Մատեան ողբերգութեան

Ա
Եւ արդ, քանզի առ բարձրեալն Աստուած յաւդաւորական շրթամբք կարդաս,
Որ գործովք միայն գրաւի, եւ ոչ ստեղծաբանութեամբ կաշառի,
Որ յԵգիպտոս միշտ ունիս զսրտիդ զդարձն,
Զի՞նչ աւրինակ առ այս քեզ նմանագոյն եւ յարմարական
Աստանաւր եդից, անձն իմ պարտաւոր:
Պատժակիցս կործանեցելոյն Սոդոմայ,
Ըմբերանեալ դատախազս Նինուէի,
Անարի բարբարոսս, քան զտիկինն հարաւային,
Վատթարագոյնս, քան զՔանան,
Յամառեցեալս, քան զԱմաղէկ,
Անբժշկականս քաղաք դրաւշելոց,
Նշմար մնացեալ ապստամբութեան հինն Իսրայելի,
Յիշատակարան պահեալ ուխտազանցութեանն Յուդայ:
Կշտամբեալս գեր, քան զԾուր,
Տարամերժեալս, քան զԾայդան,
Խորթաբարոյս, քան զԳալիլեա,
Աններելիս, քան զանհաւանն Կափառնաում,
Պարսաւեցեալս իբր զՔորազին,
Բամբասեցեալս ընդ Բեթսայիդայ,
Անպարկեշտ ծաղկեցեալ ալիքս Եփրեմի,
Աղու աղաւնիս միշտ յիմարութեամբ, այլ ոչ հանդարտութեամբ,
Ի կորեանց առիւծուց անձնական աւձս եղեռնային,
Կերպս ձուոց քարբից` լցեալ ժանտութեամբ,
Պատկերս վերջին հարուածոցն Երուսաղեմի,
Ըստ բանին տէրունի եւ տեսանողացն ձայնի:
Տաղաւարս մերժեալ` հասեալ ի կործանումն,
Խորտակեալ դրացս վստահարան,
Եւ կրկին ծրդեալ շինուածս խաւսուն,
Թողեալ ժառանգութիւնս յարմարական,
Մոռացեալ տունս աստուածակերտ,
Ըստ բանից նախագրեցելոցն Մովսեսի, Դաւթի եւ Երեմիայ,
Յարկս բանական` ունողս բորոտութեան,
Հարուածեալ խրատու քերմանն, աւրինիւ կազդուրեալ,
Աւծեալ կաւովն` ողոքական հեզութեամբն,
Անճարակ գտեալ ելս հնարից,
Քակտեալ վերստին ձեռամբ շինողին,
Արտաքս ընկեցեալ իրաւացի հատուցմամբ
Հրամանաւ հզաւրին` ի տեղի անսուրբ,
Հերքեալ, տարագրեալ խտրոցաւ մեծաւ` ամենայնիւ առանց խնայելոյ,
Ծածկեալ դրամս յերկրի չարեաց,
Ըստ աւանդակորոյս ժխտողին, որ յԱւետարանին ցուցանի:

Բ
Այլ դու, Աստուած,
Աստուածդ հոգւոց եւ ամենայն մարմնոց`
Ըստ դաւանելոյ աստուածաշնորհին,
Երկայնամիտ եւ բազումողորմ`
Ըստ սրբոյն Յովնանու ձայնին,
Շնորհեա' կատարել ի քոյդ հաճութիւն, աւրհնեալդ կամաց,
Զսկզբնաւորեալ մատեան մաղթանաց այսր ողբերգութեան:
Եւ ընդ լալով սերմանել բանիս,
Ի նախընթաց չուս աստիճանաց աւթեվանացս պատրաստութեան,
Ի կատարածն ժամանելոյ հաւաքման հնձոցն`
Դարձայց բերկրեցեալ լրութեամբ քաւութեան`
Պտղոյն երանութեան որայիցն բարութեան:
Մի' տացես ինձ արգանդ սրտի անորդի, իբր Իսրայելի,
Եւ ստինս աչաց ցամաքեալս, ո'վ ամենագութ:
Լո'ւր բանական մաղթողիս, հզաւր եւ ողորմած,
Նախ քան երկնի, եւ երկին` երկրի,
Եւ նա` ցորենոյ եւ գինւոյ եւ ձիթոյ, եւ նոքա` Յեզրայելի,
Եւ երկնաւորացն աղերս, որ առ քեզ,
Հոգւո'յս ազդեսցէ, քան թէ տարերաց ապականացուաց:
Դու` ստեղծիչ, եւ ես` կաւ,
Բա'ց տարակուսելոյս, ի մուտս մաղթանաց այսր հեծութեան,
Կամս քաղցրութեան` զաւրանալ աստէն,
Զի մի' ի բանալ վերնայինն երկնի,
Անընտիր գտեալ կրթութեան վայելման լուսոյ,
Իբր զնիւթ մոմոյ սպառեցայց` ջնջեալ ի միջոյ:
Ոգի` զրկելոյս, ըստ մաղթանաց գոչման ասողին,
Եւ ոյժ` թալկացելոյս եւ կեանք` մաշելոյս մտացս խղճիւ,
Այլ ոչ տաժանմամբ կրից աշխատութեամբ զքեզ խնդրելոյ:
Ա'ռ զաւանդ մաղթանացս եւ տո'ւր զողորմութիւն քո շնորհացդ,
Ընկա'լ զփոքրս ի տկարէս եւ շնորհեա' զմեծդ առ ի հզաւրէդ,
Զաւրացո' զբանս զղջման` առաքեալ ի մեզ զՀոգի ի բարձանց,
Աստուածաշունչ պատգամաւքս ի սմին եդելոցս:
Պարգեւեա', բարերար, զառակն Եսայեայ լուսաւորել առ ճշմարտութիւնն,
Մատուցանելով մահու արժանոյս,
Ընդ պղնձոյս գոյի անարգս ձայնի` ինձ ոսկի շնորհի,
Ընդ անզարդութեան երկաթոյս սեւութեան գունոյս`
Պղինձ պճնելի` ցոյցք առաքինութեան, հրաշեկ Լիբանանու:

Գ

Ընդէ՞ր կարծրացուցանես զսիրտ եղկելոյս
Չերկնչել ի քէն, անճառ եւ ահաւոր:
Մի' եղէց անպտուղ ի փոքր վաստակոյս`
Իբր ապաջան սերմանող անբերրի երկրի:
Մի' լիցի ինձ երկնել, եւ ոչ ծնանել,
Ողբալ, եւ ոչ արտասուել,
Խորհել, եւ ոչ հառաչել,
Ամպել, եւ ոչ անձրեւել,
Ընթանալ եւ ոչ հասանել,
Ինձ ձայնել, եւ քեզ ոչ լսել,
Պաղատիլ, եւ անտես մնալ,
Կողկողիլ, եւ ոչ ողորմիլ,
Աղաչել, եւ ոչ ինչ աւգտել
Զոհել, եւ ոչ ճենճերել,
Զքեզ տեսանել, եւ դատարկ ելանել:
Լո'ւր ինձ նախ քան զկարդալս իմ առ քեզ, միայնդ հզաւր,
Մի' զանվճար տանջանացն տոյժս`
Ընդ թուով աւուրց մեղաւք կեցելոյս`
Չարագործիս ինձ հատուցանել:

Դ

Կեցո' զիս, գթած, լո'ւր ինձ, ողորմած,
Մարդասիրեա', ներող, խնայեա', երկայնամիտ,
Պաշտպանեա', ապաւէն, բարերարեա', հզաւր,
Ազատեա', ամենակալ, կենագործեա', նորոգող,
Վերականգնեա', ահաւոր, լուսաւորեա', երկնային,
Բժշկեա', հնարաւոր, քաւեա', անքնին,
Պարգեւատրեա', առատ, շնորհազարդեա', աննախանձ,
Հաշտեա'ց, անախտակիր, ընկա'լ, անոխակալ,
Սրբեա' ի պարտեաց, աւրհնեալ:
Եթէ յառեցից զաչս իմ,
Նայեցեալ ի հայեցուածս երկուց վտանգից յաւուր թշուառութեան,
Զքոյդ տեսից փրկութիւն, յոյս եւ խնամակալ:
Եթէ նկատեալ դիտեցից ի վեր յամենագրաւ ուղին սոսկալի,
Հրեշտակ քո խաղաղութեան քաղցրութեամբ ինձ պատահեսցէ:
Ցո'յց ինձ, տէր, ի յելիցն աւուր շնչոյս արձակման,
Մաքրութեան ոգի` լուսով ամբարձեալ ի յերկնաւորացն երջանկաց,
Պարգեւաւք սիրոյ քոյ եկեալ հասեալ:
Ի յարդարոցն կատարելոց` կարեաց ինձ կցո'րդ ժամանեցուսցես,
Զանակնկալն բարի` չարիս ի յուսահատութեանն աւուր շնորհեսցե'ս:
Քա~ւ լիցի քեզ, բարեբանեալ, որ փրկութիւնդ ես ամենայնի,
Եթէ ախտացեալս քո ոչխարի գազան դժնդակ տացես ուղեկից,
Մեղաւք մեռելոյս` անախտ կեանք,
Կործանելոյս պարտեաւք` փրկութիւն:

Ե

Արդեւք մոռացի՞ս զբարերարելդ, ակնկալութիւն,
Անտեսեսցե՞ս զգթասիրելդ, խնամող,
Այլայլեսցե՞ս զմարդասիրելդ, անփոփոխ,
Նահանջեսցե՞ս զկենագործելդ, անվախճան,
Թողուցո՞ւս զողորմութեանդ երջանիկ պտուղ,
Աղաւաղեսցե՞ս զքաղցրութեանդ բարեշնորհ ծաղիկդ,
Անպատուեսցե՞ս զնիւթ պանծանաց քումդ ճոխութեան,
Յեղանակեսցե՞ս զփառս հերաց քումդ բարձրութեան,
Ո՞չ պահեսցես զվայելչական զարդ պայծառութեան քումդ պսակի:
Եթէ ողողմածացն է երանութիւն,
Իսկ դու` բնաւ իսկ արքայութիւն, լցեալ փափագմամբ,
Ո՞չ զբոլորն պարգեւեսցես փրկութիւն,
Ո՞չ մատուցանիցես դեղ վիրացս,
Ո՞չ սպեղանիս` խոցուածոյս,
Ո՞չ դարման` տկարութեանս,
Ո՞չ ծագեսցես լոյս ի խաւարի` յուսացելոյս ի քո զաւրութիւնդ,
Կենաց պարգեւդ տիեզերաց:
Որ միայնդ ունիս փառս ինքնութեամբ, իսկութեամբ
Եւ յարակայ մշտնջենաւորութեամբ` վկայեալ ի բնաւից,
Աւրհնեալ եւ փառաւորեալ յերիս յաւիտեանս,
Եւ անդր քան զպայման սահմանի իմանալեացն յաւիտենից:
Ամէն: