Բարձր
Սրբազան
Տէր
Յովսէփ
Արքեպիսկոպոս
Երկայնաբազուկ
Արղութեան
Ապա'
մեր
դատաւորքն,
քաղաքի
մէլիք
Դարչին
եւ
չորս
Հաղբատայ
ժողովուրդք
քէթխուդայք,
ընդ
ձեզ
վերահասու
արասջիք
լաւապէս
քննելով
Ճշմարիտ
իրաւունք
տաջիք,
յունիսի
17
յամին
1797.
Հաղբատայ
առաջնորդն
ես
թէպէտ
եւ
իցէր,
որովհետեւ
Ձեր
բարձր
Սրբազնութիւնն
աստ
հրամայիւր
յայնժամ
եւս
հարկ
էր
որ
վերահասու
լինէիք
Կնիք
Հերակլ
Արքայի
Աստուած
բախտաւոր
թագաւորի
ախտն
տացէ
բերթի
մեծ
եկեղեցւոյ
աւագ
քահանայ
տէր
Առաքելին:
Ողորմած
թագաւոր,
ունելոց
էք
ի
մըտի
զի
սոյն
եկեղեցիս
յոլով
ժամանակս,
հեթանոսքն
ունէին
բռնադատել
եւ
գերի
էր
ի
ձեռս
նոցին,
Աստուած
զօրացուցանէ
զթագաւորութիւն
ձեր,
դուք
զերծուցիք
ի
գերութենէ:
Ըստ
որում
սոյն
եկեղեցիս,
ոչ
ժողովուրդ
ունէր
եւ
ոչ
թէ
յուստեքէ
եկամուտ
ունէր,
Զաքարիայ
վարդապետն,
բարձրագոյն
հրամանաւ,
սոյն
եկեղեցւոյ
պարսպի
վերայ,
երեսն
դէպ
ի
մէյդանն
շինեաց
զդուքանս
որ
նոցին
զքիրայսն,
սոյն
գերի
անկեալ
եկեղեցւոյն
պիտոյասցի
ի
յիշատակ
հոգւոյն
իւրոյ:
Տէր
տացէ
ձեզ
երկար
կեանս,
եւ
զնա
յարքայութիւն
ժառանգեցուսցէ,
սոյն
եկեղեցւոյ
շինութեանն
ձեռն
էարկ,
դուքանաց
զքիրայս,
եւ
յինքենէ
եւս
ծախս
առնէր
եկեղեցւոյ
վերայ,
ժամանակ
ո'չ
էանց,
ձեր
ախտին
փոխանակեցաւ:
Յետ
նորին,
Թաղօյի
որդի
Մկրտումն
ի
վէքիլութեանն
իւրոյ,
ի
պարսպին
սոյն
եկեղեցւոյ
եւ
ի
կարգին
սոյն
դուքանաց,
զայլ
զդուքանս
շինեաց
Հաղբատայ
եկամտիցն,
եւ
նա
եւս
ձեր
ախտին
փոխանակեցաւ:
Յետ
այնորիկ
ովք
որք
Առաջնորդք
կարգեցան,
պատՃառ
զայս
արարին
թէ
Հաղբատայ
դրամիւ
է
շինեալ
ասէ:
Թաղօյի
որդւոյ
շինեալ
դուքաներու
քիրայն,
եւ
Զաքարիայ
վարդապետի
շինեալ
դուքուներու
քիրան
եւս
նոքա
ստացան,
որ
մի
շահի
սոյն
գերի
անկեալ
եւ
քայքայեալ
եկեղեցւոյ
վերայ
չեն
գործ
ածեալ.
յայնմհետէ
սոյն
եկեղեցւոյն
իւր
մլքի
քիրայն
չէ
հասեալ:
Ողորմած
թագաւոր,
ձեր
բարեբախտ
աչքն
տեսեալ
է
զի
սոյն
եկեղեցւոյն
ինչպէս
էին
վշտացուցեալ
հեթանոսքն,
զպարիսպն
քակեալ
էին
մինչեւ
ցպատուհանսն
ի
խոպանս
եւ
ի
յաղբս
էր.
եւ
ի
յերդս
եկեղեցւոյն
կանայքն
ջահրայ
կը
մանէին,
եւ
ի
կողմն
եկեղեցւոյն
մեծ
եւ
բարձր
գոյր
աղբանոց
դիզացեալ,
եւ
եկեղեցւոյ
գլուխն
եւս
այնպէս
հնացեալ
էր
որ
բազում
անգամ
անձրեւն
ի
ժամասացութենէ
եւ
ի
պատարագէ
խափանէր
մեզ:
Ես
անարժան
քահանայս,
բարձրագոյն
հրամանաւ
եւ
ողորմութեամբ
եւ
Թումանի
որդւոց,
յարգելի
դատաւորաց
կամօք
եւ
յօժանդակութեամբ
ձեռն
արկի,
մեծ
աղբանոցն
բարձի
եւ
ի
գետն
արկեցուցի,
եւ
եկեղեցւոյ
վերայ
կողմնեալ
խոպանն
եւս
բարձեցուցի
պարսպապատեցի
բռամբ
եւ
քարիւ,
շրջապատեցուցի
զպարիսպ,
եկեղեցւոյ
գմբէթն
եւս
ետու
շինել
որ
ամենեցուն
է
գիտելի,
հնոց
ժամանակաց
համբաւ
ոչ
գոյ.
այսքան
պատՃառանօք
ի
վերայ
եկեղեցւոյ
պարտ
եղաւ
եւ
ի
մեծ
վշտակրութիւնս
եմ:
Ողորմած
թագաւոր,
այսքան
շինութեանց
եւ
ծախուց
վերայ,
Հաղբատայ
առաջնորդքն
մի
շահւոյ
ոչինչ
են
օգնեալ,
այլ
փոխանակ
օգնութեան,
սոյն
գերի
անկեալ
եկեղեցւոյ
մլքէրու
զեկամուտսն
եւս
ոչ
տան
թոյլ:
Աստուած
ոչ
խափանեսցէ
ի
Հաղբատոյն
քաղաքն,
Քարթլն,
Կախէթն
եւ
զՂազախն,
որոց
եկամուտն
նորա
է,
սոյն
խղՃալի
եկեղեցւոյն
ընդէ՞ր
ոչ
խղՃան,
խնդրեմք
ի
ձէնջ
զի
Մէլիքին
հրովարտակաւ
հրամայէք
որ
դատաւորաց,
քաղաքացւոց
վերահասութեամբ
հարցանիցեն
եւ
իրաւամբ,
սոյն
ձեր
զերծուցեալ
եկեղեցւոյ,
ձեր
ողորմութիւնն,
իւր
զմուլքն
թոյլ
տան
ինքեան,
որ
սոյն
եկեղեցին,
պարտուց
վՃարել
եւ
իւր
պակասութիւնն
լցուցանել
կարողասցի
ի
փառս
Աստուծոյ
եւ
ի
ձեր
յօրհնութիւնս
հաստատեսցի,
եւ
ով
որ
լինիմք
ի
սոյն
յեկեղեցւոջն,
միշտ
եւ
հանապազ
ձեր
բարեբախտ
անուան
օրհնողք
եւ
յիշատակօղք
լիցուք:
Յունիսի
1
յամին
1797:
Սոյն
հրովարտակս,
մեր
հանգստարան
մեծ
եկեղեցւոյ
հրովարտակն
է,
կնիազ
Մանուչար
Թումանեան:
