Դաւթար (1778-1800)

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Իմ հարազատագոյն բարեկամք.

Փետրվարի 1 էն արձակեալ թուղթ ձեր յարգանօք ընկալայ գիտացի առողջութիւն ձեր, եւ այլն, եւ ուրախ եղէ: Որպէս լսեմ հանդերձեալ է ելանել բայց` խնդիր տւեալ է թէ ռօՃիկ չունիմ, եւ աղքատ եմ. ժողովուրդքն ո'չ կերակրէ զիս, ակն ունի ստանալ, տես թէ որքան ամօթ էր իւրն եթէ առանց ռօՃկի ելանէր ի մէջ ազգին, որ ես ըստանամ եւ ինքն ո'չ, եւ զայն ո'չ սակաւ ամօթ լինի իւրեան եթէ իմ հաւասար եւ կամ պակաս կարգեսցեն նմա ռօՃիկս, զինչեւ իցէ մեր թուլութիւնն է որ թէ նա տակաւին կայսերական ողորմութեամբ ելցէ ի քաղաքէ անտի, ատուածային վՃիռ հասցէ նմա: Սուրբ Լուսաւորիչն ելցէ նմա ընդ յառաջ, իւրով երկաթեայ Ճգնողական գաւազանաւ փշրել եւ խորտակել զգլուխ նորա: Սակայն` Աստուած դատաւոր` արդար` հզօր, եւ երկայնամիտ, որ ո'չ ածէ զբարկութիւն իւր զօր հանապազ, ապա թէ ո'չ եւ այլն: Եւ թէ ո'չ զօրանայ մարդ իւրով զօրութեամբ այլ Տէր տկար առնէ զթշնամիս իւր: Ուրեմն եղիցի անուն Տեառն օրհնեալ. հնազանդ եղեց օրինաց եւ սուրբ կամաց նորա, զի թէ կամի ի քարանցս յարուցանէ որդիս Աբրահամու, ուր մնաց զմեզ որ ըստ Սամուէլի պատրաստեմք ասել ահաւասիկ եմ Տէր, ուրեմն` կամ ո'չ կամի կամ ժամանակն չեւ է լցեալ, եւ կամ վասն մեղաց եւ անօրենութեան իմոյ, ամենեւին դարձուցեալ է զերեսս իւր ի մէնջ, ըստ մարգարէին, ձեզ աղաչել` եւ ինձ ո'չ լսել: -

Վասն սրբազան արհոյն Աբրահամու անցեալ փոստին գրեցի թէ կարելի է զայն արասցէ եւ թէ ո'չ զայլ ինչ խորհեսջիք, եւ Տէր յաջողեսցէ: Եթէ տակաւին վեհն լռութեան արկցէ բանն, եւ մեք համեմատն խորհեալ եմք ի մէջ հալածանաց մերոց առնել, որ անդադար տգնիմք եւ օգուտ ինչ ոչ գտանեմք, զի բազում աշխատութեան մերոյ կթեցաք զպտուղն եւ ո'չ ինչ:

Սրբազան պատրիարգին զխոնարհ զողջոյնս նւիրեմ, Տէր եղիցի եւ դմա պաշտպան - իսկ մեք ի հեղեղէ զերծեալ` ի կաթիլէ ո'չ երկնչիմք, եւ նուիրեալ եմք զմեզ գլխովին ի տանջանս ի գանս, ի փորձութիւնս եւ ի յայլ զանազան նեղութիւնս որ թէ դեպ լիցի ելանել մեր ընդ յառաջ, ամենայնի նւիրեալ եմք զմեզ վասն սիրոյ սրբոյ Աթոռոյն, թէպէտ սակաւ մի` կասեցուցանէն զմեզ անզգայութիւնք գլխոյն մերոյ, եւ զայն Աստուած յարդարեսցէ:

Վասն սիրական որդոյդ գրեալ եմ լե'ր անհոգ, գրեցից եւ այժմ ըստ գրեցելոյդ պր. Մալխասն Պողոսեան, աստ յետ ընկալնլոյ ի մէնջ զզանազան յարգական պատիւս, ուրացեալ զամենայնն եղեւ պարագլուխ քանի մի անզգամաց հակառակ ի մեր կողմն, եւ գրեաց զբազում առասպելս ի վերայ լուսահոգոյն Յովսէփայ եւ մեր, եւ իմ լւեալ զայն խնդիր ետու պոլիցայն. մի առ մի հարցանել զնոսա, արդեօք Ճշմարիտ է զոր գրեն եւ կարող են զայն պահանջողութիւնս իւրեանց գրով եւ վկայիւք հաստատել, թէպէտ ամենեքին ուրաստ եղեն, ընդ նմին եւ պիղծ պարագլուխն նոցա սակայն` ինչ օգուտ որ տէրութեանն յայտնի լինելոց է, թէպէտ եւ ինքեանք զինքեանս ստեցին, եօթանասուն ինն հազար ռուպլու գող շինեցին զլուսահոգին, եւ մեզ քսան հազարի, ըստ յորդորելոյ չիք Օհանէս երէցին եղեւ, ի ակնածութենէ Եփրեմին, ահա' պրն. Մալխասի չգոյ մարդութիւնն զոր ի գալն այսր եցոյց: Ես խնդրեալ եմ չթողուլ զնա ի քաղաքէ աստի մինչեւ խնդրանացն նորա կատարումն եւ աւարտն եղիցի, որ մինչեւ տասն տարի հազիւ վՃիռ լինի, թող մնասցէ: Զի քենտի տիւշէն աղլամազ ասի. վասն այսմ եւ ո'չ ի հարսանիսն իւր դստեր զմեզ հրաւիրեաց: Թէպէտ գնացօղն եւս չէի: Բայց` երկու աւուրբ առաջ զիմ ո'չ գիտելով զնորին պիղծ հոգւոյն զմաղձ հրաւիրեալ յարգեցի ի սենեկի իմում. քանի մի բարեկամօք, եւ ի նա ըստ յուդայի` յետ պատառոյն եմուտ սատանայ:

Խոնարհ զողջոյնս նւիրեմ ամենայն սիրելի բարեկամաց եւ բարերարաց, նոյնպէս սիրելի փեսայ պրն. Անտօնին եւ քոյր Գայանէին - վասն գալստեան իւրեանց թող ծանուսցեն ինքեանք եւ կամ ի ձեռն ձեր` եւ Ճանապարհելն զնոսա ըստ օրինի, մնայ` ի խոհեմութիւնս Գեւորք Աղաեկեանիդ:

Եւ այլն մնամ վասն ձեր աղօթարար խոնարհ

Գրիգոր արքեպիսկոպոս

1804 փետրվ. 29

ի Գրիգորիպոլ.