Յաճախապատում ճառք

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Ժ
ՆՈՐԻՆ ՍՐԲՈՅՆ ԳՐԻԳՈՐԻ ՀԱՅՈՑ ԼՈՒՍԱՒՈՐՉԻ ԵՐԱԽՏԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ ԱՆԶԵՂՋ ԲԱՐԵՐԱՐ ԿԱՄԱՑՆ ԵՒ ՅՈՐԴՈՐՈՒՄՆ Ի ԼԱՒՆ ԵՒ ՅԱՌԱՒԵԼՆ ԸՍՏ ՃՇՄԱՐԻՏ ԱՌԱՔԻՆՈՒԹԵԱՆՆ Ի ՓԱՌՍ ԱՄԵՆԱՍՈՒՐԲ ԵՐՐՈՐԴՈՒԹԵԱՆՆ ՃԱՌԵԱԼ
       1  Շնորհս ունիմ երախտեաց բարերարութեանն անսկիզբն եւ անփոփոխ մշտնջենաւոր տէրութեանն Սուրբ Երրորդութեանն, որ աղբիւրն է ամենայն արարածոց երկնաւորաց եւ երկրաւորաց, եւ որ ի նոսա արարածք են։ 2  Եւ արբուցանէ զամենեսեան առհասարակ բարերար կամաւք, ամենագիւտ սիրոյն խնամովք. զի ժառանգորդս արասցէ զբանաւորս մշտնջենաւոր երանութեանցն։ 3  Զի առողջ, սուրբ եւ անաղտ լիցուք ի պատուիրանացն պահպանութիւնս, եւ անբիծ երախտեաւք` մտերիմ սիրով եւ ուղեղ հաւատով լինել աւթեւան սուրբ` Ամենասուրբ Երրորդութեանն, եւ կալ ի մշակութեան հանապազ վասն առաւել սիրոյ Արարչին, եւ կենաց եւ փրկութեան ընկերաց. աշակերտել բարերար կամացն եւ հնազանդել, եւ ցուցանել զհանդէս լաւութեան ըստ հոգեւոր աւրինացն յորդորմամբ յուսոյն։ 4  Առեալ զկենդանի խրատուն զսերմնն, եւ հատուցանել զարմտիս հարիւրաւորս. զի որպէս եղեալք ի նմանէ, նոյնպէս խնամեալք ի նորա շնորհացն։ 5  Որպէս երկիր բարի զսերմն բարի ընկալեալ` բազմապատիկ առնէ զարդիւնս արմտեացն, նոյնպէս զսերմանեալն ի մեզ խրատս բազմապատիկս արասցուք արդիւնս իշխանական կամաւք. զի եւ ընդրութիւնք են ի տեսողէն լաւաց եւ վատթարաց արմտեաց։
       6  Զի որ զընկերն սիրէ ըստ Աստուծոյ սուրբ սիրոյն, արմտիք լինին սուրբ. է որ ի ձեռն շահաւոր աւգտից, եւ է որ ի ձեռն բարի խրատու` յորդորել ի հոգեւոր շահս. եւ ատել զվնասակարսն սիրով Հոգւոյն։ 7  Զի Սէր, ասէ, ոչ կերպարանի, ոչ ամբարտաւանի, ոչ ամբարհաւաճէ, ոչ նախանձի, ոչ խորհի զչար ընկերի, այլ զբարի. ամենայնի տեւէ, ամենայնի համբերէ, եւ ոչ երբէք սէր ի չար փոխի ի բարւոյն ։ 8  Եւ ամենայն առաքելոց եւ մարգարէից գլուխ սէր է` որ ի միասին եւ յԱստուած կապէ։ 9  Սիրեսցես զՏէր Աստուած քո, ասէ, յամենայն սրտէ. եւ զընկերն քո իբրեւ զանձն քո ։ 10  Զի որ կայ ի սէրն, կայ յԱստուած։ 11  Զի սիրել զընկերն` զԱստուած է սիրել։ 12  Եւ բազում շահս անձինն ստանալ յԱստուծոյ եւ ընկերաց սիրողաց Աստուծոյ։ 13  Իսկ որք անձնասէրքն են աւելի քան զարժանն` զընկերին շահս յինքեանս ձգեն. եւ անդ լինի զրկումն եւ զլացումն եւ ապիրատութիւն, ստութիւն, երդմնահարութիւնք, զզուել հարկանել սպանանել։ 14  Եւ վասն այսորիկ աւրինադրեաց մարգարէիւք, եւ քարոզեաց առաքելովք, եւ խրատէ քահանայապետիւք եւ ժառանգաւորաւք եկեղեցւոյ, զի ողջախոհասցին յարդարութիւն եւ ի սրբութիւն եւ յիրաւունս. յուսով արքայութեանն առնուլ աստ զառհաւատչեայ ազատութիւն եւ անհոգութիւն մեծարանաւք ի գոհութիւն Աստուծոյ. զանձն եւ զտուն ազգաւք ազատել ի պատժոց եւ աւրհնիլ ի Տեառնէ. եւ ի հանդերձեալսն փառս եւ պսակս անեղծս պարծանաւք ի Քրիստոսէ։
       15  Այլ եւ զթագաւորս եւ զիշխանս եւ զդատաւորս ի խաղաղութիւն եւ ի շինութիւն աշխարհաց կարգեաց Աստուած. զի զամբարիշտս, զշունս, զգողս, զկախարդս եւ զամենայն անիրաւս պէսպէս տանջանաւք եւ մահուամբ զարհուրեցուսցեն. զի ամենայն չարագործք ըմբռնեալ ի յահէ արգելցին ի չարեաց։ 16  Բայց է եւ ի նոսա անիրաւութիւնք նման նոցա եւ առաւել եւս, որք կաշառաւք եւ կամ այլ եւս չարեաւք բազմացուցանեն զանաւրէնութիւնս համարձակեալ ի վնասս։ 17  Եւ վասն այսորիկ բանան դրունք բարկութեան սովոյ եւ սրոյ եւ գերութեան եւ պէսպէս վտանգից մահուց. եւ յետ աստեացս ի հրախառն խաւարն արտաքին, ուր լալ աչաց է եւ կրճել ատամանց։
       18  Իսկ իրաւախորհքն եւ արդարադատքն փրկութեան եւ կենաց պատճառք լինին բազմաց, առողջութեան եւ խաղաղութեան եւ շինութեան աստ, եւ անդ փառաւք պսակեալ ի գլուխ բազմականացն արդարոց։ 19  Զի աղբիւրք են յիրաւանց Աստուծոյ` ուստի կեանք բաշխին բարեգործացն, եւ հարուածք եւ մահք անիրաւացն։ 20  Եւ լոյս գիտութեան աստուածային գրոց յայտ առնեն զբարեգործացն բարի հատուցումն, եւ անիրաւացն զհարուածս բարկութեան։ 21  Եւ յերկուցունց կողմանց յայտնի լինին Արարչին իրաւունք. զարդարսն փառաւորէ, որ հոգեւոր աւրինաւքն հաճոյացան տէրութեանն, եւ կացին ի ճշմարտութեան ի սրբութեան յամենայն արդարութիւնս. որք եւ անանց լուսովն փառաւորեալ պսակին ի տիեզերական ատենին յաւուրն յետնում առաջի երկնաւորաց եւ երկրաւորաց։ 22  Ուր եւ զանիրաւսն անարգանաւք դատապարտէ ի պատիժս, որք արհամարհեցին զպատուիրանս նորա եւ ոչ պահեցին զսրբութիւն եւ զիրաւունս եւ չթողին յոյս անձանց, եւ վասն այսորիկ եղեն ժառանգորդք յաւիտենական տանջանացն։
       23  Զի յանձնիշխան կամացն այլ եւ այլ բարք ծնանին, եւ ի բարուցն գործք եւ ի գործոցն անուանք չար կամ բարի, եւ ըստ անուանն հատուցումն։ 24  Եւ բարւոյ կամացն ծնունդ բարի եւ հնազանդութիւն, եւ ի հնազանդութենէ հպատակութիւն, եւ ի հպատակութենէ սէր, եւ ի սիրոյ բազմաշահ երախտիք բարեաց։ 25  Նոյնպէս յարհամարհանաց եւ ի ծուլութենէ եւ յանհնազանդութենէ ամենայն դժնդակութիւնք ծնանին, եւ ապախտաւորութիւն առ երախտիս Արարչին մեր։ 26  Եւ պատճառ այսոցիկ ծննդոց անձնիշխան կամակարութիւն մտաց. եւ զաներեւոյթսն յերեւելիս բերեն ի լաւն կամ ի վատթարն հակամիտեալ։ 27  Այլ որք ընդրեն զբարին եւ առնեն, երանելիք են. իսկ ապիրատքն պատժին խրատիւք. զի զղջասցին եւ ապաշխարեսցեն զկամակար վարսն անիրաւութեանց, եւ գտցեն զողորմութեան շնորհ ի բարերար Տեառնէն` որ գթայ առ արարածս իւր եւ ոչ թողու ի խնամակալ սիրոյն իւրոյ։ 28  Զի զանբաւ եւ զանպատում բարիսն տայ որք խնդրենն ի նմանէ, եւ լինի պարգեւատու որք աղաղակեն առ նա ի տուէ եւ ի գիշերի, եւ ըստ աւետարանական երանութեանցն կոչէ յիւր արքայութիւնն եւ ի փառս. զի ճշմարտեալ ըստ կարգացն Քրիստոսի` ժառանգեսցուք զերանութիւնսն։
       29 Երանի, ասէ Տէրն, աղքատաց հոգւով, զի նոցա է արքայութիւնն երկնից. որք վասն աւետեացն` հոգւով կամաւ աղքատացան, ի բաց ընկեցեալ զմարմնաւոր դժնդակ մեծութիւնս` եւ հոգեւոր յուսովն զգեցան զմշտնջենաւոր մեծութիւնսն։ 30  Սուրբ մտաւք եւ մարմնովք անկեղծաւոր հաւատով կատարեցին զկամսն Տեառն սիրով. որպէս իմաստուն նաւապետք ուղղելով զնաւ մարմնոյս ի ծովածուփ աշխարհական ալեացս, թափեալ զծանր բեռինսն յաշխարհիս ծովու, եւ հոգւով թռուցեալ հասցեն ի նաւահանգիստն խաղաղութեան։ 31  Այսպէս հոգւով աղքատացեալքն երանին, որ ընդ ամենայն վտանգս աշխարհիս անցանելով հոգւով եւ ճշմարտութեամբ անվնաս պահեցին զանձինս ի չար ցանկութեանց, ի փառասիրութենէ, յընչասիրութենէ։ 32  Առ ձեռն պատրաստ ունելով զամենայն ցանկութիւնս, եւ զամենեքումբք զանց արարին վասն անճառ երանութեանն` որ կայ պահի յուսացելոցն ի Քրիստոս, որ վասն մեր աղքատացաւ ստուգապէս, որ Տէրն է փառաց։ 33  Զի հայեցեալք յելս գնացից կամաւոր աղքատութեանն երախտաւորին` հասցեն յաւթեւանս կենաց ի դուռն փրկութեան յանփոփոխ երանութիւնսն որ լին է կենդանի անուշակ երանութեամբ։
       34 Երանի հեզոց, զի նոքա ժառանգեսցեն զերկիր ։ 35  Զաւետիս եկեղեցւոյ ասէ երկիր. որ ամենաշահ կենաւք հանդարտութեամբ են վարք, ազատեալք յամբոխից եւ ի խռովութենէ փորձանաց։ 36  Յամենայն դժնդակացն որք զինուորին` անշարժ մնալ միշտ։ 37  Հեզութեամբն ցածուցանել զամենայն բարկութիւն եւ զվնասակար շարժմունս` զինքեան եւ զամենեցուն, որ ամբաստանաւք լի է, ի կշտամբանս, ի տոյժս, ի տուգանս, յանարգանս, յամաւթ եւ ի պէսպէս տանջանս։ 38  Իրաւամբք հեզութեանն առաջնորդել յամենայն արդարութիւնս. յամբծութիւն, ի սրբութիւն, ի սէր անշարժ, յուղիւղ հաւատս։ 39  Շնորհաւք հեզութեամբն բնակել յերկրի, եւ զուարթածաղիկ առ ամենայն առաքինութիւնս անուշահոտ հեզութեամբն զարդարեալ, եւ յուսով ակն ունել մշտնջենաւոր անփոփոխ անվախճան կենսատու երանութեանցն։
       40 Երանի, ասէ, սգաւորաց, զի նոքա մխիթարեսցին ։ 41  Որոց ընկալեալ են շնորհս ի Հոգւոյն որ առ Աստուած. սէր բաղձալի, խնդիրս արտասուաւք. անմեկնելի ի նմանէ լինել յԱստուծոյ սգաւորն, որ անձկայ շնորհաւք տեսանել զանճառելիսն` որ սրբոցն տուաւ։ 42  Այլ եւ զզղջացեալսն է իմանալ սգաւորս, որք դառնան ի չարաչար վարուց ստոյգ խոստովանութեամբ, եւ հանապազ արտասուաւք խնդրեն զթողութիւն մեղաց յամենեցունց Տեառնէն. զի կարասցեն հասանել յաւթեւանս կենացն` որ լին է անմահութեամբք, եւ զուարթածաիկ զուրախութիւնսն ընդ ճշմարիտ սգաւորսն ժառանգէ զերանութիւնսն` որ յաւիտենից մխիթարութիւնն է։
       43 Երանի որ քաղցեալ եւ ծարաւի իցեն արդարութեան, զի նոքա յագեսցին ։ 44  Որք հրաւիրանաւն կոչեցան ի հոգեւոր հարսանիսն, զի վայելեսցեն զբարիսն. որ մեծաւ բաղձանաւք ցանկան լնուլ արդարութեան ճաշակաւքն։ 45  Որպէս քաղցեալքն եւ ծարաւիքն ըստ համահամ քմացն խորտկաց եւ ըմպելեաց լցուցանեն զպէտս ցանկութեան ի կերակուրս եւ յըմպելիս, այսպէս եւ փափաքողք աստուածայնոյն վայելից` արժանաւոր կարգաւք փութան հասանել ի բաղձալին եւ ի յոյժ ախորժելի ճաշակումն` որ կայ մնայ միշտ, որ երանութեամբն է զարդարեալ յարքայութեանն արդարոց։ 46  Որ միշտ վայելեն զաննուազ եւ զանսպառ բարիսն, որք աստէն ժողովեցին ի շտեմարանս անմահ կենացն։
       47 Երանի որք լան այժմ, զի նոքա ծիծաղեսցին ։ 48  Որք զերծանել ցանկան յերկրաւոր ի զբաւսանաց, ի յագահութենէ, ի չար ցանկութեանց. եւ ջանան մտանել առ Աստուած, ջերմեռանդ արտասուաւք խոշտանգեալ զանձնն եւ նեղեալ բազում նեղութեամբք. զի սուրբ եւ անբիծ եւ անարատ երախտեաւք Բարերարին հասցէ յուրախութիւնսն Տեառն ի վայելսն անուշակս հանգստեան սիրոյն սրբութեան` լնուլ զբաղձանս անձկոյն որ առ Աստուած, զոր արտասուաւքն խնդրէր միշտ զերանութիւնսն զորդեգրութեանն շնորհս, որ լին է անճառ խնդութեամբ ի փառս Աստուածութեանն։
       49 Երանի ողորմածաց, զի նոքա ողորմութիւն գտցեն ։ 50  Որ գործակցութեամբ ողորմութեանցն Աստուծոյ նմանեալ, ոյժ աւգտութեան առեալ յաստուածեղէն զաւրութենէ անտի. զի ամենեցուն ողորմեսցին առաջնորդել, ուսուցանել, աւգնել նեղելոց, լցուցանել զկարաւտեալս ի պէտս հոգեւորս եւ մարմնաւորս։ 51  Զի ընկալցի զբարիսն յերկրի աստ զողորմութեան շնորհս ի Տեառնէ, եւ ի հանդերձեալսն զառատապարգեւ բարիսն` որ լին է ամենայն երանութեամբք, զոր պատրաստեաց Աստուած ողորմածացն։
       52 Երանի այնոցիկ որ սուրբ են սրտիւք, զի նոքա զԱստուած տեսցեն ։ 53  Որ շնորհաւքն Աստուծոյ հաւատով եւ ճշմարտութեամբ, սրբութեամբ եւ արդարութեամբ զամենայն բիծս մարմնոյ եւ զմտաց սրբել զչար ցանկութեանց։ 54  Եւ մաքուր խորհրդով եւ անարատ մարմնով հայել ի փառս Տեառն. իբրեւ ընդ հայելի տեսանէ իմանալեաւքն զիմանալի Աստուածութեանն լոյս։ 55  Ապա եթէ ժանգով մեղացն աղտեղեալ իցէ, չար ցանկութեամբքն եւ չար խորհրդովքն եւ չար գործովքն եւ ոչ սրբէ զխորհուրդս եւ զզգայարանսն եւ նայի ի վեր ի ճառագայթս Աստուածութեանն որ ի Քրիստոսն է արդարութեան արեգակն, ոչ տեսանէ զլոյսն մեծ Ամենասուրբ Երրորդութեանն, որ յիմանալիսն ծագէ եւ լուսաւորէ զսուրբսն սրտիւ եւ զանարատսն անդամաւք։ 56  Զի ժառանգեսցեն զերանութիւնս կենացն անմահից, որ տայ զառհաւատչեայ տեսութիւնն ի Քրիստոս Յիսուս։
       57 Երանի խաղաղարարաց. զի նոքա որդիք Աստուծոյ կոչեսցին ։ 58  Որ գործակից են Որդւոյն Աստուծոյ, որ արար խաղաղութիւն եւ հաշտեցոյց զՀայր ընդ արարածս։ 59  Զի որ հրաժարեալ է ի չար ամբոխից եւ ի խռովութենէ եւ ի ցասմանէ եւ ի չար ցանկութենէ, եւ խաղաղացեալ սիրով, այնպիսին ունի զհիմն խաղաղութեան մտաւոր հոգւոյ ի Քրիստոս։ 60  Զի որպէս Որդին Աստուծոյ որ եբարձ զխռովութիւն որ յաղագս մեղացն պարտեացն էր առ մարդիկ, եւ աւետարանեաց զխաղաղութիւն, նոյնպէս, ասէ, լինել խաղաղարար, զի եղբարք նորա լիցուք` նմանեալ խաղաղարարին։ 61  Զի թէ մեծաց իրաց խաղաղարար լինի եւ կամ փոքունց յաղագս Աստուծոյ եւ մարդկան փրկութեան, եւ բառնայ ի միջոյ զվնասակար թշնամութիւն հոգւոյ եւ մարմնոյ, հաշտ եւ խաղաղականին հանդիպի, եւ զանուն եւ զփառս Որդւոյն Աստուծոյ ժառանգէ հանդիսիւք լաւութեան, սուրբ եւ անբիծ եւ անարատ խաղաղարար ի Քրիստոս. որ աստ մեծարի եւ պատուի, եւ անդր բարձրանայ եւ փառաւորի խաղաղարար երանութեամբք ի Քրիստոս։
       62 Երանի որ հալածեալ իցեն վասն արդարութեան, զի նոցա է արքայութիւնն երկնից ։ 63  Զվկայիցն զհանդէս ցուցանէ բանս եւ զամենայն առաքինութեանց. զի որ յամենայնէ աւտար է, եւ մասն չունի ինչ ընդ երկրաւորս եւ պատճառս ինչ եկամուտ զբազմանց, անյար ի վնասակար ցանկութիւնս, այնոքիկ են որ ի չարէն հալածեալք եւ առ Աստուած դիմագրաւեալք հաւատով վասն ճշմարտութեան Աւետարանին քարոզութեան։ 64  Որպէս եւ առաքեալ ասէ` եթէ Որ կամին աստուածպաշտութեամբ կեալ ի Քրիստոս Յիսուս, ի հալածանս կացցեն. զի մարդք չարք եւ կախարդք յառաջ եկեսցեն ի չար անդր ի մոլորեցուցանել ։ 65  Իսկ սուրբք հալածին ի չարէ ի բարիսն որ առ Աստուած եւ յԱստուծոյ առեալ. զի մի՛ նմանեսցեն անառակ որդւոյն, խաբեալ ի դիւաց ելցեն ի հայրենի խնամոցն, վատնել զսրբութեան վարսն անառակութեամբ։ 66  Այլ դարձցին` նմանեալ ի հայրենի խնամսն` ի չարասիրաց հալածչաց ի դիւաց ի մարդկանէ, զի հասցեն հալածանաւքն ի խոստացեալ աւետիսն արքայութեանն անճառ երանութեամբքն պսակեալք ի փառս ամենազաւր Տեառն Աստուծոյ։
       67 Երանի, ասէ, ձեզ, յորժամ նախատիցեն զձեզ մարդիկ եւ հայհոյեսցեն եւ ասասցեն զամենայն բանս չարս զձէնջ սուտ վասն իմ. ցնծացէք եւ ուրախ լերուք, զի վարձք ձեր բազում են յերկինս ։ 68  Զի ի ձեռն լաւութեան փառք եւ պատիւ ընծային յԱստուծոյ հանդիսիւք նահատակեալ ի Քրիստոս, որ զինուորին ընդդէմ հակառակ ճշմարտութեան։ 69  Այլ աւգտակար է առ ամենայն մարտուցեալսն համբերութիւն ի կամս Աստուծոյ, զի զաւետիս բարեացն ունիցին զարդիս եւ զհանդերձելոցն։
       70 Զի այսպէս, ասէ, առնէին սրբոցն, որք յառաջ քան զձեզն էին. որք զանուն եւ զոգիս ժառանգեցին համբերութեամբ բազմաւ։ 71  Ոմանք որպէս զերկաթ անվտանգ, եւ կէսք իբրեւ զպարիսպ պղնձի ամուր. այլք որպէս զարծաթ զտեալ եւ սրբեալ որպէս ի հրոյ փորձութեամբն։ 72  Իսկ այլք որպէս զոսկի պատուական ի սպաս, կամ որպէս զմարգարիտ գեղեցիկ, կամ որպէս ակունս մեծագնիս` որ ի փառս թագաւորաց։ 73  Սոյնպէս եւ սրբոց եւ համբերողաց որ զանազան փորձանաւք ի դժնդակացն կազմեցան, եւ եղեն վկայք Արարչին ի փառաւորութեան անմահ թագաւորին։
       74  Զի որպէս զանազանք են հանդէսք իւրաքանչիւրոցն վկայից, խոստովանողաց եւ կուսանաց եւ պարկեշտ ամուսնացելոց, նոյնպէս եւ պարգեւք ըստ իւրաքանչիւր արժանաւորութեան բաժանին եւ որոշին յամենեցունց Տեառնէն, որ ի միտ առնու զամենեցուն զխորհուրդս զբանս եւ զգործս։ 75  Զի որք ճշմարտութեամբ եւ անարատ սրբութեամբ եւ անբիծ հաւատով նահատակին ընդդէմ չար ցանկութեանցն եւ ամենայն վնասակարաց յաղթող լիեալ` զմարտիրոսացն առնուն զպսակսն. զի լնուն զբանն Տեառն. Առցէ, ասէ, զխաչ իւր հանապազ, եւ եկեսցէ զհետ իմ ։ 76  Զի խաչ մարմնական ախտից եւ դժնդակ վարուց մահ գործէ. որպէս եւ սուրբքն զմարմինս իւրեանց ի խաչ հանին կարեաւքն եւ ցանկութեամբքն հանդերձ, յառաքելոյ վկայեալ զայս։ 77  Զի որպէս նոցա պէսպէս տանջանքն, սոյնպէս եւ սոցա զանազան փորձանք. զի յամենայն մարտուցելոցն չարաչար տաժանմանցն ոչ յաղթահարի ի հոգեւոր պատերազմին որպէս քաջամարտիկ. այլ զյաղթութեան զշնորհս երեւելի ցուցեալ ի փառս Աստուծոյ։
       78  Բայց է եւ ի նոսա առաւելութիւն կամ պակասութիւն առաքինութեանն, ըստ նմին եւ վարձն, եպիսկոպոսաց եւ քահանայից եւ սարկաւագաց եւ դպրաց, որք կուսութեամբ նահատակին։ 79  Այլ եւ միանձունք եւ սուրբ ամուսնացեալք զանազանեալք ի վարս. որք ստուգապէս ցուցանեն յաւուրն յետնում յարութեան որ ի մեռելոց` զիւրաքանչիւրոցն զվարուցն պտուղս։ 80  Այլ եւ որք զճշմարտութիւնն անիրաւութեամբ ունին. կերպարանեալ պատճառանաւք զարդարութիւն։ 81  Այլ եւ անսուրբք եւ կաշառառուք եւ զաւշաքաղք եւ մարդահաճոյք եւ որ այլ եւս են արատք եւ բիծք զորս ծածկել ջանան։ 82  Զի ոչ ինչ է ծածուկ, որ ոչ յայտնեսցի, ասէ Տէրն, եւ գաղտնի, որ ոչ ծանիցի ։ 83  Զի ստոյգ երեւին սուրբք եւ արդարք. որք ճշմարիտ հանդիսիւքն վշտացան եւ նախատանաւք եւ թշնամանաւք եւ բազում նեղութեամբք տանջեալ, եւ ի ճշմարտութենէն ոչ վրիպեալ։ 84  Որք եւ աստ ունին զառհաւատչեայ յուսոյն զերանութիւնսն. զի վիշտքն անցանեն, բայց աւետիք երանութեանցն կան մնան միշտ։ 85  Զի աստ առին զազատութիւն, եւ անդ ժառանգեսցեն զարքայութիւնն։ 86  Զի ամենայն հանդիսիւք լաւութեան զերանութեանցն զգրաւականն ընկալան բարի վարուքն, որ պատճառ է փրկութեան յերեւելիս եւ յաներեւոյթս, ի պատմելիս եւ յանպատմելիս։ 87  Բանն Որդւոյ առ Հայր ասէ. Որպէս դու եւ ես մի եմք, այսպէս հաւատացեալք ի մեզ իցեն ։ 88  Զի զիւրն տայ զորդեգրութեան շնորհ ի Հաւրէ, եւ ժառանգորդս իւր առնէ զսուրբս իւր։
       89  Զի ետ մեզ լոյս աչաց եւ խրատ մտաց, զի արթունք եւ զուարթունք եղիցուք. կենաց լուսովն առաջնորդեալ եւ հոգեւորական խրատուքն յամենայն գործս արդարութեան, եւ իմանալի լուսովն սուրբ եւ արդար կալ մնալ։ 90  Զի հոգեւոր Սուրբ Գրոց խրատք գիտութիւն ճշմարիտ վարուցն տան, եւ ի հոգեւոր կարգս յորդորեն։ 91  Զի զոր ինչ խորհի ոք զաստիսս ի հիւթանիւթ իրսս, զնոյն եւ շարժմունս մարմնաւորս յիշատակաւք ունի զաղտեղութիւնն, որ պղտորէ զմիտս եւ զզգայարանս մարմնոյ։ 92  Իսկ եթէ զհոգեւորսն խորհի ի սրբութիւն ի Սրբոյ Հոգւոյն ազդեցութենէ, եւ զհոգեւոր վարուցն խորհի եւ ջանայ ի կատարումն առաքինութեան, եւ վայելէ ի շնորհս Հոգւոյն զոր անասելի է եւ անլսելի. վասն զի հոգեւոր է եւ մտաւոր, եւ նա միայն գիտէ` որում ազդին։
       93  Եւ որ գիտաց մերձենալ ի շնորհս յիշատակաւ սրբութեան եւ անմեկնելի լինել յանուշութեան վայելիցն, եւ ի նորա գեղն ցանկ պշնուլ, լուսաւորեալ խորհրդովք մերժել զչարին յարձակումն մթագին խորհրդոցն։ 94  Կանխել յաղաւթս ի խնդրուածս ջերմեռանդ արտասուաւք եւ պինդ պահովք ամրացեալ, ունել զդրունս ողորմութեան։ 95  Եւ հանցէ եւ բարձրացուսցէ ի վերոյ քան զամենայն երկրաւորացս շարժմունս եւ ազդմունս, եւ առնուլ զհաստատութիւն հոգեւոր աւգտութեանցն որ ըստ հաճոյից Աստուծոյ։ 96  Յորդորի ըստ առաքելոյ բանի ի վեր նայել, զվերինսն խորհել` ուր Քրիստոս նստի ընդ աջմէ Հաւր. Զի մեռարուք, ասէ, զմեղացն մահ, եւ կեանքն ձեր ծածկեալ են ընդ Քրիստոսիւ յԱստուած Հայր ։ 97  Զի զամենայն զհոգս երկրաւորս ի բաց ընկեցեալ որ խափան է հոգեւոր եւ երկնային կոչմանն. որպէս մշակք առ գործն եւ զինաւորք առ պատերազմ զինեալք, այսպէս եւ մեզ ի պատերազմ առաքինութեան հանդիսանալ միշտ եւ արիանալ. զի կարասցուք հարկանել զգունդս չարեացն, զցանկութիւնն եւ զամբարտաւանութիւնն եւ զագահութիւն, եւ որ ընդ նոքաւք են արկածք վնասուց յազդմանէ չարին։ 98  Զի նմանեալք հաւատարիմ ծառային` մտցուք յուրախութիւն Տեառն ընդունել զերանութիւնսն ի Քրիստոս, որ կեանքն է հաւատացելոց։
       99  Զի ոչ լուսով նորա գնայ յայրատն եւ ստահակն, զի ոչ գնայ ընդ ճանապարհն արդարոց որ տանի ի կեանսն. զի ոչ առնու ի սիրտ զխրատս իմաստնոց եւ զաստուածային գրոց. այլ որպէս թակարդ զհողմս անցուցանէ զխրատն։ 100  Եւ յաղագս այսորիկ ասէ Տէրն ոչ տալ զսրբութիւն շանց, եւ արկանել զմարգարիտն առաջի խոզից ։ 101  Զի մարդ բարի, ասէ, ի բարի գանձուց սրտէ հանէ զբարին. եւ մարդ չար զչարն ի վեր բերէ ։ 102  Զի անձնիշխանական կամքն շարժէ յոր եւ կամի, եթէ ի լաւն եւ եթէ ի վատթարն։ 103  Եւ վասն այսորիկ ասէ առաքեալ. Յառնէ ամբարշտէ յետ երից խրատուց հրաժարեա ։ 104  Եւ Դաւիթ ոչ տայ թոյլ մեղաւորին պատմել զաւրէնսն. որ ատեաց զխրատս եւ յետս ընկեաց զիրաւունսն որ յԱստուծոյ եդան։ 105  Յանդիմանէ խստագոյնս` որ զաւրէնսն ասեն եւ ոչ առնեն, եւ լսեն եւ քամահեն ։ 106  Զի ամենայն գիրք ի խրատ են եւ յանդիմանութիւն, որ քարոզեն զփրկութիւն որք հաւատով ամբարեն յանձինս։ 107  Զի որպէս ի մարտուցելոցն ի պատերազմունս դժուարինս յաղթեալք խնդան ոչ սակաւուք, եւ եւս առաւել մարտի յաղթութիւնք հոգեւորացն է խնդումն։
       108  Զի եւ մեծատունք եւ աղքատք յանձնիշխան կամսն ունին առ բարիսն շարժումն եւ առ չարն։ 109  Զի աղքատն լի է փառաւք մեծացեալ, որ անմեղութեամբ եւ ամենայն առաքինութեամբ է յարդարեալ։ 110  Նոյնպէս եւ մեծատունքն եւ ամբիծքն եւ անարատքն որք զտառապեալս լցուցանեն. զի զանմեղս աղքատութիւնն որպէս բով զոսկի սրբէ ի յաղտոյ, եւ ի պատիւ փառացն Աստուծոյ բարձրացուցանէ երկնից մեծութեամբն։ 111  Այսպէս համբերութիւնք եւ ժուժկալութիւնք որ անտրտունջ ունին զաղքատութիւնն` մեծանան։ 112  Սոյնպէս մեծատունք որ գթով խնամեն եւ դարմանեն զկարաւտեալսն, նոքա զանմահութիւն եւ զփառս եւ զպատիւ ժառանգեն, որ անանցանելին է։ 113  Ապա եթէ զաղքատութիւնն ոք անիրաւութեամբ ունի, եւ անխտիր յանառակութիւն, ի շնութիւն, ի գողութիւն, ի չարութիւն, ի ստութիւն, յամենայն գործս չարս, նոքա ընկալցին զպատիժս յերկրի, եւ անդ զանզերծ պատուհասն։ 114  Եւ մեծատունք որ արգելուն զկարաւտելոց զպէտս, եւ ի շռայլութեան եւ յարբեցութեան կեան, եկեսցէ, ասէ Տէրն, մահ` յորում ոչ գիտեն, եւ ընդ մէջն կտրիցէ ի կենաց, եւ զմասն նորա ընդ անհաւատս դիցէ յանշէջ հուր գեհենին. զի էր յանառակութեան, եւ զտուեալն յԱստուծոյ մեծութիւն` ոչ իրաւապէս բաշխեաց յաղքատս ։ 115  Զի երկաքանչիւրոցն են իրաւունք, ըստ բարեացն գործոց միանգամայն եւ անիրաւաց` ի դատաւորէն։
       116 Սոյնպէս եւ առողջութիւնն ունի զշահս եւ զվնասս. զի առողջն մարմնով` որ կայցէ ի հոգեւոր առողջութեանն, ժրացեալ ի բարեպաշտութեան ջանս, ընդունի զաշխատութեանն զհատուցումն զհանգիստն անանց. ապա եթէ ծուլութեամբ ի վնասս ի վնասս, զանհանգիստն ընդունի զպատիժս անդ։ 117  Սոյնպէս եւ հիւանդն մարմնով եւ առողջ հոգւով կայցէ ի համբերութեան ի գոհութեան Աստուծոյ, եւ մաքրեալ յամենայն սխալանաց. եւ յուսացեալ յԱստուած եւ նմա հաւատայ զշահ անձին` զմահ եւ զկեանս, ընդունի զաւրհնութիւն յԱստուծոյ եւ զկատարեալ առողջութիւն. ուստի մերժեալ են ցաւք եւ տրտմութիւնք եւ հեծութիւնք. ապա եթէ ոչ, եւ սա ընդունի ըստ արժանեացն զհատուցումն։
       118  Սոյնպէս եւ իշխանքն որ ունին զվերակացութիւն աշխարհի, երկուցունց հոգասցի. զԱստուած ունել ի մտի եւ ոչ թողուլ ի մտաց զկամս նորա, եւ անձինն սրբութիւն եւ ամբծութիւն եւ զամենայն արդարութիւն եւ զուղղութիւնս` եւ զիրաւունս առ ամենեսեան ցուցանել։ 119  Եւ որք ընդ իշխանութեամբ են, ի մտերմութեան կեալ. Զի ոչ ուստեք է, ասէ, իշխանութիւն բաց յԱստուծոյ. եւ որք են` յԱստուծոյ են ։ 120  Եւ իւրաքանչիւր ոք զիւր վարձս առցէ յարդար դատաւորէն, իշխանք եւ որք ընդ իշխանութեամբ են. զի ամենեցունց մի է Տէր արդար` որ ըստ արժանեացն պատժէ եւ փառաւորէ յորժամ գայ փառաւք Հաւր ի դատել զերկիր։ 121  Զի որ արդարք են եւ լլկին, անդ բազմապատիկ ընդունին զհատուցումն բարեաց յարդար դատաւորէն։ 122  Իսկ որ մեղաւորք են եւ լլկին, զպարտիս մեղաց իւրեանց հատուցանեն. որ արհամարհեցին զբանն Աստուծոյ եւ ոչ ապաշխարեցին. զի ամենայնի լինիցի հատուցումն խորհրդոց եւ բանից եւ գործոց երկրաւորացս։ 123  Զի զաւրաւորաց եւ տկարաց եւ ամենեցուն իսկ կայ յանդիման լինել առաջի բեմին Քրիստոսի. որոց բարիս գործեալ իցէ, խնդրեն զկեանսն յաւիտենից. իսկ որ ապստամբք են ի ճշմարտութենէ եւ գործեցին զչար, անվախճան տանջանքն կան մնան։
       124  Սոյնպէս վերակացութիւնք եւ որք ընդ վերակացութեամբն են` ունին զշահս եւ զվնասս։ 125  Զի որ զվերակացութիւնն ունի, եւ զինքն Աստուծոյ հրամանացն տուեալ է ի հնազանդութիւն յերեւելիս եւ յաներեւոյթս, սուրբ եւ անարատս, եւ առաջնորդ զԱստուած ունել ի խորհուրդս միամիտս, եւ զինքն արբանեակ Տեառն կազմեաց, այնպիսիքն առաջնորդեալ յամենայն արդարութիւնս, զանվախճան վերակացութիւնն առնուն ընդ սերովբէս եւ ընդ քերովբէս եւ ընդ երկնային զինուորութիւնսն սպասաւորս Աստուծոյ։ 126  Զի առաքեալք եւ մարգարէք եւ քահանայք սուրբք առին իշխանութիւն ի Տեառնէ, եւ եղեն ճշմարտութեանն վերակացուք։ 127  Եւ զոր կապեցին յերկրի, եղիցին կապեալ յերկինս. եւ զոր արձակեցին յերկրի, եղիցին արձակեալ յերկինս։ 128  Սոյնպէս եւ ամենայն սրբոց տուան շնորհքս այս ի Փրկչէն ։
       129  Իսկ եթէ առեալ զվերակացութիւն` յզփասցի եւ ծուլասցի հպարտացեալ իշխանական ճոխութեամբն, եւ ըստ կամաց իւրոց վարէ զառաջնորդութիւնն եւ ոչ ի կամս Աստուծոյ, եւ երկբայեսցի յուսոյն որ ի Քրիստոս, անկցի ի փորձանս, եւ առանց բժշկութեան է նորա բեկումն։ 130  Այսպէս եղեւ դժնդակ բարուք սատանայ, եւ խոտորեալ ի Տեառնէ անկաւ ի բարձրութենէն եւ ի լուսաւոր կարգացն, եւ առանց բժշկութեան է բեկումն նորա։ 131  Տեսանէի, ասէ Տէրն, զսատանայ անկեալ յերկնից զառաջնորդն դիւաց հանդերձ իւր հաւանելովքն, եւ եղեւ կոխան սրբոց եւ առաքինեաց։ 132  Որք առին հրաման ի Տեառնէ լուծանել զնորա թոյնսն որպէս աւձից եւ քարբից, եւ ոչ կարեն մեղանչել։ 133  Իսկ հաւանեալքն նորա կամացն եւ ապստամբեալք ի ճշմարտութենէն զնոյն պատիժս կրեսցեն։ 134  Զի ի ձեռն իշխանաց արդարոց եւ առաջնորդաց սրբոց է շինութիւն աշխարհի եւ եկեղեցւոյ Աստուծոյ հաստատութիւն ի բարի կամս. զի նոքաւք զաւրանայ իրաւունք յերկրի եւ մեծարի սրբութիւն։ 135  Որք եւ ընդունին զհատուցումն բարի ըստ բարեաց գործոց. համանգամայն եւ չարեացն որք ոչ կամեցան գնալ յաւրէնս Տեառն։ 136  Եւ իմաստութիւն ի դիմացն երեւի, որք ըստ Աստուծոյ վարին եւ որք ոչ ըստ Աստուծոյ։ 137  Զի որ իմաստութեամբն տիրէ, եւ խորհի յաւրէնս Տեառն ի տուէ եւ ի գիշերի, եւ ամենեցուն լինի առիթ փրկութեան, այն է վերին իմաստութիւնն սուրբ եւ խաղաղարար, լի բարեաւք եւ պտղովք արդարութեան ։
       138  Իսկ խորամանկն նմանեալ է բանսարկուին` լի անիրաւութեամբ եւ դժնդակութեամբ եւ նախանձու շոգմոգք, չարախաւսք, աստուածատեացք, գտիչ են եւ նորոգիչ չարեաց . որք տայցեն վրէժս ի հուր գեհենին` որ պատրաստեալ է սատանայի եւ որսացելոցն ի նմանէ ի նորա կամսն։ 139  Զի դիւրագոյն է որք ընդ իշխանութեամբն են` կատարել զառաքինութիւն, քան կամակար իշխանութեամբն. Զի որում շատն տուաւ, ասէ, շատ խնդրեսցի ։ 140  Զի որք կարգաւորք են ի վարս իւրեանց ի հնազանդութեան արբանեկութեանն վկայութեամբ Սուրբ Գրոց, սոքա երանեսցին։ 141  Զի անդադաղ վաստակք ի պէտս կարաւտելոցն բաւական լիցին միշտ. եւ ի մտերմութեան կացեալ եւ յանարատ սրբութեան` ոչ իւիք դրդեալ ի հակառակացն որք ընդդէմ են բարեացն գործոց. եւ ազատեալք ի ծառայութենէ մեղաց, եւ արբանեակք սրբութեան եւ արդարութեան վարուցն միշտ լիեալ, աստ զյիշատակ գովութեան թողցեն, եւ անդ զփառս եւ զպարծանսն յաւիտենականս առցեն, որ ոչ անցանեն։ 142  Զի կամք է Բարերարին ամենեցուն լինել բարերար եւ ժառանգորդ անսպառ բարեացն, որ յուսացելոցն է։
       143  Աղբիւր է Աստուած ամենայն բարեաց, որ արբուցանէ զհաւատացեալս ըստ իւրաքանչիւր բարւոյ ցանկութեան սուրբ շնորհաւք։ 144  Եւ կեանք է կենդանարար եւ մշտնջենաւոր, որ զկենդանութիւն տայ ամենայն արարածոց իւրոց։ 145  Եւ բարերար է առ ամենեսեան, որ պարգեւաւք իւրովք շնորհէ զքաւութիւն որք դառնան ի չարէն։ 146  Եւ այս է, որ լուսաւոր առնէ զամենայն մարդ որ կամի ի խաւարային մեղացն զերծանել ի սուրբ լոյսն։ 147  Եւ ճշմարտութեանն մաւտ է, որք նախաշաւիղ ճանապարհորդեն սրբութեամբ ի ճշմարիտ բարիսն։ 148  Եւ ի նմանէ ումեք ի բացէ լինել չիք, ոչ վերնոց եւ ոչ ներքնոց. զի զամենայն արարածս ընդ ինքեամբ ունի ամենակարող զաւրութեամբն իւրով` զերկնայինսն եւ զերկրայինս։ 149  Եւ գիտէ զխորհուրդս մարդկան եւ ի միտ առնու զամենայն գործս նոցա եւ ըստ արժանեացն հատուցանէ։ 150  Զի ես եմ, ասէ, Աստուած. եւ չիք այլ ոք. որ սպանանեմ զմեղաւորս, եւ կեցուցանեմ զարդարս . եւ ոչ ոք է, որ հանէ ի նմանէ զարարածս իւր։
       151  Եւ է զոր խրատէ վտանգաւոր պատուհասիւք, որ ապիրատ վարուք ընթանան. եւ է զոր շնորհաւք յորդորէ ի լաւն եւ յառաւել փառաց ժառանգութիւնն, որք հաւատով եւ երկիւղիւ եւ սուրբ սիրով մերձենան առ Աստուածութիւնն. եւ սրբեալ ի մեղաց շնորհաւք երախտեացն նորա ծանիցուք զպարգեւատուն բարեաց։ 152  Կոչեաց զհաւատացեալս իւր ժողովուրդ. զի խնդրեսցուք զողորմութիւն ի նմանէ եւ արասցուք զկամս նորա։ 153  Կոչեաց զմեզ ծառայս. զի մտերիմ եւ սուրբ սիրով եւ սուրբ վարուք կատարեսցուք զկամս նորա։ 154  Կոչեաց զմեզ եւ որդիս. զի եւ ի հայրենական խնամսն վայելիցեմք եւ յորդէգրութենէն մի՛ արտաքս ելցուք անսուրբ վարուք։ 155  Զի սուրբ է Տէր եւ ի սուրբս բնակեալ է. զի եղբարս իւր անուանէ զսուրբս. ասէ. Պատմեցից զանուն քո եղբարց իմոց, ի մէջ եկեղեցեաց աւրհնեցից զքեզ, Հայր ։ 156  Եւ դարձեալ ասէ. Յորժամ բարձրացայց, զամենեսեան ձգեցից առ իս ։ 157  Զի եկն Որդին Աստուծոյ փրկել զազգս մարդկան, եւ ուրախ արար զհաւատացեալս իւր, զի նովաւ եղեաք եւ նովաւ փրկեցաք, եւ առ նա երթիցուք` որ հրաւիրեացն զմեզ եւ կոչեաց յիւր արքայութիւնն եւ ի փառսն, յանեղծ եւ յանվախճան եւ յանպատում կեանսն. զոմանս ինքեամբ եւ զոմանս ի ձեռս առաքելոց եւ մարգարէից եւ հոգեւոր վարդապետաւք. զի զամենեցուն կամի զկեալն եւ ժառանգորդս լինել կենացն անվախճանից ի փառս Ամենասուրբ Երրորդութեանն այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։