Շիրակ

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

63. ՄԱԿԱՐԱՅ ՎԱՆՔ ԵՒ ԳԻՒՂՔ

Իբր փարսախաւ ՚ի Մ. Հ. Արդիկայ եւ երկու մղոնաւ ՚ի Մ. Հր. Քեաֆթարլուի եւ մերձագոյն եւս ՚ի Հոռոմ, առ եզերբ Հառիճայ վտակին եւ ՚ի լեռնոտին ` կայ Մեչիտլի ( մզկթաւոր ) գիւղ, յորում հին եկեղեցին յամրոց փոխեալ, որպէս Հառիճայն եւ Արդիկայն, այլ զիարդն ոչ է ինձ յայտ:

Ի սմին ձորակի Հառիճայ գետոյ եւ կիաժամաւ եւեթ հեռի ՚ի վանացն, յարեւմտից Հր. նշանակի աւերակ Սալըխ ( կամ Սօվուգ ) - պուլագ գեղջ, թերեւս եւ աղբիւր անուանի: - Նոյնչափ հեռի ՚ի սմանէ եւ ըստ նմին գրից ՚ի Մ. Հր. կայ Մահմուտճուգ գեօղ, յորում եկեղեցի հին. եւ իբր մղոնաւ ՚ի բացէ ՚ի Հր. Մ. նորին ` յոստ մի Արագածու ` հին եւ աւերակ Վանք Մակարայ որ եւ Կարմիր քէնտ: Մի եւ սա ՚ի հին վանորէից երեւի ՚ի մնացորդաց արձանացն, զի բնակարանքն քայքայեալ են, եկեղեցին փոքր եւ վայելչակերտ գմբեթաւ կանգուն կայ [1], երկոքումբք մատրամբք յաջմէ եւ յահեկէ բեմին. իսկ ժամատունն նոյնպէս փոքր ` կործանեալ է, հիւսիսակողման որմոյն միայն կանգուն կալով. ՚ի ճակատ աջակողման մատրանն արձանագրեալ է յամի 1001.

Ի ՆԾ թուականութեան Հայոց ի հայրապետութեան Տեառն Սարգսի Հայոց կաթողիկոսի եւ ի թագաւորութեանն Գագկայ Շահանշահի ես Սահակ հայրապետ

- Յորմն արեւելեան արտաքուստ գրեալ է, սակաւ մի խանգարեալ եւ անթուական արձանս այս.

Կամաւն Աստուծոյ ես հայր Վարդան եղէ ( պատճառ վերանորոգութեան ) հին շինութեան սուրբ ուխտիս եւ բազում աշխատութեամբ շինեցի զվանքս. աղաչեմ զբնակիչդ զիս եւ զծնողս ( իմ ) յիշեցէք ի Տէր:

- Եւ ՚ի ճակատ դրանն միւս այլ արձան նոյնպէս անթուական, յորում եւ յիշի Աղին գիւղ.

Կամաւն Աստուծոյ ես Եղբայր անուն ետու զիմհայրենի այգին զԴանիէլեանց հողն որ յԱղին տան ի սուրբ Սիաւն Մակարավանից յառաջնորդութեան Վարդանայ եւ տէրութեան տեղւոյս Յովհաննէս միակեցի. եւ սպասաւորք սուրբ ուխտիս սահմանեցին յամէն տարի պատարագել Եզ աւր նոր կիւրակէին շաբաթ աւրն Եգ ինձ եւ Ահաղուանն աւր Եգ. եթէ ոք ի մերոց կամ ի յաւտարաց խափանէ պատժին յԱստուծոյ. կատարիչքն աւրհնին ի Քրիստոսէ:

- Ի հարաւոյ վանացս իբր մղոնաւ եւ կիսով ՚ի բացեայ ՚ի ստորոտս Զիարէթ լերին ( իբր 10, 000 բարձաւ ) որ մի է յոստոց Արագածու, կայ Շիրվանճուգ գիւղ, եւ ՚ի սմա եւս հին մենաստան աւերեալ, այլ որպիսութիւնն ոչ է ինձ յայտ:



[1]             Ասի 19 քայլ ընդ երկայնն, 12 ընդ լայն: