Յաճախապատում ճառք

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Բ
ՆՈՐԻՆ ՍՐԲՈՅՆ ԳՐԻԳՈՐԻ ՀԱՅՈՑ ԼՈՒՍԱՒՈՐՉԻ ՃԱՌԵԱԼ ՃԱՌՍ ՅԱՃԱԽԱՊԱՏՈՒՄՍ Ի ՍՈՒՐԲ ԵՐՐՈՐԴՈՒԹԵԱՆՆ ԱՌԱՆՁՆԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆՍՆ
       1  Կատարեալ է Հայր անձամբ եւ զաւրութեամբ, գիտութեամբ եւ իմաստութեամբ, արարչութեամբ եւ բարերարութեամբ, եւ զամենայն իւր անծին իսկութիւնն ունի։ 2  Կատարեալ է Որդի անձամբ եւ զաւրութեամբ, գիտութեամբ եւ իմաստութեամբ, արարչութեամբ եւ բարերարութեամբ, որ եւ զամենայն անսկիզբն էութիւնն ունի։ 3  Կատարեալ է եւ Սուրբ Հոգին անձամբ եւ զաւրութեամբ, գիտութեամբ եւ իմաստութեամբ, արարչութեամբ եւ բարերարութեամբ, եւ զամենայն անսկիզբն էութիւն ունի։ 4  Մի է բնութիւն Աստուածութեանն եւ անփոփոխ Իսկութեանն, մի արարչութիւն եւ մի բարերարութիւն, մի տէրութիւն եւ մի զաւրութիւն. եւ չիք ուստեք եկամուտ եւ յաւելուած փառաց յանսկիզբն Երրորդութիւնն։ 5  Զի նա է աղբիւր ամենայն բարեաց, եւ ի նմանէ բաշխին ամենայն պարգեւք արարչութեան յարարածս ամենայն։ 6  Որ յաւրինէ եւ դարմանէ եւ սնուցանէ բարերարութեամբն իւրով զերեւելիս եւ զաներեւոյթսն Հոգւով եւ ճշմարիտ վարդապետութեամբ, եւ առաջնորդէ յիւր արքայութիւնն եւ ի փառսն, որք հաւատան ի նա եւ կատարեսցեն զսրբութիւնս ահիւն Աստուծոյ ի սուրբ սրտէ եւ յանկեղծաւոր հաւատոց, որպէս եւ գրեալ է։
       7  Այսպէս ընկալաք զհաւատոցն բան. եւ դուք այսպէ՛ս հաւատացէք յԱմենասուրբ Երրորդութիւնն, յարարիչն Աստուած եւ ի հաստիչն Տէր եւ ի կենսատու շնորհն։ 8  Որ կենդանարար լուսովն եւ սուրբ սիրովն ժառանգորդս առնէ իւր անճառ արքայութեանն, եւ լինի յորդորիչ յիշումն խոստացեալ անպատումն պարգեւացն, որ կայ եւ պահի յուսացելոցն ի նա հաւատով եւ սիրով։ 9  Վասն զի սէր արարչութեանն ստիպեաց Արարչին առնել զարարածս ամենայն, որ երեւին եւ որ ոչն երեւին. ոչ ի պէտս իւրոյ Աստուածութեանն արարեալ, այլ զի երեւեսցին նորա փառքն, որ արարածովքս իմացեալ տեսանիւր անմարմնոց եւ մարմնաւորաց։ 10  Որպէս ոչ առնու ինչ ի կենդանեաց, այլ տայ նոցա զկենդանութիւնս, որպէս ոչ լոյս յաչաց` այլ ի լուսոյ լուսաւորի եւ տեսանէ զինքն, այսպէս եւ Տէր կեցուցանէ եւ լուսաւորէ զարարածս իւր` զմտաւորս եւ զբանաւորս. եւ բաժանէ ի նոսա շնորհս որպէս եւ կամի։ 11  Թէպէտ եւ բաժինք շնորհաց են, այլ Աստուած նոյն է` որ յաջողէ զամենայն յամենայնի ։ 12  Եւ տուեալ պատիւ հրեշտակաց եւ մարդկան` իշխանական կամս, զի փառաւորեսցեն զբարեգործն Աստուած, որ յոչընչէ ի լինելութիւն էած, եւ զհանգամանս բարեպաշտութեանն ուսոյց Գրովք Սրբովք, զի կարասցեն խոյս տալ ի չարէն եւ առնել զբարին, եւ դարձեալ նորոգել փառաց ի փառս։
       13  Յայսոսիկ երեւի Աստուծոյ սէրն ի մեզ, զի վասն մեր արար զերկինս եւ զերկիր եւ որ ի նոսա արարածք են. եւ այսու խնամով ցուցեալ զբարերարութիւն սիրոյ իւրոյ։ 14  Սոյնպէս եւ արարածք ճշմարտեալ սիրով մերձեսցին առ Աստուած հաւատով եւ յուսով եւ պատուիրանապահութեամբ. եւ լինի պարգեւատու։ 15  Զի յամենայնի գոհանալով զբարերարութեան խնամոց, եւ խոստովանողք եւ դաւանողք առ ճշմարտութիւնն լիցուք, եւ կացցուք ի հնազանդութեան հանդիսիցին` որ առ հաճոյս Տէրութեանն իցէ. ի նեղութեան եւ յանդորրու անքակ մնալ ի սէրն, որ առ Աստուած է` ամենայն սրբութեամբ, հոգւով եւ մարմնով ասեմ միշտ։ 16  Եւ ոչ զանուն Արարչին` արարածոց կոչել, եւ ոչ զճշմարտութիւնն մոլորեցուցանել ի սուտս։ 17  Այլ առողջ, անբիծ անարատ երախտեաւք սիրոյն կալ ի մտերմութեան միշտ։ 18  Եւ այս ամենայն յաւրինուածք իրաւանց եւ արդարութեան կայ եւ մնայ Արարչին առ արարածս միշտ։
       19  Վասն այսորիկ լռեսցուք ի դատարկ եւ ի վայրապար քննութենէ, եւ զհետ երթիցուք խրատուց Գրոց Սրբոց Հնոց եւ Նորոցս։ 20  Եւ չիք այլ ոք, որ պատմէ զիրաւունս, զի Նովաւ կեամք եւ շարժիմք եւ եմք ։ 21  Նմա լուիցուք եւ ի նա յուսասցուք, որ փրկեաց զմեզ յամենայն վտանգից, եւ փոխէ յերկնից արքայութիւնն։ 22  Արդ, եկա՛յք, որդեա՛կք իմ, եւ լուարո՛ւք ինձ, եւ զերկիւղ Տեառն ուսուցից ձեզ, ասէ ի սաղմոսերգութիւնն, որ կոչէ զամենայն ի հնազանդութիւն հոգեւոր աւրինացն։ 23  Եւ զի Որ պահէ զպատուիրանս իմ, ասէ Տէրն, նա է որ սիրէն զիս. եւ որ սիրէն զիս, սիրեսցի ի Հաւրէ իմմէ, եւ առ նա եկեսցուք եւ աւթեվանս առ նմա արասցուք ։ 24  Որպիսի՛ անճառ սիրով պատուեալք եղաք։
       25  Արդ, մի՛ խոտան գտցուք յԱստուծոյ, զի մի՛ անկցուք յերանելի կենացն, զոր խոստացաւ սրբոցն։ 26  Զի արդարք ժառանգեսցեն զբարիսն, եւ մեղաւորք կրեն զպատիժսն։ 27  Որք Հոգւովն Աստուծոյ, ասէ, վարին, նոքա են որդիք Աստուծոյ. իսկ որ ըստ մարմնոյ կեան, հաճոյ Աստուծոյ ոչ կարեն լինել ։ 28  Զի հոգեւոր վարուք այսու կենաւք վայելեսցուք յամենայն բարութիւնսն յերկնաւորս։ 29  Որքան է մեծութիւն աննման եւ անհամեմատ եւ անկշիռ այնր անվախճան կենացն, զի անպատում է` ի Հոգւոյն Սրբոյ ի սիրոյ Արարչին պատրաստեալ, որ ո՛չ լսի եւ ո՛չ իմանի, զոր տայ սիրողացն զՆա. զի նորա կենարար սիրովն վայելեսցեն ի բարութիւնսն, որ ի վեր է քան զամենայն միտս եւ զխորհուրդս եւ քան զզաւրաց երկնաւորաց, զի հանգուցանէ յանմահ կարգս։ 30  Որոյ եւ ընտրութիւնք լինին յաւթեւանսն ըստ արժանաւորութեանն անքննին վայելչութիւն։
       31  Զի որպէս հոգիք մտաւորք կենդանի են եւ անմահք, եւ չունին զպայման հասակին եւ զսահմանս գնացից, զի թէպէտ եւ քան զերկինս ի վեր բարձրանան եւ քան զծով անդր ելանեն յիշատակաւք գիտութեան իմաստութեան, որ յառաջնորդութենէ Գրոց Սրբոց, այլ որպէս յական թաւթափել անդրէն ամփոփին ի կայանս մարմնոյն կենաց, այսպէս եւ մարմինք ի յարութիւնն անդր` փոփոխին յանճառ եւ յանպատում կեանսն, ի բիւրակերպեան ճառագայթսն եւ ի կենդանի լոյսն եւ ի փառսն. լուցանին հրով Հոգւոյն յանշիջանելի լոյսն։ 32  Եւ որպէս անարգ եւ տխուր է տեսիլ մարմնոյս քան զհոգւոց կենդանեացն զանմահից, այսպէս ամենայն նշոյլք եւ ճառագայթք ամենայն երեւելի արարածոցս է լուսաւորացս, որ շիջանելոց է, զի ո՛չ համեմատի եւ ո՛չ մնայ այլ կենդանի եւ անանց ճառագայթս Արեգականն արդարութեան փառաց, զոր զգենլոց են սուրբք յանմահական կեանսն հասարակ հոգւոց եւ մարմնոց. որպէս զգեցեալ ոք զարեգականն զլոյսն բաւականայ տեսանել յարեւելից յարեւմուտս, որ շիջանելի լոյս է ըստ բանին Տեառն. Արեգակն եւ լուսին խաւարեսցին, ասէ, եւ աստեղք ծածկեսցին, եւ արդարք փայլեսցեն իբրեւ զարեգակն յարքայութեան Աստուծոյ ։ 33  Զի յորժամ Քրիստոս յայտնեսցի` կեանքն ձեր, ասէ առաքեալ, յայնժամ եւ դուք ընդ նմա յայտնեսջիք փառաւք ` լուցեալք աստուածային հրովն ի լոյսն անշիջանելի եւ սուրբ։ 34  Եւ յորժամ իւրով լուսովն անշիջանելեաւն զգենուցու զլոյսն արեգականն արդարութեանն եւ վայելէ ի պայծառութիւն սրբոցն, կայ մնայ միշտ կենդանի եւ լուսաւորեալ։ 35  Ի սուրբ սիրոյն երանաւետեալք եւ փառաւք փառաւորեալ ի չափս եւ յանչափս կատարմանն Քրիստոսի, զի ոչ կարէ ասել ոք զայս. զի եղիցի Աստուած ամենայն յամենայնի ։ 36  Լի է բարեաւք անմահիւք ըստ բանին Տեառն, որ խնդրէ ի Հաւրէ. Զի որպէս դու եւ ես մի եմք, այսպէս հաւատացեալք եւ սուրբք ի մեզ իցեն ։ 37  Զի այսպէս սիրեաց Աստուած զմարդիկ, որ եւ զԱստուածութեանն զպատիւ եւ զփառս շնորհեաց մեզ։ 38  Արար Աստուած զաշխարհս զայս վասն մարդկան ի ծնունդ եւ ի սնունդ եւ ի կեանս իրաւանց եւ արդարութեան. եւ առաքինութեան հանդիսիւք, պատուիրանապահութեամբ զայն զանմահ եւ զանուշակ զաստուածեղէն փառսն շնորհէ` փոփոխելով յանանց բարիսն եւ յանսպառ ուրախութիւնսն։
     39  Եւ զայս, զոր ասացաք, սուղ ինչ ի բիւրաւորացն բարեացն։ 40  Որպէս տղայք յորովայնի մարցն ոչ գիտեն յորպիսի հասակս փոփոխելոց են եւ տեսանել զարարածս Աստուծոյ եւ վայելել, սոյնպէս եւ ոչ մեզ է իմանալ։ 41  Այլ ըստ բանի առաքելոյն, որ ասէ. Փոքր ի շատէ գիտեմք եւ փոքր ի շատէ մարգարէանամք. այլ յորժամ եկեսցէ կատարումն, փոքրիշատէս խափանեսցի ։ 42  Զի առաւելեալ է յամենայնի եւ անճառ, եւ ոչ անմարմնոց է իմանալի, թող թէ մարմնաւորացս զմտաւ ածել եւ ասել ոք կարասցէ։ 43  Զի որպէս խաւար ի լուսոյ փախչի, այսպէս եւ երկրաւորքս յերկնաւորացն եւ յանմահից կենացն։ 44  Վասն այսր բարութեանց զամենայն բարութեանն ջանս ի մեզ ունելով եւ կալ մնալ ի մշակութեան հաճոյիցն Աստուծոյ, որ աւետեաւք բարեաց լիացեալ է։ 45  Եւ փախիցուք յաղտեղի եւ ի գարշ ցանկութեանց եւ ի չարեաց, որ վշտագին սպառնալեաւք է պատուհասն, եւ զհետ երթիցուք հանդիսի վերնոցն մաքուր վարուք։ 46  Լինել երախտաւոր եղբարց սիրով յամենայն ի պէտս կենաց. մշակել զբարի զաւանդս ի փրկանս հոգւոց եւ մարմնոց, զի հրաւիրեալք եւ կոչեցեալք իցեմք յորդէգրութեանն շնորհս։ 47  Զի բարիս տնկեալ ի մեզ Աստուծոյ, այլ եւ զիշխանական կամս, եթէ կամեսցուք միշտ զբարին առնել։ 48  Զի հոգեւոր աւրէնքն հաստատեսցի ի սիրտս մեր, յոյս, սէր, հաւատ, այլովքն հանդերձ յանձնիշխանական կամս հրեշտակաց եւ մարդկան։ 49  Որպէս զի ժառանգորդք լիցուք փառաւորեալ կենացն, եւ պատուեալ յԱրարչէն երանութեամբքն, որ անճառելին է։
       50  Եւ ետ անձնիշխան արարածոցս երկուս դաստիարակս որպէս որդւոյ, զսպառնալիս եւ զաւետիս. երկնչել ի սպառնալեացն եւ փախչել ի վնասակարացն, եւ ցանկալ աւետաւոր բարեացն եւ երթալ զհետ արդարութեան։ 51  Ի ձեռն ճշմարիտ Սուրբ Գրոց խրատուց իրաւանց եւ իշխանութեանն հնազանդել յաղագս բարեձեւութեանն։ 52  Զի վասն այսորիկ ետ զմարգարէս եւ զառաքեալսն, զհայրապետսն, վարդապետս եւ ուսուցիչս, զի տեղեակ եւ հմուտ եւ հասու առնիցեն բարի կամացն Աստուծոյ զմեզ, որ զամենայն մարդ կամի` զի կեցցեն եւ ի գիտութիւն ճշմարտութեան եկեսցեն, եւ երախտաւոր լեալ գործովք արդարութեան Հաւրն երկնաւորի եւ Որդւոյն միածնի եւ Հոգւոյն Սրբոյ, որ տայ զկենդանութիւն արարածոց իւրոց գործակից լինել նոցա բարերար կամացն Աստուծոյ։ 53  Այսու իրաւամբք եւ արդարութեամբք էած եմոյծ ի ժառանգութիւն Աստուածութեանն իւրոյ ըստ առաքելոյ բանին. Ժառանգք Աստուծոյ եւ ժառանգակիցք Քրիստոսի, ասէ։ 54  Եթէ նմանակիցս Քրիստոսի լիցուք, եւ փառացն կցորդ։ 55  Ապա մի՛ հեղգասցուք ի կեանս մեր, այլ ուշ եդեալ ի կէտ կոչմանն անվեհեր փութով ուսուցանել եւ առնել զկամս նորա, զի մեծ կոչեսցի յարքայութեանն Աստուծոյ։
       AAA56  Եւ այսու վարդապետեալս, որ արար եւ ուսոյց ընտրելոց իւրոց ի տնաւրէնութեան իւրում, զի հայեցեալք յելս գնացից Փրկչին մերոյ` նմանողք լիցուք։ 57  Եւ մարգարէութեամբ եւ առաքելական քարոզութեամբ եւ հայրապետութեամբքն ծանիցուք զՀայրն ամենակալ եւ զՈրդին համազաւր եւ զՀոգին համագործ։ 58  Եւ ծանիցեն եւ գիտասցեն եւ ընդանեսցին հաճոյից Արարողին ուղղափառ հաւատով. անքակ մնալ ի սիրոյ Արարչին ի նեղութեան եւ յանդորրու. եւ արդարացեալք երախտաւորք կամաւք Բարերարին։ 59  Զվաստակս ճգանցն վկայս առնել առ Աստուած, եւ մտերմութեամբ աւրհնել զՏէր զտուողն ամենայն բարեաց, եւ գոհանալով փառաւորել զՆա։ 60  Այլ եւ Տէր ինքնին զիւր երախտիքն վկայ ունի իւր սիրոյն եւ բարերարութեանցն զընտրեալսն եւ զկատարեալսն, որ ի նոսա զեղուն շնորհքն Աստուծոյ։ 61  Այլ եւ առ երախտացեալսն հոգւով զդարձելոցն յապաշխարութիւն խոստովանութեամբք` ներէ եւ խնամէ եւ բժշկէ ողորմութեամբ, եւ թողու զմեղս ըստ բազում գթութեան իւրոյ։ 62  Իսկ զամբարիշտս եւ զանիրաւս ամբարտաւանեալս չարութեամբ, որոց խաւարեալ են միտք եւ աւտարացեալք ի կենաց սրբոց եւ արդարոց, եւ առ նոսա երկայնամտէ, զի դարձցին ի զղջումն։ 63  Ապա թէ ոչ այսպէս, բարկութիւն եւ սրտմտութիւն կայ եւ մնայ ի վերայ նոցա յամենեցունց Արարչէն ըստ բանի առաքելոյն։
       AAA64  Այսպէս են արուեստք կենաց Կենարարին եւ Ստացողինլ, եւ դարմանաւք սիրոյն իւրոյ խնամէ զարարածս երեւելեաւք եւ աներեւութիւքն հանապազ։ 65  Եւ յաւրինէ բարերարութեամբն իւրով ի սնուցանել եւ ի դարմանել պէսպէս շնորհաւք իւրովք գիտութեամբ եւ իմաստութեամբ, զի խելամուտս եւ հնարարուեստս արասցէ պահպանութեան պատուիրանի իւրոյ։ 66  Եւ զաւրութեամբ իւրով կարող եւ հաստատուն պահէ, զի զաւրացեալք ընդդէմ կացցեն հնարից սատանայի, եւ անշարժ եւ հաստատուն կացցեն առ ճշմարտութիւնն սիրով. յորդորել յառաքինութիւնսն լաւութեան եւ ի գործս պիտանութեան, որ ի փառս պսակէ։ 67  Եւ այսպէս վայելեալքս ի բարիսն։ 68  Զի վասն կենդանի աւետեաց երանութեանն առնուն զառ հաւատչեայն ճշմարիտ հաւատով եւ յուսով` զհանդերձեալսն ճաշակաւք սիրոյն կենդանութեան, որ անբաւն է եւ անքննին, զի Նովաւ ի նորա երանութիւնսն վայելեսցեն, եւ լնուն նորա խնդութեամբն ի նորա ուրախութիւնսն յանճառս։ 69  Զի գթութեամբն իւրով խնամէ ի պէտս հոգւոյ եւ մարմնոյ ըստ մեծի ողորմութեանն իւրոյ։ 70  Զի զաւրացեալք ի շնորհացն եւ յաստուածատուր պարգեւացն յառողջութեան եւ ի խաղաղութեան վայելեսցեն։
       AAA71  Եւ այսպէս յերկայնամտութեան առ նորոգումն բարւոյն Աստուծոյ վերաբերեալ, յառաջադէմսն նկրտի յերեւելիս եւ յաներեւոյթս. եւ սրբեալ յաղտոյ ի Սրբոյն Աստուծոյ, ազատանայ եւ լուսաւորի ի փառս տիրական ազատութեամբն, եւ անհպելի լինի թշնամւոյն. Եւ զերծեալ ի մահուանէ մեղաց յուսով յարութեանն լուսաւորեալ կայ մնայ անբիծ եւ սուրբ։ 72  Եւ բարձրանայ խոնարհութեանն փառաւք, որովք ամբարտաւանութիւն կործանի` Տեառն յարգանաւք։ 73  Զի խոնարհք եւ հնազանդք եւ հեզք բարձրանան, եւ ամբարտաւանք եւ խիստք եւ անհաւատք կործանեսցին առաջի ահի Տեառն։ 74  Եւ ճշմարտեալքն ամենայն ուղղութեամբ պսակեսցին եւ փառաւորեսցին յԱրարչէն յարքայութեանն արդարոց։ 75  Զի ամենայն բարբառք աւետեաց զհաւատացեալս եւ զլաւս եւ զառաքինիս ի դրունս ճշմարտութեանն հրաւիրեն ի նորա յարգանսն եւ ի նորա պսակս փառաց վայելեն։ 76  Զի ողորմութեամբ եւ գթութեամբ են խնամք, որք եւ կատարեալ ապաշխարութեամբ զթողութիւն ի միազաւր տէրութենէն առնուն։
       Եւ բարբառք ահաւոր սպառնալեացն զամբարիշտս եւ զանառակս եւ զցանկասէրս եւ զանհնազանդս զանարգելսն ի մեղս` հրաւիրեն ի տանջանսն յաւիտենից եւ յանմահ սատակումն եւ ի դժոխս։ 78  Զի արհամարհեցին զգութս եւ զխնամս Արարչին, եւ հեռացեալ աւտարացան ի ստոյգ ապաշխարութենէն, որ սրբէր զնոսա եւ արդարացուցանէր եւ մերձաւորս առնէր կենացն անմահից։ 79  Եւ վասն այսորիկ ընկալցին զամաւթն եւ զանշէջ հուրն, զոր պատրաստեալ է սատանայի եւ դիւաց նորա։
       80  Եւ այս ամենայն ի բարերար կամացն Աստուծոյ են կարգեալ ի պէտս եւ ի խնամս։ 81  Սուրբ եւ բարի կողմանն` խոստմունք աւետեացն, որ ի Տեառնէ։ 82  Իսկ չար եւ անհնազանդ կողմանն` զսպառնալիս բարկութեանն եւ սրտմտութեան ի ձեռն հրեշտակի չարի զվրէժս ընկալցին։ 83  Զի թէ կամեցեալք էին, կարող էին զնիւթեալ բարկութիւնն շիջուցանել, եւ ի բաց ջնջել ուղիղ ապաշխարութեամբ ըստ մեծի ողորմութեան Արարչին։ 84  Եւ այսպէս խոստմամբք բարւոյն եւ սպառնալեաւք մատակարարէ առ ի յուղղութիւն, զի զամենեսեան կամի, զի կեցցեն եւ արքայութեանն հասցեն։ 85  Այլ զի որ ընտիրքն իցեն ի մեզ` երեւեսցին, ըստ արդարութեան աւրինացն կենցաղավարեալք։ 86  Զի այն որ բարին է բնութեամբ եւ իսկութեամբ յառաջ քան զյաւիտեանս, յորում չիք եկամուտ առ կատարեալ բարերարութիւնն, այլ կայ մնայ միշտ բարի։
       87  Այլ որ ասի զԱստուծոյ ցասումն կամ բարկութիւն կամ սպառնալիք, զաւրինացն զիրաւունսն ասէ, զի զանիրաւսն եւ զանզգամսն ածէ յուղղութիւն սպառնալեաւքն, որ լին է բարկութեամբ։ 88  Զի չիք արատ կամ բիծ առ կատարեալ բարերարութիւնն եւ քաղցրութիւնն. ո՛չ ի նմանէ բուսանի, եւ ո՛չ եկամուտ ուստեք լինի ի նմա չար, զի որ նորայն է, իսկութեամբ բարի է, եւ չիք ի նմա նշխարք չարութեան։ 89  Զի մեղքն մեր ցասուցանեն զԱստուած, եւ նա խրատէ զմեզ պատժովք, եւ ի բարկութեան զողորմութիւն յիշելով. զի խրատեալք` գտցուք զայցելութիւն յԱրարչէն։ 90  Զի արժան է մեզ ատել զմեղս, եւ սիրել զարդարութիւն եւ զսրբութիւն եւ զճշմարտութիւն, որ ուրախ առնէ զԱրարիչն հանդերձ երկնային զաւրաւքն։
       91  Եւ այս իսկ է սիրոյ նորա ցոյցք, որ խնդայ ընդ մարդկան ուղղութիւնս եւ իրաւունս, որք դառնան ի չար վարուցն։ 92  Զի ինքն կեանք է եւ կեցուցիչ եւ սէր ամենալից պարգեւաւք իւրովք, զի ոչ ոք կարէ ասել զարժանն զնորա զամենազաւր մեծութենէն. ո՛չ ոք ի բիւրաւոր զաւրացն երկնաւոր բանակացն, եւ ո՛չ ի մարդկանէ, յորոց հաճեցաւ աւրհնութիւն առնուլ եւ երկրպագութիւն։ 93  Զի ամենայն հայհոյութիւնք դիւաց եւ հեթանոսաց եւ ամբարշտաց եւ մեղաւորաց ոչ հպին յանհպելի լոյս Աստուածութեանն։ 94  Եւ ամենայն բանակք բիւրաւորք հրեշտակաց, որ կան յանդադար փառաբանութեան, եւ ընտրեալ ի Տեառնէ յորդւոց մարդկանէ` ոչ կարեն զարժանաւորն աւրհնել զԱստուած։ 95  Զի Աստուածութիւնն ո՛չ յարգի յումեքէ եւ ո՛չ անպատուի, զի ոչ փոխի յիւրմէ անտի փառացն, զի կեանք է եւ լոյս անփոփոխելի, որ ոչ անցանէ։
       AAA96  Բայց զարմանալի այս է, զի վասն առաւել սիրոյն իւրոյ Անանունն յանուն գայ, զի ոչ ոք էր ընդ անսկզբանն, որ կոչէր զանուն. այլ ինքն վասն բարերարութեանն իւրոյ եւ բարերար կամաց իւրոց Արարիչ արարածոց անուանի։ 97  Զի Արարիչ եւ Բարերար եւ Լոյս եւ Կեանք ի խնամս արարածոց զանուանս ունի, այլ զիւր անուն ինքն միայն գիտէ։ 98  Զի ի լուսոյ լոյս է անշիջանելի, եւ ի կենդանեաց կեանք, եւ հուր աննիւթ, եւ նիւթական հրոյ արարող։ 99  Այլ որպէս էրն եւ է եւ կայ յաւիտեան, ինքն միայն գիտէ. այլ սիրովն իւրով յայտնեցաւ արարածոց, եւ խնամովք իւրովք ծանուցեալ եղեւ։
       AAA100  Այլ եւ զարարածս կոչեաց յիւր բարերարութեանն յաշակերտութիւն զազգ մարդկան. Նախ զառաքեալս, ասէ Պաւղոս, ապա զմարգարէս, ապա զվարդապետս եւ որ զկնի այսորիկ։ 101  Յորս բաժանէ Հոգին Սուրբ զշնորհս ի գործ կոչմանն, որ հրաւիրեացն յարքայութիւնն։ 102  Յայտնեաց զխնամս տեսչութեան իւրոյ սիրոյն, զի լիցուք արդարացեալք ի հաւատոց անտի, որով մտանիցեմք ի փառաւորեալ ժառանգութիւնն Քրիստոսի Աստուծոյ։ 103  Զի այգի իւր անուանեաց զհաւատացեալսս. մշակ` զՀայրն երկնաւոր, այլ եւ զառաքեալսն մշակս, որով սրբին եւ ժողովին ի հնծանսն յաւիտենից ։ 104  Որ յառաջին ժամէն մինչեւ ցվերջին ժամն գործեցին, եւ ըստ յաւժար կամացն զառաջնոցն առին զվարձս ի Գիտողէն։ 105  Զի որ ոչ նմանեցին Աստուծոյ սիրոյն, որ ծագէ զարեգակնն չարեաց եւ բարեաց, այլ խանտացան, ոչ որպէս զորդիս Աստուծոյ առին զվարձս։ 106  Այլ սուրբք ամենայն գործեցին զարդարութիւն եւ զհոգեւոր մշակութիւնն, եւ հասին աւետեացն` որ ի Քրիստոս Յիսուս` ճշմարիտ քարոզութեամբն, որ ի փառս Ամենասուրբ Երրորդութեան։ 107  Եւ լցին զտիեզերս կենաց բանիւն, եւ ջրովն եւ Հոգւովն վերստին նորոգեցին զհաւատացեալս։ 108  Այլ եւ խոստովանութեամբ եւ ապաշխարութեամբ զփրկութիւն քարոզեցին ի ձեռն շնորհաց Որդւոյն Աստուծոյ։
       AAA109  Զի Հայր է բնութեամբ միածնի Որդւոյ իւրոյ, եւ ի Կենաց Կեանք եւ ի Լուսոյ Լոյս եւ ի Բարւոյ Բարի։ 110  Այլ եւ մեզ ըստ շնորհի Հայր անուանեալ, եւ Լոյս, որ լուսաւորէ զմեզ հաւատովն, եւ Կեանք, որ կենագործ է զմեզ։ 111  Որպէս առ մարդիկ այս յաւրինակ ճշմարտութեանն երեւի. ոմանց բնութեամբ, եւ կիսոց խնամածութեամբ որբոց հայր։ 112  Այսպէս զմեզ մերձաւորս առնէ, այլ եւ նմանողս արարչական խնամածութեանն, զմոլորեալս դարձուցանել յաստուածգիտութիւն շնորհաւք բարերարի Հաւրն։ 113  Այլ եւ բարերարութեանցն նման նմա գթասիրութեամբն լինել։ 114  Առ մեղուցեալսն ուսուցանէ զի մի իսպառ կորիցեն. այլ խորագիտութեամբ ածել յուղղութիւն աստուածային աւրինաւքն, առ ուսանել գիտել ճանաչել զիմաստութիւն եւ զխրատ, եւ ուղղել զթիւրեալսն նշանաւք եւ արուեստիւք։ 115  Զաշակերտեալսն հաստատել ի հաւատս, եւ անշարժ մնալ ի ճշմարտութեանն համբերութեամբ բազմաւ յամենայն փորձութիւնս։ 116  Եւ ըստ աւրինակի Տեառն սիրոյն յորդորել ի նորա կոչման սէր, գթութեամբ խնամ ածել եւ դարմանել. բառնալ զբեռինս եւ զկարիս բազմաց, եւ կոչել առ շնորհս աւազանին եւ ապաշխարութեան։ 117  Եւ երկայնամտութեամբ եւ հանճարով զամենեսեան որսալ հոգեւոր ուռկանաւ առ բարեպաշտութիւնն։ 118  Եւ լուսաւորել զխաւարեալն մեղաւք եւ անիրաւութեամբ, սրբել մաքրել եւ ազատել ի ծառայութենէ սատանայի, եւ նորոգել զնորն, որ ըստ Աստուծոյն է` լուսաւորութիւն, արդարութիւն եւ ճշմարտութիւն, եւ մերկանալ զհին մարդն գործովքն իւրովք չարեաւք, որպէս զի արժանի լինիցին պսակացն եւ փառացն։
       119  Զայս արուեստ ի Հաւրէ եւ յՈրդւոյ եւ ի Հոգւոյն Սրբոյ ուսեալք, որ միշտ գործակից առնէ իւր բարերար կամացն ըստ ճշմարտութեան աւանդից, որ զժողովուրդս հաւատով անվրէպ մերձ կացուցանէ յաւթեվանս սրբոց։ 120  Եւ այսպէս աշակերտեալք յընտրութենէ աւրինացն ի հաւատս եւ ի յոյս եւ ի սէր արդարութեան` ըստ հանդիսից առաքինեացն եւ ճշմարիտ առաքելոցն եւ մարգարէից եւ ուղղափառ վարդապետացն, եւ որք ի նոցանէ ուսան, վկայք` զհամբերութիւն ի տանջանս, խոստովանողք` զժուժկալութիւն, ճգնաւոր կուսանք` զսրբութիւն եւ զառաքինութիւն, ապաշխարողք` զթողութիւն։ 121  Եւ այսու ամենայնիւ ընտրեաց ի մարդկանէ իւր ժողովուրդ Աստուած նախանձաւոր լինել ի գործս բարութեան, եւ առնուլ զպսակս անեղծութեան յիւրմէ բարերարութենէն։ 122  Զի սիրեցին զԱրարիչն եւ սիրեցան ի նմանէ, եւ շնորհաւք իւրովք փառաւորս եւ անուանիս արար յերկրի եւ յերկինս, որ կայ մնայ միշտ։
       123  Զի թէ ոչ էր լեալ ընտրութիւնք ի Տեառնէ ըստ արդարութեան աւրինացն, ոչ երեւելի լինէր առաքինութեանցն մտերմութիւնք եւ քաջութիւնք, եւ խափանեալ լինէր հանդէսք նահատակացն, որ յերանելի կեանսն տանի, եւ զրկեալք ի կենդանի երանութեանցն ժառանգութենէն սուրբք, նաեւ զաւրք հոգեղինացն, որք կային ի սէրն Աստուծոյ։ 124  Զի որք յԱրարչին խնամոցն վրիպեցան, ընդունին զպատիժս յահեղ Դատաւորէն, որ ըստ արժանեացն հատուցանէ, զի երթիցեն արդարքն ի կեանսն յաւիտենից, եւ մեղաւորքն ի տանջանսն յաւիտենից ։ 125  Երկաքանչիւրոցն աստուածային բանն յայտ առնէ. Եկա՛յք, ասէ, աւրհնեա՛լք Հաւր իմոյ, ժառանգեցէ՛ք զարքայութիւնն Աստուծոյ . եւ Երթա՛յք յինէն, անիծեա՛լք, ի հուրն յաւիտենից, զոր պատրաստեալ է սատանայի եւ հրեշտակաց նորա ։ 126  Զի նախ յարդարէ եւ կոչէ ի բարի գործս. Եկա՛յք, ասէ, առ իս ամենայն վաստակեալք եւ բեռնաւորք, եւ ես հանգուցից զձեզ. առէ՛ք զլուծ իմ ի ձեզ, եւ ուսարուք յինէն զհեզութիւն եւ զխոնարհութիւն, եւ գտջիք հանգիստ անձանց ձերոց ։ 127  Եւ առաքեալ ասէ. Նմանեցէ՛ք Աստուծոյ որպէս որդիք սիրելիք, եւ գնացէ՛ք սիրով, որպէս եւ Քրիստոս սիրեաց զմեզ, եւ զանձն իւր մատնեաց վասն ձեր պատարագ Աստուծոյ ։
       128  Զի Որդին Աստուծոյ զորդիս մարդկան իւր ժառանգորդս արար, եւ սփռեաց ի մեզ զշնորհս Հոգւոյն Սրբոյ առատաբար։ 129  Զի բարերար բարբառովն կոչեաց յապաշխարութիւն զմեղաւորս խոստովանութեամբ, եւ ի հնազանդութիւն Աւետարանին կենաց, զի նորոգեսցէ զհաւատացեալսն լուսաւոր Աւազանաւն յորդեգրութիւն իւրում Հաւրն։ 130  Որ բնութեամբ է Որդի, զի շնորհաւք արար զմեզ եղբարս իւր։ 131  Եւ զարատ եւ զբիծ մեղացն լուծանէ զնորածնելոցս Աւազանաւն ի Հոգւոյն, եւ ազատէ ի ծառայութենէ չարին։ 132  Զի որք ի Քրիստոս Յիսուս մկրտեցան, զՔրիստոս զգեցան, արու եւ էգ. եթէ հրեայ իցէ եւ եթէ հեթանոս, եթէ ծառայ իցէ եւ եթէ ազատ, ամենեքին մի են շնորհաւք որդիք Աստուծոյ եւ ժառանգակիցք Քրիստոսի ։ 133  Որք իջին յարգանդ հոգեւոր Աւազանին պարգեւաւք Ամենասուրբ Երրորդութեանն, աւրհնութեամբք եւ քահանայական խորհրդածութեամբք, աւծմամբ եւ Հոգւով ի Քրիստոս լուսաւորեալ` ըստ բանին Տեառն` առէ՛ք զՀոգին Սուրբ ` յորդեգրութիւն Հաւրն Քրիստոսի։ 134  Զի նովաւ ունին իշխանութիւն քահանայք կապելոյ եւ արձակելոյ, զի զմկրտեալսն հրաժարեցուցանեն ի սատանայէ եւ մեռանել զմեղացն մահ, զի մի՛ եւս այլ մեղաւք կեցցեն յերկրի։ 135  Զի որպէս մեռեալն լռէ յամենայն արուեստից, նոյնպէս եւ մկրտեալն եղիցի մեռեալ մեղաց եւ կենդանի արդարութեան, զի զկերպարանս Քրիստոսի ի շնորհաց Սուրբ Երրորդութեանն առնու. յայնմ հետէ զվերինն խորհել ըստ ճշմարտութեան Աւետարանին քարոզութեան եւ հաճոյից անմահ Թագաւորին, արդար եւ ճշմարիտ եւ սուրբ վարիւք հասանել յաւթեվանս կենացն անմահից որ ի Քրիստոս Յիսուս։ 136  Զի այսպէս է վերստին ծնունդ հոգեւոր Աւազանին, որ զախտաւոր ծնունդն վերստին ստանայ առանց ախտի շնորհաւք եւ մարդասիրութեամբ Ամենասուրբ Երրորդութեանն։ 137  Ոյք ոչ յարենէ եւ ոչ ի կամաց առն, այլ յԱստուծոյ ծնան առ հաւատչեայ ի ժառանգութիւնն Քրիստոսի ։ 138  Զի այսպէս ծնանին որդիք Աստուծոյ ի կերպարանս Որդւոյն Աստուծոյ, եւ լինին քարոզք ճշմարտութեանն ի նեղութեան եւ յանդորրու, եւ անսասանելի կան ի սէրն Աստուծոյ ուղիղ սրտիւ եւ ուղղափառ խոստովանութեամբ. եւ որդիք կենարար Հաւրն ընծային երկնաւորին անճառ շնորհաւք։ 139  Եւ յայնմ հետէ զգործ Աստուծոյ գործեն եւ զկամս նորա արասցեն ըստ երախտեաց Բարերարին, եւ կցորդակից լինին զաւրաց երկնաւորաց առ սպասաւորութեան մարդկան շնորհաւք Արարչին, այնոցիկ` որ ժառանգելոց են զփրկութիւն յաւիտենից, որ ի Քրիստոս։
       140  Եւ որպէս Որդին Աստուծոյ եղեւ որդի մարդոյ եւ զգեցաւ զմեր բնութիւնս եւ կատարեաց զարդարութիւնս ամենայն հոգւով եւ մարմնով, այսպէս եւ մեք զգեցցուք զուղղութիւն եւ կատարեսցուք զամենայն արդարութիւնս ի Քրիստոս, զի որդիք Աստուծոյ լիցուք եւ Աստուածք սիրով։ 141  Զի մարմնացաւ Որդին Աստուծոյ կամաւք եւ յանձն էառ զամենայն կարիս մարդկային բնութեանս մերոյ բայց ի մեղաց։ 142  Սոյնպէս եւ մեզ լիցի աստուածեղէն զաւրութեամբն ընդ ամենայն կիրս անցանել առանց յանցման, զի կարող լիցուք հասանել ի չափ հասակի կատարմանն Քրիստոսի. եւ այնպէս ճշմարտեալ ի կերպարանս Աստուծոյ, ժառանգեսցուք զարքայութիւնն Քրիստոսի։ 143  Եւ պիտոյ է միշտ դաստիարակութիւն Աւետարանին, որ հրահանգէ զմեզ ի լաւութեան կարգս, զի յանձանձեալ ի շնորհաց Հոգւոյն Սրբոյ ճշմարտութեամբ աճեցուսցուք զվաստակս արդարութեան սուրբ սրտիւ եւ ուղղափառ հաւատով յԱստուած։ 144  Եւ ի տեսչութենէ նախախնամական սիրոյն Աստուծոյ արթունք եւ զուարթունք եղիցուք ի պատրանաց բանսարկուին միշտ. եւ հաստատուն յուսով եւ առաքինութեամբ, սուրբ վարուք, մաքուր հոգւով եւ մարմնով հասանել ի նաւահանգիստն խաղաղութեան յաւիտենական կեանսն, յանպատում կայեանսն, որ պատրաստեցաւ սրբոցն յանճառ սիրոյն Աստուծոյ։ 145  Եւ որպէս արեգակնս այս, որ լուսաւորէ զերկիր եւ որ ի սմա են արարածք, որ երեւելիք են ծովու եւ ցամաքի, այսպէս հաւատոյ ճշմարտութեանն բան եւ սրբութիւն լուսաւորէ զմիտս ցանկացողաց Աստուծոյ։ 146  Եւ անձնիշխան կամաւք երկնաւորք եւ երկրաւորք, մարդիկ եւ հրեշտակք ճշմարտութեանն վարդապետք եղեն ի շնորհաց Սուրբ Հոգւոյն` ստոյգ գիտութեամբ եւ անմոլար իմաստութեամբ ըստ արդարութեան աւրինացն։ 147  Եւ այնպէս առաջնորդեալ լուսով Երրորդութեանն ստոյգ պատմութեամբք արարչական էութեամբք` լցին զերկինս եւ զերկիր ճառագայթիւք որպէս զարեգականս լոյս ի կեանս եւ ի փառս երկնաւորաց եւ երկրաւորացս։ 148  Իսկ սատանայ, որ աստուածանալն կամեցաւ, տեսեալ զինքն ի պայծառութեանն եւ ամպարհաւաճեալ` որպէս կարծէր` վրիպեցաւ ի փառացն, եւ ի վայր կործանեցաւ ի պատուոյն, եւ զմարդիկ որսաց ի կորուստ, եւ սնոտի յուսովն ստերիւրեալ հոգւով մոլութեամբ ընկէց ի սիրոյն Աստուծոյ ի պէսպէս ցանկութիւնս ամպարշտութեան։
       149 Այլ թէ ասիցէ ոք, որպէ՞ս ներեաց Աստուած սատանայի այնքան տարածել զմոլորութեանն զանաւրէնութիւնս` իմացիր. զի իշխանական կամս է հրեշտակաց եւ մարդկան որ յԱստուծոյ պատուեալ. զի որ ընտիրքն իցեն` երեւեսցին ի նոսա, եւ ըստ արժանեացն ընկալցին զհատուցումնն ի դէպ ժամանակի զփառս եւ զտանջանս յԱրարչէն ամենայն արարածոց։ 150  Զի որպէս մահ թագաւորեաց ի ձեռն յանցուածոցն Ադամայ, այսպէս եւ սատանայ ի վերայ մեղաւորաց տիրեալ։ 151  Զի սիրեցին, ասէ, մարդիկ զմոլորութիւն. վասն այսորիկ առաքեաց նոցա Աստուած ազդեցութիւն մոլորութեան, զի դատապարտեսցին, զի հաճեցան ընդ չարն ։ 152  Սակայն ոչ իսպառ եթող զարարածս ի նախախնամական սիրոյ իւրոյ, այլ գալստեամբ Որդւոյն իւրոյ, որ եկն յաշխարհ փրկել զմեղաւորս ի ծառայութենէ սատանայի, հաւատովք յազատութիւն փառաց Որդւոյն Աստուծոյ. զի լուծաւ բռնութիւն նորա յորդւոց ի մարդկանէ, որ տիրէր մեղաւք, յերեւել Փրկչին։ 153  Եւ շնորհաւք թագաւորեսցեն հաւատովք` որ ի Սուրբ Երրորդութիւնն. եւ գտեալք զթողութիւն լուսաւոր Աւազանաւն եւ Մարմնով եւ Արեամբն Քրիստոսի, ընդունելութեամբ Հոգւոյն Սրբոյ, որ աղբիւրաբար բաշխեաց զշնորհս յարարածս։ 154  Զի արդարացեալք ի հաւատոց անտի. զխաղաղութիւն կալցուք առ Աստուած, ի ձեռն Քրիստոսի Յիսուսի առ հաւատչեայ ժառանգութեանն, զի նորոգեսցի փառս անեղծութեան կամաւոր խաչելութեամբ իւրով։ Եւ մահուամբ ելոյծ զմահ եւ յարութեամբն իւրով զմեզ ի մեռելութենէ մեղացն յարոյց, զի մեք ի նորոգումն կենաց կացցուք եւ մնասցուք յուսով յարութեանն ի փառս Ամենասուրբ Երրորդութեանն այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։