Ստորագրութիւն հին Հայաստանեայց

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

  Առաջինն այսպէս գրի յերիս ձեռագիրս աշխարհագրուե Խորենացւոյն, յորմէ յայտ է վրիպակ տպագրելոյն` ուր դնի Կողբ. քանզի եւ ՚ի պատմութեան անդ Խորենացւոյն բ. 6. եւ 8. դնի սեռական սորա ոչ Կողբայ, այլ Կողայ: Գաւառ ջերմ` որպէս յայտ առնէ Խորենացին բ. 6. ասելով վասն Վաղարշակայ արքայի. *Եւ զջերմութին Կողայ (կազմելով) ՚ի մարմանդս այգեաց եւ բուրաստանեայց:

Յաւուրս ա. Արշակայ արքայի նոր բնակչօք լցաւ շրջակայ սահման սորա. զորմէ պատմէ Խորենացին. բ. 8: *՚Ի սորա աւուրս (ասէ) աղմուկ մեծ լեալ ՚ի գօտի մեծի լերինն կաւկասու յաշխարհին բուլղարաց, եւ բազումք ՚ի նոցանէ հատուածեալք եկին յաշխարհս մեր, եւ բնակեցան ներքոյ Կողայ յարգաւանդ եւ ՚ի հացաւէտ տեղիս, մինչեւ ՚ի ժամանակս բազումս:

Յայսմ գաւառի վանեցին զտաճիկս. ժբ. հազար հայք` առաջնորդութեամբ Շապհոյ ամատունւոյ, որպէս գրէ Ղեւոնդ: Երկրորդ գաւառն Ոքաղ գրի առ Ղազարայ` որ յիշէ զերկոսին գիւղօրէս նորա, յասելն. թղթ. 253. *Եւ երթեալ յՈքազն` բանակէր մօտ ՚ի գեօղն, որում անուն էր միում Գեւղիկ, եւ միւսումն Վարդաշէն: եւ թղթ. 254. ցուցանէ զնոյն սահմանակից Բասենոյ. *Եւ ինքն չուեալ յոքաղայ` իջանէր ՚ի գաւառն Բասեան: