Շիրակ

13. ՄԱՐՏՔ ՊԱՏԵՐԱԶՄԱՑ ՎԱՅՐԱՑՍ ՅԱՄԲ 1877-8

Զոր մինչեւ ցայս վայր տեղագրեցաք ` մարթ է կոչել Հիւսիսային Շիրակ ( արեւմտեան մասին ), եւ որ ինչ աստի ՚ի խոնարհ մինչեւ յԵրասխ ` Հարաւային, ուր թագաւորաբնակ տեղիքն եւ հանգստարանքն են. առ որս մատիցուք ընդ հուպ, ակն արկեալ միւսանգամ եւս ՚ի վերջին տեղագրեալ վայրսն, որ արիւնըռուշտ թատր եղեն յետ առաջնոյն ` եւ նորոց պատերազմաց, երկոցուն ինքնակալութեանցն տիրողաց երկրիս մերոյ եւ ազգի: - Ի 14 յուլիսի (1877) բաղխեցան զառաջինն հակառակամարտքն ՚ի Քիւրէկ-տէրէ (10), եւ յ՚ 18 ամսոյն ՚ի Պաշ-Քէտիկլեր (11), ուր Եգերացիք եւ Քուրդք յետ հզօր դիմակալութեան ` յետս նհանջեցան: Ռուսք տիրեցին Սուպօդան գեղջ, եւ մերձեցան ՚ի Հաճի-վէլի. այլ ՚ի մուտս գիշերոյն դարձան ՚ի բանակ իւրեանց առաջնորդութեամբ Լոռիս Մելիքովի, կորուսեալ երկոցուն եւս կողմանցն մէն իբրեւ արս 100: Ի 25 նորին ամաց Մուսդաֆա փաշա հրամանաւ Մուխթարայ էանց ընդ Ախուրեան ՚ի սահման Ռուսաց, ՚ի կողմանս Պայանդուր գեղջ, որք առ արգելուլ զդարձ նորա ` դիմեցին ՚ի կողմանս Աստեղանոյ (9) եւ Արազօղլուի. դիմեաց անդր եւ Մուխթար ` անցեալ ընդ Ճալա, եւ զերծոյց: զիւրսն: Իսկ որ յետ այսոցիկ եղեն մարտք պատերազմաց ցառումն Ղարսայ ` Վանանդայ գաւառի վիճակին, եւ անդ են յիշելիք: