Ստորագրութիւն կաթուղիկէ Էջմիածնի

ԱՐՁԱՆԱԳՐՈՒԹԻՒՆՔ ՎԱՆԱՑՆ ԳԱՆՁԱՍԱՐԱՅ՝ Ի ՆԵՐՔՍ ԵՒ ԱՐՏԱՔՍ

 

605. Տաճարի մեջի մեծ արձանագիրն է.

«Յանուն Սուրբ Երրորդութեան՝ Հօր Որդւոյ Սրբոյ Հոգւոյն այս գիր արձանի է, զոր [տվի] ես նուաստ ծառայ Աստուծոյ Ջալալ Դօլայ Հասան, որդի Վախտանկայ, թոռն մեծին Հասանայ, բնակաւոր ինքնակալ բարձր մեծ Արձախական աշխարհի, թագաւոր ի յոգնասահման նահանգի: Զի հայրն իմ ի վախճան կենաց ելից իւր աստեացս անդարձ կտակի հաստատեաց ինձ մօր իմոյ Խորիշահի, որ էր դուստր մեծ իշխանաց իշխանին Սարգսի, զի շինեսցուք եկեղեցիս ի գերեզմանատուն հարց մերոց ի Գանձասար. զոր սկսեալ մեր ՈԿԵ (1216) թուին օգնութեամբ բարերարին Աստուծոյ ի խփել լուսամտին արեւելից մայրն իմ կրօնաւորեալ չոգաւ յԵրուսաղէմ երրորդ անգամ անդէն ի դրան Յարութեան խարազնազգեաց ճգնութեամբ, բազմամեայ ժուժկալութեամբ հանգեաւ ի Քրիստոս լուսոյ վկայութեամբ անդէն պահեցաւ: Իսկ մեր զբազմածուփ կենցաղոյս ի մտի եդեալ փոյթ գործոյ արարեալ՝ աւարտումն եղշնորհօք ողորմութեամբ ամենագութ Տեառն ՈՁԷ (1238) թուին գօտեւորեալ ամենազան ձեւօք, պատկերազան յօրինակերտ գմբէթարդ յօրինուածով յօժարութեամբ կամաց մերոց, որպէս տեսանէ Աստուած. հոգացաք զպէտս միաբանիցս գիւղօրայս՝ Մուշեղ, Հարչանտուս, Բոլորքոջն, մէկ լուծ Խաչինաձոր, Նորաշէնկան գետն, Այգեստանս Եղնկնի, զոր իմ հայրն էր տուեալ Սահակայն Փուրկատոստայն. Արծաթենիսն, որ ես տուի խաչօք, գրանօք, մատամբք, նշխարօք պատուական ձուլածու ամենայն սպասուք հանդերձ երեւելի զարդիւք ի փառս Քրիստոսի Աստուծոյ մերոյ. Աստուծով ի մեր իշխանութեան եկեղեցիքս ազատ են. կամաւ տէր Վարդանայ առաջնորդի սուրբ ուխտիս միաբանիցս գրեցաք ժամ զաւագ սեղանն բոլոր տարին մեզ, զայլ ամէն եկեղեցիքս՝ Զատիկն իւր Ճրագալուցովն իմ հօրն է Վախտանկայ. Աստուածածնին Դ (4) օրն իմ մօրն Խորիշահին Յայտնութեանն իւր Ճրագալուցովն իմ եղբօր Զաքարէի, զաւագ սեղանն որ իմ է յԱստուածածնէն մինչ ի խաչն իմ պապուն Հասանայ, յիսնակամտէն մինչ ի Յայտնութիւնն Մամքանայ իմ կենակցին, ութօրէից ելիցն մինչ ի առաջաւորն հասարակաց անյիշատակաց, Բարեկենդանին Ա շաբաթն իմ եղբօրն Դօլին. Ա շաբաթն իմ քուերն Մարինոյ, աղուհացից շաբաթ կիրակէքն իմ եղբօրն Իվանէի, Զատկէն մինչ ի Աստուածածինն ի Խաչէն մինչ ի Յիսնակամուտն ինձ Հասանայ: Օրհնեցաւ եկեղեցիս ՈՁԹ (1240) թուին, ի հայրապետութեան տեառն Ներսիսի Աղուանից կաթուղիկոսի: Հաստատ է գիրս կամաւն Աստուծոյ. ով հակառակի, ոսոխն նորա Աստուած է իւր սուրբքն: Անտօնի տօնին մին օր ժամ Յովասափ միակեցին կատարի կամաւ մեծի Հասանայ»:

 

Ժամատան ներսն յաջ յահեակ պսակացն է գրեալ.

«Թուին ՉԾԵ (1306), կամաւն ամենակալին Աստուծոյ, ես՝ Ջալալ Դօլայս, որդի Վախտանկայ կողմանցս Արձախայ ամուսին իմ Մամքան՝ թոռն Բաղուց թագաւորին հարազատ որդին իմ Աթաբակն, յետ կատարման եկեղեցւոյս հիմնարկեցաք ժամատունս բազում աշխատութեամբ աւարտեցաւ. զոր եւ հայցեմ անմոռաց յիշել յաղօթս ձեր. փոքր ընծայ տուի զՄուռ գեղն իւր չարէքտարովն, զՃռանց իւր սահմանովն: Դարձեալ ես՝ Աթաբակս ընծայեցի յօժարութեամբ ոսկետուփ Աւետարան պատուական սուրբ Նշան զՔրիստափորն զմեր հայրենի հարաւակուռն, զԲլրին իւր սահմանովն. սահմանեցին զխաչի ութօրէքն պատարագել զՔրիստոս. թէ քրիստոսադաւան ոք հանել ջանայ ի փառացն Աստուծոյ մահով կենօք նզոված է. յիշատակ նորա մի՛ յիշեսցի առաջի Աստուծոյ. եւ թէ մահմէտական ոք զհողն հանէ այս եկեղեցւոյս առհասարակ նզոված է յԱստուծոյ մարգարէիցն»:

«Անուն Երրորդութեան մի աստուածութեան՝ Հօր Որդւոյ Հոգւոյն Սրբոյ. ես՝ նուաստ աղախին Քրիստոսի Մամախաթուն, դուստր ինքնակալ իշխանաց իշխանին Ջալալ Դօլայ Հասանին՝ տեառն Խաչենու, բարեպաշտ մօր իմոյ Մամքանին ամուսին մեծ պարոնին Ումեկին եկի մեծ յուսով ի սուրբ ուխտս Գանձասարայ ես որդին իմ Վախտանկ. սոքա խոստացան ժամ՝ զՎարդավառին տօնին զամէն եկեղեցւոյ պատարագն. քանի ես կենդանի եմ զժամն հօր իմ մօր կատարեն, յետ մահուանն ինձ կատարեն. կատարիչքն օրհնին Աստուծոյ. թուին ՉԻԹ (1280)»:

 

Դրուցի հիւսիս հարաւ արեւմտեան.

«Թուին ՋՂԵ (1546), կամաւն Աստուծոյ, ես՝ Սարգիս կաթուղիկոս, որդի Հատիր-Մէլիքին՝ թոռն մեծին Սայտունին. գնեցի զհայրենիքն Կասրայ Զ [6] ստակն մինակ տանն. Դ [4] ստակ ու կէսն Առատունոց, Բ [2] ստակն Կուռալանայ, Դ [4] ստակն տուի սուրբ ուխտս Գանձասարայ. ով զայս հայրենիքս հանէ սուրբ եկեղեցւոյս, ՅԺԸ [318] հայրապետացն նզոված է սուրբ Ովհանէսիս կապած է»:

«Կամաւն Աստուծոյ, ես՝ Վէլիճան եղբարք իմ որդիք Սայտունին՝ թոռն մեծին Աղբաստու տեառն Խաչենու, տուաք Ալմանայ իւր չորս սահրատովն ի սուրբ ուխտս Գանձասարայ, առաջնորդութեամբ տէր Ներսէսին. թուին ՋԽԹ4 (1500)»:

«Կամաւն ամենակալին Աստուծոյ, ես՝ տէր Եղիայ, առաջնորդ սուրբ ուխտիս Գանձասարայ, տուի զիմ հոգւոյ արդիւնս. Ա Այսմաւուրք, Ա Տարեգիրք5, Ա շուրջառ, Ա դախայ Գ [3] ստակն. ով ոք զայս գրենքս հայրենիքս հանէ ի սուրբ Ովհանիսէս, ՅԺԸ [318] հայրապետացն նզոված է. ՋԺԶ (1467) թուիս»:

«Թուին ՋԻ (1471), ես՝ Բուտաղս6 ու Վախտանկս այլ եղբարքս միաբանեցաք ու տուաք Փտուռանց, Կակաչանց, Ծաղկավանց Գ [3] ստակն ի սուրբ ուխտս Գանձասարայ առաջնորդութեամբ տէր Ներսէսին: Արդ, ով զայս վախմըս հանէ ի սուրբ ուխտէս, ՅԺԸ [318] հայրապետացն նզոված է սուրբ Ովհաննէս Մկրտչին կապած»:

«Կամաւն Աստուծոյ, ես՝ Մէլիքս, որդի Սայտունին, թոռն մեծին Աղբաստու, տուի շուրջառ, սկիհ ու այլ ընծայ. Կակաչանց, Փտուռանց, Ծաղկավանց Բ [2] ստակն, գնեցի, տուի ի սուրբ ուխտս Գանձասարայ. ով զայս ընծայս վախմս հանէ ի սուրբ եկեղեցւոյս, ՅԺԸ [318] հայրապետացն նզոված է Յուդայի մասնակից. թուին ՋԽԸ (1499)»:

«Կամաւն Աստուծոյ, ես՝ Ուլուբէկս, որդի Մէճլիսին, տուի զիմ հայրենի հողն Ղուղտանոսի կտուրն, որ ի Վարդան բերանց է իւր սարհատովն ի սուրբ ուխտս Գանձասարայ իմ հոգւոյ յիշատակ յառաջնորդութեան Մատթէոս վարդապետին իշխանութեան Զազին: Արդ, որք զհողն հանել ջանան ի սուրբ ուխտէս, մեր մեղացն պարտական են առաջի Քրիստոսի մասն զՅուդային առցեն. միաբանքս յիշեսցեն զմեզ իւրեանց յաղօթս. ՊԾԶ (1407) թուին»:

«Ես Տուրսուն՝ թոռն մեծին Ջալալին, տուի Մսերսին հողն ի սուրբ ուխտս Գանձասարայ առաջնորդութեամբ տէր Ներսէսին. որք զհողն հանեն, նզոված են Աստուծոյ9. ՋԽԲ (1463) թուին»:

«Ես՝ Այտինս Խիմշէս՝ որդիք Աթաբակին, տուաք Ալմաճա տափ հողն ի սուրբ ուխտս Գանձասարայ առաջնորդութեամբ տէր Ներսէսին. որք զհողն հանել ջանայ, ՅԺԸ [318] հայրապետացն նզոված է մասն Յուդայի առցէ. ՋԺԶ (1467) թուին»:

«Ես՝ Սմբատ, որդի Փիրհամզին, տուի բեմին հողն իմ պապենց հոգւոյն ի սուրբ ուխտս Գանձասարայ, առաջնորդութեամբ տէր Ներսէսին. որք զհողն հանեն ի սուրբ ուխտէս, ՅԺԸ [318] հայրապետացն նզոված է սուրբ Ովանէսիս կապած. ՋԻ (1471)»:

«Ես՝ Պաստամ, որդի մեծին Ջալալին, տուի Կունճի հողին կալէն վերն ի սուրբ ուխտս Գանձասարայ, առաջնորդութեամբ տէր Ներսէսին. ով զհողն հանէ յուխտէս, ՅԺԸ [318] հայրապետացն նզոված է. թուին ՋԻ (1471)»:

«Կամաւն Աստուծոյ, ես՝ Սայտուն, որդի պարոն Աղբաստոյ, տուի իմ հայրենեացն զՏանձաչոր ի սուրբ ուխտս Գանձասարայ, առաջնորդութեամբ տէր Եղիային. սոքա ետուն տարին երեք ժամ. ով զայս հայրենիքս հանէ ի սուրբ եկեղեցւոյս, ՅԺԸ [318] հայրապետացն նզոված է սուրբ Ովանէսիս կապած. թուիս ՋԺԶ (1467)»:

«Ես՝ Ուսուպ, տուի բազմատուեց նովերին հողն ի սուրբ ուխտս Գանձասարայ, առաջնորդութեամբ տէր Ներսէսին. եթէ ոք զհողն հանէ, նզոված է յԱստուծոյ. ՋԽԴ (1495) թուին»:

«Թուին ԷՃԻ (1271). կամաւն Աստուծոյ, ես՝ Յովհաննէս, որդի Իվանէի, առաջնորդ սուրբ ուխտիս Գանձասարայ, հրամանաւ տեառն Խաչենու Աթաբէկին իմ հալալ արդեանց գնեցի զՎարդնաթաղս՝ մին չորից եզն այլ ընծէք տուի ի սուրբ կաթուղիկէիս. միաբանքս տուին զՅօհաննու Յակոբայ տօնն զամէն եկեղեցիքս պատարագ ինձ. ով խափանէ, դատի յԱստուծոյ»:

«Կամաւն Աստուծոյ, ես՝ տէր Վարդան, որդի Ջալալին, տուի Ծակ խաչին հողն ի սուրբ ուխտս Գանձասարայ իշխանութեամբ Աղպաստոյ, առաջնորդութեամբ տէր Եղիային. սոքա տուին Բ [2] օր ժամ. ով խափանէ, դատի յԱստուծոյ. թուին ՊՂԲ (1443)»:

«Կամաւն Աստուծոյ ամենակալին, հրամանաւ Աթաբակին՝ տեառն Խաչենու, ես՝ Բարսեղ, որդի Աբաջուր իրիցու, ամուսին իմ Մամաք, միաբանեցայ սուրբ ուխտիս. իմ հալալ արդեանց գնեցի զՏնկին երկիրն, տուի ի Կաթուղիկէս. միաբանքս ետուն Դ [4] օր ժամ աւետեաց Աստուածածնին. կատարիչքն օրհնին յԱստուծոյ խափանողքն դատին. թուին ՉԻԵ (1276)»:

«Կամաւն Աստուծոյ, ես՝ Աղաբեկի, որդի Սմբատայ, Միրին հողն՝ իմ հայրենիք էր, իմ սրտով տուի ի սուրբ ուխտս Գանձասարայ ի փրկութիւն հոգւոյ իմոյ. ով հողն հանէ՝ դատի յԱստուծոյ. թուին ՌԺԲ (1563)»:

«Ես՝ Շահնշէս, որդի Աղբուղին, տուի Նովերին հողն ի սուրբ ուխտս Գանձասարայ. ով հողն հանէ՝ սուրբ Ովանէսիս կապած է»:

«Յուսովն Աստուծոյ, ես՝ Ապուքան ամուսին իմ Մինայ–Խաթուն, միաբանեցաք սուրբ ուխտիս իշխանութեամբ Ջալալին եւ առաջնորդութեամբ տէր Յօհանին, տուաք Չարեքտար այլ ընծայ. տէրս միաբանքս ետուն Դ [4] պատարագ աստուածայատնութեան ճրագալուցին. Բ [2]՝ ինձ, Բ [2]՝ Մինայ–Խաթունին. կատարիչքն օրհնին յԱստուծոյ. ՉԿ (1311) թուին»:

 

606. Քօլատակ գիւղի գերեզմանատան գիրն է.

«Ի ՈՂԲ (1243) թուին, ողորմութեամբն Աստուծոյ տէրանց Խաչենոյ՝ Ջալալին որդւոյ իւրոյ Աթաբակին, ես տէր Վարդան վարդապետ Հուռասարեցի, պարոնայքն հողն ինձ տուին. ես գնեցի զԲոռին հանդն, զՇեղջատափն, երկրին տնատեղն, տուի վասն հոգւոյ իմոյ վախմ ի սուրբ ուխտիս Գանձասարայ. սոքա տուին տարէնը Բ ժամ ի տօնի Վարդանանց. ով զհայրենիքս հանէ ի սուրբ ուխտէս, ՅԺԸ [318] հայրապետաց նզոված լիցի իմ մեղացն պարտական»:

 

607. Վաճառու եկեղեցւոյ գիրն է.

«Շնորհիւն Աստուծոյ, ես՝ Հասան, որդի Վախթանկայ Խորիշահի, տէր Խաչենու, շինեցի զսուրբ եկեղեցիս՝ յորժամ յայտնեցաւ մասունք սուրբ Ստեփաննոսի ի սոյն տեղւոջս ի թուին ՈՀԸ (1229): Սահմանեցի ի սպասաւորացն զժամ Զատկին վասն ինձ վասն հօրն իմոյ»:

 

Վաճառու փոքր եկեղեցւոյ գիրն.

«Ես՝ Մամքան թագուհի, ամուսին Ջալալ Դօլին թոռն Բաղուց թագաւորին՝ այսինքն Սիւնեաց, շինեցի զեկեղեցիքս տուի ընծայ  Ալնճայ հողն զիմ հոգւոյ. սպասաւորքս հինգ պատարագ առնեն ինձ. ծննդեան ութ աւուրքն իմ ծնողացն առնեն՝ մինչ մեռանիմ ինձ. ով ոք որ զտուածս հանէ կամ զժամս խափանէ, դատի յԱստուծոյ ի սրբոց. թվին Չ (1251)»:

 

608. Մեծարանից, այսինքն Յակոբայ վանից գիրն է.

«Ի ՈԿԱ (1212) թուին, ես՝ Խորիշահ ամուսին Վախթանկայ տէր Խաչենոյ, դուստր մեծին Սարգսի, քոյր Զաքարիայ Իվանոյ, վերստին շինեցի զեկեղեցիս Մեծարանից ի փրկութիւն հոգւոյ իմոյ, ի բարեխօս զաւակաց իմոց. Ա. Խ ժամ ինձ, յիշատակ իմ ծնողացն: ԶՎախթանկ զիս յաղօթս յիշեցէք»:

 

609. ՅՈւրեկայ տաճարի արձանն է.

«Ի քահանայութեան տէր Ստեփաննոսին, զշինող եկեղեցւոյս զտէր Յովհաննէս յիշեցէք ի Քրիստոս. նազծնողսն զեղբարսն իւր. ՉԻԸ (1279) թուին»:

Արձանագիր գաւթի սոյն տաճարի.

«Յաշխարհակալ տէրութեան Ապաղայ խանին ի հայրապետութեան տէր Ստեփաննոսին ի պարոնութեան Նորադինին Սրաջադինին Գուրզադինին, ես՝ տէր Յովհաննէս, շինեցի զգաւիթս յիշատակ ինձ եղբարց ծնողաց իմոց. ՉԼԳ (1284) թուին»:

 

610. Հաւաբտկոյ եկեղեցւոյ գիրն է.

«Թուին ՈՁԲ (1233)12. էր յիշխանութեան Հասանայ՝ որդւոյ Վախտանկայ ամուսնոյն նորա Մամքանայ, ես՝ Յովհաննէս քահանայ, քուերորդի տէր Գրիգորի Գէորգի եղբօրորդի այլ միաբանքս շինեցաք սուրբ եկեղեցիս ի փրկութիւն հոգւոց մերոց»:

 

611. Բառաւայ ձորոյ եկեղեցւոյ գիրն է.

«Ի թուին ՈԼ (1181) յիշխանութեան Սմբատայ, ես՝ Բարսեղ երէցս, Սարգիսս եղբարքս մեր ժողովրդովքս շինեցաք զեկեղեցիս, բերաք զջուրս. որք երկիր պագանէք, զմեզ յաղօթս յիշեցէք»:

 

Արձանագիրք Եղիշէի սուրբ առաքելոյ վանից.

 

612. Եկեղեցւոյ շինութեան գիրն.

«Թուին ՈՂԳ (1244), ես՝ Սերոբ սարկաւագս սուրբ ուխտիս շինեցի զՍուրբ Առաքեալս ի վերայ առաջին հիմանն. յաղօթս յիշեցէք»:

«Կամաւն Աստուծոյ, ես՝ Մատթէոս Սալեցի, զեկեղեցիս թուին ՉԿԶ (1317) զանգակատունս շինեցաւ թուին ՉՀԲ (1323). յաղօթս յիշեցէք»:

 

Արձանագիր շինութեան ժամատանն.

«Թուին ՉԺԳ (1264): Կամաւն Աստուծոյ, ես՝ Խաչատուր, շինեցի զժամատունս առաջնորդութեամբ տէր Սիմէօնի. աղաչեմ զմեզ յիշեցէք զիս ի Քրիստոս»:

 

613. Արձանագիրք Ճալէթու վանից.

«Յանուն Աստուծոյ, ես՝ Կարապետ կաթուղիկոս, շինեցի զեկեղեցիս ի թուին ՊԿ (1411)-ին, յիշատակ հոգւոյ իմ. յաղօթս յիշեցէք»:

 

Գրուած ի վերայ սպիտակ տապանավիմի՝ եղելոյ մերձ ի դուռն յիշեալ եկեղեցւոյդ՝ ուր ներկայ լինելով մեր յամին 1838, առաք ի գիր.

«Ի թվ. ՋԻԴ (1475) հանգիստ Թովմայ կաթուղիկոսին: Ի թվ. ՋԿ (1511) ես՝ տէր Առաքեալ կաթուղիկոս, գնեցի վերստին պարոն Հասանբէկէն եկեղեցւոյս դրան Ճալէթ գիւղս: ԳՌ [3000] թանկայ խարճ արի տվի վասն մեր հոգւոյս սուրբ Աստուածածնինս ով հակառակի այս գիւղ Ճալէթիս կամ խլէ... »:

 

Կից սմին ի նոյն տապանավիմին.

«Թիւ Կարապետ կաթուղիկոսին ՊԿ (1411)...
Այս է տապան երիցս վեհից,
Որք օծեցեալք ի տունն Աղուանից,
Աստ թափառացեալք յայնմ միջոցից,
Կան ամփոփեալք ի ներ տապանից,
Յար սպասեն հարստչին բնաւից,
Ակնկալեն յուսով պտղալից»:

 

614. Արձանագիր տաճարի վանացն Սաղիան գեղջ՝ որ մերձ ի քաղաքն Շամախի, գրեալ ի ճակատ բեմին սեղանոյ.

«Արդ, ես՝ մեղապարտս ի ծնունդս եկեղեցւոյ Կրկոս (թերեւս Կիրակոս) պիտակ վարդապետ բնիկ յերկրէն Աղուանից, ի գեղջն Սաղիանու, շնորհօք ողորմութեամբ Աստուծոյ ետու շինել զեկեղեցիս վայելչակերտ անուն Սրբոյն Ստեփաննոսի Նախավկային ի ՌՃԹ (1660) թվին, ի հայրապետութեան սուրբ Էջմիածնի տեառն Յակոբայ ի կաթուղիկոսութեան սուրբ Գանձասարայ տէր Պետրոսի. զոր աղերսեմ զհանդիպօղսդ յիշել զիս զտէր Ղազարն հոգաբարձու վանիցս զամենայն աշխատաւոր սորին. որք յիշեն՝ յիշեալ լիցին առաջի Աստուծոյ, ամէն»:

 

Ի հիւսիսային որմն տաճարին արտաքուստ.

«Նորոգեցաւ հիւսիսային կողմն տաճարիս հանդերձ գլխի սալիւքն՝ աշխատանօք առաջնորդ Ոսկան վարդապետին, Ռ [1000] լիտր ահակի (կիր) փողն Ըսկանդարի որդի մահտեսի Յարութիւնն ետուր՝ մասնակից եղեւ, թվին ՌՄԼԵ (1786)»:

 

615. Արձանագիր տաճարի վանաց Մասէրի գեղջ՝ որ մերձ ի Շամախի քաղաք.

«Քրիստոսի թվին + ՌՈՁ (1680):

Արդ, ես՝ հուսկ Անտօն վարդապետս, նորոգեցի զԱստուածածնի վանքս: Որք հանդիպիք՝ սուրբ աղօթս յիշեցէք ի Տէր»:

 

616. Ի միջոցի յիշեալ գեղջդ վանացն էտեղի գերեզմանոցաց ի միջի մատուռն քարաշէն, յորոյ դրան վերայ ի վիմի անդ գրեալ այս ինչ.

«Աստուծով թվին ՌՃԿԸ (1719)-ին:

Շինեցաւ Սուրբ Նշանայ եկեղեցին յիշատակ ամենայն քրիստոնէից ննջեցելոց՝ եկաց բնակաց, արանց կանանց ծերոց տղայոց. մանավանդ Ջողայեցի Գէորգի որդի պարոն Պետրոսին Շամախու Յակոբի որդի Թամուրին Ոհանին ծնողացն Եղիսապէտին հանգուցեալ որդւոյն Մաթէոսին. ով ընթերցողք, յորժամ ընթեռնուք, յիշեցէք ի յաղօթս ձեր Անդոն անարժան քահանայ. յիշեալ լիջիք առաջի անմահ գառին Աստուծոյ, ամէն»:

Արձանագիր եւս սոյն մատրան գրեալ ի վերայ միաստանի վիմին, որ ձգեալ է ի ճակատ բեմին սեղանոյ՝ ըստ այսմ.

«Ի թվին ՌՃ եկի,
Վեցից տասանց ութեկի, [1719],
Ի ժամանակս հայրապետի
Էջմիածնայ սուրբ աթոռի
Աստուածատուր կաթուղիկոսի,
Լուսաւորչի փոխանորդի,
Գանձասարայ սուրբ աթոռի
Տեառն Եսայեայ տէր Ներսէսին,
Յայսմ երկրի առաջնորդ
Պօղոս անուն վարդապետի,
Յորդորանօք բարեսիրի
Անտօն անուն քահանայ
Պատճառ եղեւ եկեղեցւոյն
Աստուածընկալ Սուրբ Նշանին,
Դաւթի որդի Կարապետին,
Իւր կողակցին Գուլանամին,
Իւրեանց որդւոյն Աստուածատուրին,
Նորաբողբոջ Պօղոսի,
Այլ յիշատակ Թադէոսին,
Իւր կողակցին Սիմային,
Որդւոյն իւրեանց Արզաման
Կօկչին, Իւր կողակցին Տաստագուլին,
Եղիսաբեթ իւրեանց նուին,
Դստեր իւրեանց Մանիեային,
Ծաղկեալ որդւոցն Կոկճային,
Կարապետին Սարգսին,
Զի այս էր իղձ մերոյ սրտին
Եւ կատարումն հասուցինք»:

 

Վախճան Բ հատորոյ