[ԵՂԾ ԱՂԱՆԴՈՑ ԵԶՆԻԿԻ ԿՈՂԲԱՑՒՈՅ]

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Բայց զայն եւս գիտել պարտ է՝ եթե զամենայն ինչ զվնաս, որ ի վնասակարաց գործիցի, յառաջագոյն գիտէ Աստուած։

232 Եւ եթե գիտէ, ասեն, զվնասս՝ որ գալոց են ի վերայ մարդկան, ընդէ՞ր ոչ արգելուցու։

233 Եթե՝ որչափ վնասս արգելու Աստուած ի մարդկանէ՝ այն ոչ ամենեցուն յայտնի է, այլ նմա միայն՝ որ զամենեցունց զխնամս ըստ իւրաքանչիւր պիտոյից բաշխէ։

Կարճէ երբեք եւ զվնասս վնասակարացն, զի մի այնպէս երեւեսցի՝ թե չկարիցէ արգելուլ զվնասսն։

Դարձեալ՝ թուլացուցանէ եւ վնասակարին՝ յագեցուցանել զկամս իւր յընկերին, զի մի թուիցի ընդ հարկաւ վարել զբանաւորսն, այլ զի յիւրաքանչիւր գործոց անցնիւր հանդէսք երեւիցին։

234 Եւ կանխաւ գիտէ զամենայն, եւ կանխագիտութիւնն չէ պատճառ չարեաց։

Քանզի եւ ոչ յոր[164]ժամ տեսանիցէ ոք զընկեր իւր ընդ լպիրծ տեղիս գնացեալ, եւ ասիցէ՝ թե 259v գլորելոց է, նա ինչ եղեւ պատճառք գլորման ընկերին.

եւ ոչ, յորժամ ընդ աւազակուտ տեղիս դիմեալ զընկերն ոք տեսանիցէ, եւ ասիցէ՝ թե եղեռն գտանէ, նա ինչ իցէ պատճառք վնասուն.

եւ ոչ, յորժամ զազնուականի ուրուք զորդի յաղակատանս հասեալ տեսանիցէ եւ ասիցէ՝ եթե կորուսանելոց է զարարածս հայրենիս, նա ինչ իցէ պատճառք վատնելոյ ընչիցն։

Նոյնպէս եւ ոչ Աստուծոյ յառաջգիտութիւնն է պատճառք բարեաց կամ չարեաց։

235 Գիտէ Աստուած կանխաւ զամենայն. այլ է ինչ՝ զոր կամի, եւ է ինչ՝ զոր ոչ կամի։

Կամեցաւ ածել ջրհեղեղ, եւ ոչ իւր այն կամք եին՝ թե ջրհեղեղաւ մարդիկ եւ անասուն առ հասարակ սատակիցին, այլ անարժան խառնիցն ազգին յանդգնութիւն ած զնա յայն՝ առնել զոր ոչն կամէր. որպէս ինքն իսկ ուխտէ մարգարէիւն՝ թե ոչ [165] կամիմ զմահ մեղաւորին, այլ զդառնալն նորա եւ զկեալ։

Կամէր՝ թե չէր յանցուցեալ Ադամայ. եւ քանզի կանխաւ գիտէր զյանցանելն, յառաջագոյն պատուիրեաց նմա՝ չուտել ի պտղոյ մառոյն. 260r եւ զի ոչ անսաց հրամանին, յիրաւի պատժեցաւ։

Կանխաւ գիտաց զՅակոբայ՝ թե առաքինի լինելոց է, եւ զԵսաւայ՝ թե յանպիտանութիւնս կործանելոց է։ Եւ վասն այնորիկ մինչ չեւ ծնեալ եին, եւ մինչ չեւ մի ինչ բարի կամ չար գործեալ էր, ասէ. զՅակոբ սիրեցի եւ զԵսաւ ատեցի։

Եւ յառաջագոյն հայեցեալ ի նախանձաւորութիւնն Յովսեայ արքայի Յուդայ՝ ազդ արար կանխագոյն մարգարէիւ, թե յառնելոց է ի նոցանէ թագաւոր, որ զկռապաշտութիւն որդւոցն Իսրայեղի եղծանիցէ։

Եւ յառաջագոյն ծանուցեալ զազնուականութիւնն Կիւրոսի պարսկի, կանխաւ գուշակեաց՝ եթե արձակելոց է զգերիս ժողովրդեանն։

236 Եւ յայտ է՝ եթե [166] կանխաւն գիտել առաւելութիւն է սքանչելի էութեանն։