Աշխարհագրութիւն չորից մասանց աշխարհի. Ասիա

Գաւառ ձգել յարեւմուտս հիւսիսոյ Էրզիռումայ, որոյ երկայնութիւն է իբր երկորեայ: Ընդ Սպեր անցանէ գետն Ճորոխ, առ որոյ եզերք աստի եւ անտի ՚ի հիւսիսային ծայր գաւառին լի են այգեստանեայք եւ պարտէզք պտղալիցք: Ունի անտառախիտ տեղիս, եւ ՚ի նոսա ՚ի փապարեալ փորոքս ծառոց մեղր եւ մեղրէմում: Ճիհաննիւմայն դնէ թէ ամի ամի տայ այս գաւառ յարքունիս 600 դանդար մեղրէմոմ: Լինի յանտառս սորա եւ բազէ. որ յանուն Սպերայ կոչի Իսփիրի Տօղան: Բնակիչք որ են յազգէս հայոց` տաճիկք եւ յոյնք. եւ լի են գիւղօրէք եւ շէնք ՚ի գաւառիս յորոց ոմանք են աւերեալք:

Սպիր կամ Իսքիր: Բերդաքաղաք գլխաւոր համօրէն գաւառին` յարեւելս հարաւոյ Ճորոխ գետոյն, յորոյ վերայ ունի կամուրջ ՚ի տափարակ վայրի, զորով շրջապատեալ կան լերինք բարձրաբերձ. հեռի է յԷրզիռումայ իբր երկօրեայ յարեւմուտս հիւսիսոյ: Բնակիչք սորա տունք իբր 900. ընդ մեծի մասին տաճիկք. բերդ սորա է ՚ի բլրի: Շուրջանակի զքաղաքաւս են այգեստանեայք եւ պարտէզք:

Իբրեւ կէս աւուր ճանապարհաւ ՚ի քաղաքէ աստի ՚ի հարաւկողմն է Գոհանամ լեառն զառ ՚ի թափ անհնարին: ՚Ի Կող լերինն է մենաստան սրբոյն Յոհաննու ՚ի տափարակ եւ ՚ի զուարճալի վայրի, առընթեր ունելով զիւր լուսաղբիւր. ուր նստի առաջնորդ քաղաքին որ է արքեպիսկոպոս, կից ընդ եկեղեցւոյն է մատուռն հանդերձ կաթուղիկէիւ. ուր է հանգստարան նշխարաց ինչ սրբոյն Յովհաննու Մկրտչին. առ որ յաճախեն բազմութիւնք ուխտաւորաց:

Օվաճըգ: Է վիճակ կամ փոքրիկ գաւառ Սպերոյ, առ հասարակ դաշտավայր, որ սկսեալ յարեւմտից հիւսիսոյ Տումլի լերին` ձգի մինչ ՚ի Սպեր:

Կարմիրք: Գիւղ յարեւելս կոյս Ճորոխ գետոյն բնակեալ ՚ի հայոց. ՚ի յարեւմուտս Թորթումայ ՚ի հիւսիսոյ: