Պատմութիւն Հայոց

ՃԺԲ. Յայնժամ թագաւորն վաղվաղակի փութով եւ երկիւղիւ * եւ մեծաւ խնդութեամբ հոգացեալ գումարեաց զգլխաւորս նախարարացն * եւ զկուսակալս աշխարհացն առաջին՝ իշխանն Անգեղ տան երկրորդ՝ իշխանն Աղձնեաց * որ է բդեաշխն մեծ երրորդ՝ իշխանն մարդպետութեան իշխանութեանն չորրորդ՝ իշխանն թագակապ իշխանութեան ասպետութեանն հինգերորդ՝ իշխանն սպարապետութեան զաւրավար Հայոց աշխարհին վեցերորդ՝ իշխանն Կորդովտաց աշխարհին եաւթներորդ՝ իշխանն Ծոփաց աշխարհին * ութերորդ՝ իշխանն Գուգարացւոց աշխարհին * որ միւս անուանեալ բդեաշխն իններորդ՝ իշխանն Ռշտունեաց աշխարհին տասներորդ՝ իշխանն Մոկաց աշխարհին մետասաներորդ՝ իշխանն Սիւնեաց աշխարհին երկոտասաներորդ՝ իշխանն Ծաւդէից աշխարհին երեքտասաներորդ՝ իշխանն Ուտիացւոց աշխարհին * չորեքտասաներորդ՝ իշխանն շահապ Զարաւանդ եւ Հեր գաւառի հնգետասաներորդ՝ * իշխանն մաղխազութեան տանն վեշտասաներորդ՝ իշխանն Արծրունեաց։
       2  Այս իշխանք են ընտիրք կուսակալք կողմնակալք հազարաւորք բիւրաւորք ի մէջ Հայաստան աշխարհի տանն Թորգոմայ զորս գումարեաց թագաւորն Տրդատ եւ առաքեաց զնոսա ի կողմանս Կապուտկացւոց ի քաղաքն Կեսարացւոց * զոր ըստ հայերէն լեզուին Մաժաք կոչեն զի տարեալ զԳրիգորն՝ քահանայապետ կացուսցեն իւրեանց աշխարհին եւ հանդերձեցան դէտ ակն ունել ճանապարհացն։ 3  Եւ հրամայեաց * հրովարտակ * գրել աւրինակ զայս . –
       * ՊԱՏՃԷՆ ՀՐՈՎԱՐՏԱԿԻՆ
       * Ի վաղնջուց հետէ կորուսեալք տգիտութեամբ մեղացն պաշարեալք * մառախլապատք միգապատք * ափշեալք ոչ կարացեալ * հայել իմանալ նկատել զարեգակն արդարութեան տեսանել վասն այսորիկ խաւարեալք էաք ի մութ թաթաւէաք ։ 5  Իսկ յորժամ * քաղցրութիւն եւ մարդասիրութիւն արարչին մերոյ Աստուծոյ երեւեցաւ՝ * խրատել եւ լուսաւորել զմեզ * զարարածս իւր՝ ծագեաց զնշոյլս կենդանի լուսոյն իւրոյ ի սիրտս մեր եւ կենդանացոյց զմեռելութիւնս * մեր * զիւր * զսուրբ * զսիրելի զվկայսս իւր յայս կողմանս առաքելով։
       6  Որք եկեալ՝ մերում անմտութեանս զիւրեանց * քաջութեան նահատակութեան առաքինութեան զհանդէսն ցուցին։ 7  Իբրեւ * զի Տէրն գիտէր իսկ զնոցա քաջութիւնն թէ ո՛րպիսիք են * այլ զի եւ մեզ անմտացս ուսուսցէ զիմաստութիւն * թէ ո՛րչափ սիրով սիրեցին սոքա զՏէրն իւրեանց վասն * այսորիկ ընդ մարտին նոցա * առաքինութեանն՝ տէր Աստուած սխրագործ ա՛յնչափ արար զիւր սքանչելիս եւ մեզ սաստիկ պատիժս պատուհասից՝ մինչեւ թագաւորիս մերում լինել խոզ եւ ընդ վայրագասուն գազանս արածել։ 8  Ապա ողորմեալ մեզ բարեխաւսութեամբ վայրագասուն գազանս արածել։ 9  Ապա ողորմեալ մեզ բարեխաւսութեամբ * աղաւթից * վկայելոցս ի ձեռն այդր վկայեցելոյդ Գրիգորի զամենեսեան զմեզ բժշկեաց։
       10  Քանզի եւ դա * առաւել եւս վկայ գտաւ առաւել քան զառաւել * նահատակեալ վասն այսորիկ յԱստուծոյ մեզ տուեալ * առաջնորդ։ 11  Եւ ի ձեռն դորա զնախնական կարգս սովորութեան ունայնութեան * կռապաշտութեան * հայրենեացն * խլեաց եբարձ ի միջոյ եւ * ուսոյց ամենեցուն մեզ զիւր զվկայութիւնսն եւ զհրամանս ըստ իւրոց կամացն գնալ * մինչեւ տալ մեզ հրաման յայտ յանդիման՝ զդոյն ինքն զԳրիգորդ մեզ հովիւ եւ տեսուչ եւ վարդապետ ճշմարտապատում կացուցանել։
       12  Վասն այսորիկ եւ * մեր ապաստան եղեալ յաւգնականութիւն * ընդունելութեան աղաւթից ձերոց եւ սրբութեանդ Ղեւոնդիոս արքեպիսկոպոս Կեսարու եւ ամենայն ուխտ քահանայութեանդ * սրբոյ եկեղեցւոյ որ այդր էք մեք յողորմութենէ Տեառն աղաւթիւք ձերովք առցուք ողջոյն Տրդատիոս թագաւոր ամենայն զաւրաւք երկրիս Հայոց Մեծաց եւ Աշխէն տիկին եւ աւրիորդ * մեծ Խոսրովիդուխտ։ 13  Վասն այսորիկ առաքեցաք մեք առ ձեզ արս գլխաւորս՝ իշխանս պատուականս զաշխարհիս մերոյ մեծի զի պատմեսցեն ձեզ զամենայն սքանչելիս Աստուծոյ որ աստ յայսմ աշխարհիս գործեցաւ * ընդ մեզ։
       14  Եւ տուաք մեք ածել առ ձեզ զսուրբ խոստովանողդ Քրիստոսի զԳրիգորիոս եւ զայս հրովարտակ մեր առ ձեզ գրեցաք զի ըստ տուչութեան աւանդութեան հոգեւոր աստուածատուր շնորհին Քրիստոսի՝ մեզ զԳրիգորդ տեսուչ եւ վարդապետ առաջնորդութեան աստուածագնաց * ճանապարհացն եւ հովիւ եւ բժիշկ կացուսջիք որպէս եւ մեզ յԱստուծոյ հրամայեցաւ։ 15  Եւ աղաւթս * արասջիք զի զմեզ արժանիս արասցէ Աստուած իւրոյ ողորմութեանն առողջութեամբ գնալ ի ճանապարհս նորա եւ ձեր * սէրն եւ ողջոյն եկեալ հանգիցէ առ մեզ»։ 16  Եւ պատճէն հրովարտակին * զայս աւրինակ գրեցաւ ։