Ի
ԵՐԱՆԵԼՈՅՆ
ՍՐԲՈՅՆ
ԳՐԻԳՈՐԻ
ԱՌԱՋՆՈՐԴՈՒԹԻՒՆ
ԱՄԵՆԱՐՈՒԵՍՏ
ԽՐԱՏՈՒ
ՀԱՆԳԱՄԱՆՔ
ԳԻՏՈՒԹԵԱՆ
ԵՒ
ԻՄԱՍՏԻՑ
1
Որպիսի
գոհութիւն
եւ
աւրհնութիւն
եւ
փառս
տալ
արժան
է
Ամենակալ
Տէրութեանն
ամենառատ
բարերարութեանն.
որ
ոչ
թողու
ի
խնամակալ
սիրոյն
իւրոյ,
այլ
յանձանձէ
եւ
աղբիւրաբար
բաշխէ
զշնորհս
յարարածս
իւր։
2
Նախ
զի
իշխան
կացոյց
եւ
տէր
ի
վերայ
երկրի,
որ
ընդ
իշխանութեամբ
են
վերնոցն.
զի
ծանիցուք
զնորա
խնամս
արարչական
սիրոյն,
եւ
աշակերտեալ
նորա
պատուիրանին`
կատարեսցուք
զարդարութիւնսն
ամենայն,
եւ
առցուք
զհատուցումն
բարի
ի
ժամանակի
այցելութեան.
եւ
ըստ
ժամանակի`
անապականութեան
վարուցն
հետեւող
լինել։
3
Որպէս
ի
սկզբանէ
նախաստեղծին
կեանքն
յարդարեցան
ի
Տեառնէ
անմեղութեամբ,
զայն
սուրբ
սէրն
հաստատել
ի
մեզ։
4
Որպէս
եւ
Քրիստոս
սիրեաց
զմեզ,
եւ
զանձն
իւր
մատոյց
պատարագ
ի
հոտ
։
5
Որ
բարկացուցաք
զԱրարիչն,
զի
ոչ
պահեցաք
զպատուիրանս
նորա։
6
Զխնամս
սիրոյն
իւրոյ
ոչ
որպէս
առ
երախտաւորս
եցոյց,
այլ
յապախտաւորս
որպէս
Աստուծոյ
վայել
է։
7
Զի
զբարիսն
զոր
եցոյց
մեզ
Աստուած,
ոչ
ըստ
մերում
արժանաւորութեան,
այլ
յաղթեալ
յարարչական
սուրբ
եւ
անբիծ
սիրոյն`
դարձաւ
յողորմութիւն։
8
Որ
եւ
ոչ
իսկ
փոխարէնս
խնդրէ
ի
մէնջ
փոխանակ
երախտեացն.
այլ
կամի`
զի
կեցցուք
արդարասէր,
եւ
ժառանգորդք
լիցուք
երկնից
արքայութեանն։
9
Զի
նա
է
յոյս
եւ
կեանք
մեր
եւ
աղբիւր
բարեաց։
10
Զի
ոչ
խնդրէ
աղբիւր
ջուր,
եւ
ոչ
արեգակն
լոյս.
այսպէս
եւ
Աստուած
տուող
է
բարեաց
եւ
ոչ
առող
ինչ
յաղագս
մեծի
բարերարութեանն
իւրոյ
եւ
անկարաւտ
լիութեանն։
11
Այլ
որ
առ
միմեանս
լինին
երախտիք,
զայն
իւր
համարի,
եւ
ինքն
առնէ
զփոխարէնս
յերկրի
եւ
յերկինս
որ
կան
եւ
մնան։
12
Զի
միմեանց
բարի
առնել,
փոխարէնս
ի
նմանէ
առաքին
երեւելիք
եւ
աներեւոյթք։
13
Զի
որպէս
արիւնն
Աբելի
առ
Աստուած
բողոքեաց,
որ
սպանաւ
ի
Կայենէ
եւ
ի
սոյնպէս
բարի
բողոք
զԱստուած
ի
բարի
խնամս
շարժէ
բարեգործաց։
14
Զի
որք
ոչ
խնդրեն
զվրէժս
ի
զրկողաց,
ինքն
առնու
վրէժս
ըստ
արդար .
զի
ըստ
արժանեացն
է
հատուցումն
առ
բարեգործսն
եւ
առ
չարսն։
15
Եւ
Աստուծոյ
նմանել
այս
է,
որ
ապերախտին
երախտաւոր
լինի,
զկորուսեալսն
խնդրելով,
զգտեալսն
պահել
իւրով
աշխատութեամբ
եւ
ջանիւ։
16
Նմանել
Որդւոյն
Աստուծոյ,
որ
ետ
զանձն
իւր
ի
մահ
վասն
մեր,
եւ
կամաւոր
չարչարանաւքն
ազատեաց
ի
ծառայութենէ
մեղաց,
եւ
բարեաց
կենաց
եւ
աւետեաց
զմեզ
հրաւիրեաց,
եւ
Հոգւոյն
Սրբոյ
ընդունելութեան
արժանի
արար։
17
Եւ
զամենակալ
Հաւրն
զանհամեմատ
զերանութիւնսն
խոստացաւ,
զի
միասնական
Երրորդութեանն
միշտ
հանցուք
աւրհնութիւնս,
որ
հանապազ
ի
բաց
ունի
զդրունս
փրկութեան
կենաց
հաւատացելոց,
եւ
ապաւէն
ամենեցուն
որ
կարդան
առ
Նա։
18
Եւ
աշակերտեալ
առաջնորդական
բանին`
գործակից
լինել
բարերար
կամացն,
եւ
խորհել
զբարին
եւ
առնել,
եւ
լնուլ
զհաճոյս
Արարչին
ի
խնամս
մերձաւորաց
եւ
հեռաւորաց։
19
Զի
զփոխարէնսն
առցեն
զբարեացն
ըստ
անմեղութեան
սուրբ
սիրովն.
եւ
ի
նոյնս
յառաջանալ
ի
լաւսն,
եւ
պատերազմել
ընդդէմ
մեղացն
առաքինութեան
հանդիսիւք.
եւ
ի
բոլոր
սրտէ
ապաւինեալք
ի
խնամս
մարդասիրութեանն,
եւ
խլել
զամենայն
բոյսս
անաւրէնութեան
ի
մտաց
եւ
ի
զգայութեանց
հանդերձ
ամենայն
աղտեղի
եւ
չար
ախտիւք։
20
Եւ
ի
բաց
բառնալ
զհպարտութիւն
ի
միջոյ,
զագահութիւն,
զխորամանկութիւն,
զբարկութիւն,
զոխակալութիւն,
զնենգութիւն,
զստութիւն,
զերդմնահարութիւն,
զնախանձ,
զորովայնամոլութիւն
արբշռաց։
21
Զայսոսիկ
վնասակարութիւնս
եւ
որ
սոցին
նման
են
դժնդակութիւնք
մեղաց`
սպառնալեաւք
յաւիտենական
տանջանացն
արտաքս
հանել,
եւ
տնկել
զբարեացն
տունկսն
ի
միտս
եւ
ի
վարս
հանդերձ
յարմարական
առաքինութեամբքն
եւ
անարատ
սրբութեամբ
եւ
ճշմարիտ
հաւատով,
խրախուսեալ
յԱստուած
յուսով
աւետեացն
խոստմամբք.
զազատութեան
արհաւատչեայ
աստ
առեալ,
եւ
հրաւիրեալ
ի
պատրաստեալ
արքայութիւնն
երկնից
ի
յոյսն
կենդանեաց,
ի
բարութիւնսն
անվախճան
երանութեանցն,
որ
ոչ
մտաւք
իմանալի
է
եւ
ոչ
բանիւ
ճառելի,
որ
անդէն
երանութիւնքն։
22
Զի
որպէս
մանկունք
որ
յորովայնի
մարցն
լինին
յապաժոյժ,
եւ
ի
խաւարի
թաղեալ.
եւ
ոչ
գիտեն
զերկրիս
վայելչութիւն,
զարեգական
պայծառութիւն,
եւ
զլուսնի
եւ
զաստեղաց
եւ
զժամանակաց
եւ
զամսոց
շրջագայութիւն,
եւ
զբուսոց
եւ
զտնկոց
պտղաբերութիւն,
եւ
ի
վայելս
կենդանեաց
եւ
որ
այլ
եւս
անասնոց
նախիրք
եւ
գազանաց
եւ
թռչնոց
որ
ի
կերակուր
եւ
որք
ի
հնազանդութիւն
են
անկեալ,
որք
ի
ցամաքի
եւ
որք
ի
ջուրս
են
ղուղակք`
որ
պատրաստեալ
որոգայթիւք
ըմբռնին
յորսողաց,
եւ
որ
այլ
եւս
իցեն
վայելչութիւնք
եւ
պայծառութիւնք
հանդերձից,
եւ
ոսկւոյ
եւ
արծաթոյ
եւ
ականց
պատուականաց`
որ
ի
զարդ
մարդկան
գործեցաւ
եւ
ի
փառս
թագաւորաց`
յորս
ուրախանան
աշխարհասէրք,
արդ
որպէս
ոչ
գիտել
մանկանցն
զայս
կեանս
եւ
ոչ
նման
է
յորովայնի
կենացն,
սոյնպէս
եւ
ոչ
մեզ
իմանալ
զհանդերձեալ
կեանսն.
եւ
ոչ
համեմատի
այս
լոյս
եւ
կեանք
առ
այնր
կեանք
եւ
լուսաւորութիւն
փառաց
ամենազաւր
տէրութեանն,
զոր
ակն
ոչ
ետես
եւ
ունկն
ոչ
լուաւ
եւ
ի
սիրտ
մարդոյ
ոչ
անկաւ
զոր
պատրաստեաց
Աստուած
սիրելեաց
իւրոց
զանվախճան
երանութիւնսն
ի
Քրիստոս
Յիսուս։
23
Նա
եւ
ոչ
որ
յաշխարհիս
են
նեղութիւնք
եւ
վիշտք
եւ
չարչարանք
եւ
տանջանք
հրով
եւ
ջրով
որպէս
Սոդոմայն
եւ
ջրհեղեղին,
ոչ
համեմատեն
անշէջ
հրոյն
եւ
յաւիտենական
տանջանացն,
որ
պատրաստեալ
է
ամբարշտաց
եւ
մեղաւորաց։
24
Զի
Աստուած
զմիտս
եւ
զզգայարանս
գործի
կենաց
ստեղծեալ
ամէնիմաստ
կամաւք
ի
սրբութիւն,
ի
ճշմարտութիւն,
յամենայն
բարեգործութիւնս.
եւ
շահիւք
բարեացն
լցուսցէ
զանձն
իւր
եւ
զայլս,
եւ
ուրախ
արասցէ
զՏէրն.
զի
ի
բերանոյն
քարոզեսցի
ճշմարտութիւն
հաւատոց
եւ
անբիծ
վարուց։
25
Զի
արթուն
եւ
զուարթուն
պահեսցէ
զինքն
եւ
զամենեսին
զհաւանեալսն
յողջախոհութիւն.
եւ
ահիւ
եւ
սուրբ
սիրով
կալ
ի
հնազանդութիւն
հոգեւոր
աւրինացն,
որ
ատել
տայ
զչարն
եւ
սիրել
զբարին,
որ
քաղցր
եւ
անոյշ
բարեաւք
լի
է.
եւ
գովիչք
գոհութիւնքն
ի
վեր
ելանեն
առ
Աստուած,
եւ
պատրաստեն
զերանութիւնսն
արքայութեան
երկնից։
26
Զի
հաճոյացան
Աստուծոյ
ի
նեղութեան
եւ
յանդորրու.
եւ
անքակ
մնացին
ի
սիրոյ
նորա
ճշմարտեալ
հաւատով,
խաղաղասէր
եւ
բարեսէր
առ
ամենեսեան.
մեկնեալ
յամենայն
իրաց
չարեաց,
յերեւելեաց
եւ
յաներեւութից
սխալանաց։
27
Զի
Ես
եմ,
ասէ,
Աստուած
որ
ատեմ
զանիրաւութիւն
եւ
սիրեմ
։
28
Եւ
ի
յայսմ
երեւին
սիրելիք
Աստուծոյ
եւ
ընտանիք
հաւատոց,
զի
զնոյն
սէր
ունիցիմք
առ
սրբութիւն
եւ
արդարութիւնսն
ամենայն
միշտ։
29
Եւ
դարձեալ
զատելութիւն
առ
զազիր
ցանկութիւնս
եւ
առ
ամենայն
մեղս։
30
Զի
գրեալ
է`
ասէ.
Զմեղս
ատեցի
եւ
անարգեցի
եւ
զաւրէնս
քո
։
31
Զի
այնպիսիքն
են
բերան
Աստուծոյ,
որ
դարմանաւք
կենդանարար
խրատուն
լի
է,
եւ
որպէս
յաղբերէ
բղխէ
զկենացն
խրատս։
32
Զի
ամենայն
որ
կարդասցէ
զանուն
Տեառն`
կեցցէ,
որ
զյոյսն
յարդարէ
ի
Քրիստոս
Յիսուս։
33
Իսկ
որ
ապիրատս
խաւսին
առ
ի
կորուստ
բազմաց
խորամանկութեան,
այլանդակութեան,
պատրանաց
եւ
պէսպէս
վնասակարութեանց,
որ
վրիպեցուցանեն
զտգէտս
ի
ճշմարտութեան
աւանդիցն,
որ
տայցեն
վրէժս
վասն
կորստեան
անիրաւելոցն
ըստ
արդար
դատաւորութեանն
Աստուծոյ.
որ
ժառանգորդ
լինին
անշէջ
հրոյն
եւ
յաւիտենից
տանջանացն։
34
Եւ
աչքն,
որ
ճշմարտութեամբ
զտեսութիւն
ունին,
առաջնորդութեամբ
իմանալեաւքն
անվրէպ
զգուշանալ
ի
վնասակարացն.
ամենայն
անդամոցն
անարատ
եւ
սուրբ
եւ
անբիծ
զտեսութիւնն
հրահանգել
յԱստուած։
35
Զի
ճրագ
մարմնոյ
ակն
`
ասէ
Տէրն։
36
Զի
որոյ
աչքն
լուսաւոր
են,
ամենայն
մարմինն
լուսաւոր
եղիցի.
որ
չունի
մասն
խաւարի
զմեղացն
իրս,
այլ
լուսաւորեալ
կացցէ
ի
լոյսն
Աստուծոյ։
37
Ապա
եթէ
խաւարեալ
է
ի
նշողիցն
լուսոյն
ի
ցանկական
աղտեղութիւնս
եւ
յամենայն
աշխարհասէր
պատրանս
երեւելեացս
ամենաչար,
որ
շլացուցանէ
ի
ճշմարիտ
տեսութենէ,
եւ
ի
մեղացն
որպէս
բիժ
զակամբ
եկեալ`
ոչ
թողացուցանել
տայ
զպատշաճն`
այլ
զխաւար
չարին,
նոքա
են
որ
ժառանգորդ
լինին
խաւարին
արտաքին,
ուր
լալ
աչաց
եւ
կուրութիւն
յանշէջ
հուր
գեհենին։
38
Զի
երկաքանչիւրոցն
է
հատուցումն,
ճշմարտասէր
տեսողացն
եւ
ցանկասէր
վատթարատեսացն։
39
Եւ
լսելիք,
որ
բանայ
զդրունս
ունկնդրութեան
ճշմարիտ
քարոզութեան,
եւ
ընդունակ
առնէ
կենդանարար
բանին
զմիտս
եւ
զգայարանս
ամենայն
հաւատոց
եւ
ամենայն
ճշմարտութեան
Աստուծոյ
պատուիրանին
յերեւելիս
եւ
յաներեւոյթս,
ընդ
նոյն
լսելիս
մտանեն
բարբառք
աւետեացն.
Եկայք
մտէք,
ասէ,
յուրախութիւն
Տեառն,
եւ
վայելեցէք
զբարիսն
զանճառս
եւ
անվախճան,
որ
ի
սակաւուդ
հաւատարիմ
երեւեցայք
։
40
Իսկ
որ
խնու
զականջսն
առ
ճշմարտութիւն
Աւետարանին,
եւ
մուտ
առնեն
կորստեան
բարբառոյ
եւ
ամենապատիր
վնասակարաց,
եւ
առնեն
զմիտսն
բոյնս
իժից
եւ
քարբից`
զի
մի՛
առցեն
զկենաց
դեղ
զգայութեանցն
ի
դեղատուէ
աստուածային ,
լսելոց
են
զբաւթ
եւ
զգոյժ
ահաւոր
սպառնալեաւք
ի
Տեառնէ.
Երթայք
յինէն
անիծեալք
ի
հուրն
յաւիտենից,
որ
պատրաստեալ
է
սատանայի
եւ
հրեշտակաց
նորա
յաւուրն
։
41
Եւ
հոտոտելիք
հոտոցն
են
զգայութիւնք,
որք
որոշեն
զանոյշ
սրբոցն
հոգւոցն
զհոտ
բուրման
շնորհացն.
որ
սրբեալ
են
յամենայն
գարշութեանց
ախտից
մարմնականաց,
ըստ
առաքելոյ.
Հոտ
անոյշ
եմք
Քրիստոսի
ի
մէջ
փրկելոցն
եւ
ի
մէջ
կորուսելոցն.
ոմանց
հոտ
ի
մահուանէ
ի
մահ,
եւ
ոմանց
ի
կենդանութենէ
ի
կեանս.
եւ
առ
այս
ո՞վ
իցէ
։
42
Որք
որոշեն
զլաւն
ի
վատթարէն`
զհաւատոցն
եւ
զվարուցն
ամբծութիւն,
որք
վայելեն
յանոյշ
բարիսն։
43
Իսկ
որ
զհոտս
անսրբութեան
եւ
զամբարշտութեան
ոչ
որոշեն
եւ
զաշխարհական
ցանկութեանց`
որ
լին
է
ժահահոտութեամբ
եւ
անառակ
եւ
անխտիր
շարժմամբք,
հրաժարեալ
ի
շնորհալից
հոտոցն,
առնլոց
են
այնպիսիքն
զհոտ
ժախից
հարուածոցն
անքուն
որդանցն
եւ
կիզման
հրոյն.
եւ
գրաւին
ի
ներքս
յապաժոյժ
տանջանսն
ի
հաշումն
եւ
ի
մաշումն
հոգւոց
եւ
մարմնոց։
44
Եւ
ձեռք
ի
խնամս
տեսչութեան
գործաւորութեան
առ
ի
պտղաբերութիւն
յարդարեսցին
միշտ,
եւ
գլորելոյն
եւ
կարաւտելոյն
աւգնական
եւ
ձեռնտու
լինել
ըստ
ամենայն
պիտոյից,
եւ
ի
գործ
Աստուծոյ
ոչ
դանդաղանաւք.
զի
զանձին
պէտս
ինչ
իրաց
եւ
զմերձաւորաց
եւ
զհեռաւորաց
ստուգապէս
ներգործեսցէ
ըստ
շնորհելոյ
նմա
ի
Տեառնէ
աջողութիւն։
45
Այս
ձեռք
առնլոց
են
ի
Տեառնէ
զվճիռ
ազատութեան,
զմուրհակն
որդեգրութեան,
զպսակն
անապական`
որ
փառաւք
եւ
պարծանաւք
յաւրինեալ
է
ի
ձեռաց
Աստուծոյ։
46
Իսկ
ձեռք
որ
ըստ
աղտեղի
ցանկութեանց
ի
յամաւթոյսն
շարամերձեալ
ինքեան
եւ
կամ
գործակցաց
ախտասիրաց,
եւ
դարձեալ
որ
գողանայ,
որ
տանջեն
եւ
նեղեն
եւ
սպանանեն,
այն
ձեռք
կապին
հրեղէն
կապանաւք
եւ
մատնին
անվախճան
տանջանացն
անշէջ
հրոյն,
եւ
ջնջին
ի
կենդանի
գրոյն
տախտակացն
Քրիստոսի։
47
Եւ
ոտք,
որ
եղեն
երիվար
շինութեան
եւ
խաղաղութեան
սուրբ
վարուց
եւ
ճշմարիտ
քարոզութեան
առ
ամենայն
աւգուտս
հոգեւորս
ի
հեռաւորս
եւ
ի
մերձաւորս
ի
հաճութիւն
կամաց
տէրութեանն,
եւ
արհամարհեցին
զաշխատութիւնս
ոտից
առ
հանդէս
վերին
կոչմանն,
այն
ոտք
ելանեն
ի
դրունս
կենաց
եւ
մտանեն
յաւթեւանս
ուրախութեան
հարսանեաց
զարդուն
վայելչութեան
ընդ
աջմէ
մեծութեան
յանանց
ուրախութիւնսն։
48
Իսկ
որ
զարտուղեցան
ոտք
յարդարութեան
ճանապարհէն,
եւ
զրահետ
եղեալ
մոլորեցան
ի
չար
անդր
ի
վնասակարսն
ընթանալով,
յանսրբութիւն,
յաւազակութիւն,
յապիրատութիւն,
ի
ստահակութիւն,
անիրաւ
յամենայն
ճանապարհս
գնալ
որ
տանի
ի
կորուստն
յաւիտենից,
այնպիսի
ոտք
մեկնեալ
ի
կենաց
անտի
առաքին
ի
վիհս
դժոխոց,
որ
ոչ
իցէ
վախճան
եւ
կամ
հանումն
ի
կապանաց
տանջանացն
լուծանել։
49
Եւ
իմաստք
խելացն,
որ
բնակեալ
է
յղիղն
որ
ի
գլուխն
է,
որ
է
ի
վերայ
ամենայն
անդամոցն
պսակ`
եւ
զգայութեանցն
գործարան,
շարժմանցն
առաջնորդ,
եւ
տեսուչ
եւ
վարդապետ
եւ
հրամանատար
ամենայն
անդամոցն։
50
Որ
զթիւրեալ
անդամսն
ուղղէ,
զվրիպեալսն
հաստատէ,
զանգէտսն
իմաստնացուցանէ,
զկարաւտեալսն
լցուցանէ,
ամենայն
հնարիւք
զգիւտս
փրկութեան
անձինն
ստանալ
եւ
այլոց,
եւ
լինի
տուն
գանձուց
հոգեւոր
իմաստից
մերձաւորաց
եւ
հեռաւորաց
ըստ
շնորհելոյն
նմա
ի
Հոգւոյն
Սրբոյ`
որ
աղբիւրն
է
ամենայն
բարեաց
եւ
իմաստից,
ուստի
ծագէ
լոյս
գիտութեան
եւ
զամենայն
մարմինս
լուսաւորէ
ըստ
Քրիստոսի
աւետարանութեանն
սուրբ
եւ
բարի
հանգամանացն,
եւ
լնու
զամենայն
անդամս
երանութեամբք
ըստ
ճշմարտութեան
բարերար
կամացն,
եւ
առնու
զթագ
արքայութեանն
որ
ի
Քրիստոս։
51
Իսկ
խելք`
որ
մոլորեցան
ի
ճշմարտութեան
իմաստիցն,
եւ
անկան
ի
ցանկութիւնս
ախտից
եւ
յամենայն
վնասս
անիրաւութեան
անխնայ
մեղացն,
եւ
փոխանակ
կենաց
մահու
պատճառք
եղեն
անձանց
եւ
բազմաց,
եւ
նոքա
կրեն
սաստիկ
պատուհաս.
Կորիցեն,
ասէ,
մեղաւորք
յերկրէ
ի
դժոխսն,
եւ
ամբարիշտք
ոչ
եւս
գտցեն
զհանգիստ
ի
չարաչար
։
52
Զի
այս
է
որք
ի
վտանգս
անկանին,
չար
կորուստ
է
նոցա
եւ
մութ
եւ
խաւար
ի
չարաչար
եւ
դառն
տանջանացն,
եւ
զլոյս
ոչ
տեսանեն,
եւ
ոչ
զայլ
ոք
ի
մխիթարութիւն
առ
տանջանսն։
53
Իմանալի
է
եւ
զսիրտն,
որ
ընդունարան
է
հոգւոյն
շարժմանց.
Զսիրտ
սուրբ
հաստատեա
յիս
Աստուած,
եւ
զհոգի
ուղիղ
յանձին
։
54
Որ
խնդութեամբ
յուսոյն
վերաստեղծու
ի
զգայութիւն
առաքինասէր
վարուց,
եւ
շարժէ
զամենայն
անդամսն
ի
վատթարացն
ի
լաւագոյնսն
բարի
խորհելով.
առհաւատչեայ
յուսովն
առնուլ
զազատութեանն
զկտակ,
եւ
մտանել
ի
ժառանգութիւն
արքայութեանն
երկնից։
55
Իսկ
որ
ի
սրտէն
բղխէ
զգունդս
չարութեան,
որպէս
ասաց
Տէրն,
զամենայն
դժնդակացեալս
ի
սրտէն,
զշնութիւն,
զամբարտաւանութիւն,
զբարկութիւն
եւ
զայլ
ամենայն
չարիսն,
նոքա
ելանեն
ի
խնամոց
Բարերարին
ի
խաւարն
արտաքին
եւ
ի
կորուստն
յաւիտենից.
զոր
ոչ
բաւեմ
ասել
զայնքան
աղէտս
տանջանացն։
56
Է
իմանալ
եւ
ի
փորոտին
սրբութիւն
ըստ
ամենայնի.
որով
ներքին
մարդն
նորոգի
աւր
ըստ ,
որպէս
ասաց
առաքեալ։
57
Զի
առժամայն
թեթեւ
նեղութեամբք
զյաճախութիւն
բարեացն
գործէ
յանձինս
ի
ցաւս
եւ
ի
հարուածս
փորոտեացն
մի
ըստ
միոջէ`
որք
զանուանսն
ունին,
լեարդ
եւ
թոք
եւ
փայծաղն
եւ
աղիք
եւ
երիկամունք.
այնպէս
տնաւրինեալ,
որպէս
ի
սկզբանն
էին
առանց
սխալանաց։
58
Եւ
ամենայնիւ
մեղուցեալ
երեւելի
մարմնով
եւ
աներեւոյթ
հոգւով
եւ
ամենայն
փորոտեաւքն,
դարձեալ
լինել
բարի
խորհրդոց
ընդունարան։
59
Զի
ամաւթոյ
անդամքն
առաւել
եւս
պարկեշտութիւն ,
ասէ
առաքեալ.
այսինքն
զանարատ
սրբութիւն
եւ
զամբիծ
մաքրութիւն,
մեռուցանելով
զնա
ճգնաւորական
պարկեշտութեամբ,
եւ
զհուր
ցանկութեանն
հրով
հոգւոյն
եւ
շնորհալից
արտասուաւք
շիջուցանել։
60
Զի
ամենայն
անդամաւք
եւ
փորոտեաւք
եւ
հոգւով
ի
կամակար
մտաց
պարտաւորեալ`
եւ
արդարացաք
ի
ձեռն
լուսաւոր
աւազանին
եւ
վերստին
ծննդեամբն
շնորհաւքն
Քրիստոսի։
61
Որ
ազատեաց
զմեզ
ի
ծառայութենէ
մեղաց
յազատութիւն
նորոգման
իւրոյ.
զգեցաւ
զնոյն
մարմին
եւ
զհոգի,
եւ
խառնեաց
ընդ
աստուածութիւնն
իւր
յաղագս
անբաւ
սիրոյն
իւրոյ,
եւ
զամենայն
կիրս
մարդկայինս
կրեաց
բաց
ի
մեղաց.
եւ
զմեզ
յորդորէ
հայել
յելս
գնացից
իւր,
եւ
նմանող
լինել
ճշմարտութեան
սուրբ
վարուցն
մարմնաւորաց.
զի
եթէ
կցորդեսցուք
չարչարանացն`
եւ
փառացն
հաղորդեսցուք
ի
սիրոյ
։
62
եւ
ետ
զանձն
իւր
փրկանս
ընդ
ամենեցուն։
63
Զի
յայս
երկու
պատուիրանս
աւրէնք
եւ
մարգարէք
կախեալ
կան
ասէ
Տէրն.
սիրելն
զԱստուած
եւ
սիրել
։
64
Զի
որ
սիրէ
զԱստուած,
հեռի
է
յամենայն
անիրաւութենէ
յերեւելեաց
եւ
յաներեւութից,
եւ
մերձ
յամենայն
արդարութիւն
եւ
ի
սրբութիւն.
զի
իշխանութիւն
առեալ
աստուածային
սիրոյն`
խափանէ
զանիրաւ
սէրս
որ
գերեն
զմիտս
եւ
զգայարանս։
65
Նմանապէս
եւ
որ
զընկերն
սիրէ
նմանութեամբ
Քրիստոսի
սուրբ
սիրոյն,
որ
եհեղ
ի
մարդիկ
առատապէս։
66
Զնոյն
սէր,
ասէ
առաքեալ,
յանձին .
համաշունչք
եւ
միախորհուրդք
առ
հաճոյս
Աստուծոյ։
67
Փախչել
յանձնասիրութենէ
պարտեաց,
եւ
խոնարհութեամբ
առաւել
համարել
զընկերս
քան
զանձինս։
68
Զի
հոգեւոր
եւ
սուրբ
առ
Աստուած
եւ
առ
ընկերս
ճշմարտեալք,
երկնայնոցն
լիցուք
ժառանգորդք։
69
Որ
զսերմն
բարի
սերմանեաց
Քրիստոս,
եւ
թշնամին
արդարութեան
սատանայ`
զորոմն
անիրաւութեան.
զոր
Քրիստոս
հրամայէ
խլել
ի
ժամանակի
եւ
նիւթ
հրոյ
արկանել.
եւ
զբարի
սերմանսն
աճեցուցանել,
որ
բերէ
պտուղ
զհարիւրաւորսն
եւ
որ
ըստ
իւրաքանչիւրոցն
է
սերմն
առաւել
կամ
պակաս
։
70
Եւ
սատանայ
ի
սկզբանն
ոչ
թշնամի
արարաւ,
այլ
յանձնիշխան
կամացն
եղեւ
հակառակ
բարւոյ.
զի
ըստ
եբրայեցւոց
բառիցն
հակառակ
թարգմանի։
71
Որպէս
եւ
զՊետրոսէ
լսեմք
ի
Տեառնէ.
ասէ.
Ե՛րթ
յետս
իմ,
սատանայ.
զի
ոչ
խորհիս
զԱստուծոյսն,
այլ
։
72
Որ
անգէտ
էր
փրկական
չարչարանացն,
եւ
հակառակէր
արգելուլ։
73
Եւ
ամենայն
որ
բարւոյ
հակառակ
կայ,
սատանայ
անուանի։
74
Զի
ամենայն
արարածք
ի
Բարերարէն
բարի
ստեղծան.
եւ
ի
կամակար
մտացն
եղեն
չար
դեւք։
75
Զի
զսատանայ
անձնհաճ
հպարտութիւնն
իւր
ընկեաց
ի
փառաց.
նմանապէս
եւ
զմարդիկ
որ
զնոյնն
ախտացան
ի
սատանայի
խաբմանց`
զաստուածութեանն
զպատիւ
խոստանայր,
զի
աստուածամարտ
լիցին
իբրեւ
զինքն։
76
Եւ
Գաբրիէլ
հրեշտակապետ
էր,
այլ
աւետաւոր
լինի
առ
կոյսն,
զուրախ
լեր
բերկրեալն
աւետարանելով
եւ
ազգի
մարդկան
փրկութիւն։
77
Որ
ի
ձեռն
մարմնանալոյ
Որդւոյն
Աստուծոյ
որով
ազատեցան
տիեզերք
ի
յանցուածոցն
որ
ի
սատանայէ`
պարտեցան
եւ
զմահ
ստացան։
78
Զոր
Քրիստոս
կենդանացոյց
եւ
արար
հաշտութիւն,
Արարիչն
ընդ
արարածս.
եւ
հրաւիրեաց
զհաւատացեալս
յԱմենասուրբ
Երրորդութիւնն
առաքինասէր
վարուք
յերկնից
արքայութիւնն։
79
Զոր
եւ
դեւքն
խոստովանէին
Որդի
Աստուծոյ`
եւ
զիւրեանց
զպատիժս.
Գիտեմք
զքեզ
ով
ես`
Որդի
Աստուծոյ.
որ
եկիր
յաշխարհ,
եւ
յառաջ
քան
զժամանակն
։
80
Զի
եթէ
չար
բնութեամբ
էր
եւ
սուտ,
զիա՞րդ
կարէր
արդար
ասել
զեղեալսն
եւ
զլինելոցն
դեւքն.
զի
չիք
ոք
եղեալ
բնութեամբ
չար,
այլ
ի
կամաց
եւ
ի
գործոց
իւրոց
առնու
զանուն
ճշմարտիւ,
եւ
ըստ
չար
կամաց
ունի
զհատուցումն։
81
Վասն
այսորիկ
որք
ուսուցանեն
զչարն
եւ
որք
ուսանին,
առնուն
զհատուցումն
յանշէջ
հուրն։
82
Որ
հրապուրէ
եւ
ուսուցանէ
զչար`
սատանայ
է.
եւ
որ
ոչ
հրապուրին
եւ
ուսանին
զչար`
մարդիկ։
83
Զի
գողն
եւ
գողակիցն
ի
միում
պատժի
են.
եւ
որ
այլ
եւս
չարագործաց
հաղորդակիցք
իցեն,
ընդ
նոսին
տայցեն
։
84
Զի
Երթիցեն,
ասէ
Տէրն,
մեղաւորքն
ի
հուրն
յաւիտենից,
զոր
պատրաստեալ
է
սատանայի
եւ
հրեշտակաց
որ
հրապուրիչք
են։
85
Իսկ
զԱւետարանին
գործակիցսն
զքահանայսն
սուրբս
եւ
զպատուականս
եկեղեցւոյ,
որ
սրբութեանցն
են
սպասաւոր
հրեշտակային
կարգաւորութեամբ,
ոչ
վարկպարազի
համարեսցուք.
այլ
որպէս
յԱստուծոյ
կարգեալ
ի
փրկութիւն
հաւատացեալ
ժողովրդոց
Աստուծոյ։
86
Զի
զառաջնորդս
եկեղեցւոյ
ի
տեղի
առաքելոցն
կարգեաց
քարոզս
եւ
ասաց`
եթէ
Որ
զձեզ
ընդունի,
զիս
ընդունի.
եւ
որ
զձեզ
անարգէ,
զիս .
եւ
դարձեալ
ասէ.
Զոր
կապիցէք
յերկրի,
եղիցի
կապեալ
յերկինս.
եւ
զոր
արձակիցէք
յերկրի,
եղիցի
արձակեալ
։
87
Զի
իշխանութիւն
որ
յԱստուծոյ
է,
զաւրութիւն
ունի
մեղաց
թողութեան.
եւ
ախտաժետաց
առողջութեան,
եւ
դիւաց
հանումն
ի
մարդկանէ։
88
Զի
զոր
Աստուած
կարգէ,
զգործս
Աստուծոյ
գործէ
շնորհաւքն
Քրիստոսի։
89
Եւ
երախտիք
որ
ի
նոցանէ
յառաջագայի`
պարգեւք
են.
որ
զյուսահատսն
ի
յոյս
կենդանի
ածէ,
եւ
զփրկութիւն
Աւետարանէ,
զմահապարտս
եւ
զամենայն
յանցաւորս
խոստովանութեամբ
յապաշխարութիւն
ածէ
ստոյգ
եւ
ճշմարիտ
վարդապետութեամբ
ըստ
հոգեւոր
աւրինացն
եւ
ըստ
Աւետարանին
փրկանաց
ի
փառս
եւ
ի
գովութիւն
Ամենասուրբ
Երրորդութեանն։
90
Զի
հրեշտակ
Տեառն
ամենակալի
է,
ասէ
մարգարէն,
եւ
ի
բերանոյ
նորա
աւրէնս
։
91
Զի
որ
սուրբք
են
առաջնորդք
բանին
եւ
ուսմամբ
աշակերտեն
ի
ճշմարիտն,
նոքա
առցեն
զերանութեանն
զփառս
եւ
զպսակ
ընդ
սուրբ
հրեշտակապետս
եւ
ընդ
ամենայն
սուրբս
յամենակալ
տէրութենէն։
92
Եւ
ընդրութիւնք
են
հրեշտակաց
եւ
մարդկան
յերկինս
եւ
յերկրի։
93
Արդ,
հրեշտակապետք
եւ
հրեշտակք`
առաջնորդք
սուրբք
եւ
ամենայն
ընդրեալք
եւ
սիրելիք
Աստուծոյ։
94
Արդ,
ի
վերին
զաւրացն
որոշեալ
ի
հրեշտակապետացն
հակառակ
բարւոյ`
սատանայ
անուանեցաւ.
եւ
զաւրքն
իւր`
դեւք,
հաւանեալք
կամաց
նորա
եւ
ապստամբեալք
ի
բարի
կարգաց։
95
Սոյնպէս
եւ
աստ
մարդիկ
թիւրեալ
ի
հերձուածս
կորստեան
եւ
ի
վարս
անաւրէնութեան
բազում
ժողովուրդք.
որք
եւ
առաջնորդք
կոչեցան,
եւ
հպարտացեալ
անկան.
եւ
բազմաց
եղեն
պատճառք
կորստեան,
որսացեալք
ի
սատանայէ
ի
նորա
ըստ
ամենայն
վնասուց։
96
Զի
ճշմարտութեան
վերակացուք
առաքեալք
եւ
մարգարէք
եւ
քահանայք
սուրբք
միաբանեալ
են
ընդ
սուրբ
զաւրս
երկնաւորաց
ի
լուսաւորութիւն
վերնոց
եւ
ներքնոց։
97
Եւ
ապստամբեալք
ի
մերոց
եւ
ամբարշտեալք
ի
բանէն
որ
աշակերտեցաք
զճշմարտութիւնն,
աւտարացան
եւ
յետս
կացին.
որպէս
քուրմք
եւ
կախարդք
եւ
այլ
եւս
չարք։
98
Զի
բարի
են
գործք
եւ
արարածք
Աստուծոյ.
եւ
անիրաւքն
նմանապէս
յանձնիշխան
կամաց
եղեն
չարք,
դեւք
եւ
մարդիկ։
99
Որպէս
տաճար
բարութեամբք
է
թագաւորի,
սոյնպէս
բանդք
բանդակալաց։
100
Բարի
մասն
ուրախութեանն
եւ
ամենագեղ
զարդուքն
մտերմացն
եւ
բարեխոհ
բարեգործացն
է։
101
Իսկ
գանն
եւ
խրատն
եւ
զանազան
տանջանքն`
անիրաւաց
եւ
պղծոց
է`
որ
անխտիր
են
յամբարշտութեան։
102
Զի
բանդ
ասի
դժոխքն,
որ
զպոռնիկս
եւ
զկախարդս
եւ
զսպանողս
եւ
զամենայն
անիրաւս
ի
տանջանսն
ըմբռնէ,
որք
արհամարհեցին
զբանն
Տեառն
եւ
ոչ
պահեցին
զարդարութիւն։
103
Ապա
եթէ
իշխանութիւն
դժոխոցն
սատանայի
է,
յայտ
է,
եթէ
վրէժխնդիր
Աստուծոյ
է
ըստ
արդար
աւրինացն
սատանայ։
104
Այլ
մի՛
լիցի
այսպէս
իմանալ.
զի
եւ
դժոխք
ի
Տեառնէ
վասն
նորա
պատրաստեցաւ
եւ
նորա
արբանեկացն
եւ
ոչ
վասն
մարդկան։
105
Այլ
որք
ախորժեն
զնոյն
խորհել
եւ
գործել
զչար,
ընդ
նոսա
պարտաւորեալ
տանջին
զանմահ
մահն։
106
Զաւրէնսն
Աստուծոյ
եւ
զիրաւունսն
երեւելի
արարածովքս
իմացեալ
`
զի
անձրեւք
պիտանիք
եւ
շայեկան
ցաւղք
զխնամոցն
Աստուծոյ
բացայայտեն
առ
պէտս
արարածոց։
107
Իսկ
որոտմունք
եւ
կարկուտք
եւ
հրացանութիւնք
գուշակեն
մեզ
զահեղ
բարկութիւնն`
զսպառնալիս
ամբարշտաց
եւ
մեղաւորաց,
զոր
յայտնելոց
է
ի
վախճանի։
108
Զի
եւ
ջրհեղեղն
համաշխարհական
վասն
անսրբոցն
եւ
պղծոցն
ի
Տեառնէ
անաւրինաց
լինի
ի
ջնջումն,
ի
յերկնէ
եւ
ի
յերկրէ
պատուհասից.
եւ
զարդարսն
պահէ
ընդ
ամենախնամ
ողորմութեանն
իւրոյ
ի
ձեռն
տապանին
եւ
զայլ
եւս
շնչաւորս,
թողլով
աշխարհի
սերմանս։
109
Եւ
զսոդոմայեցիսն
սատակեաց
հրով
եւ
ծծմբով,
զի
հրով
ցանկութեամբն
եւ
զազիր
գիջութեամբն
ապականեալք
էին.
եւ
զարդարն
զՂովտ
ապրեցոյց
ի
դառն
հարուածոց
սատակման։
110
Որ
հող
եւ
ջուր
եւ
քար
եւ
տունկք
եւ
բոյսք
բնակչաւքն
հանդերձ
տոչորեալ
հրդեհեցան։
111
Եւ
այսոքիւք
ցուցեալ
եղեւ
ամբարշտացն
եւ
մեղաւորացն
սաստկագոյն
սատակումն
յարդար
դատաւորէն
Աստուծոյ,
եւ
փրկութիւն
արդարոց
ի
խնամակալ
սիրոյն։
112
Եւ
այժմ
տեսանի
ի
Սոդոմ
եւ
ի
Գոմոր
բարկութեան
Աստուծոյ
պատիժք
ի
հող
եւ
ի
ջուր
եւ
ի
քար
եւ
ի
տունկս։
113
Զի
տեսեալ
զայնոսիկ
արհաւիրսն
այժմ,
եւ
երկիցեն
ի
բարկութենէն
որ
գալոցն
է.
որք
զմեղս
իւրեանց
որպէս
սոդոմայեցւոցն
պատմեցին
եւ
յայտ ,
ասէ
մարգարէն։
114
Նա
եւ
այլ
եւս
գայցեն
այժմ
յաղագս
մեղաց
սով
եւ
սուր
եւ
գերութիւն
եւ
տարաժամ
մահք
եւ
պէսպէս
ցաւք
եւ
հիւանդութիւնք
եւ
վտանգք
առ
ի
խրատ
եւ
յանդիմանութիւն.
զի
զղջասցին
եւ
ապրեսցին
ի
բարկութենէն
որ
գալոցն
է
յերկնից։
115
Արդ,
յամաւթ
լիցին,
որ
զսատանայ
ասեն
խրատու
պատուհասիցն
տէր,
եւ
ոչ
զամենակալն
Աստուած։
116
Զի
յումմէ
աւրինադրութիւնն
է,
նորա
եւ
հրաման
պատուհասից
եւ
ողորմութեան
ըստ
իւր
խորին
իմաստութեանն
եւ
մատակարարութեանն։
117
Զի
բովք
է
ամենայն
մտաց.
որ
զմտերմացն
հանդէսս
յայտնէ
իւրեանց
սիրովն
եւ
երկիւղիւն,
վկայութեամբ
բարերար
երախտեացն
ի
բարերար
կամացն
յարդարեալ։
118
Զի
Աստուած
միշտ
ցուցանէ
զսուրբ
սիրոյն
իւրոյ
զերախտիսն,
զտեսչութիւն
շնորհաց
իւրոց
առ
հնազանդեալս
եւ
ողջախոհս.
զի
որպէս
որդւոց
մտերմաց
ժառանգութիւն
եւ
կեանս
պատրաստեաց
ամենայն
բարեաւք։
119
Իսկ
որ
ցուցանեն
զարհամարհութիւն
առ
աւրէնսն
եւ
զանհնազանդութիւն
առ
կամս
նորա,
եւ
գնան
խոտորնակս
եւ
անխտիր
յաղտեղի
իրս
եւ
յամենայն
դժնդակութիւնս
մեղաց,
վասն
այսորիկ,
ասէ,
գայ
բարկութիւնն
Աստուծոյ
ի
վերայ
որդւոցն
անհաւանութեան,
ասէ
։
120
Զի
ցուցցէ
զիւրոյ
արդար
իրաւունսն
արդարոց
եւ
մեղաւորաց.
զի
արդար
դատաստանն
յերկրի,
եւ
ի
հանդերձեալսն
որ
կան
եւ
մնան
երանութիւնք
եւ
տանջանք։
121
Զի
հարուածք
որ
գան
յաշխարհ,
վասն
մեղաց
է
իմանալ.
զի
զղջացեալ
զգաստասցին
եւ
դարձցին
յապաշխարութիւն
փրկութեան։
122
Եւ
առ
այնոսիկ
ասէ
Տէր
մարգարէիւն.
Մխիթարեցէ՛ք,
ասէ,
քահանայք`
զժողովուրդ
իմ,
զի
լի
եղեւ
տառապանաւք.
թողեալ
լիցին
դմա
մեղք
իւր,
զի
ընկալաւ
ի
ձեռանէ
Տեառն
կրկին
զհատուցումն
մեղաց
։
123
Զի
հարուածք`
դարձելոցն
ի
թողութիւն
մեղաց
լինի
պատուհասիւքն
ի
վերայ
եկելոցն
ի
Տեառնէ։
124
Զի
Ես
եմ,
ասէ
Տէր,
որ
սպանանեմ
եւ
կեցուցանեմ.
հարկանեմ
եւ
բժշկեմ.
եւ
ոչ
ոք
իցէ
որ
հանիցէ
զձեզ
ի
ձեռաց
։
125
Զի
զամենայն
ակնկալութիւն
արարածոց
դարձուցանէ
ի
ճշմարիտ
կենդանի
յոյսն,
զի
մի՛
մոլորեսցին
զկնի
սուտ
կարծեաց
եւ
պատիր
խաբեբայ
բանից
այլանդակաց
եւ
աղանդաւորաց.
այլ
յաստուածայնոցն
իմացեալք
ի
ճշմարտութեան
աւանդիցն
Սուրբ
Գրոց
եւ
յուղիղ
հանգամանաց.
որոշեալ
յամենայն
սնոտի
կարծեաց,
ի
մշտնջենաւոր
երանութիւնսն
վերացուսցուք
զմիտս
հանապազ։
126
Վասն
այսորիկ
միտք
եւ
զգայութիւնք
յիշխանական
կամաց
լի
են
ամենայն
շահիւք
իմաստութեանն`
առաջնորդեալ
յառաքինասէր
վարս
յերեւելիս
եւ
յաներեւոյթս։
127
Զի
նովաւ
կեամք
եւ ,
եւ
նովաւ
յառաջիկայսս
ի
բարիսն
ընթանամք
միշտ
յաղագս
աւետեացն
եւ
անսուտ
խոստմանցն։
128
Զի
նա
է
արարիչ
մեր,
եւ
մեք
արարածք
նորա.
զի
մեք
կարդասցուք
զնա
Հայր
մեր`
առնելով
զկամս
նորա,
եւ
նա
ասասցէ`
որդիք
իմ
էք,
եւ
ես
ընկալայց
զձեզ
սիրով,
այլ
եւ
եղէց
ձեզ
Աստուած,
եւ
դուք
եղիջիք
ինձ ,
ասէ
Տէր
ամենակալ։
129
Եւ
զի
ասէ
մարգարէն.
Եկայք
որդիք
իմ
եւ
լուարուք
ինձ,
եւ
զերկիւղ
Տեառն
ուսուցից
։
130
Եւ
ետ
մեզ
Որդին
Աստուծոյ
Հայր
կոչել
զբնութեան
Հայրն
իւր
եւ
զԱստուած
մեր.
եւ
ոչ
համարեցաւ
զմեզ
անարգս`
հաղորդս
առնել
եղբայրութեանն
եւ
ժառանգորդս
իւր
արքայութեանն։
131
Եւ
Հայր
ի
վերուստ
ասէ
զսիրելութիւն
Որդւոյ
եւ
առնել
զկամս
նորա,
եւ
զամենայն
որ
ինչ
ի
Հաւրէ
ասացաւ։
132
Եւ
վասն
Հոգւոյն
ասէ.
նա
եկեալ
ուսուսցէ
ձեզ
զամենայն
կամս
Հաւր
եւ
Որդւոյ
ի
։
133
Զի
ի
Հաւրէ
եւ
յՈրդւոյ
եւ
ի
Հոգւոյն
Սրբոյ
ազատեալք
առցեն
շնորհս,
եւ
կատարեսցեն
զառաքինութիւնս։
134
Բայց
զարմանալ
արժան
է,
զի
անուանք
Արարչին
յարարածս
խոնարհեցան,
Հաւր
առ
հարս,
եւ
Որդւոյ
առ
որդիս,
եւ
Հոգւոյն
Սրբոյ
առ
հոգիս
մարդկան.
զի
այսու
իմասցուք
զառաւելեալսն
ի
մեզ
սուրբ
սիրոյն
իւրոյ
զնախախնամութիւնն։
135
Ապա
եթէ
զայսքան
երախտեաց
եւ
առաւելեալս
ի
մեզ
սուրբ
սիրոյն
զանց
արասցուք,
միթէ
անիրա՞ւ
ինչ
է
Աստուած,
որ
ածէ
զբարկութիւն
իւր
ի
վերայ
այնոցիկ`
որ
զբարերարութեանն
զսէր
արհամարհանաւք
արհամարհեն,
եւ
թողուն
ի
մտաց
զյիշումն
առատ
զպարգեւացն
եւ
սուրբ
սիրոյն
զոր
եհեղ
ի
մեզ
։
136
Եւ
որպէս
ի
ձեռն
Մովսէսի
առնն
Աստուծոյ
այս
դատաստանն.
որ
ապականէ
բռնաւոր
այր
զկին
տկար
յոչ
կամաց,
անզաւր
եղեալ
ի
նորա
զաւրութենէն,
այրն
մեռցի,
եւ
կինն
կեցցէ
ըստ
արդար .
նոյնպէս
է
իմանալի
մեզ
զսատանայի
զակամայ
ի
մեզ
զսխալանս
իրաց
ինչ
խորհրդոց
եւ
կամ
շարժմանց
անդամոց։
137
Զի
ասէ
մարգարէիւն
Տէրն.
անձն
հաւր
իմ
է,
եւ
անձն
որդւոյ
իմ
է.
եւ
անձն
որ
մեղիցէ,
նոյն
եւ
։
138
Զի
կամաց
է
մեղանչել
անձինն։
139
Եւ
դարձեալ
ասէ
ցարդարն.
կելով
կեցցէ,
որ
զարդարութեան
զհետ
երթիցէ.
եւ
մեռանելով
մեռանիցի,
որ
զհետ
անաւրէնութեան։
140
Զի
արդար
է
Տէր,
եւ
ուղիղ
են
դատաստանք
նորա
արդարոց
եւ
մեղաւորաց։
141
Եւ
անձնիշխան
կամաւք
կարող
եմք
զԱստուած
ի
բարի
կամս
դարձուցանել
ի
ձեռն
բարի
գործոց.
եւ
դարձեալ
ի
պատուհաս
ըստ
չար
գործոց։
142
Զի
ի
մեր
կամս
է
վայելել
ի
բարիսն
եւ
կամ
արտաքսել։
143
Զի
ոչ
կամի
զմահ
մեղաւորին,
որպէս
զդառնալ
նորա
ի
չար
ճանապարհէն
եւ
կեալ .
Զի
ողորմած
եմ
ես,
ասէ
Տէր,
եւ
ոչ
պահեմ
ոխս
դարձուցելոցն
։
144
Զի
որում
արժան
է
գթալ
կամ
ողորմել
կամ
ներել,
ոչ
անտես
առնէ.
այլ
որպէս
մարդասէր
բժիշկ
բժշկէ
զներքին
եւ
զարտաքին
անդամսն,
եւ
զանբժշկելին
ի
բաց
կտրէ`
որ
յայլսն
զվնասն
առնեն։
145
Զի
որք
ոչ
դառնան
յապականեալ
վարուց,
յուշ
լիցի
նոցա
ջրհեղեղին
կորուստ
եւ
սոդոմայեցւոց
հրով
տոչորումն
եւ
սատակումն,
որ
աստ
դատեցան
եւ
անդ
դատելոց
են
ըստ
բանին
Տեառն
որ
։
146
Իսկ
որ
զղջանան
եւ
դառնան
յապաշխարութիւն,
նմանեն
նինուէացւոցն.
զսպառնալեաց
բարկութիւնն
եւ
զեկեալ
պատիժս
ի
Տեառնէ
ըստ
մարգարէութեան
Յովհանու
յողորմութիւն
դարձուցանեն.
եւ
այցելութիւն
Տեառն
կանխէ
առ
նոսա,
եւ
ընդունին
զխնամս
սուրբ
սիրոյն։
147
Իսկ
որ
խստացուցանեն
զսիրտս
իւրեանց
նմանութեամբ ,
զսոյն
հարուածս
կրեսցեն.
որ
ոչ
լուան
Մովսէսի
եւ
Ահարոնի
զառ
ի
յԱստուծոյ
պատուիրեալս
նոցա.
որ
եւ
անդէն
սատակեցաւ
իւրովքն,
եւ
ժողովուրդն
Աստուծոյ
։
148
Զի
մի
է
Աստուած
արարիչ
երկնաւորաց
եւ
երկրաւորաց,
եւ
յանձնիշխան
կամս
արարեալ
զհրեշտակս
եւ
զմարդիկ.
եւ
ի
նոցանէ
ի
կամակար
մտաց
չարք
որոշեցան
ի
հրեշտակաց
եւ
ի
մարդկանէ։
149
Եւ
անմարմնոց
եւ
մարմնաւորաց
սրբոց
փառք
եւ
պսակք
պատրաստեալ
կան
ի
Տեառնէ։
150
Եւ
պատիժս
եւ
տանջանք
եւ
դժոխք
դիւաց
անմարմնոց
չարաց,
եւ
մարմնաւորաց
ամբարշտաց
եւ
պղծոց
ըստ
արժանեաց
իւրաքանչիւրոցն
յարդար
դատաւորէն։
151
Զի
ի
գործոց
չարեաց
ունին
զանուանս
դեւք
հանդէպ
իւրեանց.
եւ
մարդիկ
չարք
կախարդք
եւ
պիղծք
յառաջ
եկեսցեն
ի
չար
անդր
եւ
միաբանեալ
ընդ
չար
դեւսն։
152
Այլ
որ
կամիցի
ի
հակառակացն
փախչել
եւ
հրեշտակ
լինել,
աստուածասէր
լիցի,
եւ
զհաճոյս
նորա
կատարեսցէ
յամենայն
սրտէ
եւ
յանձնէ
եւ
ի
զաւրութենէ,
եւ
զընկերս
սուրբ
սիրով
երեւելեաւք
եւ
աներեւութիւք.
ամենայն
բարեաց
երախտաւոր
լինել
հեռաւորաց
եւ
մերձաւորաց.
սուրբ,
անբիծ,
անարատ,
առողջ,
միամիտ,
հաւան,
հլու,
հնազանդ,
խաղաղարար,
ճշմարիտ,
մեկնեալ
յամենայն
իրաց
չարաց.
սիրել
զբարի
եւ
ատել
զչար,
եւ
ի
գործոց
բարեաց
զբարի
անուն
առնուլ
եւ
ի
փառս
լինել։
153
Եւ
որ
ի
բարւոյն
մեկուսանայ,
եւ
նմանող
լինի
սատանայի
հակառակ
բարւոյ,
անհնազանդ,
մեղսասէր,
ցանկասէր,
հպարտ,
ամբարտաւան,
խորամանկ,
նենգաւոր,
սուտ,
բանսարկու,
խռովարար,
չարասէր
եւ
ոչ
բարեսէր.
մեկնեալ
ի
ճշմարտիցն,
եւ
զչար
գործոց
զանուն
առնու
չար,
զհատուցումն
բարկութեան
անմահ
տանջանացն.
զի
ըստ
արժանեացն
է
պարգեւք
եւ
պատուհասք։
154
Արդ,
մտաւորաց
եւ
բանաւորաց
տուեալ
զանձնիշխան
կամս
ի
պատիւ
եւ
ի
փառս,
զի
փառաւորեսցէ
զբարեգործն
Աստուած,
եւ
առաքինասէր
վարուք
յանձնիշխան
կամաց
յաւրինեսցեն
անձանց
պսակս
հրեշտակային
կարգաւորութեամբ.
եւ
շնորհս
ընդունել
ի
Տեառնէ
յաղագս
հանդիսաւոր
եւ
սուրբ
վարուց
առաքելութեան,
մարգարէութեան,
քահանայութեան։
155
Զի
ճշմարտեալք
ըստ
ամենայնի
առցուք
զարքայութիւնն
պատրաստեալ։
156
Զի
որպէս
Աստուծոյ
սեփական
է
արքայութիւնն,
եւ
մեզ
կազմեցաւ
սեփական
առնել
զարքայութիւնն
ի
ձեռն
ուղիղ
հաւատոց
եւ
ճշմարիտ
վարուց
վասն
բազում
սիրոյն
որ
սիրեաց
զմեզ
եւ
եցոյց
զերախտիսն։
157
Եւ
որոց
վարք
անսուրբք
եւ
պղերգ
են
յառաքինութիւնս,
եւ
մտախաբք
եւ
մեղսասէրք,
նոքա
նուազեալ
են
ի
փառացն .
աղարտին,
անարգին,
անկանին
ի
շնորհացն
յամաւթ
եւ
ի
նախատինս
ամենեցուն։
158
Եւ
վասն
այսորիկ
Աստուած
եւ
Տէրն
զարքայութիւնն
արդարոցն
կազմեաց,
եւ
մեղաւորացն
զպատիժս
պատուհասից.
զի
ծանիցեն
ամենեքեան
զուղիղ
դատաստանն,
արդարք
եւ
ամբարիշտք։
159
Եւ
մի՛
ոք
զարմասցի
որ
աստ
ներէ.
Զի
քաղցրութիւնն
Աստուծոյ,
ասէ,
զնոսա
յապաշխարութիւն
։
160
Ապա
եթէ
ոչ
զղջասցին,
առանց
ողորմութեան
դատեսցին
յաւուրն
բարկութեան
երեւման։
161
Եւ
տեսցեն
մեղաւորք
զփառս
արդարոց,
եւ
կորացեալ
հալեսցին
ի
տխրականս
եւ
յամաւթն
յաւիտենական.
որ
յերկրի
մեծ
գոլ
զինքեանս
քան
զարդարսն
համարեալ`
զհպարտութիւնն
ոչ
թողացուցանէին
տեսանել
զինչ
արդարքն
իցեն
եւ
զինչ
մեղաւորքն։
162
Բայց
զկնի
վճարելոյն
երեւի
արդարոցն
փառք
եւ
մեղաւորացն
ամաւթն
յաւիտենից։
163
Եւ
այս
յայտնի
է,
զի
ոչ
տոհմից
փառաւորութիւն
փառաւոր
է
առ
Աստուծոյ,
այլ
առաքինութեան
բարետոհմութիւն։
164
Զի
ի
Հայս
ոչ
ինչ
մեծագոյն
եւ
ի
Պարս`
քան
զարշակունեաց
տոհմ.
որ
եւ
յԱբրահամէ
սերեցան
աստ,
նա
եւ
յամենայն
ազգս
թագաւորք
երկրի
ըստ
անսուտ
բանին
Տեառն
։
165
Այլ
եթէ
ոչ
զգաստանայցեն
ի
բարի,
աւելի
պատուհաս
ընկալցին
ի
Տեառնէ։
166
Եւ
ծառայք
նոցա
որ
հաճոյ
եղեն
Աստուծոյ,
թագաւորեալք
փառաւորեսցին
ի
Տեառնէ.
եւ
նոքա
պարտաւորեալք
յաղագս
մեղաց
պատժեսցին
յարդար
իրաւանցն։
167
Եւ
թագաւորք
եւ
իշխանք
եւ
դատաւորք
եթէ
արդարախորհք
արդարակշիռք
ի
յիրաւունս
Աստուծոյ,
եւ
արդարադատք
ըստ
հոգեւոր
մասինն
եւ
ըստ
մարմնաւոր,
որբոյն
եւ
այրւոյն
տեսուչք
եւ
ամենայն
զրկելոց
խնամակալք,
եւ
ձեռնտու
ամենայն
վտանկելոց,
նոքա
են
հիմունք
բարեաց,
որ
հաստատեալ
ունին
զաշխարհ
հնարագիտութեամբ
իւրեանց
ի
հնարս
սիրոյ
ամենեցուն
Արարչին։
168
Որով
աշխարհի
բարին
յառաջանայ
ի
գովեստ
փառաց
շնորհացն
Աստուծոյ,
եւ
ի
գովութիւն
ամենազաւր
տէրութեանն
Հաւր
եւ
Որդւոյ
եւ
Հոգւոյն
Սրբոյ.
որում
պատիւ
իշխանութիւն
եւ
փառք
վայելեն
այժմ
եւ
միշտ
եւ
յաւիտեանս.
ամէն։