Գիրք Դատաստանի, Ա խմբ.

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

ՅԱՂԱԳՍ ԴԱՏԱՍՏԱՆԱՑ ԲԱԺԱՆՈՂԱԿԱՆ ԱՐՈՒԵՍՏԻ ԸՆՉԻՑՆ Ի ԺԱՌԱՆԳՈՒԹԻՒՆՍ

Ըստ բաժանողական արուեստի զժառանգութիւնն այսպէս ուղիղս բաժանիցես։ Զինչս զամենայն մի համարիցիս դահեկան եւ զդահեկանն՝ վեց դանգ։

Եւ թէ մի որդի լինի եւ մի դուստր, որ ի տանն, յերկուս բաժանիցես. զերկու դանգ եւ կէս՝ եղբաւրն, եւ զնոյն կողմն՝ քուերն, եւ զդանգն՝ մաւրն։

Ապա թէ կարգեալ քուերք իցեն, զերկուսն մի եղբայր կալցիս եւ զերկու դանգ եւ կէսն եղբաւրն տացես, եւ զերկու դանգ եւ կէսն՝ երկու քուերն, եւ զդանգն՝ մաւրն։

Իսկ թէ մի եղբայր իցէ եւ մի քոյր առնակին, կէս դահեկան եւ չորս գարի եղբաւրն լիցի, եւ դանգ եւ կէս եւ երկու գարի՝ քուերն, եւ դանգ մի՝ մաւրն։

Ապա թէ երկու եղբայր եւ մի քոյր իցէ, որ ի տանն, դանգ եւ կէս եւ երկու գարի մի եղբաւրն լիցի, եւ նոյնչափ միւս եղբաւրն, եւ նոյնքան՝ քուերն, եւ դանգ՝ մաւրն։ Իսկ թէ կարգեալ քոյրն իցէ, երկու դանգ մի եղբաւրն լիցի, եւ երկու դանգ՝ մի եղբաւրն, եւ դանգ՝ քուերն, եւ դանգ՝ մաւրն։

Ապա թէ մայր ոչ իցէ, ինքեանց միայն բաշխեսցի. երկու դանգ եւ թասու եւ մի գարի եւ չորս դանգ գարւոյ եւ երեք թասու գարւոյ՝ մի եղբաւրն, նոյնպէս՝ միւս եղբաւրն, եւ դանգ եւ երկու գարի եւ երկու գարւոյ դանգ եւ կէս դանգ գարւոյ՝ քուերն. կէս թասու գարւոյ աւելի է քուերն։ Եւ զի զայս ցուցաք յայտ առնելոյ աղագաւ, եթէ զիրաւն եւ զարդարն խնդրէ դատաստանն։

Իսկ եթէ երեք եղբայր եւ մի քոյր իցէ, դանգ եւ կէս եւ երկու գարի եւ կէս՝ իւրաքանչիւր եղբաւր, եւ երեք թասու եւ գարի եւ կէս՝ քուերն։ Եւ է քուերն դանգ եւ կէս աւելի գարւոյ։ Զի թէ կամ լիցի, այդպէս տկար մասինն սակաւն թողցես աւելի, ապա թէ ոչ՝ եւ զայն եւս հաւասարեսցես։

Ապա թէ չորս եղբայր եւ մի քոյր իցէ, դանգ եւ թասու եւ մի գարի՝ իւրաքանչիւր եղբաւր, եւ կէս դանգ եւ կէս թասու եւ կէս գարի՝ քուերն։

Իսկ եթէ հինգ եղբայր եւ մի քոյր իցէ, իւրաքանչիւր եղբաւր դանգ լիցի եւ մի գարի, եւ քուերն՝ կէս դանգ եւ մի գարի. կէս գարի եւ աստ աւելի լինի քուերն։

Ապա թէ վեց եղբայր եւ մի քոյր իցէ, երեք թասու եւ երկու գարի իւրաքանչիւր եղբաւր լիցի, եւ կէս դանգ՝ քուերն. կէս գարի եւ աստ առաւելեալ է քուերն։

Ըստ այսմ աւրինակի եւ զայլսն որքան իցէ բաժանեսցես։ Նմանապէս եւ զմաւրն բաժանիցես զժառանգութիւն։

Իսկ եթէ վեց քոյր եւ մի եղբայր իցէ, ի չորս ժառանգութիւնն բաժանիցի. երեք եղբայր վեց քոյրն լիցի։ Ըստ այսմ աւրինակի եւ այլքն լիցին։ Եւ եթէ մայր լիցի՝ եւ այն ցուցաւ, եթէ ոչ՝ եւ այն։ Եւ թէ ի տան քոյրն իցէ եւ թէ առն լեալ իցէ, ըստ զանազանութեան նոցա եւ դատաստանն հաստատիցի, զի սակաւ եւ այդ նշանակ տուաւ։ Յորմէ զարժանն ոք գտցէ եւ զթերին լցցէ, եւ մի՛ ինչ պարսաւանս դիցէ, զի ըստ կարի մեր այդքան ծանուցաւ։