Պատմութիւն Հայոց

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Դարձեալ մեծն Հուլաւու ժողովեաց զբազմութիւն զօրաց իւրոց եւ չոգաւ յԱսորիս, ի Հալապ, եւ ի Դմիշկ, եւ ի Խառան, եւ յՈւռհա, եւ յԱմիթ, եւ յայլ գաւառսն. ասպատակ սփռեալ ի կողմանս կողմանս, եւ ինքն նստաւ ի վերայ Հալպայ պատերազմել ընդ նմա։ Եւ սուլտանն, որ ի նմա, էր Յուսուփ յազգէ Սալահադնին, որ աւերեաց զԵրուսաղէմ, դիմացաւ նմա եւ ոչ եկն ի հնազանդութիւն, այլ փակեաց զդրունս քաղաքին ընդդէմ նորա եւ կռուէր զօրութեամբ։ Եւ մեծն Հուլաւու պաշարեաց զքաղաքն յամենայն կողմանց, եւ յետ յոլով աւուրց կալաւ զնա բռնութեամբ. եւ սկսան կոտորել զքաղաքն։

Ապա սուլտանն եւ որք ընդ նմա մեծամեծքն, որ ամրացեալ էին ի բերդն, սկսան աղաչել զնա եւ գալ ի հնազանդութիւն նմա։ Եւ յանձն առ, եւ հրամայեաց դադարել ի կոտորելոյ զքաղաքն, եւ կալ նմա ի հնազանդութեան եւ հարկել։

Գնաց եւ ի Դմիշկ, եւ նոքա բազում պատարագօք եւ մեծամեծ ծախիւք ելին ընդ առաջ նորա։ Եւ նա սիրով ընկալաւ զնոսա, յիւր անուն գրաւեալ կալաւ զՀէմս եւ զՀամա. եւ զայլ քաղաքս բազումս։ Առաքեաց զօրս ի վերայ ամուր քաղաքին Մերտինայ, որ հազիւ կարացին առնուլ զնա յետ բազում աւուրց։ Կոտորեցին եւ զբազում յեղուզակս՝ վնասիչս ամենայն ազգաց եւ ճանապարհորդաց, զորս ղաճարիս անուանէին, թուրք ազգաւ, ամրացեալք ի թաւ մայրիս եւ ի դժուարին վայրս ամրոցաց. անթիւ բազմութիւնք ոչ ումեք հնազանդ, ժողովածու յամենայն կողմանց, արք սրիկայք եւ ապականիչք, եւ մանաւանդ քրիստոնէից։ Զբազումս կոտորեցին ի նոցունց, եւ զե՛ւս բազմագոյնս գերեցին. եւ թողեալ ի զօրացն իբրեւ քսան հազար արս կողմնապահս՝ ինքն դարձաւ ձմերել ի դաշտն Հեմիանայ։

Իսկ սուլտանն Մսրայ ժողովեալ զօրս բազումս, եկն ի վերայ կողմնապահաց թաթար զօրուն, որոց գլխաւոր էր այր մի, Քիթբուղա անուն, հաւատով քրիստոնեայ, նայիման ազգաւ, այլ մեծ պատուով, որ ել պատերազմաւ ընդդէմ սուլտանին. եւ քաջապէս մարտուցեալ՝ կոտորեցաւ ամենայն զօրօքն, որ ընդ իւր, զի յոյժ բազումք էին եգիպտացիքն։ Եւ կռուեցան ի դաշտն Թաբորական լերինն։ Կային ընդ Քիթբուղային ի պատերազմի անդ յոլովք ի հայոց եւ ի վրաց, որք ընդ նմա կոտորեցան։ Եւ եղեւ այս յՉԹ թուականին հայոց։