Պատմութիւն Հայոց

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Մի ոմն յաւագացն, որում անուն էր Մոլար-նուին, որոյ հասեալ էր բաժին կողմանքն այնոքիկ, մինչդեռ շարժէին ի տեղւոջէ իւրեանց, ուր բնակեալ էին ի դաշտին, որ կոչի Մուղան, առաքեաց սակաւ զօր, իբրեւ արս հարիւրս, որք եկեալ՝ նստան առ դրունս քաղաքին Շամքորոյ եւ արգելին զելողս եւ զմտողս ի նա։

Իսկ քաղաքն յայնժամ էր ընդ իշխանութեամբ Վահրամայ եւ որդւոյ իւրոյ Աղբուղային, զոր առեալ էին յառաջագոյն ի պարսկաց։ Եւ առաքեցին բնակիչք քաղաքին Շամքորոյ առ Վահրամ եւ որդի նորա, զի օգնեսցեն նոցա, եւ ասացին, թէ՝ «Սակաւք ենե։ Իսկ նա ոչ օգնեաց. այլ եւ զորդին, որ կամեցաւ երթալ, ոչ եթող, այլ խափանեաց, բանս ի բերանս դնելով եկելոցն, ասել, թէ՝ «Բազումք ենե։ Այլ եւ ոչ քաղաքացեացն հրամայեաց մարտնչել ընդ նոսա։

Իսկ զօրք այլազգեացն օր ըստ օրէ առաւելուին ի թիւն, մինչեւ եկն գլխաւորն իւրեանց, զոր Մոլարն կոչէին, եւ ետ պատերազմ ընդ քաղաքին. եւ զփոսն, որ շուրջ զպարսպով քաղաքին էր, ելից փայտիւ եւ ցօղնով, զի դիւրաւ ելցեն ի պարիսպն։ Եւ նոքա ի ներքուստ ընկեցեալ հուր՝ ի գիշերի այրեցին զնա։ Իսկ ի վաղիւն իբրեւ ետես զայն Մոլար-նուինն, հրամայեաց զօրացն բառնալ բեռն մի հող իւրաքանչիւր ումեք եւ արկանեալ ի փոսն. եւ իբրեւ արկին՝ լցաւ հաւասար պարսպին։

Եւ դիմեաց զօրն իւրաքանչիւր հանդէպ երեսաց իւրոց ի քաղաքն, եւ առին զնա, եւ կոտորեցին զամենեսին բերանով սրոյ, եւ այրեցին զշինուածն, որ ի նմա, եւ առին, զոր ինչ գտան ի նմա։ Եւ ապա յարձակեցան ի վերայ այլ բերդիցն՝ որ ընդ իշխանութեամբն Վահրամայ, ի Տէրունականն, եւ ի յԵրգեվանքն, եւ ի Մածնաբերդ, զոր ունէր Կիւրիկէ Բագրատունի, որդի Աղսարթանայ. եւ ի Գարդման, եւ յայլ կողմանս, ի Չարեքն եւ ի Գետաբակս այլ ոմն գլխաւոր չոգաւ՝ որում անուն էր Ղատաղան-նուին։ Իսկ Վահրամ, որ էր յայնժամ ի Գարդման, գաղտագնաց եղեալ ի գիշերի՝ փախեաւ ուր եւ կարաց զերծանել։ Իսկ զօրքն այլազգեաց մարտ եդեալ ընդ բերդիցն. որք ի ներքս էին, յակամայ ետուն զձի եւ զանասուն եւ զայլ զինչ եւ խնդրեցին։ Եւ հարկ եդեալ ի վերայ նոցա՝ թողին զնոսա իւրեանց անուն։

Բայց այնոքիկ, որ առին զՇամքոր, եկին ամենայն աղխիւն իւրեանց ի Տաւուշ, ի Կածարեթ, եւ ի Նոր բերդն, եւ ի Գագ, եւ որ շուրջ զնոքօք, եւ ի նեղ արկեալ պաշարեցին զնոսա։