ղուլուխ էյլէիպ տուր: Պու Երեւանն աղզնայ կէն տուր: Եախշի եօլայ գէտուփ տուր»:

Եւ վասն մէլիք Մկրտումին ասաց. «Պու մէլիքտայ օ ազալքի քօհնայ մէլիքին դարտաշի տուր: Պուտայ եախշի ղուլուղ էյլէիպ տուր»:

Եւ վասն մէլիք Յակոբջանին ասաց. «Պու մէլիք տայ ղալայ տայ իտի օսմանլու իչինտայ, օնընտայ ղուլուխի մանայ եթըշմիշ տուր: Իմտի պու քիշիլարի սանայ թափշիրմիշամ պանում տուրլար: Կէրէկ պունլարուն սօզինտան չխմայասան: Հէր զատի մասլահաթ Խալիֆայիլան մունլարիլան էյլէասն: Ղզլպաշլարայ Էրեւան աղալարընայ էհտիպար էյլէմէյէսն: Էհտիպարուն մունլարայ օլսուն: Սզի Էրեւանուն աղալարըն ուզարինայ աղայ էթմիշամ: Վիլայէթի ռահաթի օզունուզտան պիլիրամ: Կէրակտուր քի աւատանլըղնայ չալըշասըզ»:

Եւ դարձեալ ասաց. «Գէտն, նէթէքի իշինզ վար, մասլահաթընզ վար, արզայընզ վար, ափարըն միրզայ Մօմինայ, Միրզայ Մէհթիէ համի իշինզի ղայիրսունլար, րախամլարնզի եազսունլար, քի սիզի եախունտայ մուրախաս էտէրում»:

Եւ ապա արձակեցանք ի յերեսանցն, շնորհակալելով ի նմանէ: Եւ գոհանալով զԱստուծոյ գնացինք ի բնակութիւնս մեր մեծաւ ուրախութեամբ եւ պարծանօք: