Թվին
ՌՃՀԲ
[1723]
թեքդեմբերի
26,
օսմանցի
Թիլվիզ
նըստեցավ:
Սարու
Մուսդաֆայ
փաչէն
խաբար
ղրկեց
սուլթան
Ահմատին
թէ`
«Աղվանն
ուզում
այ
գայ
Յերեվան.
թէ
որ
եկավ,
գը
գայ
Թիլվիզ,
մեր
ձեռացէն
կառնէ,
յետոյ
մեր
երկիրն
կը
տիրայ»:
Հիացավ
սուլթան
Ահմատն,
վաղվաղակի
Քօբռօօղլի
Աբդուլայ
փաշէն
մեծայոր
շինեց
ՀԵՌ
[75.
000]
զօրօք,
ղրկեց
ի
վերայ
Երեվանայ:
Եկաւ
Աբդուլայ
փաշէն
Արզրում.
ձմեռն
էր
ցուրտ,
տեղն
նստավ
մինչ
ի
փետըրվարի
Է
[7],
յետոյ
վեր
կացավ
գնալու
ի
վերայ
Երեւանայ:
Թվին
ՌՃՀԳ
[1724]ումն,
մարտի
զ[6]ումն,
եկաւ
Արբայ-չայ
կասեն,
եկ
ի
տեղն
Արզրումցի
Եալղուզ
Հասան
կասեն,
Ղօչ
Ալի
կասեն,
այս
երկոքեան
ունեն
ՌԸՃ
[1.
800]:
Յառաչ
քան
զսփաչէն
գալիս
են
կռիվ,
փաշէն
այ
հրայման
տվել,
որ
էն
չարեաց
չի
գան.
Եալղուզ
Հասանըն,
Ղօչ
Ալին
ՌԸՃ
[1.
800]
զօրօվ
եկավ,
Եղեւվարդ
կասեն,
եկան
տեղնն:
Երեւանայ
խանըն
ԺՌԲ
[12.
000]
զօրօք
եկավ
կռիվ,
կռվեցան,
Երեւանայ
խանին
հզօրքն
յաղդվեց,
փախավ,
սրօվ
անցան,
ԺՌԲ
[12.
000]
հզօրիցն
մնաց
ԸՃ
[800]
հզօր:
Եկան
մտան
քաղակն,
ոչ
կարացին
դուս
լինել:
Եալղուս
Հասանըն,
Ղօչ
Ալի`
եկան
հասան
Կարբի,
քրիստոնի
գեղն,
ուզեցին
որ
գերի
վարեն:
Կարբեցիքն
իւրեանց
գեղն
լավ
շինեցին,
պատերն,
դարբասներն,
ըսկսեցին
կռվիլ
օսմանցուն
հետ:
Կարբեցի
Պրն.
աղայ
Բաբըն,
Պրն.
Ըստեփանըն,
մարդ
ղրկեցին
քաղաքն,
խանին,
թէ`
«Օսմանցին
եկել
այ,
մեր
գեղն
պատել
այ,
մին
փորքն
հզօր
ղրկայ
մեզ,
որ
մենք
կռիվ
անենք
օսմանցուն
հետ»:
Երեւանայ
խանըն
ղրկեց
ոչ:
Մնացին
հայքն
մենակ,
կռիվ
առին,
մինչ
ի
մեծ
փաշէն
եկավ
Խ
[40]
օրէն
յետ:
Փաշէն
մարդ
ղրկեց
Կարբու
մէջն
հայերին,
թէ`
«Դուք
ըռայեցէք,
ինչո՞ւ
համար
էք
կռիվ
անում,
ձեռ
ըռայ
կտամ,
ձեզ
մին
լաւ
մեծայոր
կը
դնեմ,
ըռայեայդ
առէքե:
Պարոն
աղայ
Բաբն,
Պրն.
Սարգիսն,
Պրն.
Աւաքն,
Պրն.
Մկրտումն,
Պրն.
Պօղոսն,
ամենեքեան
մին
տեղ
եկին,
սինօթօս
արին,
կամեցան
Կարբի
տան
օսմանցուն:
Օվանէսի
որդի,
Պրն.
Մանուկ
կասի,
վեր
կալաւ,
թէ
«Ես
վախ
ունեմ
թէ
գեղն
օսմանցվին,
մեր
խիզանըն
գերի
վարայ»:
Փաշին
մարդ
ղրկեցին.
«Մեզ
Ժ
[10]
օր
մուլհաթ
տուր,
յետոյ
մենք
քեզ
մութէն
ենք»:
Փաշէն
Ժ
[10]
օրն
մուլհաթ
ետ:
Կարբեցիք
մարդ
ղրկեցին
Երեւան
Միհրալի
խանին,
թէ`«Օսմանցին
մեզ
յաղթում
այ,
մենք
էսպէս
խօսք
ենք
արել
մինչ
ի
Ժ
[10]
օրն,
քեզ
մարդ
ենք
ղրկել,
ինչ
որ
դուն
կասես
մենք
էնպէս
կանենք»:
Միհրալի
խանըն
ղաբուլ
չարավ
թէ
բարութ
կը
ղըրկեմ,
ղումբարայ
կը
ղրկեմ,
կռիվ
արէք,
մինչեւ
Աստուածատուր
կաթիղիկոսն
գնացել
այ
շահ
Թամազին
մոտ,
տեսնեն
ինչ
խաբար
կայ:
Եկ
Ժ
[10]
օրն
թամամվեցավ,
օսմանցի
ղրկեց
թէ`
Ժ
[10]
օրն
եղավ,
գեղն
տվէք
հզօրք
օսմանցու.
մօտայ
գեղի
քրիստոնէքն
իւրեանց
թվանք,
թուր,
սրերն
ամէն
հազեր
են
արելե:
Քրիստոնէքն
խորհուրդ
արին
իւրեանց
մէջն.
«Պիտի
տանք
գեղն
մուտի
ըլնակն»:
Յերթեվցավ
որ
ոչ
անէ
գերի:
Ընծայ
շինեց
փաշին
համար,
գանձ
ոսկեղէն,
արծաթեղէ,
պատվայկան
քար,
Պրն.
աղա
Բաբն,
Պրն.
Սարգիսէ,
Պրն.
Պողոսն,
Պրն.
Ավագն,
վեր
կալան
այս
պատվայկան
քարերօվս,
տարան
փաշին:
Փաշէն
սորանց
խօսացուց
թէ
«Քանի՞
մարդ
կաք
ի
մէջ
գեղունե:
Պրն.
աղա
Բաբն
ասաց.
«ԶՌ
[6.
000]
մարդ
ենք»:
Փաշէն
ասաց.
«Որ
ԶՌ
[6.
000]
մարդ
էք,
ձեր
թվանքներն,
ձեր
թրերն
բերէք
ինձ
տվէք»:
Քրիստոնէքս
շատ
վախեցան
իւրեանց
մտացն:
ԺԵ
[15]
բէյրաղ
դրին
Պրն.
աղա
Բաբին
հետն,
գնաց
Կարբու
մէջն,
ինչ
չափ
որ
սուր
կայր
եւ
թվանք,
ժօղովեցին,
տվան
օսմանցոց:
Պրն.
աղա
Բաբի,
Պրն.
Պողոսի,
Գ-Դ
[3-4]
իշխանքի`
քուրք
հաքցուց,
ղրկեց
Կարբու
մէջն:
Իւրեանց
եդ
Զ
[6]
բեղարղ
գերի
մէջն: